Hoe kun je op een natuurlijke manier je cholesterol verlagen?

Wat is cholesterol?

Cholesterol heeft een slechte reputatie, maar toch kunnen we niet zonder. Het draagt bij aan onze cellen, hormonen en galzuren, en helpt bij de synthese van vitamine D. Een te hoge cholesterol vergroot echter je risico op hart- en vaatziekten.

Het is dan ook cruciaal om je cholesterolgehalte onder controle te houden, en daarvoor hoef je niet per se medicatie te nemen. Je kunt je cholesterol ook verlagen op een natuurlijke manier, door gezonder te eten en je levensstijl aan te passen.

Lees meer in ons dossier cholesterol?

Waarom is hoge cholesterol ongezond?

Eerst en vooral, niet alle cholesterol is ongezond. Of je een cholesterolprobleem hebt, hangt niet alleen af van je totale cholesterolgehalte, maar vooral van het evenwicht tussen de "goede" (HDL) en de "slechte" (LDL) cholesterol in je bloed. De beste situatie voor je cardiovasculaire gezondheid is een hoog HDL-cholesterolgehalte en een laag LDL-cholesterolgehalte.

• Hogedichtheidlipoproteïnen of HDL, de "goede cholesterol", brengen de cholesterol naar de lever, zodat die kan worden afgevoerd via de ontlasting.
• Lagedichtheidlipoproteïnen of LDL, de "slechte cholesterol", brengen de cholesterol van de lever naar de bloedvaten. Een teveel aan LDL kan helaas schadelijk zijn als de cholesterol zich afzet op de vaatwanden.

Wat kan hoge cholesterol veroorzaken?

Ons lichaam maakt 80 % van de cholesterol zelf aan, slechts een minderheid halen we uit onze voeding. Een hoge cholesterol is doorgaans te wijten aan genetische aanleg, een ongezonde levensstijl, of een combinatie van beide.

Aan je genen kun je uiteraard niets doen, aan je levensstijl gelukkig wel. Vooral wie veel verzadigde vetten eet, kan veel gezondheidswinst boeken door zijn voeding aan te passen.

Hoe kun je je cholesterol verlagen?

1. Eet gezond en evenwichtig

Hoge cholesterol wordt vaak veroorzaakt door een ongezond eetpatroon. Niet alleen krijgen we over het algemeen te veel vetten binnen, we eten ook te veel verzadigde vetzuren. Die komen vooral uit vlees en kaas, maar ook uit gefrituurd voedsel, bak- en braadvetten en industriële voedingsmiddelen.

Hoge cholesterol? Dit eet je beter niet

Verzadigde vetten zijn dus te beperken, net als suiker. Probeer ongezonde vetten te vervangen door gezondere alternatieven, zoals olijfolie, koolzaadolie en zonnebloemolie, en gebruik ze met mate. Snoep niet te veel en beperk ultrabewerkte producten.

Daarnaast is het een goed idee om geleidelijk meer vezels in je eetpatroon te introduceren, door meer fruit en groenten te eten, te kiezen voor volkorenproducten, en peulvruchten, noten en zaden toe te voegen aan je maaltijd. Dankzij de vezels wordt het teveel aan cholesterol in je lichaam op een natuurlijke manier afgevoerd.

Gezond en evenwichtig eten, dat doe je zo

2. Sport

Lichaamsbeweging en sport kunnen een positief effect hebben op het cholesterolgehalte doordat ze het slechte cholesterolgehalte verlagen en het goede cholesterolgehalte verhogen.

Fysieke activiteit traint ook je bloedvaten en maakt ze elastischer, wat ook je bloeddruk kan verlagen. Sport werkt ook gewichtsverlies in de hand, versterkt je spieren en botten en verbetert je lichamelijke conditie en algemeen welzijn.

Je kunt dagelijks aan lichaamsbeweging doen zonder dat het moeite hoeft te kosten. Neem bijvoorbeeld de trap in plaats van de lift, stap een halte eerder uit de bus of metro, wandel in plaats van het openbaar vervoer te gebruiken, parkeer je auto tien minuten van je bestemming, werk in de tuin, speel met de (klein)kinderen, wandel, fiets, dans enz.

3. Stop met roken

Roken heeft sowieso een algemeen negatief effect op de bloedvaten. Het stimuleert het samenklonteren van bloedplaatjes en maakt het bloed stropiger, met het risico op bloedklonters die kunnen leiden tot een beroerte of infarct. Roken verlaagt ook het goede cholesterolgehalte, eveneens een risicofactor voor hart- en vaatziekten.

Tips om te stoppen met roken

4. Let op je gewicht

Als je een hoge cholesterol hebt, dan is het belangrijk om een gezond gewicht te behouden of, in het geval van overgewicht, om af te vallen. Mensen met overgewicht of obesitas hebben een grotere kans op hoge bloeddruk, hoge cholesterol of diabetes type 2, allemaal risicofactoren die het risico op cardiovasculaire problemen vergroten.

Naast je BMI is ook de verdeling van je lichaamsvet belangrijk om je cardiovasculair risico in te schatten. Zo lopen mensen met overtollig buikvet (appelvormig) een hoger cardiovasculair risico dan mensen bij wie het lichaamsvet meer in de heupen zit (peervormig).

Hoe kun je je cholesterolwaarden opvolgen?

Een hoge cholesterol "voel" je niet. Op zich heeft het immers geen symptomen, het verhoogt enkel je risico om na verloop van tijd hart- en vaatziekten te ontwikkelen doordat je bloedvaten langzaam vernauwen.

Je dokter kan je cholesterolgehalte bepalen met een simpel bloedonderzoek. Daarin worden de verschillende vetten en hun verhoudingen gemeten. Voor deze test moet je wel nuchter zijn. Bij een volwassene spreekt men van een hoge cholesterol vanaf een cholesterolgehalte van 190 mg/100 ml bloed. 

Cholesterolwaarden alleen volstaan echter niet om jouw risico op hart- en vaatziekten in te schatten. Op basis van je cholesterolwaarden en je rookgewoonten, leeftijd, geslacht en bloeddruk kun je met onze tool jouw cardiovasculair risico berekenen.

Als je effectief een hoge cholesterol hebt, zal je arts je regelmatig willen opvolgen door middel van een bloedonderzoek. Mogelijk zal hij of zij cholesterolverlagende medicatie voorschrijven, zoals statines. Gezien de mogelijke bijwerkingen (bv. spierpijn) zijn deze doorgaans enkel aangewezen bij mensen met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten (zoals een eerdere hartaanval).

Conclusie

Als een bloedonderzoek uitwijst dat je een hoge cholesterol hebt, maar je hebt geen verdere klachten, dan kun je je cholesterolgehalte het best op een natuurlijke manier aanpakken. Door gezond en evenwichtig te eten, en indien nodig je levensstijl aan te passen, kun je je cholesterol onder controle houden zonder medicatie.

Cholesterolverlagende geneesmiddelen zoals statines kunnen immers bijwerkingen veroorzaken, net als supplementen met rodegistrijst. Bespreek sowieso eerst al je opties met je arts, die kan op basis van je medische voorgeschiedenis en je bloedwaarden de beste aanpak voorschrijven.

Waarom je beter geen rodegistrijst neemt