De meest ongezonde chips in de supermarkt

Waarom zijn chips ongezond?

Chips hebben een hoog caloriegehalte en een lage voedingswaarde. Ze kunnen ook te veel zout, vetten of ultrabewerkte ingrediënten bevatten. Hier lees je meer over de risico’s.

Lage voedingswaarde van chips

Chips bevatten veel calorieën (gemiddeld 498 kcal per 100 g chips), voornamelijk door hun vetgehalte (gemiddeld 25,8 %). Ze hebben een lage voedingswaarde omdat ze geen essentiële voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen hebben.

Niet alle chips zijn gelijk qua voedingswaarde. De Nutri-Score geeft een goede indicatie. Deze wordt bepaald door de hoeveelheid energie, verzadigd vet, suiker, zout, eiwit en vezels per 100 g chips.

Maar het houdt geen rekening met de aanwezigheid van additieven en ultrabewerkte ingrediënten. Daarom hebben we gezondheidsscore herberekend volgens een strenger systeem voor de 206 geanalyseerde chipsproducten. Door onze analyseresultaten te raadplegen, kun je voor chips met een betere gezondheidsscore kiezen. 

De risico’s van vetten in chips

Chips bevatten een hoge vetgehalte (gemiddeld 25,8 %). Als je te veel en te vaak chips eet, kun je te veel calorieën binnen krijgen.

Dat leidt op de lange termijn tot gewichtstoename, wat dan weer kan leiden tot obesitas. Dat kan mogelijk verschillende chronische ziekten veroorzaken, waaronder diabetes type 2, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker.

Chips bevatten ook verzadigde vetten (gemiddeld 3 %). Deze verhogen niet alleen het algemene cholesterolgehalte in het bloed, maar ook de LDL-cholesterol of "slechte" cholesterol. Een teveel aan cholesterol kan op lange termijn leiden tot hartaanvallen en beroertes omdat de slagaders vernauwen en verstopt raken.

Risico's verbonden aan zout in chips

Chips zijn relatief zout. Gemiddeld bevatten ze 1,4 % zout.

Overmatig vet of zout (obesitas, hoog LDL-cholesterol en hoge bloeddruk) behoren tot de risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Hoe meer risicofactoren je hebt, hoe groter je risico. 

Wat zijn de gevaren van ultrabewerkte ingrediënten?

De meeste chips bevatten ultrabewerkte ingrediënten en additieven. Dat zijn stoffen die normaal gezien niet worden gebruikt bij het koken. Ultrabewerkte ingrediënten zorgen voor veel calorieën, maar weinig of geen nuttige voedingsstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen.

Steeds meer onderzoeken tonen een verband aan tussen een dieet met ultrabewerkt voedsel en bepaalde gezondheidsproblemen. Volgens deskundigen moeten deze producten zoveel mogelijk worden vermeden, want overmatige en regelmatige consumptie kan schadelijk zijn voor je gezondheid. 

Regelmatige consumptie van voeding met ultrabewerkte ingrediënten kunnen tot dyslipidemie leiden (abnormaal hoge concentratie van cholesterol of vetzuren in het bloed) en ook tot een hoger risico op diabetes, obesitas, hoge bloeddruk ...

Wanneer onze voeding 10 % meer ultrabewerkte voedingsmiddelen bevat, vergroot dit het algemene risico op kanker en borstkanker met meer dan 10 %. 

Additieven in chips: wat zijn de gezondheidsrisico's?

Er zijn verschillende soorten additieven, waaronder kleurstoffen, zoetstoffen, conserveringsmiddelen, geleermiddelen, antioxidanten ...

Additieven worden gebruikt om een product aantrekkelijker en smakelijker te maken. Ze hebben geen enkele voedingswaarde.

Uit onze analyse van ongeveer 200 chips bleek dat het heel goed mogelijk was om chips te vinden zonder additieven of ultrabewerkte ingrediënten: 76 van de 206 producten bevatten geen additieven of ultrabewerkte ingrediënten.

Maar in de andere chips van onze analyse vonden we additieven en ultrabewerkte ingrediënten. Takis Volcano bevat 11 additieven en 7 ultrabewerkte ingrediënten, terwijl Doritos Flamin' Hot Nacho Cheese 10 additieven en 8 ultrabewerkte ingrediënten bevat.

Hoe een etiket lezen om een gezondere keuze te maken?

Je kunt in de supermarkt gezondere keuzes maken door te letten op de Nutri-Score, voedingswaardetabel en de ingrediënten die op de verpakking vermeld worden. 

Ga altijd voor de beste Nutri-Score. Het is een goede indicator om een gezondere keuze te maken. Maar vergeet niet dat het geen rekening houdt met additieven, de mate van bewerking, de grootte van de portie enz.

Als de Nutri-Score ontbreekt, kijk dan naar de voedingswaardetabel op de verpakking van het product. De voedingswaarden van chips verschillen in meer of mindere mate van merk tot merk, afhankelijk van de ingrediënten die gebruikt worden. 

Vergelijk het zout-, vet- en vezelgehalte, wat ook een belangrijke factor is om rekening mee te houden als je op je dieet let. Dit gehalte varieert aanzienlijk van het ene product tot het andere, ongeacht de categorie. Kies voor producten met minder zout en vet, en meer vezels.

En lees de ingrediëntenlijst. Deze moet zo kort en duidelijk mogelijk zijn.

Naast de informatie op de verpakking kun je ook controleren of het pakje chips dat je gaat kopen in onze productvergelijker staat en zo ja, of het een hogere gezondheidsscore heeft.

Hoe hebben we de chips geanalyseerd?

Welke soorten chips hebben we geanalyseerd?

We hebben 206 zakjes chips geanalyseerd. Deze chips vallen in vijf verschillende categorieën:

• Aardappelchips met zout (42 producten)
• Aardappelchips met paprika (27 producten)
• Aardappelchips in verschillende vormen (monsters, teddyberen, ringen, frieten enz.) (73 producten)
• Chips met groenten, peulvruchten of granen (23 producten)
• Tortillachips en nacho's (41 producten)

Welke criteria hebben we geanalyseerd?

De Nutri-Score wordt gebruikt om de voedingswaarde van een product te bepalen. De methode voor het berekenen van de Nutri-Score is in 2024 veranderd, maar omdat nog niet alle fabrikanten hun verpakkingen hebben bijgewerkt, hebben we zelf voor elk product de nieuwe Nutri-Score berekend om een wetenschappelijk verantwoorde vergelijking te kunnen maken. 

Op het gebied van additieven maken we een specifiekere berekening: we tellen het aantal additieven in elk product en beoordelen hun veiligheid met behulp van onze additieven-database. Het is altijd de slechtste veiligheidsscore die telt.   

Hoe meer het product ultrabewerkte ingrediënten bevat (maltodextrine, dextrose enz.) en additieven die het product smakelijker of aantrekkelijker maken, hoe lager de score voor bewerkingsgraad.

Welke zijn de slechtste chips van onze analyse?

De hoogste gezondheidscore van onze analyse van chips bedraagt 65/100. Maar er zijn maar liefst 101 producten die de minst goede keuze zijn en 40/100 of lager scoren.

Pringles Original en Paprika: een cocktail van additieven en ultrabewerkte ingrediënten

In de categorie aardappelchips met zout werden 7 producten bestempeld als de minst goede keuze. In de categorie met paprika waren dat er 18 in die lijst.

Pringles had de laagst gezondheidsscore in beide categorieën en krijgen een Nutri-Score D. Ze bevatten additieven die we niet aanraden voor consumptie, zoals E471 (mono- en diglyceriden van vetzuren).

Pringles Original bevat ook drie ultrabewerkte ingrediënten. En Pringles Classic Paprika heeft er maar liefst acht. Deze producten bevatten een erg lange ingrediëntenlijst

De gevaren van E471 of mono- en diglyceriden van vetzuren

Verschillende onderzoeken uitgevoerd op muizen suggereren dat de consumptie van E471, en meer in het algemeen de consumptie van emulgatoren, de doorlaatbaarheid van de darmbarrière zou kunnen verhogen. Daardoor krijg je meer kans op chronische inflammatoire darmziekten, verhoogde adipositas (of metaboolsyndroom) en de ontwikkeling van diabetes.

Deze additieven kunnen ook het evenwicht van de darmflora verstoren, wat auto-immuunreacties bevordert. Tot slot zou de chronische darmontsteking die door deze emulgatoren wordt veroorzaakt, de ontwikkeling van darmkanker kunnen bevorderen. Ook wordt een hogere consumptie van mono- en diglyceriden van vetzuren geassocieerd met een groter risico op hart- en vaatziekten en cerebrovasculaire aandoeningen.

Raadpleeg onze database voor additieven als je meer wilt weten.

Tortillachips van Doritos krijgen lage cijfers voor gezondheid

In de categorie tortillachips en nacho's (41 geanalyseerde producten) werden 9 producten als de minst goede keuze beschouwd. Dat komt door hun nutritionele samenstelling en de aanwezigheid van de vele additieven en ultraverwerkte ingrediënten. De laagste score gaat naar de Doritos Flamin' Hot Nacho Cheese: 33/100.

Opgelet met chips voor kinderen

Chips met ludieke vormen en speelse verpakkingen scoren misschien hoog op kindervreugde, maar tegelijk ook het laagst voor onze gezondheidsscore. Er zijn veel alternatieven die minder ongezond zijn. 

In de categorie aardappelchips in verschillende vormen (monsters, teddyberen, ringen, frieten enz.)  hebben we 73 producten getest, waarvan er 59 worden beschouwd als de minst goede keuze. De chips met de laagste gezondheidsscore in deze categorie is Monster Munch met 27/100 en Nutri-Score E. Dat komt vooral door het hoge gehalte aan vet en zout. Het bevat ook een additief en twee ultrabewerkte ingrediënten.

Nood aan Europese regels

Fabrikanten proberen met aantrekkelijke vormen en verpakkingen van deze soorten chips kinderen te verleiden om voor deze ongezonde snack te kiezen. Maar de wetgever doet daar weinig aan. Het wordt hoog tijd dat hier verandering in komt. 

Daarom vragen wij een duidelijke, officiële en Europese regelgeving over reclame voor kinderen en jongeren op basis van de voedingscriteria van de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). Ook vragen we initiatieven om gezonde en evenwichtige voeding te promoten via voorlichtingscampagnes.

Bestaan er betere alternatieven voor chips?

Hoewel sommige chips gezonder zijn dan andere, zijn er geen echt gezonde keuzes mogelijk in de chipsrekken van je supermarkt. Maar het is perfect mogelijk om te kiezen voor gezonde, lekkere aperitiefhapjes, zoals bijvoorbeeld zelfgemaakte popcorn en knapperige groenten.

Lees meer in onze koopwijzer over het bereiden van deze snacks. 

Tips voor matige consumptie

Kies je toch voor chips, dan hebben we een paar tips om je chipsconsumptie onder controle te houden. Probeer je zoveel mogelijk te beperken tot 30 gram (ongeveer 12 schijfjes). Doe ze in een apart bakje om te voorkomen dat je de zak chips helemaal opeet zonder dat je het doorhebt.

Eet geen chips tijdens het tv-kijken en gebruik niet te veel calorierijke dips. Serveer naast chips ook knapperige om af te wisselen en het aanbod evenwichtiger te maken.

Lees meer tips in onze koopwijzer

Conclusie: sommige chips zijn gezonder dan andere

Onze grondige analyse van 206 chipsverpakkingen, verdeeld in 5 categorieën, toonde aan dat sommige - slechts 11 - een goede keuze kunnen zijn. We analyseerden chips die verkrijgbaar zijn bij de grote supermarktketens, namelijk Delhaize, Carrefour, Colruyt, Albert Heijn, Cora, Intermarché, Lidl, Aldi en Bio-Planet.  

Ontdek de meest gezonde chips in onze vergelijker

Chips kunnen niet als gezond voedsel worden beschouwd, vermijd dus het eten van te veel chips en kies voor chips met de minste ultrabewerkte ingrediënten en additieven, en met zo min mogelijk ultrabewerkte ingrediënten, additieven en zout. Raadpleeg onze koopwijzer om gezondere keuzes te maken.

Aarzel tot slot niet om te variëren en gezondere voedingsmiddelen toe te voegen aan je schaaltje met chips.