Welke geneesmiddelen worden terugbetaald?
Welke medicatie krijg je terugbetaald? Welke geneesmiddelen moet je volledig uit eigen zak betalen? En hoe wordt dat beslist? Enkele vragen en antwoorden.
Hoe kun je weten of een geneesmiddel wordt terugbetaald door de ziekteverzekering?
Surf daarvoor naar onze databank geneesmiddelen. Daar kun je voor elk geneesmiddel dat je in de apotheek kunt kopen nagaan of het wordt terugbetaald. Je kunt er ook checken wat we van een geneesmiddel vinden en of er een goedkoper alternatief is.
Sommige medicijnen worden volledig terugbetaald, andere slechts gedeeltelijk.
Let wel, een geneesmiddel wordt enkel terugbetaald als je er een voorschrift voor hebt én als je aan de terugbetalingsvoorwaarden voldoet. Een griepvaccin wordt bijvoorbeeld enkel terugbetaald wanneer mensen tot een risicogroep behoren, zoals 65-plussers.
Voor informatie over de terugbetaling van geneesmiddelen die in het ziekenhuis worden gebruikt, zoals medicijnen die intraveneus worden toegediend, verwijzen we door naar de zoekmotor van het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI).
Hoe bepaalt de overheid welke geneesmiddelen worden terugbetaald?
Het initiatief tot terugbetaling van een geneesmiddel ligt bij de farmaceutische firma’s. Willen deze dat hun geneesmiddel terugbetaald wordt in ons land, dan moeten ze een aanvraag indienen bij het Riziv. Wat er dan gebeurt, verloopt in grote lijnen als volgt:
Stap 1: het dossier wordt toegewezen aan enkele interne experten van het RIZIV.
Zij evalueren alle beschikbare wetenschappelijke studies om zicht te krijgen op de waarde van een geneesmiddel in verhouding met de prijs. Ze kijken ook naar de meerwaarde ten opzichte van eventuele alternatieven. Op basis van hun bevindingen schrijven ze een wetenschappelijk rapport.
Maar dat is niet altijd vanzelfsprekend, legde Dr. Marie-Laurence Lambert (voormalig experte geneesmiddelen bij het RIZIV) aan ons uit.
"De meerwaarde van geneesmiddelen is dikwijls erg onzeker omdat de gegevens die firma’s aanleveren voor nieuwe geneesmiddelen geregeld geen conclusies toelaten of patiënten er veel bij te winnen hebben. Dat komt onder meer omdat de studies daar simpelweg niet lang genoeg voor lopen. En toch worden er wel hoge prijzen voor gevraagd.”
Pijnpunt: in onze buurlanden – Nederland, Frankrijk, Duitsland, Verenigd Koninkrijk - is het rapport van deze experts publiek beschikbaar. Bij ons helaas niet. We betreuren dit, want dit geeft artsen, patiënten en burgers minder mogelijkheden om zich te informeren over de meerwaarde van een medicijn
Stap 2: discussie en stemming in de “CTG”
Bovenvermeld rapport komt daarna bij de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG) terecht. Dat is een expertencommissie van het Riziv. Er volgt een discussie en stemming om een geneesmiddel al dan niet terug te betalen. Dit resulteert uiteindelijk in een advies voor de minister voor sociale zaken.
Door de vele onzekerheden die er dikwijls nog zijn over de werkzaamheid en veiligheid van geneesmiddelen, is deze evaluatie vaak geen zwart-wit verhaal. Er blijft ruimte voor subjectiviteit. Dat maakt het eens zo belangrijk dat adviezen over terugbetaling in alle onafhankelijkheid opgesteld worden.
Wat dat betreft loopt er helaas het één en ander fout. Er is namelijk geen degelijke procedure om ongewenste beïnvloeding van commissieleden door farmaceutische firma's te voorkomen... Uit een eerder onderzoek bleek dat sommige commissieleden ondanks belangenconflicten tóch meebeslissen of bij de discussies over een eventuele terugbetaling van geneesmiddelen aanwezig blijven. Onaanvaardbaar!
Stap 3: de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid beslist
Het is de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid die uiteindelijk beslist welke medicijnen zullen worden terugbetaald. Die volgt meestal het advies van de CTG.
Wie zetelt er allemaal in de CTG?
De CTG bestaat uit 23 leden met stemrecht:
- zeven deskundigen aangewezen door de universiteiten,
- acht vertegenwoordigers van de ziekenfondsen
- vier vertegenwoordigers van de beroepsorganisaties van artsen
- drie vertegenwoordigers van de apothekers.
- een voorzitter die de vergadering leidt en eveneens stemrecht heeft.
Daarnaast zijn er nog enkele waarnemende leden zonder stemrecht:
- een vertegenwoordiger van de minister van Sociale Zaken
- een vertegenwoordiger van het geneesmiddelenagentschap
- een vertegenwoordiger van de minister van Economische Zaken
- een vertegenwoordiger van de minister van Budget,
- experts van de farmakoepels (pharma.be voor de nieuwe geneesmiddelen en Medaxes voor de generische)
Het feit dat de farmaceutische industrie óók lid is van de CTG, vinden wij zeer problematisch. Deze vertegenwoordigers mogen niet stemmen, maar ze zijn wel aanwezig én mogen mee discussieren. Zo kunnen ze alsnog beslissingen beïnvloeden.
Exclusief voor leden
Deze inhoud is exclusief gereserveerd voor onze leden.