Maak gezondere keuzes met de Nutri-Score
Vergelijken in de supermarkt is sinds enkele jaren een pak gemakkelijker geworden met de Nutri-Score. Daarmee kun je in één oogopslag gezondere producten kiezen. Eind 2023 ging de vernieuwde Nutri-Score van start. Vanaf 2026 moeten alle producenten overgeschakeld zijn op het nieuwe algoritme.
De van oorsprong Franse Nutri-Score werd in augustus 2018 ingevoerd in België (wettelijk pas in april 2019), maar intussen is het systeem al redelijk goed ingeburgerd. Het doel? Aan de hand van vijf letters en vijf kleuren op een eenvoudige en overzichtelijke manier de voedingswaarde tonen van een voedingsproduct.
Een van onze hoofdmissies is om aan de consumenten alle tools te bieden waarmee ze de allerbeste keuzes kunnen maken. Het is dan ook om die reden dat we dit scoresysteem van meet af aan hebben gesteund en dat we verheugd zijn dat het vernieuwde algoritme nu nog beter aansluit bij de geldende Belgische en Europese voedingsrichtlijnen.
Voedingsfabrikanten krijgen tot eind 2025 de tijd om de Nutri-Score op hun verpakkingen aan te passen volgens de nieuwe berekening. In de tussentijd kun je echter niet zien of een product de nieuwe, vaak strengere Nutri-Score draagt, of de oude. Met onze module kun je gelukkig zelf de oude én de nieuwe Nutri-Score berekenen.
Bereken zelf de Nutri-Score van een product
Een score in vijf letters en vijf kleuren
De Nutri-Score wordt weergegeven door de combinatie van een letter (van A naar E) en een kleur (van donkergroen naar rood). Donkergroen komt overeen met de beste voedingswaarde (te verkiezen), rood met de slechtste voedingswaarde (te beperken). Heel intuïtief dus. De score die van toepassing is, springt in het oog door de grootte van de letter en de gehighlighte kleurzone.
Je kunt de Nutri-Score terugvinden op alle verwerkte voedingswaren en op (non-alcoholische) dranken. De behaalde letter en kleur hangen af van de samenstelling van het product.
De Nutri-Score houdt rekening met zowel gunstige parameters (vezels, eiwitten, fruit en noten) als te beperken parameters (kilocalorieën, verzadigde vetzuren, suikers, zout en, in dranken, zoetstoffen) en zo komt men tot een algemene beoordeling van de voedingswaarde van een voedingsproduct.
Oorsprong en nut van de Nutri-Score
Het oorspronkelijke algoritme achter de berekening werd in 2005 ontwikkeld door een groep wetenschappers van Oxford. Ze werd in een latere fase aangepast door de Haut Conseil de Santé Publique français.
Verscheidene studies toonden reeds het nut aan van de Nutri-Score. Zo bleek onder meer dat de aanwezigheid van dit label een directe invloed heeft op je koop- én eetgedrag. Men koos systematisch voor een kleinere portie van een ongezond product wanneer het Nutri-Score-label aanwezig was.
Ook werd er in grootschalige studie bij 12 000 consumenten uit 12 verschillende landen (verspreid over Europa, Amerika, Azië en Australië) gepeild naar hun interpretatie van vijf verschillende labels, waaronder de referentie-inname en het “verkeerslicht”.
De deelnemers kregen enkele producten te zien en moesten op basis van de aanwezigheid van een van de labels een oordeel vellen over de voedingswaarde van het product in kwestie. Met de Nutri-Score werd die voedingswaarde beduidend vaker correct ingeschat.
Testaankoop strijdt voor gezondere voeding
In onze strijd tegen ongezonde voeding, hebben we de invoering van dit systeem aangemoedigd voor de Belgische consument. Maggie De Block, destijds minister van Volksgezondheid, volgde onze overtuiging en nodigde voedingsproducenten en -distributeurs uit om – geheel vrijblijvend – de score op hun producten weer te geven.
Op 1 april 2019 werd een Koninklijk Besluit gepubliceerd om het wettelijk kader van de Nutri-Score af te bakenen: een nieuwe belangrijke stap. In dat kader heeft de FOD Volksgezondheid informatie over de Nutri-Score ter beschikking gesteld op haar website.
Delhaize en Intermarché kwamen als eersten in actie, gevolgd door Colruyt en Carrefour. Naast de supermarkten hebben ook grote merken uit de voedingsindustrie zich aangesloten. Zo vinden we de Nutri-Score op de verpakkingen van o.a. Nestlé, Hak en McCain.
De Nutri-Score is cruciaal voor de gezondheid van de Belgen
We roepen alle spelers in de voedingssector, fabrikanten en distributeurs, op om zich ertoe te verbinden om de Nutri-Score te gebruiken op al hun verpakkingen. Daarom vormden we een coalitie met zo'n veertig andere partners en vragen we de Europese Unie om van de Nutri-Score het enige verplichte voedingsetiket op de voorkant van de verpakking te maken.
Een verplichte Nutri-Score op voedingsproducten is cruciaal voor de Belgische volksgezondheid, zeker gezien het groeiende probleem van overgewicht en obesitas bij zowel volwassenen als kinderen. Het zijn immers belangrijke risicofactoren voor diabetes type 2, hoge bloeddruk of hart- en vaatziekten, en brengen kosten met zich mee voor de maatschappij.
Ter herinnering: 49 % van de Belgen heeft overgewicht, waarvan 18 % obesitas. Eén kind op de vijf heeft overgewicht, waarvan 4 % aan.
Ontvang onze nieuwsbrief
Schrijf je in om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen.
Zoals de naam doet vermoeden, schetst de Nutri-Score een algemeen beeld van de voedingswaarde van voedingsmiddelen.
Geen additieven of bewerkingsgraad in de Nutri-Score
Critici wijzen er echter op dat het label onvoldoende informatie bevat over de mate waarin het voedingsmiddel bewerkt is, de aanwezigheid van toegevoegde stoffen, enz. Terecht, want bepaalde voedingsaspecten die de gezondheid kunnen schaden, namelijk additieven en contaminanten zoals pesticiden, worden niet vermeld.
De nieuwe berekening van de Nutri-Score berekent dat de toevoeging van zoetstoffen een lagere score zal opleveren voor dranken, aangezien de huidige aanbevelingen de consumptie van dranken met zoetstoffen afraden.
De Nutri-Score wordt berekend op het product zoals het in de winkelrekken ligt, en houdt dus geen rekening met de bereidingstechniek. Diepvriesfrietjes (en aardappelen in het algemeen) bevatten bijvoorbeeld erg veel koolhydraten en weinig vetten of suikers, waardoor ze een gunstige Nutri-Score krijgen (A).
Bak je de frietjes in de oven, dan zal die Nutri-Score goed blijven. Leg je ze daarentegen in het vet van je friteuse, dan kom je uit op een C. Voeg je er dan ook nog eens zout aan toe, dan wordt het een E.
Onthoud dus vooral dat de Nutri-Score een vereenvoudiging is van de voedingswaarde van een product, niet meer of niet minder.
Sinds kort heeft Testaankoop een eigen gezondheidsscore ontwikkeld die naast de Nutri-Score niet alleen rekening houdt met de aanwezigheid en veiligheid van additieven, maar ook met de bewerkingsgraad en de portiegrootte.
Koop niet blindelings
Wél helpt de Nutri-Score om de voedingswaarde van verschillende etenswaren binnen dezelfde categorie te vergelijken. En dat is niet alles: de score geeft misschien niet alle voedingsaspecten weer, maar biedt de consument op z’n minst een goed beeld van de voedzaamheid van een product en helpt hem bij een gezonder eetpatroon.
De Nutri-Score is géén vervanging van de voedingsdriehoek, -piramide of -tak, die ons vertellen welke voedingscategorieën we vaak en minder vaak moeten eten. Het is nog steeds aan de consument zelf om weinig bewerkte voeding te verkiezen boven de industriële tegenhanger en om zich grondig te informeren over de voedingsaanbevelingen.
De Nutri-Score help je daarentegen wél om op een gemakkelijke manier uit alle voorgeschreven categorieën de meest evenwichtige alternatieven (lees: met weinig negatieve elementen en/of veel positieve elementen) te selecteren. Zo kun je makkelijk yoghurt, melk, ontbijtgranen of brood kiezen aan de hand van de aangeduide Nutri-Score.
Aanpassingen in berekening
De Nutri-Score wordt bepaald op basis van negatieve (energie, verzadigd vet, suiker, zout en, voor dranken, ook zoetstoffen) en positieve punten (vezels, eiwitten en fruit/groenten/noten/peulvruchten) van een voedingsmiddel.
De Nutri-Score is echter geen vastgeroest project. Het achterliggende algoritme zal regelmatig worden geëvalueerd en aangepast om meer in lijn te zijn met de voedingsaanbevelingen en je nog beter te kunnen helpen bij je keuzes.
Wat is er veranderd aan de Nutri-Score?
In 2022-2023 werd de Nutri-Score voor het eerst doorgelicht en herbekeken. Een team van wetenschappers evalueerde de bestaande Nutri-Score en de achterliggende berekeningen, met als doel deze te verbeteren. De score beantwoordt nu beter aan de huidige voedingsaanbevelingen.
Zo wordt het algoritme strenger voor de aanwezigheid van suiker en zout, net als voor de evaluatie van vezels en eiwitten. Ook zijn er specifieke regels opgesteld voor bepaalde voedingsgroepen zoals noten, vlees, oliën en kaas. Noten vallen nu onder de vetten, en kaas werd geïntegreerd in de vaste voedingsmiddelen.
Voor rood vlees worden de punten voor eiwitten negatiever toegekend dan bij de gewone voedingsmiddelen, voor kaas gebeurt dit ook maar dan in positieve zin. Bij oliën worden de energiepunten anders toegekend waardoor o.a. olijfolie nu beter scoort.
Tot slot werden de criteria voor suiker in dranken strenger (waardoor het onderscheid tussen de dranken duidelijker wordt), werden zuiveldranken geïntegreerd (die vielen voordien onder de vaste voedingsmiddelen) en wordt het gebruik van zoetstoffen in (light)dranken afgestraft.
Stimulans voor betere recepten
De Nutri-Score spoort bovendien de fabrikanten aan om de samenstelling van hun producten te herzien. Uit de update van onze koopwijzers voor snacks voor kinderen en ontbijtgranen blijkt dat de Nutri-Score van veel producten is verbeterd.
Een koekje zal natuurlijk nooit een A krijgen, maar zelfs in deze productcategorie zijn verbeteringen in de samenstelling mogelijk. Minder suikers, verzadigde vetten en zout, of meer vezels: sommige fabrikanten bewijzen dat er manieren zijn om er gezondere snacks van te maken.
Voor ontbijtgranen zien we bv. verbeteringen in het suiker-, vezel- en zoutgehalte.