Alles over hart- en vaatziekten
Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in ons land. Naast leeftijd, geslacht en erfelijkheid zijn er ook risicofactoren die je zelf kunt beïnvloeden zoals leef- en eetgewoonten, cholesterol, roken, stress, ... Hoe gezonder je leeft, hoe kleiner jouw kans op een hartinfarct of beroerte.
Welke hart- en vaatziekten zijn er?
In België zijn hart- en vaatziekten verantwoordelijk voor ongeveer een op de vier sterfgevallen. Hart- en vaatziekten zijn typische beschavingsziekten: mensen worden veel ouder dan vroeger en sterven veeleer aan de onvermijdelijke slijtage van de bloedvaten (aderverkalking of atherosclerose) en de gevolgen daarvan.
Dat wil echter niet zeggen dat je dit proces niet kunt beïnvloeden met een gezondere levensstijl en bepaalde medicatie.
Naargelang van het aangetaste orgaan maakt men een onderscheid tussen twee subgroepen van hart- en vaatziekten.
1. Ziekten van het cerebrovasculair systeem
De meest voorkomende vorm is de beroerte (CVA of cerebrovasculair accident, in het Engels "stroke"). Dit is een verzamelnaam voor ziekten waarbij de bloedsomloop in de hersenen wordt verstoord. Dit kan het resultaat zijn van twee situaties:
- Hersenbloeding: door een scheur in een van de bloedvaten van de hersenen stroomt er bloed in de hersenen binnen. Hierdoor ontstaan letsels in het hersenweefsel.
- Hersentrombose of -embolie: een bloedvat raakt verstopt door een bloedklonter die ter plaatse (trombose) of elders (embolie) is gevormd, en een gedeelte van het hersenweefsel sterft af door een gebrek aan zuurstof. Er is ook een voorbijgaande vorm waarbij een hersenslagader tijdelijk is vernauwd, zonder permanente beschadiging.
Wat moet je doen bij een beroerte?
In beide gevallen veroorzaakt de schade aan het hersenweefsel typische symptomen:
- Veranderde waarnemingen
- (Gedeeltelijke) verlamming
- Spraakstoornissen
- Verwardheid
- Voorbijgaande blindheid
- Evenwichtsstoornissen
Het is belangrijk deze symptomen snel te herkennen en tijdig in te grijpen, zodat de hersenbeschadiging zoveel mogelijk kan worden beperkt.
2. Ziekten van het coronair systeem
De hartspier heeft ook zuurstof en voedingsstoffen nodig. De kransslagaders of coronairen leveren dit aan. Wanneer het hart onvoldoende zuurstof krijgt, meestal door een vernauwing van de kransslagaders door aderverkalking, spreken we van een angina pectoris. Dit geeft een benauwd gevoel ("angor") in de borststreek.
Angina pectoris wordt vaak uitgelokt door inspanning of psychische stress. Het is meestal niet levensbedreigend, maar vereist wel behandeling en opvolging.
Het hart kan ook een acuut zuurstofgebrek ondervinden, waarbij een gedeelte van de hartspier afsterft. Dit noemt men een hartinfarct of hartaanval, en is vaak dodelijk. Meestal is de oorzaak een bloedklonter in een reeds "verkalkte" kransslagader.
Wat kun je doen bij een hartaanval?
Terug naar bovenHoe groot is jouw risico op hart- of vaatziekten?
Om het risico op een hart- of vaataandoening objectief in te schatten, werd het zogenaamde SCORE 2-algoritme ontwikkeld. Dat houdt rekening met je cholesterolwaarden, je rookgedrag, leeftijd, geslacht en bloeddruk.
Wij herwerkten dit algoritme voor jou naar een gebruiksvriendelijke tool. Neem de waarden van jouw laatste bloedanalyse bij de hand en bereken meteen jouw risico op een hart- of vaatziekte.
Opgelet, deze inschatting kan enkel worden gemaakt voor wie geen chronische aandoeningen zoals diabetes of nierproblemen heeft. Is dat bij jou wel het geval, dan ga je best even langs bij je huisarts voor een correcte inschatting.
Terug naar bovenWelke risicofactoren heb je zelf niet in de hand?
- Familiale geschiedenis: Als iemand uit je familie vóór de leeftijd van 55 jaar (mannen) of 65 jaar (vrouwen) een hart- of vaatprobleem heeft gehad, dan stijgt ook jouw risico risico op een soortgelijke aandoening.
- Geslacht: Het risico op overlijden is ook twee keer groter bij mannen dan bij vrouwen. Bij vrouwen duiken de problemen gemiddeld 10 jaar later op dan bij mannen.
- Leeftijd: Hoe ouder je bent, hoe hoger het risico op hart- en vaatziekten.
- Aderverkalking of atherosclerose: Het ontstaan van cholesterolrijke letsels in de grote slagaders, speelt een cruciale rol bij bijvoorbeeld een hartinfarct en een beroerte. Het is een progressieve aandoening, waarbij de eerste letsels al op zeer jonge leeftijd zichtbaar zijn.
- Persoonlijke geschiedenis: De belangrijkste risicofactor is een verleden van cardiovasculaire aandoeningen. Wie al eerder een hartinfarct doormaakte, heeft veel kans dat dit zich zal herhalen.
Als je één of meerdere van deze risicofactoren in jouw leven herkent, is er des te meer reden om je risico op andere manieren te beperken. Eet gezonder, beperk stress en cholesterol, slaap genoeg, beweeg meer en stop met roken.
Tips om succesvol te stoppen met roken
Terug naar bovenHoe kun je zelf je risico op hart- en vaatziekten beperken?
Hoe groot jouw risico op een hart- of vaataandoening is, heb je voor een groot stuk zelf in de hand. Hoe meer risicofactoren, hoe groter je risico.
Toch is het niet zo dat iemand die aan al de onderstaande factoren beantwoordt, sowieso hart- en vaatziekten ontwikkelt. Iemand kan zonder problemen 90 jaar oud worden, ook al rookt hij of zij tien sigaretten per dag en heeft hij of zij een te hoge cholesterol. Maar het risico ligt dan alleszins wel hoger.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stop (of begin niet) met roken
Wie rookt, loopt 50 % kans om te sterven door het roken en verliest gemiddeld tien levensjaren. De schadelijke stoffen in de tabak verhogen onder meer je bloeddruk, verdringen het zuurstof in je bloed en beschadigen de vaatwand.
Hoe meer je rookt, hoe groter de schade in je lichaam. Een argument bij uitstek om te stoppen met roken en vooral om er nooit mee te beginnen.
Wie jonger is dan 50 en rookt, heeft maar liefst vijf keer meer risico op een hart- en vaataandoening als een niet-roker. Langdurig roken blijkt overigens ook meer schade te berokkenen bij vrouwen dan bij mannen.
Daarnaast vermindert ook de longcapaciteit van rokers chronisch, en ontwikkelen alle rokers op de duur een chronisch obstructieve longziekte (COPD), waardoor hun levensverwachting ook op die manier spectaculair daalt.
Let op je cholesterolwaarden
Ons bloed bevat verschillende vetstoffen (lipiden), waaronder cholesterol en triglyceriden. Cholesterol wordt voor het grootste deel door de lever aangemaakt: endogene cholesterol. Een kleiner deel van de cholesterol wordt door onze voeding aangevoerd: exogene cholesterol.
Cholesterol bindt zich aan bepaalde proteïnen (op die manier ontstaan lipoproteïnen). Onder die vorm wordt cholesterol in het bloed vervoerd. Naargelang van de concentratie maakt men een onderscheid tussen LDL (van het Engels low density lipoprotein, de zogenaamd slechte cholesterol) en HDL (high density lipoprotein, of goede cholesterol).
LDL vervoert de cholesterol van de lever naar de weefsels. Als er te veel van aanwezig is, dan kan afzetting op de aderwanden optreden, wat aderverkalking of arteriosclerose veroorzaakt. HDL is de goede cholesterol omdat hij LDL van de aderwand losmaakt en weer naar de lever voert.
Een te hoog gehalte van "slechte" cholesterol (LDL) en een te laag gehalte aan "goede" cholesterol (HDL) verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Een laag gehalte van 35 mg HDL per deciliter bloed vermenigt het risico met 8 tegenover een normaal gehalte van 65 mg.
Voor de diagnose van hyperlipidemie (te veel vetstoffen in het bloed) telt niet enkel het gehalte aan goede en slechte cholesterol, maar ook het totale cholesterolgehalte en het gehalte aan triglyceriden.
Cholesterolwaarden zijn afhankelijk van onze levensstijl. Het eten van veel verzadigd vet (boter, spek, frieten, enz.) heeft bijvoorbeeld een negatieve invloed op de cholesterolwaarden.
Houd je bloeddruk laag genoeg
Een hoge bloeddruk is een van de belangrijkste risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Voor mensen van 40 tot 70 jaar geldt dat elke toename van de systolische bloeddruk ("bovendruk") met 20 mm Hg het risico op een hartaanval doet verdubbelen.
Dit wil natuurlijk ook zeggen dat als iemand, door medicatie of veranderingen in de levensstijl zijn bloeddruk kan laten dalen van 160 naar 140, hij zijn risico op een hartaanval ziet halveren. Voor een beroerte is dit effect zelfs nog meer uitgesproken.
Voor de diastolische bloeddruk vind je gelijkaardige resultaten voor een toename van 10 mm Hg, maar de systolische bloeddruk is een betere voorspeller van het risico.
Je kunt je bloeddruk doen dalen door:
- minder zout (natrium) te eten (in veel voedingsmiddelen zit verborgen zout);
- minder dan drie glazen alcohol per dag te drinken (matige alcoholconsumptie, tot twee glazen per dag, heeft een positieve invloed op het hart- en vaatstelsel);
- af en toe te bewegen;
- meer kaliumrijke voeding (bijvoorbeeld: aardappelen, bananen) te eten of kaliumsupplementen te nemen.
Een hoge bloeddruk lijkt ook een risicofactor voor dementie te zijn (ouderdomsdementie én Alzheimer), hoewel het onderzoek hierover nog niet is afgerond.
De bloeddruk wordt altijd uitgedrukt in mm Hg (bv. 140/85) of cm Hg (bv. 14/8,5). Dit is een eenheid van druk zoals "bar" of "pascal", die stamt uit de tijd dat de (lucht)druk werd gemeten met toestellen die een kwikkolom bevatten die kon stijgen of dalen.
760 mm Hg is ongeveer 1 bar, men kan dus evengoed zeggen: "Mijn bloeddruk is 0,18 bar", als deze 140 mm Hg is.
Matig je alcoholgebruik en vermijd drugs
Alle vormen van alcoholmisbruik (bier, aperitief, wijn, sterke drank) en/of van drugsmisbruik (vooral cocaïne, die aderspasmen veroorzaakt) verhogen het risico op hart- en vaataandoeningen aanzienlijk.
Eet gezond
Vóór de leeftijd van 50 jaar lopen zwaarlijvige mensen twee keer meer risico dan anderen op hart- of kranslagaderproblemen. Vooral als het vet opgestapeld zit ter hoogte van de buik.
Vaak ligt een onevenwichtig voedingspatroon aan de basis. Vermijd daarom zo veel mogelijk: boter, producten op basis van volle melk, vette kaassoorten, palmolie, kokosolie, dierlijke vetstoffen (charcuterie, spek, enz.), gebakjes. Vermijd ook cholesterolrijke producten zoals orgaanvlees of hersentjes.
Eet veeleer fruit, groenten, vezelrijke producten, mager vlees en magere charcuterie, vis, halfvolle zuivelproducten, zonnebloemolie, olijfolie, arachide- of koolzaadolie.
Beweeg voldoende
Het is reeds overvloedig aangetoond dat mensen die fitter zijn ook langer leven, en mensen die er in slagen hun conditie te verbeteren (ook op latere leeftijd) hebben een gunstiger vooruitzicht wat hart-en vaatziekten betreft. Regelmatig aan lichaamsbeweging doen vergroot immers de capaciteit van het hartvaatstelsel en vermindert de zuurstofnood van het hart bij volgende inspanningen. Een sedentair leven verdubbelt daarentegen het risico op hart- en vaatziekten.
Het volstaat om 3 keer per week gedurende 30 à 45 minuten lichte fysieke inspanningen te doen zoals fietsen, zwemmen, stevig stappen… Op oudere leeftijd is het evenwel niet aan te raden om plots heel intensief te beginnen sporten, en dit geldt in het bijzonder voor hartpatiënten. Het is dan beter de inspanning geleidelijk op te drijven.
Beperk je stressniveau
Stress: dé ziekte van onze moderne maatschappij waar alles draait rond snelheid en druk. Het verhoogt de bloeddruk en doet bijgevolg het risico op hart- en vaatziekten stijgen.
Iedereen kan zich natuurlijk op een bepaald moment in een stresserende situatie bevinden. Bij sommige mensen is de weerslag ernstig en kan stress leiden tot het ontstaan van een hele reeks ziekten waaronder hart- en vaatziekten.
Stress kan ook bestaande hart- en vaatziekten plots doen verergeren: zo is het geweten dat in de weken volgend op een aardbeving plots veel meer mensen in het ziekenhuis worden opgenomen met hartinfarcten en hersenbloedingen.
Stress kan ook een aanval van angina pectoris (vernauwing van de kransslagaders door aderverkalking) uitlokken, omdat de zuurstofbehoefte van het hart plots stijgt. Mensen met sluimerende hart – en vaatziekten krijgen dan ook terecht de raad om zich niet te veel op te winden.
Mensen die na een hartinfarct gedragstherapie krijgen en op die manier beter leren omgaan met stress blijken ook langer te leven.
Laat je bloedsuikergehalte af en toe controleren
Bij diabetici worden de bloedvaten progressief aangetast door het hoge glucosegehalte, wat hen gevoeliger maakt voor vaatstoornissen. Ze lopen drie keer meer risico te overlijden aan een hart- en vaatziekte.
Volgens sommige cijfers zou de helft van de mensen met ouderdomsdiabetes dat nog niet weten. Een vroegtijdige opsporing en behandeling zijn belangrijk, wil men zijn vaten (en hart) niet onnodig zwaar belasten.
Terug naar boven
In België zijn hart- en vaatziekten verantwoordelijk voor ongeveer een op de vier sterfgevallen. Hart- en vaatziekten zijn typische beschavingsziekten: mensen worden veel ouder dan vroeger en sterven veeleer aan de onvermijdelijke slijtage van de bloedvaten (aderverkalking of atherosclerose) en de gevolgen daarvan.
Dat wil echter niet zeggen dat je dit proces niet kunt beïnvloeden met een gezondere levensstijl en bepaalde medicatie.
Naargelang van het aangetaste orgaan maakt men een onderscheid tussen twee subgroepen van hart- en vaatziekten.
1. Ziekten van het cerebrovasculair systeem
De meest voorkomende vorm is de beroerte (CVA of cerebrovasculair accident, in het Engels "stroke"). Dit is een verzamelnaam voor ziekten waarbij de bloedsomloop in de hersenen wordt verstoord. Dit kan het resultaat zijn van twee situaties:
- Hersenbloeding: door een scheur in een van de bloedvaten van de hersenen stroomt er bloed in de hersenen binnen. Hierdoor ontstaan letsels in het hersenweefsel.
- Hersentrombose of -embolie: een bloedvat raakt verstopt door een bloedklonter die ter plaatse (trombose) of elders (embolie) is gevormd, en een gedeelte van het hersenweefsel sterft af door een gebrek aan zuurstof. Er is ook een voorbijgaande vorm waarbij een hersenslagader tijdelijk is vernauwd, zonder permanente beschadiging.
Wat moet je doen bij een beroerte?
In beide gevallen veroorzaakt de schade aan het hersenweefsel typische symptomen:
- Veranderde waarnemingen
- (Gedeeltelijke) verlamming
- Spraakstoornissen
- Verwardheid
- Voorbijgaande blindheid
- Evenwichtsstoornissen
Het is belangrijk deze symptomen snel te herkennen en tijdig in te grijpen, zodat de hersenbeschadiging zoveel mogelijk kan worden beperkt.
2. Ziekten van het coronair systeem
De hartspier heeft ook zuurstof en voedingsstoffen nodig. De kransslagaders of coronairen leveren dit aan. Wanneer het hart onvoldoende zuurstof krijgt, meestal door een vernauwing van de kransslagaders door aderverkalking, spreken we van een angina pectoris. Dit geeft een benauwd gevoel ("angor") in de borststreek.
Angina pectoris wordt vaak uitgelokt door inspanning of psychische stress. Het is meestal niet levensbedreigend, maar vereist wel behandeling en opvolging.
Het hart kan ook een acuut zuurstofgebrek ondervinden, waarbij een gedeelte van de hartspier afsterft. Dit noemt men een hartinfarct of hartaanval, en is vaak dodelijk. Meestal is de oorzaak een bloedklonter in een reeds "verkalkte" kransslagader.
Wat kun je doen bij een hartaanval?
Om het risico op een hart- of vaataandoening objectief in te schatten, werd het zogenaamde SCORE 2-algoritme ontwikkeld. Dat houdt rekening met je cholesterolwaarden, je rookgedrag, leeftijd, geslacht en bloeddruk.
Wij herwerkten dit algoritme voor jou naar een gebruiksvriendelijke tool. Neem de waarden van jouw laatste bloedanalyse bij de hand en bereken meteen jouw risico op een hart- of vaatziekte.
Opgelet, deze inschatting kan enkel worden gemaakt voor wie geen chronische aandoeningen zoals diabetes of nierproblemen heeft. Is dat bij jou wel het geval, dan ga je best even langs bij je huisarts voor een correcte inschatting.
- Familiale geschiedenis: Als iemand uit je familie vóór de leeftijd van 55 jaar (mannen) of 65 jaar (vrouwen) een hart- of vaatprobleem heeft gehad, dan stijgt ook jouw risico risico op een soortgelijke aandoening.
- Geslacht: Het risico op overlijden is ook twee keer groter bij mannen dan bij vrouwen. Bij vrouwen duiken de problemen gemiddeld 10 jaar later op dan bij mannen.
- Leeftijd: Hoe ouder je bent, hoe hoger het risico op hart- en vaatziekten.
- Aderverkalking of atherosclerose: Het ontstaan van cholesterolrijke letsels in de grote slagaders, speelt een cruciale rol bij bijvoorbeeld een hartinfarct en een beroerte. Het is een progressieve aandoening, waarbij de eerste letsels al op zeer jonge leeftijd zichtbaar zijn.
- Persoonlijke geschiedenis: De belangrijkste risicofactor is een verleden van cardiovasculaire aandoeningen. Wie al eerder een hartinfarct doormaakte, heeft veel kans dat dit zich zal herhalen.
Als je één of meerdere van deze risicofactoren in jouw leven herkent, is er des te meer reden om je risico op andere manieren te beperken. Eet gezonder, beperk stress en cholesterol, slaap genoeg, beweeg meer en stop met roken.
Tips om succesvol te stoppen met roken
Hoe groot jouw risico op een hart- of vaataandoening is, heb je voor een groot stuk zelf in de hand. Hoe meer risicofactoren, hoe groter je risico.
Toch is het niet zo dat iemand die aan al de onderstaande factoren beantwoordt, sowieso hart- en vaatziekten ontwikkelt. Iemand kan zonder problemen 90 jaar oud worden, ook al rookt hij of zij tien sigaretten per dag en heeft hij of zij een te hoge cholesterol. Maar het risico ligt dan alleszins wel hoger.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stop (of begin niet) met roken
Wie rookt, loopt 50 % kans om te sterven door het roken en verliest gemiddeld tien levensjaren. De schadelijke stoffen in de tabak verhogen onder meer je bloeddruk, verdringen het zuurstof in je bloed en beschadigen de vaatwand.
Hoe meer je rookt, hoe groter de schade in je lichaam. Een argument bij uitstek om te stoppen met roken en vooral om er nooit mee te beginnen.
Wie jonger is dan 50 en rookt, heeft maar liefst vijf keer meer risico op een hart- en vaataandoening als een niet-roker. Langdurig roken blijkt overigens ook meer schade te berokkenen bij vrouwen dan bij mannen.
Daarnaast vermindert ook de longcapaciteit van rokers chronisch, en ontwikkelen alle rokers op de duur een chronisch obstructieve longziekte (COPD), waardoor hun levensverwachting ook op die manier spectaculair daalt.
Let op je cholesterolwaarden
Ons bloed bevat verschillende vetstoffen (lipiden), waaronder cholesterol en triglyceriden. Cholesterol wordt voor het grootste deel door de lever aangemaakt: endogene cholesterol. Een kleiner deel van de cholesterol wordt door onze voeding aangevoerd: exogene cholesterol.
Cholesterol bindt zich aan bepaalde proteïnen (op die manier ontstaan lipoproteïnen). Onder die vorm wordt cholesterol in het bloed vervoerd. Naargelang van de concentratie maakt men een onderscheid tussen LDL (van het Engels low density lipoprotein, de zogenaamd slechte cholesterol) en HDL (high density lipoprotein, of goede cholesterol).
LDL vervoert de cholesterol van de lever naar de weefsels. Als er te veel van aanwezig is, dan kan afzetting op de aderwanden optreden, wat aderverkalking of arteriosclerose veroorzaakt. HDL is de goede cholesterol omdat hij LDL van de aderwand losmaakt en weer naar de lever voert.
Een te hoog gehalte van "slechte" cholesterol (LDL) en een te laag gehalte aan "goede" cholesterol (HDL) verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Een laag gehalte van 35 mg HDL per deciliter bloed vermenigt het risico met 8 tegenover een normaal gehalte van 65 mg.
Voor de diagnose van hyperlipidemie (te veel vetstoffen in het bloed) telt niet enkel het gehalte aan goede en slechte cholesterol, maar ook het totale cholesterolgehalte en het gehalte aan triglyceriden.
Cholesterolwaarden zijn afhankelijk van onze levensstijl. Het eten van veel verzadigd vet (boter, spek, frieten, enz.) heeft bijvoorbeeld een negatieve invloed op de cholesterolwaarden.
Houd je bloeddruk laag genoeg
Een hoge bloeddruk is een van de belangrijkste risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Voor mensen van 40 tot 70 jaar geldt dat elke toename van de systolische bloeddruk ("bovendruk") met 20 mm Hg het risico op een hartaanval doet verdubbelen.
Dit wil natuurlijk ook zeggen dat als iemand, door medicatie of veranderingen in de levensstijl zijn bloeddruk kan laten dalen van 160 naar 140, hij zijn risico op een hartaanval ziet halveren. Voor een beroerte is dit effect zelfs nog meer uitgesproken.
Voor de diastolische bloeddruk vind je gelijkaardige resultaten voor een toename van 10 mm Hg, maar de systolische bloeddruk is een betere voorspeller van het risico.
Je kunt je bloeddruk doen dalen door:
- minder zout (natrium) te eten (in veel voedingsmiddelen zit verborgen zout);
- minder dan drie glazen alcohol per dag te drinken (matige alcoholconsumptie, tot twee glazen per dag, heeft een positieve invloed op het hart- en vaatstelsel);
- af en toe te bewegen;
- meer kaliumrijke voeding (bijvoorbeeld: aardappelen, bananen) te eten of kaliumsupplementen te nemen.
Een hoge bloeddruk lijkt ook een risicofactor voor dementie te zijn (ouderdomsdementie én Alzheimer), hoewel het onderzoek hierover nog niet is afgerond.
De bloeddruk wordt altijd uitgedrukt in mm Hg (bv. 140/85) of cm Hg (bv. 14/8,5). Dit is een eenheid van druk zoals "bar" of "pascal", die stamt uit de tijd dat de (lucht)druk werd gemeten met toestellen die een kwikkolom bevatten die kon stijgen of dalen.
760 mm Hg is ongeveer 1 bar, men kan dus evengoed zeggen: "Mijn bloeddruk is 0,18 bar", als deze 140 mm Hg is.
Matig je alcoholgebruik en vermijd drugs
Alle vormen van alcoholmisbruik (bier, aperitief, wijn, sterke drank) en/of van drugsmisbruik (vooral cocaïne, die aderspasmen veroorzaakt) verhogen het risico op hart- en vaataandoeningen aanzienlijk.
Eet gezond
Vóór de leeftijd van 50 jaar lopen zwaarlijvige mensen twee keer meer risico dan anderen op hart- of kranslagaderproblemen. Vooral als het vet opgestapeld zit ter hoogte van de buik.
Vaak ligt een onevenwichtig voedingspatroon aan de basis. Vermijd daarom zo veel mogelijk: boter, producten op basis van volle melk, vette kaassoorten, palmolie, kokosolie, dierlijke vetstoffen (charcuterie, spek, enz.), gebakjes. Vermijd ook cholesterolrijke producten zoals orgaanvlees of hersentjes.
Eet veeleer fruit, groenten, vezelrijke producten, mager vlees en magere charcuterie, vis, halfvolle zuivelproducten, zonnebloemolie, olijfolie, arachide- of koolzaadolie.
Beweeg voldoende
Het is reeds overvloedig aangetoond dat mensen die fitter zijn ook langer leven, en mensen die er in slagen hun conditie te verbeteren (ook op latere leeftijd) hebben een gunstiger vooruitzicht wat hart-en vaatziekten betreft. Regelmatig aan lichaamsbeweging doen vergroot immers de capaciteit van het hartvaatstelsel en vermindert de zuurstofnood van het hart bij volgende inspanningen. Een sedentair leven verdubbelt daarentegen het risico op hart- en vaatziekten.
Het volstaat om 3 keer per week gedurende 30 à 45 minuten lichte fysieke inspanningen te doen zoals fietsen, zwemmen, stevig stappen… Op oudere leeftijd is het evenwel niet aan te raden om plots heel intensief te beginnen sporten, en dit geldt in het bijzonder voor hartpatiënten. Het is dan beter de inspanning geleidelijk op te drijven.
Beperk je stressniveau
Stress: dé ziekte van onze moderne maatschappij waar alles draait rond snelheid en druk. Het verhoogt de bloeddruk en doet bijgevolg het risico op hart- en vaatziekten stijgen.
Iedereen kan zich natuurlijk op een bepaald moment in een stresserende situatie bevinden. Bij sommige mensen is de weerslag ernstig en kan stress leiden tot het ontstaan van een hele reeks ziekten waaronder hart- en vaatziekten.
Stress kan ook bestaande hart- en vaatziekten plots doen verergeren: zo is het geweten dat in de weken volgend op een aardbeving plots veel meer mensen in het ziekenhuis worden opgenomen met hartinfarcten en hersenbloedingen.
Stress kan ook een aanval van angina pectoris (vernauwing van de kransslagaders door aderverkalking) uitlokken, omdat de zuurstofbehoefte van het hart plots stijgt. Mensen met sluimerende hart – en vaatziekten krijgen dan ook terecht de raad om zich niet te veel op te winden.
Mensen die na een hartinfarct gedragstherapie krijgen en op die manier beter leren omgaan met stress blijken ook langer te leven.
Laat je bloedsuikergehalte af en toe controleren
Bij diabetici worden de bloedvaten progressief aangetast door het hoge glucosegehalte, wat hen gevoeliger maakt voor vaatstoornissen. Ze lopen drie keer meer risico te overlijden aan een hart- en vaatziekte.
Volgens sommige cijfers zou de helft van de mensen met ouderdomsdiabetes dat nog niet weten. Een vroegtijdige opsporing en behandeling zijn belangrijk, wil men zijn vaten (en hart) niet onnodig zwaar belasten.