Welke middelen helpen tegen spierpijn?
Eerste hulp bij spierpijn
Opwarmende zalven worden gebruikt tegen spierpijn, krampen, kneuzingen of verstuikingen. Sporters gebruiken opwarmende zalven graag voor of na een inspanning, om stramme spieren op te warmen of om spierpijn te verlichten.
Oorzaken van spierpijn
Spierpijn, door dokters ook wel "myalgie" genoemd, komt vaak voor bij sporters en uit zich in stramme, stijve of pijnlijke spieren. Overbelasting, infecties, chronische aandoeningen en bijwerkingen van medicijnen zijn de meest voorkomende oorzaken van spierpijn. Oorzaken kunnen dus verschillen en vragen telkens een andere aanpak.
Overbelasting
De meest voorkomende oorzaak van spierpijn is overbelasting. Daarbij denken we automatisch aan te lang of te intensief sporten, wat kan leiden tot spier- of gewrichtspijn, krampen of blessures.
Maar ook wanneer je gespannen bent door stress, te lang in dezelfde houding zit of herhaaldelijk dezelfde beweging doet, kun je spierpijn krijgen.
Andere redenen voor spierpijn
Spierpijn door overbelasting beperkt zich meestal tot één bepaalde spier of spiergroep. Heb je spierpijn op meerdere plaatsen in je lichaam, dan zijn er vaak andere oorzaken in het spel:
- Infecties zoals griep, covid-19 of de ziekte van Lyme. Deze spierpijn verdwijnt meestal vanzelf zodra je lichaam de ziekmaker heeft verslagen.
- Bijwerking van bepaalde geneesmiddelen, bv. statines tegen een hoge cholesterol. Bespreek met je arts of je kunt stoppen met het geneesmiddel, de dosis verlagen of overschakelen naar een ander geneesmiddel.
- Allerlei ziekten zoals reumatische aandoeningen, fibromyalgie, chronisch vermoeidheidssyndroom, schildklierproblemen, ... In dit geval moet de ziekte zelf behandeld worden.
Opwarmende zalven, gels en sprays zijn enkel bedoeld voor gebruik in het eerste geval, bij overbelaste spieren. Maar is er ook wetenschappelijk bewijs dat ze werken? En zijn ze veilig? Wij zetten de feiten op een rijtje.
Hoe werken opwarmende zalven en sprays juist?
Opwarmende zalven werken allemaal volgens hetzelfde principe: ze bevatten stoffen die de huid lokaal irriteren of prikkelen. In het Engels heet zoiets een "counterirritant". Vaak gaat het om kruiden- en plantenextracten zoals kamfer, menthol of methylsalicylaat.
Ons brein wordt hierdoor op twee manieren misleid: enerzijds leidt die irritatie onze hersenen af van de werkelijke pijn, anderzijds geeft dit een vals gevoel van warmte of koude. Zulke middeltjes verwarmen de spieren of gewrichten dus niet echt: ze sturen enkel prikkels van warmte of koude naar onze hersenen, die het pijnsignaal overstemmen. Het effect is hetzelfde als wanneer je je knie stoot en er over gaat wrijven, waarbij de prikkels van de wrijving de pijnprikkels (gedeeltelijk) gaan overstemmen.
Opwarmende crèmes zorgen er ook voor dat de bloedvaten ter hoogte van de huid uitzetten en dat er tijdelijk meer bloed stroomt door de opperste huidlagen. Dat verklaart waarom de huid vaak rood wordt en wat opzwelt als je ze aanbrengt. Deze betere doorbloeding blijft echter erg oppervlakkig, en raakt niet aan de dieper gelegen spieren, pezen of gewrichten. In deze diepere weefsels is er geen temperatuurstijging.
Er bestaat dan ook geen overtuigend wetenschappelijk bewijs dat zo'n spierzalf ook werkelijk helpt bij acute of chronische spier- of gewrichtspijn. Bovendien bevatten ze vaak een combinatie van ingrediënten die mogelijk nare bijwerkingen kunnen uitlokken.
In dit artikel
Rado Stick, Dexsil Sport of toch liever tijgerbalsem? Wij vergeleken zes producten en zetten hun voor- en nadelen op een rijtje. Welke zijn nuttig, en welke zijn absoluut af te raden?
Een stram gevoel na een inspanning verdwijnt meestal vanzelf na enkele dagen rust. Van warmte wordt vermoed dat het vooral een psychologisch effect heeft. Brengt rust geen soelaas, dan kun je medicatie overwegen.