Het is belangrijk een duidelijk onderscheid te maken tussen bewerkte en ultrabewerkte voedingsmiddelen. Veel voedingsproducten ondergaan een of meerdere bewerkingen vooraleer ze worden geconsumeerd. Die bewerkingen zijn niet per se negatief. Vandaag worden praktisch alle voedingsmiddelen op de ene of andere manier bewerkt. Denk bijvoorbeeld aan het snijden, invriezen, koken, pasteuriseren of gisten. Dit vergemakkelijkt de opslag (waardoor de voeding veiliger is en er minder moet worden weggegooid) en zorgt voor betere vertering en voor meer gebruiksgemak. Er zijn tal van voorbeelden van gezonde bewerkte producten: volkoren brood, diepgevroren groenten of yoghurt.

Daarnaast spreekt men ook over ‘ultrabewerkt voedsel’, producten die intensieve behandelingen hebben ondergaan. Door de talrijke industriële processen en toevoegingen van stoffen is het zo goed als onmogelijk om de originele ingrediënten te herkennen. Deze voedingsmiddelen bevatten quasi altijd toegevoegde suikers, vetten en zout: veel calorieën dus en weinig of geen nuttige voedingsmiddelen zoals vezels, vitamines en mineralen. Ook kunnen de structurele wijzigingen die deze voedingsmiddelen hebben ondergaan negatieve effecten hebben op de bloedsuikerspiegel of voor het verzadigingsgevoel. In deze categorie vinden we frisdranken terug, snoep, koekjes, zoete snacks, frieten, bewerkte vleesproducten, ... Het voordeel van deze producten is dat ze lang bewaard kunnen worden, lekker smaken en dat ze door hun gebruiksgemak zeer verleidelijk zijn.

In onze contreien consumeren we over het algemeen te veel ultrabewerkt voedsel, vaak ten nadele van weinig of niet-bewerkte voedingsmiddelen. Steeds meer studies tonen aan dat er een verband bestaat tussen bepaalde aandoeningen en deze voedingsstijl.

Toch zijn sommige ultrabewerkte voedingsmiddelen wel degelijk gezond. Margarines, natuurlijke plantaardige melkproducten of bepaalde ontbijtgranen zijn bijvoorbeeld wel evenwichtig.

In dit dossier geven we je een antwoord op verschillende vragen:

• Wat is een ultrabewerkt voedingsproduct? Het is belangrijk het onderscheid te maken tussen bewerkt en ultrabewerkt.
• Hoe herken je ultrabewerkte voedingsmiddelen? Herken ze in de winkel.
• Wat is hun voedingsimpact? Wat haal je eruit en wat zit erin?
• Focus op additieven en nieuw gevormde verontreinigende stoffen. Deze voedingsmiddelen bestaan uit verschillende chemische stoffen. Om welke stoffen gaat het?
• Wat is hun impact op onze gezondheid? Vormt het eten van ultrabewerkte voedingsmiddelen een probleem?
• Ultrabewerkt en het milieu. Wat is de weerslag op onze planeet?
• Wat zijn de voedingsaanbevelingen wat betreft ultrabewerkte voeding? De voedingsaanbevelingen per land voor deze voedingsmiddelen.