Wat is het beste vanille-ijs?
Vanille-ijs uit de supermarkt is vaak ultrabewerkt, met allerhande additieven op het etiket zoals kleurstoffen en aroma's. Wij testten 29 dozen van zowel gewone als huismerken en vonden het beste vanille-ijs op de markt, óók voor vegans.
Waarom is het belangrijk om goed vanille-ijs te kopen?
De laatste keer dat we vanille-ijs hebben getest, in 2015, bleken de meeste producten kunstmatige aroma's en/of onnodige kleurstoffen te bevatten. Goed vanille-ijs bevat daarentegen zo min mogelijk additieven, en kwaliteitsvolle ingrediënten zoals echte vanille.
Gelukkig zijn er ook wettelijke minimumvereisten voor ijs. Zo moeten ijs en roomijs een densiteit (massadichtheid) hebben van minstens 450 gram per kilo. Een product onder deze limiet verkoopt meer lucht dan ijs.
Terug naar bovenWelk vanille-ijs hebben we getest?
In totaal hebben wij 29 producten vanille-ijs getest, zowel van goedkopere huismerken als bekende merken zoals Häagen Dazs, Carte D'Or en Ijsboerke:
- 19 producten roomijs met vanillesmaak
- 5 producten melkijs met vanillesmaak
- 5 producten vegan ijs met vanillesmaak
De veganistische producten zijn gemaakt op basis van kokos, soja en veldboon.
Wij vonden in elke categorie een Beste van de test en minstens één Beste koop. Ontdek snel onze zes favorieten.
Terug naar bovenDe beste vanille ijsjes
Welke criteria hebben we getest?
Informatie op het etiket
Wij checkten niet alleen of alle wettelijk vereiste informatie op het etiket staat, zoals de ingrediëntenlijst, eventuele allergenen en de houdbaarheidsdatum, maar ook facultatieve informatie zoals de herkomst van de ingrediënten en tips voor gebruik of bewaring.
Om de voedingswaarden leesbaar te houden, staan ze idealiter in tabelvorm op het etiket.
Densiteit van het ijs
Hoe lager de densiteit (massadichtheid) van ijs, hoe meer lucht het product bevat. De prijs per liter kan dan misleidend zijn, een prijs per kilo zou hier beter zijn. De densiteit van ijs moet wettelijk gezien minstens 450 g per liter bedragen.
Gehalte melkvet
"Roomijs" moet volgens de Belgische wetgeving minstens 8 % melkvet bevatten, "melkijs" minstens 2,5 %. Uiteraard konden we dit enkel in het labo laten nameten voor de producten op basis van melk, voor veganistisch ijs bestaat er geen wetgeving.
Gehalte melkeiwitten
Ijs moet volgens de Belgische wetgeving minstens 2,5 % melkeiwitten bevatten. Ook dit criterium konden we enkel nagaan in het labo voor de producten op basis van melk, en niet voor vegan ijs.
Suikergehalte
De geteste producten bevatten 16 tot 25 g suiker per 100 g. Hierin is ook de natuurlijke lactose uit melk inbegrepen, dat 4 tot 10 g per 100 g van de suikers uitmaakt. De rest zijn toegevoegde suikers. Het suikergehalte telde niet mee voor de eindscore.
Energiewaarde (calorieën)
Een portie vanille-ijs (twee bollen, 100 ml of 50 g) bevat gemiddeld 105 kcal, ongeveer 5 à 6 % van de dagelijks referentie-inname voor volwassenen (2 000 kcal). Hoe hoger de densiteit of hoe hoger het vetgehalte, hoe meer calorieën per bol (50 ml).
Kleurstoffen
Wij beoordeelden de geteste producten op de aanwezigheid van kleurstoffen. Meestal bevat vanille-ijs natuurlijke kleurstoffen die enkel misleidend kunnen zijn (omdat ze bv. de gele kleur van eieren nabootsen), maar zonder problemen voor de veiligheid zoals betacaroteen (E160a), paprika-extract (E160c of bietenrood (E162).
Soms zien we echter kleurstoffen die in onze databank de beoordeling "ADI overschrijding mogelijk" (E100 curcumine) of "twijfelachtig" (E160b, Annatto) hebben.
Welke additieven zijn (on)veilig?
Aroma's
Aroma's zijn goedkoper dan echte vanille om ijs zijn vanillesmaak te geven. Als je de ingrediëntenlijst op het etiket leest, dan:
- Wijst "aroma" meestal op een synthetisch of kunstmatig aroma met vanillesmaak.
- Wijst "vanille-aroma" meestal op een synthetisch of kunstmatig aroma met vanillesmaak.
- Wijst "natuurlijk vanille-aroma" op een natuurlijk aroma.
In het labo lieten we analyseren welke aroma's werden gebruikt, om te achterhalen of de aanwezige vanillesmaak te danken is aan vanille-extract en vanillemerg, en de soort vanilleplant (Vanilla planifolia of Vanilla tahitensis), of aan toegevoegde aroma's.
Correcte etikettering aroma
Daarnaast moet het voor de consument in één oogopslag duidelijk zijn of het ijs echte vanille bevat, of kunstmatig aroma. Dit moet duidelijk aangegeven zijn op de verpakking, zonder misleidende benamingen of afbeeldingen.
Gemalen vanillestokjes
Soms worden lege vanillestokjes vermalen en onder het ijs vermengd. De zwarte puntjes geven de indruk dat er echte vanille wordt gebruikt, maar hebben nauwelijks effect op de smaak. Misleidend dus.
Sommige producten duiden dit eerlijk aan in de ingrediëntenlijst als "gemalen vanillestokjes", "uitgeputte gemalen vanillestokjes" of "gemalen geëxtraheerde vanillestokjes of -peulen". Ook de term "vanillepoeder" wijst waarschijnlijk op gemalen vanillestokjes.
Andere ingrediëntenlijsten spreken dan weer over "vanillepunten", in dat geval gaan we er van uit dat er echt vanillemerg werd gebruikt. De Franstalige ingrediëntenlijst is hier vaak duidelijker dan de Nederlandse.
Aanwezigheid van additieven
Tot slot beoordelen we ook het aantal additieven en hun veiligheid. Uiteraard weegt de veiligheid van de gebruikte additieven het zwaarst door in onze eindscore, al zien we het liefst zo min mogelijk additieven.
Een veelgebruikt additief in vanille-ijs is E471, of voluit mono- en diglyceriden van vetzuren, een emulgator die in onze databank als "weinig aanbevolen" staat. Volgens proeven op muizen zou E471 darmontstekingen, diabetes, auto-immuunreacties en uiteindelijk darmkanker kunnen bevorderen.
In 2023 toonde een cohortstudie bovendien aan dat er een verband was tussen een hogere consumptie van mono- en diglyceriden van vetzuren en een groter risico op hart- en vaatziekten.
Vanille-ijs met E471 op de ingrediëntenlijst wordt hierop afgestraft.
Bewerkingsgraad
Hoe bewerkter het vanille-ijs, hoe lager de score, al is bijna al het geteste vanille-ijs ultrabewerkt. Door de talrijke industriële processen en toevoegingen van stoffen kun je de originele ingrediënten amper herkennen, en ultrabewerkte voedingsmiddelen bevatten bijna altijd toegevoegde suikers, vetten en/of zout.
Ultrabewerkte producten zijn lekker en kant-en-klaar, en kunnen lang bewaard worden. Je herkent ze aan hun lange ingrediëntenlijsten en vaak kleurrijke verpakkingen. (Room)ijs bevat vaak heel wat additieven zoals bindmiddelen, emulgatoren, kleurstoffen, aroma's, eiwithydrolysaten en gemodificeerd zetmeel.
Niet alleen houdt ultrabewerkte voeding ons minder lang verzadigd, de consumptie ervan wordt ook in verband gebracht met hogere risico's op o.a. kanker, hart- en vaatziekten, type 2 diabetes, obesitas en cerebrovasculaire aandoeningen. Je eet zulke producten dus liever zo min mogelijk.
Sensorische evaluatie
Voor gewone mensen waarschijnlijk het allerbelangrijkst: kun je genieten van het geteste vanille-ijs?
Elk getest product werd door een panel van 60 consumenten geproefd en gescoord op zijn uitzicht, geur, smaak en mondgevoel. Ze werden ook gevraagd of ze dit vanille-ijs zelf opnieuw zouden kopen.
Terug naar bovenTop 6 beste vanille-ijs uit de supermarkt
Benieuwd welk vanille-ijs de beste scores behaalde in onze test, of welk ijs de beste kwaliteit biedt voor de beste prijs? Ontdek snel onze top zes favoriete producten.
Terug naar bovenConclusie
Vanille-ijs is een ultrabewerkt product, en vaak wordt de afwezigheid van kwaliteitsvolle ingrediënten zoals echte vanille verdoezeld met kunstmatige aroma's en de zwarte puntjes van gemalen vanillestokjes.
Bovendien kunnen fabrikanten de prijs drukken door meer lucht toe te voegen aan het ijs. Dat maakt het romiger en fijner om te scheppen, en bovendien minder calorierijk per 100 gram, maar je krijgt wel minder waar voor je geld.
Aangezien (room)ijs een ongezond dessert is waarvan je beter niet te veel en niet te vaak eet, kun je dus maar beter zorgen dat je je zoete zonde doet tellen. In onze koopgids lees je hoe je goed vanille-ijs kunt herkennen. Kies sowieso altijd voor vanille-ijs met een zo kort mogelijk ingrediëntenlijst.
Zo moet je goed vanille-ijs kiezen
Terug naar boven
De laatste keer dat we vanille-ijs hebben getest, in 2015, bleken de meeste producten kunstmatige aroma's en/of onnodige kleurstoffen te bevatten. Goed vanille-ijs bevat daarentegen zo min mogelijk additieven, en kwaliteitsvolle ingrediënten zoals echte vanille.
Gelukkig zijn er ook wettelijke minimumvereisten voor ijs. Zo moeten ijs en roomijs een densiteit (massadichtheid) hebben van minstens 450 gram per kilo. Een product onder deze limiet verkoopt meer lucht dan ijs.
In totaal hebben wij 29 producten vanille-ijs getest, zowel van goedkopere huismerken als bekende merken zoals Häagen Dazs, Carte D'Or en Ijsboerke:
- 19 producten roomijs met vanillesmaak
- 5 producten melkijs met vanillesmaak
- 5 producten vegan ijs met vanillesmaak
De veganistische producten zijn gemaakt op basis van kokos, soja en veldboon.
Wij vonden in elke categorie een Beste van de test en minstens één Beste koop. Ontdek snel onze zes favorieten.
Informatie op het etiket
Wij checkten niet alleen of alle wettelijk vereiste informatie op het etiket staat, zoals de ingrediëntenlijst, eventuele allergenen en de houdbaarheidsdatum, maar ook facultatieve informatie zoals de herkomst van de ingrediënten en tips voor gebruik of bewaring.
Om de voedingswaarden leesbaar te houden, staan ze idealiter in tabelvorm op het etiket.
Densiteit van het ijs
Hoe lager de densiteit (massadichtheid) van ijs, hoe meer lucht het product bevat. De prijs per liter kan dan misleidend zijn, een prijs per kilo zou hier beter zijn. De densiteit van ijs moet wettelijk gezien minstens 450 g per liter bedragen.
Gehalte melkvet
"Roomijs" moet volgens de Belgische wetgeving minstens 8 % melkvet bevatten, "melkijs" minstens 2,5 %. Uiteraard konden we dit enkel in het labo laten nameten voor de producten op basis van melk, voor veganistisch ijs bestaat er geen wetgeving.
Gehalte melkeiwitten
Ijs moet volgens de Belgische wetgeving minstens 2,5 % melkeiwitten bevatten. Ook dit criterium konden we enkel nagaan in het labo voor de producten op basis van melk, en niet voor vegan ijs.
Suikergehalte
De geteste producten bevatten 16 tot 25 g suiker per 100 g. Hierin is ook de natuurlijke lactose uit melk inbegrepen, dat 4 tot 10 g per 100 g van de suikers uitmaakt. De rest zijn toegevoegde suikers. Het suikergehalte telde niet mee voor de eindscore.
Energiewaarde (calorieën)
Een portie vanille-ijs (twee bollen, 100 ml of 50 g) bevat gemiddeld 105 kcal, ongeveer 5 à 6 % van de dagelijks referentie-inname voor volwassenen (2 000 kcal). Hoe hoger de densiteit of hoe hoger het vetgehalte, hoe meer calorieën per bol (50 ml).
Kleurstoffen
Wij beoordeelden de geteste producten op de aanwezigheid van kleurstoffen. Meestal bevat vanille-ijs natuurlijke kleurstoffen die enkel misleidend kunnen zijn (omdat ze bv. de gele kleur van eieren nabootsen), maar zonder problemen voor de veiligheid zoals betacaroteen (E160a), paprika-extract (E160c of bietenrood (E162).
Soms zien we echter kleurstoffen die in onze databank de beoordeling "ADI overschrijding mogelijk" (E100 curcumine) of "twijfelachtig" (E160b, Annatto) hebben.
Welke additieven zijn (on)veilig?
Aroma's
Aroma's zijn goedkoper dan echte vanille om ijs zijn vanillesmaak te geven. Als je de ingrediëntenlijst op het etiket leest, dan:
- Wijst "aroma" meestal op een synthetisch of kunstmatig aroma met vanillesmaak.
- Wijst "vanille-aroma" meestal op een synthetisch of kunstmatig aroma met vanillesmaak.
- Wijst "natuurlijk vanille-aroma" op een natuurlijk aroma.
In het labo lieten we analyseren welke aroma's werden gebruikt, om te achterhalen of de aanwezige vanillesmaak te danken is aan vanille-extract en vanillemerg, en de soort vanilleplant (Vanilla planifolia of Vanilla tahitensis), of aan toegevoegde aroma's.
Correcte etikettering aroma
Daarnaast moet het voor de consument in één oogopslag duidelijk zijn of het ijs echte vanille bevat, of kunstmatig aroma. Dit moet duidelijk aangegeven zijn op de verpakking, zonder misleidende benamingen of afbeeldingen.
Gemalen vanillestokjes
Soms worden lege vanillestokjes vermalen en onder het ijs vermengd. De zwarte puntjes geven de indruk dat er echte vanille wordt gebruikt, maar hebben nauwelijks effect op de smaak. Misleidend dus.
Sommige producten duiden dit eerlijk aan in de ingrediëntenlijst als "gemalen vanillestokjes", "uitgeputte gemalen vanillestokjes" of "gemalen geëxtraheerde vanillestokjes of -peulen". Ook de term "vanillepoeder" wijst waarschijnlijk op gemalen vanillestokjes.
Andere ingrediëntenlijsten spreken dan weer over "vanillepunten", in dat geval gaan we er van uit dat er echt vanillemerg werd gebruikt. De Franstalige ingrediëntenlijst is hier vaak duidelijker dan de Nederlandse.
Aanwezigheid van additieven
Tot slot beoordelen we ook het aantal additieven en hun veiligheid. Uiteraard weegt de veiligheid van de gebruikte additieven het zwaarst door in onze eindscore, al zien we het liefst zo min mogelijk additieven.
Een veelgebruikt additief in vanille-ijs is E471, of voluit mono- en diglyceriden van vetzuren, een emulgator die in onze databank als "weinig aanbevolen" staat. Volgens proeven op muizen zou E471 darmontstekingen, diabetes, auto-immuunreacties en uiteindelijk darmkanker kunnen bevorderen.
In 2023 toonde een cohortstudie bovendien aan dat er een verband was tussen een hogere consumptie van mono- en diglyceriden van vetzuren en een groter risico op hart- en vaatziekten.
Vanille-ijs met E471 op de ingrediëntenlijst wordt hierop afgestraft.
Bewerkingsgraad
Hoe bewerkter het vanille-ijs, hoe lager de score, al is bijna al het geteste vanille-ijs ultrabewerkt. Door de talrijke industriële processen en toevoegingen van stoffen kun je de originele ingrediënten amper herkennen, en ultrabewerkte voedingsmiddelen bevatten bijna altijd toegevoegde suikers, vetten en/of zout.
Ultrabewerkte producten zijn lekker en kant-en-klaar, en kunnen lang bewaard worden. Je herkent ze aan hun lange ingrediëntenlijsten en vaak kleurrijke verpakkingen. (Room)ijs bevat vaak heel wat additieven zoals bindmiddelen, emulgatoren, kleurstoffen, aroma's, eiwithydrolysaten en gemodificeerd zetmeel.
Niet alleen houdt ultrabewerkte voeding ons minder lang verzadigd, de consumptie ervan wordt ook in verband gebracht met hogere risico's op o.a. kanker, hart- en vaatziekten, type 2 diabetes, obesitas en cerebrovasculaire aandoeningen. Je eet zulke producten dus liever zo min mogelijk.
Sensorische evaluatie
Voor gewone mensen waarschijnlijk het allerbelangrijkst: kun je genieten van het geteste vanille-ijs?
Elk getest product werd door een panel van 60 consumenten geproefd en gescoord op zijn uitzicht, geur, smaak en mondgevoel. Ze werden ook gevraagd of ze dit vanille-ijs zelf opnieuw zouden kopen.
Benieuwd welk vanille-ijs de beste scores behaalde in onze test, of welk ijs de beste kwaliteit biedt voor de beste prijs? Ontdek snel onze top zes favoriete producten.
Vanille-ijs is een ultrabewerkt product, en vaak wordt de afwezigheid van kwaliteitsvolle ingrediënten zoals echte vanille verdoezeld met kunstmatige aroma's en de zwarte puntjes van gemalen vanillestokjes.
Bovendien kunnen fabrikanten de prijs drukken door meer lucht toe te voegen aan het ijs. Dat maakt het romiger en fijner om te scheppen, en bovendien minder calorierijk per 100 gram, maar je krijgt wel minder waar voor je geld.
Aangezien (room)ijs een ongezond dessert is waarvan je beter niet te veel en niet te vaak eet, kun je dus maar beter zorgen dat je je zoete zonde doet tellen. In onze koopgids lees je hoe je goed vanille-ijs kunt herkennen. Kies sowieso altijd voor vanille-ijs met een zo kort mogelijk ingrediëntenlijst.
Zo moet je goed vanille-ijs kiezen
HÄAGEN-DAZS Vanilla
Eén van de lekkerste uit onze test, en als enige product níet ultrabewerkt. Häagen-Dazs bevat geen kleurstoffen en het bevat echte vanille, zonder toegevoegd aroma. Het bevat geen enkel additief.
Dit vanille-ijs is wél het meest calorierijke uit de test (250 kcal per 100 gram), als gevolg van zijn hoge densiteit (860 gram per liter) en hoge vetgehalte. Eén portie van twee bollen van onze Beste van de test telt daarmee voor 11 % van de dagelijkse referentie-inname voor volwassenen. Niet mee overdrijven, dus!
Met een prijs van € 18,20 per kilo is het wel het op één na duurste ijs in zijn categorie.
Delhaize Vanilla icecream
Volgens onze proefkonijnen het lekkerste ijs uit de test. Dit roomijs met vanillesmaak van Delhaize heeft een densiteit van 500 gram per liter en levert 212 kcal per 100 gram.
Dit ijs bevat echte vanille, zonder toegevoegd aroma, dat echter wel geoxideerd bleek. Helaas bevat het wel kleurstoffen, waaronder wortelconcentraat en E471.
Met een zachte prijs van € 3,50 per kilo kreeg dit product ons label Beste koop.
Jumbo Vanille roomijs
Lekker vanille-ijs met een vrij lage densiteit van 480 gram per liter. Dit ijs van Jumbo bevat 195 kcal per 100 gram. Ook deze tweede Beste koop bevat echte vanille, dat helaas wel redelijk geoxideerd bleek. Het bevat dus geen toegevoegd aroma, maar wel kleurstoffen, waaronder wortelconcentraat en E471.
Hij is nog iets goedkoper dan de Beste koop van Delhaize: € 3,10 per kilo.
De eindscore voor ijs op basis van melk wordt grotendeels berekend zoals die voor roomijs. Het enige verschil zit hem in de beoordeling van het vetgehalte en het eiwitgehalte door een verschil in wetgeving.
Delhaize Scoop vanilla
Onze proefpersonen vonden het goedkope vanille-ijs van Delhaize één van de lekkerste. Dit product bevat echte vanille, zonder toegevoegd aroma maar helaas wel geoxideerd.
Het ijs is goed voor 219 kcal per 100 gram, en heeft een vrij lage densiteit van 500 gram per liter. Helaas bevat het wel een aantal additieven, waaronder de emulgator E471 en de kleurstof E160a.
Nog een klein verbeterpuntje: de voedingswaarden staan enkel in tekstvorm op de verpakking. Wij zouden die liever in een tabel gegoten zien, zodat de consument ze beter kan begrijpen.
Dankzij zijn prijs van € 2,39 per kilo en hoge score gaat hij lopen met de eer van zowel Beste van de test als Beste koop.
Everyday Ijs Vanillesmaak
Lekker vanille-ijs met relatief weinig calorieën: 163 kcal per 100 gram. Het ijs van Everyday is ook luchtig, met een vrij lage densiteit van 500 gram per liter.
De vanillesmaak wordt hier wel uit kunstmatig aroma gehaald, niet uit echte vanille, maar dit staat zeer transparant in de ingrediëntenlijst weergegeven. De verpakking is geenszins misleidend: er staan geen vanillebloemen of -stokjes afgebeeld, in tegenstelling tot bij andere merken die ook aroma's gebruiken.
Dit ijs bevat ook de emulgator E471 en de kleurstof E160a.
Dankzij zijn prijs van € 2,53 per kilo en prima score is hij onze tweede Beste koop.
Aangezien het om een plantaardig gaat, werd het vegan ijs niet beoordeeld op vetgehalte en eiwitgehalte.
IJSBOERKE Icy vegan vanille
Icy vegan vanille van Ijsboerke is het beste vegan ijs uit onze test, en heeft bovendien ook de beste prijs-kwaliteitverhouding. Het is vrij "vast" ijs, met een densiteit van 550 mg per liter, en bevat daardoor ook tamelijk veel calorieën voor een plantaardig alternatief, namelijk 199 kcal per 100 gram.
Het gehalte vanille zit goed in dit ijs, zonder toegevoegde aroma's. Het ijs bevat wel andere additieven, waaronder de emulgator E471 en natuurlijke kleurstoffen.
Met zijn € 8,89 per kilo en prima score werd dit vegan ijs zowel Beste van de test als Beste koop, een lekker plantaardig alternatief voor gewoon ijs.