Een zichtrekening openen? Dit moet je weten

Vroeger was het ontvangen van je loon in contanten een toegestane en zelfs wijdverspreide praktijk. Sinds 2016 is dat echter geen optie meer.

Om je inkomen te ontvangen, moet je een bankrekening hebben. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat het in de huidige wereld van digitale diensten vrijwel onmogelijk is om zonder een zichtrekening te leven.

Wat is een zichtrekening en waarvoor wordt die dagelijks gebruikt?

Een zichtrekening, ook betaalrekening genoemd, is een van de meest voorkomende bankdiensten.

Je kunt er gewoon je geld op storten en bewaren (loon, inkomsten, terugbetalingen enz.), betalingen mee uitvoeren via overschrijving of bankkaart, online betalingen uitvoeren of geld afhalen. Kortom, het geeft je toegang tot alledaagse bankdiensten.

Wat zijn de voor- en nadelen van een zichtrekening?

Welke producten en diensten zijn verbonden aan een zichtrekening?

Over het algemeen bieden banken verschillende producten en diensten aan in hun pakketten voor zichtrekeningen.

Deze omvatten:

• Geld beheren: geld ontvangen (salarissen, toelagen, terugbetalingen, overschrijvingen, enz.), storten, opnemen en versturen
• Doorlopende opdrachten (bijvoorbeeld maandelijkse hypotheekoverschrijvingen) of automatische afschrijvingen instellen
• Aankopen betalen met een bankkaart (debet of credit) die aan de rekening is gekoppeld
• Een kredietlijn openen (d.w.z. een kredietbelofte waarbij je bank je een beperkte kapitaalreserve toekent)
• Een krediet aanvragen om renovatieprojecten te financieren, een auto te kopen enz.

Denk eraan: krediet is duur en moet worden terugbetaald.

Welke soorten van zichtrekeningen zijn er?

Traditionele zichtrekening, gezamenlijke rekening, jongerenrekening, zichtrekening voor vzw's, zakelijke rekening, basisbankdienst, universele bankdienst: we leggen de specifieke kenmerken van de verschillende soorten zichtrekeningen uit.

ONTDEK DE VERSCHILLENDE SOORTEN ZICHTREKENINGEN

Hoe kies je een zichtrekening?

Gezien het aantal bankinstellingen die actief zijn in België en de uiteenlopende voorwaarden die ze aanbieden voor zichtrekeningen, is het niet altijd eenvoudig om een keuze te maken. Gebruik onze vergelijkingstool om de beste optie te vinden en ontdek hoe je gemakkelijk van bank kunt veranderen.

ONTDEK HOE JE EEN ZICHTREKENING KIEST

Wat moet ik doen om een zichtrekening te openen?

We leggen uit welke documenten je nodig hebt om online of in een kantoor een zichtrekening te openen, welke stappen je moet doorlopen en welke verschillende vaste en extra kosten aan dit type rekening verbonden kunnen zijn.

STAPPENPLAN VOOR HET OPENEN VAN EEN ZICHTREKENING

De traditionele zichtrekening: de meest gebruikte

Consumenten beseffen het niet altijd, maar in principe kun je zoveel zichtrekeningen openen als je wilt, bij één of meerdere banken: er is geen echte limiet.

In de praktijk is dit natuurlijk minder vanzelfsprekend:

• Soms is het al moeilijk om één bankrekening te openen. Consumenten maken soms die pijnlijke vaststelling als ze een gratis rekening willen openen, maar geen interesse hebben in andere financiële diensten zoals een verzekering of een spaarplan, diensten waar de bank winst op maakt.
• Banken zijn vrij om hun klanten te kiezen. Afhankelijk van je behoeften en de bank waarbij je een rekening wilt openen, kan je verzoek meer of minder succesvol zijn. Kortom, een bank heeft het volste recht om te weigeren een zichtrekening voor je te openen.

De gezamenlijke rekening: de gemakkelijkste manier om een budget met meerdere personen te beheren

Een gezamenlijke rekening is, zoals de naam al doet vermoeden, een lopende rekening die wordt gedeeld door twee of meer personen. Ze wordt meestal gebruikt door koppels die onder hetzelfde dak wonen, maar ze kan ook geschikt zijn voor andere omstandigheden (gedeelde huisvesting bijvoorbeeld).

De werking van een gezamenlijke rekening is vergelijkbaar met die van een individuele zichtrekening, maar heeft zijn eigen kenmerken:

• Alle rekeninghouders moeten instemmen met het openen en sluiten van de rekening.
• Alle rekeninghouders hebben dezelfde rechten om transacties op de rekening uit te voeren, geld op te nemen, enzovoort.

Als de bank moet worden betaald of terugbetaald voor kosten of diensten, worden de rekeninghouders of titularissen allemaal als hoofdelijk aansprakelijk beschouwd. Als een samenwonende of medehuurder bijvoorbeeld een debetstand heeft geïnitieerd, zal de bank alle rekeninghouders vragen om dit terug te betalen. Er wordt dus geen onderscheid gemaakt tussen de beheerders en de persoon die de uitgave heeft gedaan. Denk er dus aan om goed met elkaar te communiceren!

Voor meer details verwijzen we naar ons dossier over de gezamenlijke rekening.

ALLES OVER DE GEZAMENLIJKE REKENING

De jongerenrekening: het meest geschikt voor kinderen en jongeren tot 25 jaar

Misschien wil je een zichtrekening openen voor je kind. Het geld is dan van hem of haar (en niet van de ouders).

Houd er rekening mee dat :

• De leeftijd waarop je een zichtrekening kunt openen voor je kind verschilt van bank tot bank.
• De transacties die ze kunnen uitvoeren zijn beperkt (ze kunnen niet onder nul gaan, er is een limiet op het bedrag dat ze kunnen opnemen enz.)

Bekijk voor meer informatie ons dossier over de jongeringenrekening en rekening voor kinderen.

ALLES OVER ZICHTREKENINGEN VOOR KINDEREN

De zichtrekening voor vzw: de meest praktische manier om de financiën van een vereniging te beheren

Een vzw (vereniging zonder winstoogmerk) moet haar dagelijkse uitgaven (huur van lokalen, verzekeringen enz.) en de kasstroom gegenereerd door haar activiteit (lidgelden bijvoorbeeld) beheren. Daarvoor heeft de vereniging een bankrekening nodig.

De procedures voor het openen van een zichtrekening op naam van een vzw zijn min of meer identiek aan die voor een "gewone" zichtrekening. Wat verschilt, is de informatie die de bank zal vragen om de rekening te openen. Ze kan bijvoorbeeld vragen om een kopie van de statuten van het bedrijf, een financieel plan enz. In alle gevallen zal de bank een kopie van de identiteitskaart van de toekomstige mandatarissen vragen.

Wat zijn de alternatieven voor een traditionele zichtrekening?

Als je moeite hebt om de digitale hulpmiddelen van banken te gebruiken of een rekening te openen om je dagelijkse financiën te beheren, kunnen de basisbankdienst en de universele bankdienst interessante oplossingen zijn.

De basisbankdienst: de minimale zichtrekeningdienst

De basisbankdienst is een specifiek type zichtrekening dat werd ingevoerd om het risico van bankuitsluiting tegen te gaan. Het is een gereglementeerde minimale bankdienst waarvan elke persoon die aan de toekenningsvereisten beantwoordt het recht heeft om te openen.

De specifieke kenmerken van de basisbankdienst zijn als volgt:

• Banken mogen de basisbankdienst niet weigeren aan consumenten die geen andere zichtrekening hebben en minder dan € 6 000 op een ander type rekening (effectenrekening, spaarrekening, termijnrekening).
• Er wordt geen debetsaldo toegestaan.
• De basisbankdienst biedt een vrij beperkt pakket en is niet altijd gratis. De prijs is echter geplafonneerd en wordt elk jaar aangepast: reken op maximaal € 19,24 per jaar voor kosten voor rekeningbeheer (prijs geldig voor 2024).
• Elektronische verrichtingen zijn gratis.
• Voor meer dan 36 handmatige verrichtingen (papieren overschrijvingen, geldopnames aan het loket) per jaar moet je een vergoeding betalen.

De aanvraag van de basisbankdienst gebeurt op dezelfde manier als het openen van een traditionele rekening. Tijdens de procedure moet de consument een formulier invullen om te bevestigen dat hij niet al een basisbankdienst heeft, dat hij geen andere betaalrekening in België heeft, of dat zijn rekening zal worden afgesloten. De bank is verplicht om binnen de tien werkdagen te antwoorden op het verzoek (positief of negatief).

De universele bankdienst: voor de meest kwetsbare en niet-gedigitaliseerde klanten

Niet te verwarren met de "minimale" bankdienst, bekend als de basisbankdienst, is de universele bankdienst (UBS) het resultaat van een charter tussen de banken en de overheid. Hij is vooral bedoeld voor meer kwetsbare consumenten of voor mensen die hun financiën niet graag elektronisch beheren.

De UBS is dus alleen van toepassing op banken die het “Charter voor een universele dienstverlening door de banken” hebben ondertekend. Deze zichtrekening kost maximaal 60 euro per jaar in 2024 en kan geïndexeerd worden.  

Voor dat bedrag kan de rekeninghouder minstens 60 manuele verrichtingen uitvoeren per jaar en minstens 24 keer geld afhalen aan een automatisch loket van de bank.

Het Charter legt ook vast hoeveel de bank mag aanrekenen voor extra manuele verrichtingen (max. 1 euro) en voor het per post opsturen van rekeninguittreksels. Deze bijkomende kosten liggen vast en mogen niet geïndexeerd worden. 

De kosten van een zichtrekening zijn moeilijk vooraf in te schatten en de banken maken het je niet gemakkelijk: sommige kosten zijn niet altijd transparant en informatie kan moeilijk te vinden en te controleren zijn. Een zichtrekening kiezen kan dus heel wat hoofdbrekens kosten.

Om je te helpen de formule te vinden die het best bij je situatie past, hebben we een vergelijker ontwikkeld die laat zien waar je het minst betaalt, afhankelijk van je bankgewoonten. Hij geeft de actuele tarieven voor meer dan 100 formules van meer dan 20 bankinstellingen.

VIND DE BESTE ZICHTREKENING

Van bank veranderen wordt steeds eenvoudiger

Wees niet bang om van bank te veranderen als blijkt dat je te veel betaalt voor je zichtrekening en elders beter af zou zijn. Er is een speciale procedure om je te helpen overstappen: "bankswitching". Je kunt alles over die bankoverstapservice lezen in ons dossier over veranderen van bank.

Zoals hierboven vermeld, kunnen consumenten die de voorkeur geven aan een bank waar ze hun verrichtingen tegen lage kosten handmatig kunnen uitvoeren, sinds 2022 ook gebruikmaken van de universele bankdienst.

VERANDER VAN BANK IN EEN HANDOMDRAAI?

Documenten en informatie die nodig zijn om een zichtrekening te openen

Of je nu een zichtrekening opent bij een "traditionele" bank of bij een onlinebank, je moet bepaalde wettelijke documenten en informatie bezorgen.

• Verplichte items: een geldig identiteitsbewijs en een postadres.
• Aanvullende informatie: sommige banken vragen om andere gegevens, zoals een e-mailadres, een mobiel telefoonnummer of zelfs informatie over de begunstigden en/of de redenen voor uw overschrijvingen naar bepaalde landen (met name buiten de Europese Unie).

Vanwege de regels die ze moeten naleven, worden banken steeds strenger. In het kader van de strijd tegen het witwassen van geld moeten ze bij sommige van hun cliënten een risicoanalyse maken.

Aangezien banken vrij zijn om bepaalde klanten te kiezen en dus te weigeren, moet je ervoor zorgen dat je op voorhand de juiste documenten en informatie verstrekt - dat zal de contacten met je bank vergemakkelijken.

Zodra de bankrekening is geopend, krijgt deze een uniek nummer volgens een internationaal overeengekomen systeem: het IBAN-rekeningnummer (voor International Bank Account Number).

Een zichtrekening openen in een bankkantoor

Hoewel je vroeger een zichtrekening kon openen in een bankkantoor, raden we je nu aan om te bellen en vooraf een afspraak te maken, of zelfs online een afspraak te maken - sommige banken bieden deze mogelijkheid.

Gezien de vermindering van het aantal kantoren en de mogelijkheid om online een rekening te openen, zullen de meeste banken je niet zonder afspraak ontvangen om deze formaliteiten uit te voeren. Wil je het toch proberen? Neem op zijn minst je identiteitskaart mee.

Online een zichtrekening openen

Je kunt ook online een zichtrekening aanvragen. Je hoeft alleen maar in te loggen op de website van de bank van je keuze en de instructies van het platform te volgen.

Let wel: zelfs als je online een aanvraag indient, zal je nog steeds gevraagd worden om je identiteit te bewijzen. Om dit te doen, kun je je bij sommige banken online identificeren via de Itsme-applicatie.

Let op: sommige banken kunnen je nog steeds vragen om een document met de hand te ondertekenen. Je moet het document dan afdrukken, ondertekenen, scannen en uploaden naar het computersysteem van de bank om je onlineregistratie af te ronden - niet altijd een gemakkelijke procedure.

Hoeveel kost een zichtrekening?

Hoewel de kosten een belangrijk criterium zijn bij het kiezen van een bank en een pakket, is het moeilijk om die van tevoren precies in te schatten.

Er zijn maar weinig banken die een echt gratis pakket aanbieden. Slechts enkele onlinebanken bieden het aan omdat ze minder infrastructuurkosten hebben, maar ook omdat sommige diensten niet beschikbaar zijn (er is bijvoorbeeld geen selfbanking of je kunt geen papieren uittreksels krijgen).

Je kunt dus kosten verwachten voor het gebruik van je zichtrekening:

• Vaste kosten. De tarieven worden normaal gesproken op papier (in kantoren, voor banken die er hebben) of elektronisch aan klanten beschikbaar gesteld.
• Kosten voor bepaalde eenmalige verrichtingen. Bijvoorbeeld als je je rekeninguittreksels op papier wilt krijgen, als je geld opneemt bij een geldautomaat die geen deel uitmaakt van het netwerk van je bank, of als je betalingen doet of geld opneemt in het buitenland, met name in landen buiten de Europese Unie.
• Kosten voor bepaalde zeer specifieke diensten en transacties. Om een duplicaat van een bankuittreksel aan te vragen of om onderzoek te doen, moet je vaak iets extra's betalen.

Tips en voorzorgsmaatregelen om veilig een zichtrekening te openen

Controleer voordat je een rekening opent de kosten en voorwaarden die eraan verbonden zijn en zorg ervoor dat je alle voorwaarden begrijpt van de rekening die je overweegt te nemen. Gebruik onze vergelijkingstool om het aanbod van de banken te vergelijken en de beste zichtrekening voor jou te kiezen.

VERGELIJK ZICHTREKENINGEN BIJ VERSCHILLENDE BANKEN