Hoe kun je je epc verbeteren?
.jpg?rev=b6900401-920d-4212-8786-2a6c7efcf23a&la=nl-BE&h=270&mw=480&w=480&hash=067880761535DB6B2E66D9921CC25138)
Impact op de waarde van je woning
Uit een recente Vlaamse studie blijkt dat de huizenprijzen in 2023 gemiddeld 1,9% gedaald zijn door de inflatie en de gestegen rente. Maar niet elk type woning daalde even sterk in prijs. In Vlaanderen bleken huizen met een label A en B een gemiddelde daling in verkoopprijs te kennen van 1%, labels C en D kenden een daling van 0,6%. Woningen met labels E en F daalden dan weer gemiddeld 3,7% in prijs.
De renovatieverplichting voor deze laatste woningen heeft er duidelijk mee te maken. De verkoopprijs van een woning met een label F ligt ondertussen 11,7% lager dan een gelijkaardige woning met label D. Een woning met label A wordt dan weer verkocht voor een prijs die gemiddeld 17,1% hoger ligt dan een gelijksoortige woning met label D.
In Wallonië en Brussel waar de renovatieplicht niet geldt, zien we de invloed van het EPC-label (nog) niet zo zwaar doorwegen.
Impact op de energiefacturen
Het is wellicht een open deur intrappen als we zeggen dat isoleren en vervolgens efficiëntere technische installaties plaatsen niet alleen een impact heeft op het EPC-label maar ook op de energiefacturen.
Hoe pak je het verlagen van je energiefacturen best aan? Dat kan je hier lezen.
Impact op het klimaat
Gebouwen in België nemen ongeveer 20% van de totale uitstoot van broeikasgassen voor hun rekening. De verwarming van de woning van een gemiddeld Belgisch gezin neemt 60% van het energieverbruik voor zijn rekening. Het isoleren en plaatsen van efficiënte technieken heeft dus zeker een positieve impact op het klimaat.
Bouwwijze
De bouwwijze van de woning heeft een invloed op de verliesoppervlakte. Een gesloten woning heeft over het algemeen minder warmteverliezen langs de scheidingsconstructies dan een open bebouwing. Een dakappartement zal mogelijk slechter scoren dan een appartement in het midden van het gebouw aangezien het dak een extra verliesoppervlak is.
Bruikbare vloeroppervlakte
Aangezien het label bepaald wordt op basis van het theoretische verbruik per m² bruikbare vloeroppervlakte zijn er een aantal zaken die hier invloed op kunnen hebben zoals vides en niet-beloopbare zoldervloeren. Een zolderruimte die over een vloer beschikt (eventueel eenvoudige beplating) kan meegerekend worden in de bruikbare vloeroppervlakte en doet dus het gemiddelde energieverbruik per m² dalen.
In Brussel en Wallonië wordt voor deze zoldervloer nog een bijkomende eis gesteld om ze te kunnen in rekening brengen: de zolder moet bereikbaar zijn via een vaste trap. In Vlaanderen is een luik met uitklapbare trap of een ladder voldoende om de zolder te bereiken.
Isolatie
De aanwezigheid van isolatie in daken, gevel en vloeren en het plaatsen van goed presterende ramen met hoogrendementsbeglazing, en aandacht voor een goede luchtdichtheid, zorgen uiteraard voor een betere epc-score.
Efficiëntie van de technieken
Dit geldt voor verwarming, opwekking van warm water en ventilatie: het rendement van deze systemen en de aanwezigheid van energielabels zullen het epc positief beïnvloeden.
Elektrische verwarming scoort slechter dan een gasketel.
Een condenserende gasketel scoort op zich dan weer slechter dan een warmtepomp.
Maar ook verwarmingsleidingen in voorbeeld de kelder die niet geïsoleerd zijn, kunnen het resultaat negatief beïnvloeden.
Hernieuwbare energie zoals zonnepanelen en zonneboilers
Het zelf opwekken van de nodige energie heeft uiteraard een positieve invloed op het epc. Weet wel dat het plaatsen van een thuisbatterij om de overschotten aan elektriciteit optimaal te benutten, geen invloed zullen hebben op het epc-label.
De epc-software gaat er van uit dat alle opgewekte elektriciteit volledig zelf verbruikt wordt en maakt hier dus al een overschatting wat je epc-label positief beïnvloedt.
Een praktisch voorbeeld
Om bovenstaande aspecten concreet in beeld te brengen, deden we een test met een standaardwoning om het effect van een aantal maatregelen te bekijken. Onze testwoning is een gesloten bebouwing van 1970, met een vloer op volle grond, 2 bouwlagen en een zolder. De enige aanwezige isolatie is 6 cm minerale wol in het hellende dak. De woning wordt verwarmd met een oude gasketel, het warm water wordt door dezelfde ketel verwarmd inclusief een niet geïsoleerd voorraadvat.
Een eerste tussenstap is het vernieuwen van de dakisolatie zodat deze voldoet aan de doelstelling van 2050: we voorzien isolatie zodat we een U-waarde van 0,24 W/m²K bereiken en vervangen tegelijk de oude dakramen.
In stap 2 plaatsen we vloerisolatie, ook hier met een U-waarde van 0,24 W/m²K.
Stap 3 houdt in dat we de gevel isoleren tot eveneens een U-waarde van 0,24 W/m²K en de ramen vervangen door goed presterende profielen met hoogrendementsbeglazing.
Vervolgens gaan we in de 4de stap kijken naar het effect van het plaatsen van een condenserende ketel, inclusief een buitenvoeler en thermostatische kranen. Het voorraadvat voor het warme water wordt vervangen door een geïsoleerd exemplaar.
Als laatste kijken we welke invloed zonnepanelen van 3800 Wp hebben op het hellende dak dat zuid-gericht is.
Hieronder vind je een overzicht van het behaalde resultaat, zowel met de Vlaamse als de Waalse software:
Kanttekening: indien onze standaardwoning een open bebouwing was (geen ramen in de 2 zijgevels) zou deze in de startsituatie in Vlaanderen een score halen van 636 kWh/m², wat overeenkomt met een label F. De bouwwijze heeft dus een grote invloed!
Mocht daarnaast het hellende dak nog niet voorzien zijn van 6 cm minerale wol, zou de impact van het isoleren van het dak groter zijn dan wat we nu zien in onze simulatie.
Zoals we zagen in de factoren en het praktische voorbeeld die het epc beïnvloeden zijn er geen maatregelen die er bovenuit springen om het resultaat van het epc in 1 stap drastisch te laten verbeteren. Het optimaliseren van het label tot niveau A is een gecombineerd traject van meerdere verbeterwerken.
Ook niet elke maatregel zal op elke woning een even grote impact hebben: bijvoorbeeld afhankelijk van de reeds aanwezige isolatie zal (bijkomende) isolatie plaatsen een grotere of kleinere invloed hebben, maar ook de oppervlakte van de muur, dak, vloer… heeft een invloed. Er bestaat dus geen eenduidige manier om te bepalen met hoeveel ‘punten’ je epc exact zal verbeteren bij het uitvoeren van bepaalde werken.
Je kan dus best per stap die je wenst uit te voeren aan je energiedeskundige vragen een simulatie te maken om na te gaan welke impact deze zal hebben, zeker als je graag verschillende isolatiematerialen en/of offertes wil vergelijken met elkaar. Ook kan je bijvoorbeeld hiermee nagaan welke invloed nóg meer isoleren heeft dan het standaardvoorstel op het epc: hier wordt enkel gerekend met de impact van isolatie die een U-waarde van 0,24 W/m²K bereikt maar soms is er ruimte om nog net een stapje verder te gaan en dikkere isolatie te plaatsen. Het kan op het laatste detail aankomen om net een label A te behalen of niet.
Isoleren is en blijft steeds de eerste stap: de energievraag voor verwarming verminderen. Beginnen met het dak (of zoldervloer indien je de zolder niet wenst te gebruiken en er dus geen nood is om deze te verwarmen) heeft een aantal voordelen: ten eerste doet het meeste warmteverlies zich voor langs het dak, ten tweede geeft het je de mogelijkheid om het dak ineens ook te voorzien van zonnepanelen.
Als het dak volledig in orde is (voldoende isolatie, aanwezigheid van luchtdichting en onderdak, eventuele asbest verwijderd) geven de zonnepanelen gratis opgewekte stroom die je elektriciteitsfactuur doen dalen. Deze besparing geeft je meer financiële ademruimte voor het uitvoeren van de volgende (isolatie)werken.
Zorg dat je bij de isolatiewerken “lock-ins” vermijdt: door het maken van bepaalde keuzes kunnen de mogelijkheden op andere vlakken beperkt worden of kunnen er bouwkundige problemen ontstaan die niet op te lossen vallen. Hou dus bijvoorbeeld al rekening met de keuze van het ventilatiesysteem dat je wenst te voorzien. Ook de manier van ventileren heeft zijn invloed op het epc-resultaat.
Nu de warmtevraag van je woning hopelijk drastisch verlaagd is, kan je ook je verwarmingssysteem aanpassen. Ook hier hou je op voorhand rekening met de latere keuzes: wens je vloerverwarming moet je bij het isoleren van de vloer hier al het afgiftesysteem mee plaatsen. Vergelijk zeker de invloed van de verschillende systemen: een condenserende ketel is goedkoper maar levert niet hetzelfde resultaat als een warmtepomp.
Ook in de verschillende systemen van de warmtepompen (lucht/lucht – lucht/water – bodem/water) kan de invloed verschillen, en zeker als je de COP en energie-efficiëntieklasse ingeeft. Kies je toch voor een condenserende ketel, plaats dan zeker ook een buitenvoeler, een kamerthermostaat en thermostatische radiatorkranen: elk zorgen ze voor een (kleine) daling in het berekende energieverbruik op je epc. Denk eveneens aan het isoleren van de verwarmingsleidingen die zich in niet-verwarmde ruimtes bevinden.
Laat ook je energiedeskundige onderzoeken wat de invloed is van het ventilatiesysteem: een systeem D met warmteterugwinning zal het beste scoren. Maar in een verbouwing is het niet altijd mogelijk alle leidingen geplaatst te krijgen en alle ruimtes te voorzien van een toevoer- of afvoerroosters. Maar ook een systeem C+ zal het resultaat van je epc al positief beïnvloeden.
Het wordt erg weinig gedaan maar ook bij de opmaak van een epc kan je de luchtdichtheid inbrengen door het uitvoeren van een blowerdoortest. Stel dat onze volledige verbouwde modelwoning een luchtdichtheid heeft van 3,5 m³/h.m² (het gemiddelde resultaat momenteel bij geteste woningen in Vlaanderen) dan zakt het theoretische energieverbruik verder van 55 kWh/m² naar 44 kWh/m². Standaard rekent de software voor de luchtdichtheid met een waarde van 12 m³/h.m².
Energiezuinig renoveren van je woning wordt niet alleen beloond in je energiefactuur en de waarde van je woning, maar je kan er ook premies voor ontvangen.
Een volledig overzicht van de premies en andere belastingvoordelen waar je recht op hebt, kan je terugvinden in ons dossier over energiepremies.
Mogelijk heb je ook recht op een voordelige lening. Welke er allemaal bestaan, kan je vinden in onze module renovatieleningen.
Ga naar de simulator renovatieleningen
Conclusie
Aangezien elke woning anders is, is de aanpak voor het verbeteren van het epc ook individueel te bekijken.
Afhankelijk van de startsituatie heeft een bepaalde maatregel een grotere of kleinere inpak op het label. Maar je epc drastisch verbeteren met slechts 1 maatregel is niet mogelijk: een totaalplan is nodig. Laat je dus zeker goed begeleiden bij de renovatie van je woning als je een bepaald eindresultaat op het oog hebt.