Hoe kan ik een verzekering opzeggen?

We lichten de meest courante gevallen toe waarin je een verzekeringscontract los van de vervaldag kunt opzeggen. 

Wanneer een verzekeraar eenzijdig, volledig op eigen houtje, beslist om zijn tarief op te trekken, geeft dat jou het recht om het contract stop te zetten. Je beschikt wettelijk over een bedenktijd van drie maanden vanaf de melding van de verhoging, iets waar de verzekeraar je op dat ogenblik overigens uitdrukkelijk op moet wijzen.

Wat als de info over die tariefverhoging zoals zo vaak in de praktijk gewoon op het vervaldagbericht staat dat de verzekeraar je stuurt om de eerstvolgende premie te betalen, dus minder dan drie maanden vóór de vervaldag? Geen probleem, de vervaldag is op dat ogenblik van geen tel, door de tariefwijziging heb je gedurende drie maanden de mogelijkheid om desgewenst het contract stop te zetten. Volgens ons kun je zelfs van die bedenktermijn van drie maanden gebruikmaken indien de verhoogde premie reeds is betaald, omdat dat automatisch is gebeurd op grond van een domiciliëring of omdat je de overschrijving zonder nadenken hebt uitgevoerd. 

Let wel: je kunt slechts gebruikmaken van deze speciale opzeggingsmogelijkheid nadat je officieel op de hoogte werd gebracht van de tariefverhoging en je dus in het bezit bent van het document waarin de verzekeraar de hogere premie aankondigt.

Wanneer de verzekeraar de premie optrekt louter op grond van een contractuele bepaling, geeft dat jou niet het recht om het contract op dat moment op te zeggen. Je zit dan dus nog vast tot de volgende vervaldag. 

We denken daarbij aan deze verhogingen: 

• ten gevolge van een indexering. In de woningverzekering bijvoorbeeld volgt de premie de evolutie van de ABEX, een index die werd vastgesteld door de Associatie van Belgische Experten om de gemiddelde kostprijs in de bouwsector te weerspiegelen; 
• na een schadegeval. Een contract voor een autoverzekering kan bepalen dat je een hogere premie zult moeten betalen als je in fout was bij een ongeval (bonus-malussysteem); 
• na het wegvallen van een korting. Soms wordt alleen voor het eerste verzekeringsjaar een korting toegekend. 

Soms is er een reden voor een hoge premie omdat jij de verzekeraar een wijziging hebt meegedeeld in verband met je situatie. Je laat bijvoorbeeld weten dat je bijkomende kamers hebt gebouwd aan je woning. Dan is het logisch dat daardoor een groter kapitaal zal moeten worden verzekerd, wat een hogere premie inhoudt. Of je verwittigt je autoverzekeraar dat je van het platteland naar een grote stad bent verhuisd of dat je partner zonder rijervaring de voornaamste bestuurder is geworden. Dan zal de verzekeraar de kans op een schadegeval of de hevigheid ervan wellicht hoger inschatten en zal hij de premie optrekken.

Maar volgens de wettelijke regels is de verzekeraar in dat geval wel verplicht om je eerst een voorstel te doen voor een aangepaste versie van het contract (en een nieuwe premie). Wanneer hij dan binnen een maand niets van jou heeft gehoord, moet hij ervan uitgaan dat je de nieuwe voorwaarden niet aanvaardt. En dan is het aan hem om het contract op te zeggen als hij bij zijn voorstel blijft. Anders gezegd, strikt genomen hoef jij niets te doen als je niet wilt weten van het aangepaste contract.

Alleen spelen niet alle verzekeraars het spel correct. In de praktijk gaan ze er vaak van uit dat ze niet op je instemming hoeven te wachten en vorderen voor de nieuwe situatie zonder meer de verhoogde premie. Volgens ons komt dat op hetzelfde neer als een eenzijdige wijziging van de dekkingsvoorwaarden die jou het recht geeft om het contract op te zeggen (zie verder). 

De meeste verzekeringscontracten bepalen dat je het contract na een schadegeval mag opzeggen. De deadline is dan één maand na ofwel de volledige betaling van de schadevergoeding door de verzekeraar ofwel diens weigering tot uitbetaling. 

In de verplichte autoverzekering (burgerlijke aansprakelijkheid) kun je volgens sommige contracten alleen opzeggen voor zover de bestuurder van je auto aansprakelijk was en de verzekeraar aan de benadeelde(n) vergoedingen heeft betaald of zal moeten betalen. Je hebt daarvoor de tijd tot één maand na de volledige betaling van die schadevergoedingen door de verzekeraar. Laten we realistisch zijn: daardoor zal dat opzeggingsrecht in de praktijk niet per se nog bruikbaar zijn op het ogenblik dat je via het vervaldagbericht ontdekt hoeveel duurder de premie door het schadegeval is geworden. 

In principe moet je nog ten minste drie maanden bij je verzekeraar verzekerd blijven, tenzij hij ermee instemt om het contract eerder te beëindigen. Als de brief dus op 15/11 wordt verstuurd, kan de dekking normaliter ten vroegste stoppen op 16/2. 

Als de verzekeraar de dekkingsvoorwaarden wil wijzigen, heeft hij jouw uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming nodig. Wanneer hij zich daar niet aan houdt en dus eenzijdig een wijziging doorvoert, heb je volgens ons minstens het recht om de verzekering op te zeggen, zonder de vervaldag af te wachten. 

In principe moet je nog ten minste één maand bij uw verzekeraar blijven, tenzij hij ermee instemt om het contract eerder te beëindigen. Bij een brief verstuurd op 15/11 kan de dekking normaliter ten vroegste stoppen op 16/12. 

Doet er zich een schadegeval voor tijdens de opzeggingsperiode, dan moeten de oorspronkelijke dekkingsvoorwaarden worden toegepast.

Een verzekeringscontract kan in principe ook worden stopgezet met de toestemming van beide partijen, dus jezelf en de verzekeraar. Er geldt geen specifieke termijn, de einddatum kan samen vrij worden gekozen. In de praktijk komt dat echter niet zo vaak voor.

Sommige verzekeraars aanvaarden dat je zo de omniumdekking voor je auto stopzet, mits je voor de burgerlijke aansprakelijkheid bij hen blijft. Je hebt dan een schriftelijk bewijs nodig, met de (eventueel elektronische) handtekening van de verzekeraar, bv. een nieuwe versie van je contract waaruit blijkt dat die dekking werd geschrapt.

Voor de dekking burgerlijke aansprakelijkheid (BA) kun je in principe niet zomaar naar een andere verzekeraar overstappen. De verklaring daarvoor ligt in de getrouwheidsplicht die is opgelegd in de minimumdekking die elke verzekeraar moet naleven (de overheid heeft een modelpolis met minimumvoorwaarden uitgewerkt en die ligt aan de basis van alle contracten voor de BA auto).

Maar je kunt weigeren om de premie te betalen die je verzekeraar voor de nieuwe auto vraagt. Je hebt immers het recht om de polis op te zeggen binnen een maand nadat je de nieuwe premie hebt vernomen. Het contract stopt dan een maand later en tot dan blijft de oude premie van toepassing.

In de praktijk zijn er trouwens tussenpersonen die weten hoe ze die getrouwheidsplicht kunnen omzeilen en je toch meteen aan een nieuw contract bij een andere verzekeraar kunnen helpen. De details zouden ons te ver leiden. De kernidee is dat men doet alsof je je auto verkoopt zonder hem te vervangen en dat je de nummerplaat laat schrappen. 

Heb je nog andere dekkingen voor je auto, bv. rechtsbijstand of omnium, dan zal de ene verzekeraar ook hiervoor aan een getrouwheidsplicht vasthouden en zal een andere je zonder probleem laten gaan.

Voor de dekking van je inboedel is een onmiddellijke overstap in principe gewoon onmogelijk. Alleen indien de verzekeraar voor dezelfde inboedel een hogere premie zou vragen op je nieuw adres, heb je volgens ons het recht om de verzekering op te zeggen. Of als je bij een andere persoon gaat wonen die al een woningverzekering heeft: die biedt immers wellicht ook dekking voor jouw inboedel, zodat het volstaat om na te gaan of de verzekerde waarde van dat contract volstaat. Zo ja, dan kun je de stopzetting van je contract vragen met als reden dat je anders dubbel verzekerd zou zijn. 

Voor de dekking van je woning (het gebouw) zijn verschillende situaties mogelijk: 

• Je huurde de vorige woning en bent nu eigenaar geworden, of omgekeerd. Dan is het voorwerp van je verzekering verdwenen. De huurdersaansprakelijkheid is immers duidelijk verschillend van eigendom. De verzekeraar moet het contract voor je vorige woning dan ook stopzetten zodra je dat vraagt. 
• Je blijft huurder. Een onmiddellijke overstap zou volgens sommige verzekeraars onmogelijk zijn. Leg je daar echter niet zomaar bij neer. Je woningverzekering dekt je huurdersaansprakelijkheid voor een bepaald gebouw. Als die huurovereenkomst eindigt, verdwijnt ook het voorwerp van je verzekering. Volgens ons moet de verzekeraar het contract voor je vorige woning daarom stopzetten zodra je dat vraagt. 
• Je blijft eigenaar. Je kunt je nieuwe woning onmiddellijk bij een andere verzekeraar verzekeren. Als je de vorige woning verkoopt, bepaalt de wet dat de verzekering automatisch eindigt drie maanden na die verkoop. Verwittig je verzekeraar uiteraard van die verkoop. 

Terloops: verander niet te snel van woningverzekeraar als je dat contract samen met je hypotheeklening hebt gesloten. Soms bepaalt het leningscontract dat de bank de intrestvoet mag optrekken indien je die verzekering opzegt en je bij de concurrentie aanklopt. 

Je hebt in principe geen bedenktijd die je de mogelijkheid biedt om het verzekeringscontract nog op te zeggen nadat je het had ondertekend (tenzij voor een levensverzekering).

Dat is anders als je het contract op afstand hebt gesloten, in het kader van een georganiseerd systeem van verkoop op afstand. Dat betekent dat jij de verkoper nooit in het echt hebt ontmoet. Hij heeft alleen met jou contact gehad via een communicatietechniek op afstand, zoals een website, een e-mail, de telefoon of een gewone brief. In dat geval beschik je over een bedenktermijn van veertien dagen, te beginnen vanaf de dag waarop je de overeenkomst sluit (of waarop je alle contractvoorwaarden ontvangt indien dat later gebeurt). Tijdens die termijn heb je het recht om het contract onmiddellijk op te zeggen, zonder dat je daar een reden voor moet opgeven.

Let wel: dat opzeggingsrecht bestaat niet als het gaat om een contract met een looptijd van minder dan één maand, zoals sommige reis- of bagageverzekeringspolissen.

Wanneer het voorwerp van je verzekering ophoudt te bestaan, moet je geen enkele premie meer betalen. Je moet de verzekering ook niet opzeggen, je moet alleen de verzekeraar op de hoogte brengen van de gewijzigde situatie. In principe dooft de verzekering vanzelf uit door de verdwijning van het risico. Dat is bijvoorbeeld het geval met de woningverzekering voor een huurder als de huur afloopt of voor een eigenaar als hij zijn woning verkoopt.

Voor sommige verzekeringen gelden echter andere regels. Als je bijvoorbeeld je auto verkoopt maar niet vervangt, wordt je verplichte BA-autoverzekering opgeschort (16 dagen na de verkoop), maar moet je de premie blijven betalen tot de verzekeraar op de hoogte is van de verkoop. En als je auto wordt gestolen, moet je zelf de opschorting vragen.

Wanneer je een verzekeringscontract hebt gesloten maar reeds meer dan een jaar is verstreken tussen die datum en de datum waarop het contract effectief in werking is getreden, geeft jou dat het recht om het contract op te zeggen. Dat betreft vooral woningverzekeringen, bijvoorbeeld voor een nieuwbouw.

Je kunt het contract dan opzeggen uiterlijk drie maanden vóór het effectief in werking treedt, en de opzegging zal dan in orde zijn tegen de normale datum van inwerkingtreding.

Als je het contract wilt opzeggen omdat je naar de concurrentie wilt overstappen, is de formulering heel belangrijk wanneer je dat los van de jaarlijkse vervaldag doet.

En als je geen dergelijk contract meer wilt, moet je vooral beseffen dat het niet volstaat om de eerstvolgende premie niet te betalen.

In de regel zal je nieuwe verzekeraar of je verzekeringstussenpersoon (makelaar of verzekeringsagent) je helpen en de opzeggingsbrief voor jou klaarmaken, je moet alleen nog tekenen. Hij zal die ook naar je huidige verzekeraar sturen.

Maar let op! Zo'n ontwerpbrief is in de praktijk vaak uitsluitend geschikt voor een opzegging tegen de jaarlijkse vervaldag. Wanneer je op een ander moment wenst op te zeggen, moet je erop toezien dat de specifieke reden voor de opzegging duidelijk blijkt uit de brief opgesteld door je nieuwe verzekeraar of je tussenpersoon. Laat zijn modelbrief dus aan jouw geval aanpassen, anders gaat de opzegging pas in tegen de vervaldag!

Bepaalde verzekeringen zijn verplicht en die kun je niet zomaar naar eigen goeddunken stopzetten. We denken aan de autoverzekering voor de burgerlijke aansprakelijkheid zolang je een auto hebt. En als je een hypotheeklening wenst, mag de bank eisen dat je een woningverzekering neemt. Volgens het nieuwe huurdecreet zijn veel huurders en verhuurders daar eveneens toe verplicht.

Maar het kan bv. best dat je de reisbijstandsverzekering die je voor een jaar had gesloten, wilt stopzetten omdat je het komende jaar toch niet op reis zult gaan. In dat geval kun je meestal op niemands hulp rekenen, de stopzetting ligt volledig in jouw handen. 

Denk vooral niet dat het volstaat om de eerstvolgende premie niet te betalen. Je moet het contract opzeggen, en liefst op het beste moment zoals hiervoor uitgelegd. Je moet dat bovendien op de juiste manier doen, en dat betekent het volgende: 

• schriftelijk, met zeker deze vermeldingen: 
  – je naam en adres alsook die van de eventuele andere verzekeringnemers;
  – naam en adres van de verzekeraar;
  – datum van de verzending;
  – soort verzekering en referentie van het contract;
  – formulering waaruit duidelijk blijkt dat je het contract wenst te beëindigen; 
  – tenzij je opzegt tegen de jaarlijkse vervaldag, de rechtsgeldige reden die je inroept om het contract op te zeggen (bv. de eenzijdige tariefverhoging door de verzekeraar, een schadegeval); 
  – datum vanaf wanneer je wilt dat de dekking eindigt, in overeenstemming met de termijnen uitgelegd in dit dossier; 
  – je handtekening alsook die van de eventuele andere verzekeringnemers;
• volgens de geijkte manier. Als je de brief via de post verstuurt, is een aangetekende zending vereist (goed om te weten: als een verzekeraar of verzekeringstussenpersoon de opzegging regelt voor een klant, hoeft hij zich op grond van een overeenkomst waar alle grote maatschappijen zich bij hebben aangesloten, meestal niet aan die formaliteit te houden). Bewaar zorgvuldig het bewijsformuliertje dat de post je geeft. Je mag de brief echter ook op een van de officiële vestigingen van de verzekeraar gaan afgeven. Laat hem dan zeker op een kopie bevestigen dat hij die heeft ontvangen. Een gewone brief of een mail versturen is af te raden: zelfs als je daar achteraf een reactie op hebt gekregen van de verzekeraar en het dus vaststaat dat hij je bericht heeft ontvangen, volstaat dat niet volgens de wet; 
• tijdig. De termijn waaraan je je moet houden, zoals in dit dossier uitgelegd; 
• aan de verzekeringsmaatschappij zelf. Een opzegging aan je makelaar of verzekeringsagent kan als ongeldig worden beschouwd. 

Vaak zul je een bevestigingsbrief krijgen waarin de verzekeraar meldt dat hij de opzegging heeft geregistreerd en de einddatum bevestigt. Maar ook zonder een dergelijke brief is je opzegging geldig.

Gebruik onze modelbrieven

Wij beschikken over modelbrieven om een verzekeringscontract op te zeggen, tegen de vervaldag of los van de vervaldag.

Je kunt ze downloaden en als basis gebruiken om je eigen opzeggingsbrief te schrijven. Zo ben je zeker dat je geen elementen over het hoofd ziet en dat de formulering correct en juridisch waterdicht is. Vervang de grijze gedeelten tussen vierkante haken door je persoonlijke gegevens en kies waar nodig voor de toepasselijke tekstgedeelten.

Onze modelbrief om een verzekeringscontract tegen de vervaldag op te zeggen

Onze modelbrief om een verzekeringscontract los van de vervaldag op te zeggen

Als je op een geldige manier de verzekering stopzet vanaf een ander ogenblik dan de jaarlijkse vervaldag, kan de premie al volledig zijn betaald tot aan de volgende vervaldag. In dat geval moet je een deel ervan terugkrijgen, volgens de periode dat geen dekking moest worden geboden. De verzekeraar moet je het geld binnen 30 dagen na de einddatum van het contract bezorgen. 

Als je hebt opgezegd na een tariefverhoging, ben je hoe dan ook slechts de oude niet-verhoogde premie verschuldigd.