Kijk en weet wat te doen met je energiefactuur
1. Waarom verhoogt mijn voorschotfactuur zo fors?
In december 2021 zijn de prijzen op de energiebeurzen tot recordhoogtes gestegen. Deze stijging wordt doorgerekend in de prijs die jij uiteindelijk zal betalen als je over een variabel tariefplan beschikt. Vooral voor aardgas wegen de huidige hoge prijzen het zwaarste op jouw eindafrekening. Bijna de helft van het gasverbruik van een gemiddeld gezin vindt immers tussen januari en eind maart plaats, de koudere maanden. Dit hogere verbruik wordt afgerekend aan de (hogere) prijzen die tijdens die maanden van toepassing waren. Sommige energieleveranciers hebben daarom de voorschotfactuur van hun klanten al meermaals verhoogd: zowel bij klanten met een variabel contract als bij klanten wiens vaste contract wordt vernieuwd.
2. Ben ik verplicht een verhoogde voorschotfactuur te aanvaarden?
Nee, je bent niet verplicht om de verhoging van de leverancier zomaar te aanvaarden. Als verbruiker ben jij zelf het best geplaatst om te weten wat voor jou financieel haalbaar is. Maar je doet er goed aan om een voorschot te betalen dat is afgestemd op je verbruik om een gepeperde afrekeningsfactuur te vermijden. Bij sommige leveranciers kun je je meterstanden regelmatig doorgeven in het klantenportaal om je voorschotbedrag te herberekenen. Omgekeerd heeft te veel betalen geen zin, want bij een eventueel faillissement van je leverancier wordt het moeilijk om het te veel betaalde bedrag te recupereren.
Volgens het consumentenakkoord voor energie moeten leveranciers overigens bij elke wijziging van het voorschotbedrag uitleg geven aan hun klant over de berekeningswijze. Bovendien wordt er aan een wet gewerkt die een eenzijdige verhoging (zonder dat je deze zou kunnen aanpassen of weigeren als klant) door de leverancier aan banden legt. Bij verschillende leveranciers heb je ook de mogelijkheid om zelf het voorschotbedrag aan te passen in de online klantenzone.
3. Doe ik er goed aan om over te stappen?
Dat hangt van jouw huidige contract af.
Heb je een lopend contract met een vast tarief van vóór oktober 2021? Dan doe je het best niets. De prijzen liggen vandaag immers een pak hoger.
Heb je een variabel tarief? Dan volgt jouw prijs de evoluties op de groothandelsmarkten. Je kunt overwegen om over te stappen naar een ander variabel tarief aangezien dat nog steeds een besparing kan opleveren. Alleen is het niet zo evident om variabele tarieven correct te vergelijken omdat ze verschillende rekenmethodes hanteren.
Doorgaans zijn webtarieven goedkoper. Dit zijn tarieven waarbij het dossier enkel online wordt beheerd en facturen enkel per mail worden verstuurd.
4. Mijn energiecontract met vast tarief loopt af, wat doe ik?
De meeste vaste tarieven hebben een looptijd van één jaar. Twee maanden voor de einddatum verstrijkt, zal je energieleverancier jou een nieuw voorstel doorsturen. Dat zal duurder zijn dan je huidige energiecontract, en kan zelfs een variabel tarief zijn als je leverancier intussen geen vaste tarieven meer aanbiedt.
Je doet er daarom goed aan om het aanbod van je leverancier te vergelijken met andere tarieven op de markt. Maar vergelijk ook de andere tarieven van je eigen leverancier, vaak biedt een leverancier namelijk tal van energietarieven aan en misschien zit daar een voordeliger tarief tussen.
5. Kies ik voor een vast of variabel energietarief?
Met een variabel tarief zal jouw prijs dan weer automatisch dalen als de prijzen op de groothandelsmarkten zakken. Nadeel is dat ook eventuele nieuwe stijgingen doorgerekend worden in jouw tarief.
6. Mag mijn energieleverancier mijn contract zomaar omzetten van vast naar variabel?
Als de looptijd van je contract met vaste prijs nog niet verstreken is, mag dat absoluut niet.
Is je looptijd van je energiecontract bijna verstreken? Dan moet je leverancier jou bij een hernieuwing van het contract twee maanden vóór afloop van je huidige overeenkomst een nieuw voorstel sturen. Hij moet duidelijk aangeven waarin de voorwaarden verschillen met die van je huidige contract. Reageer je niet, dan moet je leverancier je blijven beleveren tegen het goedkoopste equivalente product van je lopende contract. In principe zou dat een vast tariefplan moeten zijn, maar aangezien verschillende leveranciers vandaag geen vaste tarieven meer aanbieden, heb je als klant soms geen andere keuze. Het is wel cruciaal dat jouw leverancier je duidelijk informeert als hij jou omzet naar een variabel contract.
7. Kan ik mijn energiefactuur op een andere manier drukken?
Daarnaast kun je je eigen elektriciteit opwekken met zonnepanelen. De hoge stroomprijzen maken de rendabiliteit van zonnepanelen veel interessanter en vaak gelden er nog steunmaatregelen zoals een investeringspremie in Vlaanderen. Maar vooral maken zonnepanelen je minder afhankelijk van de prijsschommelingen op de energiemarkt.
8. Wat als ik mijn energiefactuur niet meer kan betalen?
Als je niet naar een oplossing zoekt en je facturen niet meer betalen, dan ontvang je herinneringsbrieven en zal je leverancier na verloop van tijd een opzegbrief sturen. Vind je dan niet tijdig een andere leverancier, dan zal netbeheerder Fluvius jou beleveren. Maar ook daar zul je je energiefactuur moeten betalen. Tenzij je een beschermde klant bent, betaal je een tarief dat duurder is dan de goedkoopste contracten op de markt. Dit “ontradingstarief” is net bedoeld om gedropte gezinnen aan te sporen om hun situatie zo snel mogelijk op orde te krijgen. Maak je ook schulden bij je netbeheerder, dan zal deze een budgetmeter plaatsen waarbij je vooraf moet betalen voor je energie. In Brussel hebben huishoudens die schuld hebben bij hun leverancier recht op een regionaal sociaal tarief wanneer zij een ingebrekestelling hebben ontvangen en voldoet aan bepaalde voorwaarden.
Wie niet in aanmerking komt voor het sociaal tarief, kan een steunaanvraag indienen bij het OCMW. De OCMW’s beheren immers een fonds voor gezinnen die het moeilijkhebben om de energiefactuur te betalen.
9. Wanneer gaan de energieprijzen opnieuw dalen?
De verwachting is dat de prijzen voorlopig nog relatief hoog zullen blijven en de komende maanden niet meteen substantieel verder zullen dalen. Bovendien is het niet uitgesloten dat de huidige lage gasvoorraden nog zullen doorwerken in de winter van 2022-2023, als we er niet zouden in slagen deze terug substantieel aan te vullen, wat opnieuw voor hoge prijzen zou kunnen zorgen.
