​Oogafwijkingen: oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling

​Wat zijn de oorzaken van oogafwijkingen?

Visuele problemen komen veel voor en kunnen verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende zijn verziendheid, bijziendheid, astigmatisme en presbyopie. Deze problemen worden vaak veroorzaakt door brekingsfouten.

Elke visuele aandoening heeft specifieke kenmerken en oplossingen. Laten we de oorzaken van deze visuele problemen, de symptomen en de beschikbare correctiemogelijkheden verkennen.

Wat is een brekingsfout?

Een brekingsfout is een visuele stoornis die optreedt wanneer licht niet goed op het netvlies wordt gefocust, wat resulteert in wazig zien. De meest voorkomende brekingsfouten zijn bijziendheid, verziendheid en astigmatisme.


Deze visuele problemen ontstaan vaak door een afwijking in de lengte van het oog, de kromming van het hoornvlies of de brekingscapaciteit van de lens. Gelukkig kunnen deze problemen gecorrigeerd worden met behulp van brillen of contactlenzen.

Ouderdomsverziendheid wordt vaak geassocieerd met brekingsfouten, maar is geen brekingsfout op zich. Dit visuele probleem is het gevolg van de veroudering van de lens, en niet van een defect in het hoornvlies of de vorm van het oog.

​De symptomen van de verschillende oogafwijkingen en hun oplossingen

Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen de veelvoorkomende visuele problemen zoals presbyopie (ouderdomsverziendheid), verziendheid, bijziendheid en astigmatisme.

Belangrijkste verschillen:

• Presbyopie is leeftijdsgebonden en treft quasi iedereen vanaf 40-45 jaar.
• Hypermetropie en myopie zijn brekingsfouten die vaak aangeboren zijn.
• Astigmatisme veroorzaakt vervormd of wazig zicht op alle afstanden door een ongelijke kromming van het hoornvlies of de lens.

Het is mogelijk om meerdere visuele problemen tegelijk te hebben.

Hoe kies je een leesbril?

Wanneer een oogonderzoek laten doen?

Het is raadzaam om een oogonderzoek te ondergaan als je specifieke symptomen hebt, al eerder oogproblemen hebt gehad (om de correctie indien nodig aan te passen), als je een familiegeschiedenis hebt van oogziekten, of bijvoorbeeld als je diabetes hebt.

Bij specifieke visuele symptomen

Verschillende symptomen moeten je aansporen om een oogzorgprofessional te raadplegen:

• Wazig of dubbel zien.
• Plotselinge veranderingen in het zicht, zoals het verschijnen van flitsen, zwarte vlekken of vervormde beelden.
• Overmatige gevoeligheid voor licht of sterke contrasten.

Als je een op maat gemaakte leesbril wilt

Als je last hebt van presbyopie, kun je leesbrillen in de winkel vinden. Maar als je een model wilt dat precies is aangepast aan je pupilafstand (PD) of rekening houdt met specifieke correcties voor je ogen (bijvoorbeeld voor verafzicht), moet je een specialist raadplegen.

Als je al oogproblemen hebt

Zodra een oogprobleem bij jou is vastgesteld en je een bril of contactlenzen draagt, wordt het aanbevolen om regelmatig een oogonderzoek te ondergaan zodat je correctie indien nodig kan worden aangepast.

Als je een familiegeschiedenis van oogziekten hebt

Als er bijvoorbeeld gevallen van glaucoom, maculadegeneratie of diabetische retinopathie in je familie zijn, wordt een preventief onderzoek aanbevolen.

Voor routine oogonderzoeken

Met de leeftijd zijn regelmatige controles belangrijk om aandoeningen zoals cataract, glaucoom of maculadegeneratie op te sporen.

Bij diabetes

Regelmatige oogonderzoeken van het netvlies zijn noodzakelijk om vroegtijdig diabetische retinopathie op te sporen.

 

​Wie te raadplegen bij oogproblemen?

Wie stelt de diagnose?

Bij oogproblemen is het belangrijk om de juiste specialist te raadplegen voor een geschikte behandeling. Opticien, optometrist of oogarts: elke professional speelt een specifieke rol, maar alleen de oogarts kan een medische diagnose stellen. Ontdek wie je moet raadplegen, afhankelijk van je behoeften en de diensten die zij aanbieden.

 

Wat doet een opticien?

• De opticien is verantwoordelijk voor het aanpassen, maken en verkopen van brillen en contactlenzen op basis van een voorschrift. Dit is ook geschikt als je nieuwe brillen of leesbrillen nodig hebt.
• Hij kan eenvoudige, niet-medische oogmetingen uitvoeren en de benodigde sterkte voor brillen bepalen, maar stelt geen medische diagnose.
• De opticien mag geen medisch oogonderzoek uitvoeren of oogziekten diagnosticeren of behandelen.

Wat doet een optometrist?

• De optometrist onderzoekt de visuele functies en geeft advies over de nodige correcties.
• Hij voert een uitgebreid oogonderzoek uit, inclusief pupilafstand en refractie.
• Hij kan screenen op niet-medische problemen (zoals presbyopie, bijziendheid, verziendheid en astigmatisme).
• Hij verwijst door naar een oogarts als hij vermoedt dat er medische oogproblemen zijn.
• Hij kan dus geen medische diagnose stellen of behandelingen voorschrijven.
• De optometrist werkt vaak in optiekzaken of samen met oogartsen.

Wat doet een oogarts?

• De oogarts is een medisch specialist die een diagnose kan stellen en behandelingen kan voorschrijven of uitvoeren (zoals oogchirurgie).
• Het is noodzakelijk om de oogarts te raadplegen bij plotselinge of ernstige zichtproblemen en bij vermoedens van oogziekten (zoals glaucoom, cataract, netvliesaandoeningen).
• De oogarts is verantwoordelijk voor het voorschrijven van brillen, lenzen of chirurgische correcties op maat.

Wie te raadplegen en in welk geval?

• Voor een gewone bril of leesbril? → opticien of optometrist
• Voor oogmetingen en refractiefouten? → optometrist
• Voor een officiële diagnose, diepgaand onderzoek en medisch advies bij oogproblemen of voor een ingreep? → oogarts.

Hoe weet je of je presbyopie hebt?