De ziekte van Lyme is een infectieziekte die je kunt oplopen door een beet van een teek die besmet is met Borrelia burgdorferi, de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt.

Teken zijn geleedpotigen en lijken op kleine platte spinnetjes. Ze zitten op planten of in lang gras, laten zich op mensen en dieren vallen en klampen zich met hun weerhaken aan de nietsvermoedende voorbijgangers vast.

Een teek kan bijten en zich gedurende een hele tijd vullen met bloed, totdat ze wordt verwijderd of totdat ze loslaat omdat ze voldoende bloed heeft opgezogen. Een tekenbeet is aanvankelijk nauwelijks voelbaar.

Belangrijk is om in de gaten te houden of en hoe de huid rond de beet verandert in de weken nadat je de teek hebt verwijderd. Een huidafwijking kan betekenen dat de teek de ziekte van Lyme meedroeg.

Beter voorkomen dan genezen, toch? Wij vergeleken verschillende middelen tegen muggen die ook werken tegen teken.

DE BESTE PRODUCTEN TEGEN MUGGEN EN TEKEN

Hoeveel kans heb je op de ziekte van Lyme?

De kans om besmet te geraken met de ziekte van Lyme is klein als de teek tijdig wordt ontdekt. 

• Een teek draagt enerzijds niet altijd de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. In België is ongeveer 14 % van de tekenpopulatie besmet. In bepaalde gebieden, zoals de Kempen, Vlaams-Brabant en de Ardennen, komen besmette teken vaker voor dan bijvoorbeeld aan de kust.

• Anderzijds wordt de kans dat de teek de ziekte overdraagt pas groot nadat ze 24 tot 36 uur lang bloed van de “gastheer” of “gastvrouw” heeft opgenomen. Door de interactie met het warme bloed wordt de bacterie, die in de darmen van de teek zit, actief en komt ze in de speekselklieren van de teek, om vandaar in het bloed van de mens terecht te komen.

Wanneer kun je positief testen op de ziekte van Lyme?

Het heeft geen zin om meteen na een tekenbeet je bloed te laten testen. Zelfs wie effectief besmet is, zal geen positieve test afleggen tot 6 weken na de infectie.

Wat zijn de symptomen van de ziekte van Lyme? 

Hoe wordt de diagnose van de ziekte van Lyme gesteld? Wat zijn de symptomen waarop je moet letten? Wat zijn de meest betrouwbare diagnosemethoden? Wij beantwoorden al je vragen in dit artikel. Meer weten over de symptomen van de ziekte van Lyme.

Hoe houd je teken weg? 

Hoe voorkom je dat je wordt gebeten? Zijn de producten tegen teken doeltreffend en veilig? Wat zijn de beste producten? Wij vertellen je alles over de bescherming tegen teken.

Hoe behandel je de ziekte van Lyme?

Welke behandelingen zijn beschikbaar om de ziekte van Lyme te genezen? Genees je vanzelf van die ziekte? Wij vertellen je er meer over in ons dossier. Meer weten over de behandeling en genezing van de ziekte van Lyme.

Hoe verwijder je een teek?

Hoewel de kans op het oplopen van de ziekte van Lyme en haar symptomen eerder zeldzaam is, komen tekenbeten heel vaak voor en is het noodzakelijk de teek zo snel mogelijk te verwijderen om complicaties te voorkomen.

Wat moet je precies doen als je gebeten wordt door een teek?  Wij leggen dat allemaal in detail uit in ons artikel.

Zo verwijder je een teek

Vroege symptomen na tekenbeet

• In de eerste 30 dagen na de tekenbeet, kan de huidafwijking “erythema migrans” optreden. De huid wordt dan zalmroze of – soms – felrood. Dat is het eerste stadium van de ziekte van Lyme. 

Een gewone huidinfectie als reactie op een beet kan ook voorkomen en mag niet worden verward met het vroege stadium van de ziekte van Lyme. Deze jeukende plek verdwijnt vanzelf na 24 tot 48 uur.

• De afwijking breidt binnen enkele dagen of weken uit en kan een diameter hebben tussen 5 en 60 cm. In het centrum kan de huid opnieuw de normale kleur aannemen. Door de kleurverschillen kunnen zich concentrische cirkels vormen, wat de infectie de aanblik van een “stierenoog” geeft.
• Soms gaat dit gepaard met een brandend gevoel en jeuk.
• Erythema migrans treedt niet altijd op, het is ook mogelijk dat de tekenbeet in eerste instantie gepaard gaat met griepachtige symptomen, hoofdpijn, vermoeidheid, een stijve nek of gewrichtspijnen (dikwijls aan de knie).

Late symptomen na tekenbeet

• Een volgende fase wordt gekenmerkt door zware vermoeidheid.
• In ernstige gevallen, wanneer de aandoening niet wordt behandeld, kan de ziekte van Lyme een hersenvliesontsteking of cardiologische problemen veroorzaken. Ook neurologische aandoeningen (bv. verlamming) kunnen optreden in een latere fase.
• Soms blijven bepaalde symptomen aanwezig, zelfs na de behandeling. Ze kunnen ook na meerdere weken of maanden de kop opsteken. We spreken dan van post-Lyme-symptomen. In deze gevallen heeft het geen zin meer om antibiotica te nemen, ze verdwijnen meestal geleidelijk vanzelf.

Hoe spoor je de ziekte van Lyme op (diagnose)?

Als je na de beet van een teek enkele van de hierboven genoemde symptomen hebt, is het raadzaam om naar je arts te gaan zodat hij de diagnose kan bevestigen en de juiste behandeling kan voorschrijven. Gezien de moeilijkheid om de diagnose van de ziekte van Lyme te stellen, lijden jammer genoeg veel mensen eraan zonder te beseffen dat het de oorzaak van hun kwalen is.

De diagnose van Borreliose kan als volgt worden gesteld: observatie van de klinische symptomen (zie de lijst met de vroege symptomen en late symptomen hierboven), serologische diagnose, huidbiopsie en lumbaalpunctie.

Serologische diagnose

De serologische diagnose bestaat uit het uitvoeren van twee tests (Elisa en Western-Blot genaamd) na een bloedafname. Om deze diagnose te stellen, moet je echter 4 tot 6 weken wachten en de resultaten zijn niet 100 % betrouwbaar, omdat slechts 3 van het twintigtal stammen worden herkend.

Huidbiopsie 

De huidbiopsie wordt uitgevoerd door een dermatoloog om na te gaan of het wel degelijk om “erythema migrans” gaat in geval van twijfel van de behandelende arts.

Lumbaalpunctie

Een lumbaalpunctie wordt uitgevoerd in geval van twijfel na de serologische diagnose. Jammer genoeg kun je niet altijd vertrouwen op deze test. Sommige patiënten krijgen immers een negatief resultaat terwijl ze besmet zijn met de ziekte.

Zelftest ziekte van Lyme

Er bestaat een zelftest om de ziekte van Lyme op te sporen. Vanaf twee tot zes weken na de tekenbeet kun je nagaan of je besmet bent door de Borrelia-bacterie. Dit doet de test door te checken of je lichaam antistoffen tegen deze bacterie heeft aangemaakt.

Maar een positieve zelftest, door een bloedprik, betekent nog niet automatisch dat je de ziekte van Lyme hebt. Als de test positief is, maar er verder geen duidelijke symptomen zijn, zoals “erythema migrans” of symptomen van griep, dan wijst niets op een actieve infectie. Het heeft dus geen zin om jezelf te gaan testen, zeker niet voor 15 euro.

Op zoek naar het beste product tegen teken?

Wij hebben producten getest die werken tegen zowel muggen als teken. Ontdek het beste product tegen teken met behulp van onze vergelijker.

Kies het beste product tegen teken en muggen

Een tekenbeet voorkomen

Eerst en vooral: voorkomen dat een teek je bijt, is beter dan genezen.

• Ga je naar buiten op plekken waar teken zich wel eens zouden kunnen bevinden (dichte begroeiing, lang gras of struikgewas), draag dan - voor zover de omstandigheden het toelaten - beschermende kleding zoals lange mouwen, een pet of hoed.
• Blijf in bossen en parken zo veel mogelijk op de paden.

Een teek verwijderen

Landt het beestje toch op jou, dan kan het er een tijdje zitten zonder dat het gebeten heeft. Daarom is het een goede reflex om steeds te controleren of je geen teek meedraagt, telkens als je van buiten komt.

• Check vooral de warme plekken waar teken het vaakst bijten: oksels, de lies, knieholte, hoofdhuid …
• Douchen of in bad gaan kan helpen om de teken op te sporen of om ervoor te zorgen dat ze zeker zijn weggespoeld, vooraleer ze zich hebben kunnen vasthechten.

Als je er ten slotte een ziet, verwijder het beestje dan zo snel mogelijk om het risico van overdracht van de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, te beperken (zie ons artikel over het onderwerp: Hoe verwijder je een teek?).

Zo verwijder je een teek

Producten tegen teken

Sommige producten tegen teken om op je huid aan te brengen voordat je op pad gaat, kunnen wel extra bescherming bieden.

Wij hebben in het verleden muggenwerende producten getest tegen teken. Wat bleek? Muggenwerende producten helpen niet alleen tegen muggen, maar ook tegen teken. De resultaten vind je in onze vergelijker voor producten tegen muggen (en dus ook tegen teken).

VERGELIJK PRODUCTEN TEGEN MUGGEN EN TEKEN

Bescherming met ultrasone geluiden

"Tickless" (“Teekloos”) is een apparaatje dat teken (en vlooien) op een afstand zou houden met een ultrasoon geluid, dat dus niet hoorbaar is voor de mens. Je hebt een apparaatje voor honden en katten, dat aan de halsband kan worden bevestigd, maar ook een versie om aan de kleding van mensen te hangen. Er is zelfs een “Tickless” voor kinderen en baby’s.

Is dit toestel een must have? Het is alleszins niet goedkoop: je betaalt rond de 26 tot 36 euro. En bovendien geeft het een vals gevoel van veiligheid, doordat je je misschien onbezonnen in dichtbegroeid gebied gaat begeven of doordat je na een wandeling minder nauwgezet gaat controleren.

Wij raden dit product af omdat er geen bewijs is dat het werkt en teken verjaagt.

1. In een beginnend stadium van de ziekte (stadium 1), wanneer de patiënt symptomatische huidirritatie vertoont, wordt aanbevolen om antibiotica te nemen. Meestal wordt dan doxycycline of amoxicilline voorgeschreven.
2. In een meergevorderd stadium (stadium 2) wordt ook wel eens ceftriaxon (via een infuus) toegediend. De aard van de klachten bepaalt de uiteindelijke keuze voor een bepaald soort antibioticum.

Kun je genezen van de ziekte van Lyme?

Je kunt wel degelijk genezen van de ziekte van Lyme mét de juiste behandeling.

Wat soms wordt beweerd, namelijk dat de ziekte van Lyme niet kan worden bestreden, tenzij je er heel vroeg bij bent, klopt dus niet. Wel geldt: hoe eerder de ziekte wordt behandeld, hoe groter de kans dat je snel geneest en complicaties vermijdt.

Antibiotica tegen de ziekte van Lyme

Bij de meeste mensen helpen antibiotica wel degelijk om de symptomen te bestrijden, de infectie te genezen en complicaties te vermijden. Al kan de snelheid waarmee de symptomen verdwijnen wel sterk variëren van persoon tot persoon: soms gebeurt dit meteen, soms duurt het enkele weken tot zelfs maanden.

Gevolgen van onbehandelde Lyme

De ziekte van Lyme geneest nooit spontaan en kan, als ze niet behandeld wordt, ernstige gewrichtsproblemen en zelfs neurologische en hartproblemen veroorzaken.

Na genezing is de ziekte van Lyme weg

Er is normaal geen recidief wanneer de diagnose van de ziekte tijdig werd gesteld en de patiënt zijn antibioticabehandeling correct heeft gevolgd. Als er nieuwe symptomen van de ziekte zijn, gaat het ongetwijfeld om een herinfectie (na een nieuwe tekenbeet).

Op zoek naar de beste oplossing tegen teken?

Wij hebben producten getest die werken tegen zowel muggen als teken. Ontdek het beste hulpmiddel tegen teken met onze vergelijker.

Kies de beste bescherming tegen teken en muggen