Hoe houden we onze geneesmiddelen betaalbaar?
Lopende acties
Mededingingsklachten
Concurrentie in de farmaceutische sector draagt zowel bij tot innovatie, als tot de betaalbaarheid van medicijnen. Daarom zijn er enkele wettelijke bepalingen om die “competitie” tussen farmaceutische firma’s op een efficiënte én correcte manier te laten verlopen. Zo verbiedt het mededingingsrecht bepaalde gedragingen die een eerlijke concurrentie in de weg staan, zoals het vormen van kartels of het misbruiken van een dominante positie op de markt.
Het handhaven van deze regels komt toe aan de nationale mededingingsautoriteiten en aan het Europees Directoraat-Generaal Concurrentie.
Afgelopen jaren dienden wij verschillende klachten in voor inbreuken op dit mededingingsrecht:
De vraagprijs van Spinraza staat niet in verhouding tot de gedane investeringen. Omdat producent Biogen misbruik maakt van zijn monopoliepositie hebben wij een klacht ingediend bij de Belgische Mededingingsautoriteit.
Spinraza is een weesgeneesmiddel dat gebruikt wordt voor de behandeling van spinale musculaire atrofie (SMA), een zeldzame degeneratieve erfelijke aandoening die de spieren aantast. In België kost één verpakking Spinraza € 88 300. De behandeling van één enkele patiënt kost het eerste jaar € 529 800, daarna € 264 900 (in het begin zijn er meer doses nodig).
Tijdens het eerste jaar dat Spinraza werd verkocht, verdiende Biogen al veel meer dan het heeft geïnvesteerd. Uit de financiële rapporten van Biogen en Ionis berekenden we dat er bijna 2 miljard dollar méér werd binnengehaald dan dat de ontwikkeling van het geneesmiddel kostte: in twee jaar tijd was de verkoop van Spinraza goed voor een omzet van 2,61 miljard dollar, tegenover een investering van 648 miljoen dollar. Elk geïnvesteerde dollar bracht dus vier dollar inkomsten op.
Meer informatie
CDCA werd in België al jaren geleden onder verschillende merken op de markt gebracht voor de behandeling van bepaalde galstenen. De molecule wordt echter ook al jaar en dag ingezet voor de behandeling van cerebrotendineuze xanthomatose (CTX), een ernstige zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte die zonder behandeling tot een voortijdige dood kan leiden. Toch was de molecule hiervoor tot voor kort niet officieel geregistreerd bij het geneesmiddelenagentschap. CTX stond dus ook niet vermeld als indicatie op de bijsluiter. Dit wordt ook wel “off-labelgebruik” genoemd.
In 2017 krijgt de firma Leadiant de officiële goedkeuring van het geneesmiddelenagentschap om CDCA te gebruiken bij de behandeling van CTX. Dit gebeurde echter op basis van een dossier dat bestond uit oudere studies. Geen grote investeringen dus qua onderzoek en ontwikkeling. De prijs van het geneesmiddel werd op slag meer dan 300 keer verhoogd.
In de jaren voorheen werkte Leadiant bewust aan het opbouwen van een monopoliepositie. Dat deed het onder meer door enkele concurrerende betaalbare producten op basis van CDCA op te kopen en van de markt te halen, zoals Chenofalk.
Wij dienden klacht in bij de Mededingingsautoriteit en die wierp haar vruchten af. Zo besliste minister van Consumentenzaken Beke intussen dat de maximumprijs voor CDCA-Leadiant nog maar een kwart mocht bedragen van wat de fabrikant vraagt. Hij heeft er bij de Mededingingsautoriteit eveneens op aangedrongen om dit dossier prioritair te behandelen.
Wij zijn natuurlijk tevreden dat de minister dit dossier ter harte neemt en prioriteit wil verlenen. Niettemin blijft ook die nieuwe maximumprijs nog veel hoger dan wat men vroeger voor hetzelfde molecule betaalde. Er moeten dus argumenten op tafel komen om zo’n prijsverhoging te kunnen verantwoorden.
Meer informatie
Zolgensma is een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij de behandeling van spinale musculaire atrofie (SMA). Zonder behandeling is deze erfelijke aandoening in heel wat gevallen fataal. De meeste patiëntjes die met Zolgensma worden behandeld, hebben gelukkig een betere levensverwachting, kunnen zelfstandig ademen, velen slagen er in te zitten en sommigen zelfs om zelf te stappen. Over de effecten op langere termijn is er echter nog geen duidelijkheid.
Met een vraagprijs van 2 miljoen euro is Zolgensma momenteel het duurste geneesmiddel ter wereld. Een bedrag dat in onze ogen niet in verhouding staat tot de gemaakte kosten. Wij schatten de ontwikkelingskost voor dit geneesmiddel op zo’n 512 miljoen euro, een bedrag dat na amper één jaar al was terugverdiend. Nog geen 2,5 jaar na commercialisatie had Novartis al bijna vier keer dat bedrag binnengehaald. Wetende dat nieuwe geneesmiddelen gemiddeld 13 jaar beschermd zijn door een patent, hebben ze dus nog heel wat winst in het vooruitzicht.
Novartis maakt met deze prijszetting misbruik van de machtspositie die ze hebben. Wij dienden daarom klacht in bij de mededingingsautoriteit. Buitensporige prijzen zoals deze zetten ons zorgsysteem immers onder druk.
Meer informatie