Is chips eten goed voor de gezondheid?
De samenstelling van chips en de voedingswaarde
Er kunnen vrij grote verschillen bestaan tussen chips van hetzelfde merk of soort, wat ook afhankelijk kan zijn van de ingrediënten en hun hoeveelheden. Toch blijkt uit onze analyse van 206 chipsproducten dat de meeste ervan de volgende kenmerken hebben.
1. Hoog vetgehalte
Omdat chips vaak gefrituurd wordt, bevat het veel vet. Gemiddeld bevatten ze 25,8 g vet per 100 g chips. De kwaliteit van het vet varieert naargelang het type olie dat gebruikt wordt (zonnebloem, palm enz.), wat de hoeveelheid verzadigde vetzuren (“slechte” vetten) kan beïnvloeden.
Zoutchips is gemiddeld ook iets vetter dan de andere geanalyseerde soorten chips. In deze categorie zagen we een opvallend verschil in vetgehalte tussen twee van de geanalyseerde producten. Lay's Oven Baked Naturel bevat 13 gram vet per 100 gram. Maar Croky Chips À l’Ancienne Naturel bevat 39 gram vet, dus drie keer zoveel als de chips van Lay's.
Vergis je niet. De chips van Lay's is niet per se een betere keuze, aangezien het suiker, twee additieven en drie ultraverwerkte ingrediënten bevat.
2. Een hoog zoutgehalte
Op voedselverpakkingen is het verplicht om het zoutgehalte te vermelden. Net als de andere indicatoren wordt het uitgedrukt per 100 gram. Gemiddeld bevat 100 gram chips 1,4 gram zout. Ook hier zijn er grote verschillen tussen de merken.
Met 4,2 gram zout per 100 gram product zijn de Frites Sticks Aardappelsnack met mayonaisesmaak van Pirato (Aldi) het het meest gezouten. Een portie van 30 gram bevat 1,3 gram zout. Door deze chips te eten, lopen consumenten het risico om snel de dagelijkse limiet te bereiken die door de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) voor volwassenen wordt aanbevolen, namelijk 5 gram (1 theelepel zout).
3. Een gebrek aan voedingsstoffen
Chips zijn zogenaamde lege calorieën, wat betekent dat ze veel calorieën leveren maar geen essentiële voedingsstoffen (vitaminen en mineralen). Een voorbeeld. Vitamine C die in aardappelen zit, is gevoelig voor hitte. Het breekt gemakkelijk af en verdwijnt bij het frituren. Daarom zit deze vitamine niet in chips, ook al bevat het voedsel waarvan sommige chips zijn gemaakt het wel.
Chips bevatten veel koolhydraten (gemiddeld 57,4 %) en weinig eiwitten (gemiddeld 6 %). De koolhydraten komen uit het zetmeel in aardappelen, maïs, groenten, peulvruchten of granen, die de hoofdingrediënten zijn in chips, afhankelijk van de categorie waarin ze vallen.
In onze test sprong er één product uit: de Popped Chips Paprika van Food2Smile, gemaakt van soja en aardappelen, bevat 18,2% eiwit. Ook varieerde het vezelgehalte aanzienlijk tussen de verschillende chipscategorieën, waarbij groentechips het hoogste vezelgehalte hadden.
4. Een slechte Nutri-Score
De Nutri-Score is een goede indicator van de calorische waarde van een voedingsmiddel. Chips bevatten veel calorieën en hebben een lage voedingsdichtheid. Voor een klein volume leveren ze veel calorieën (voornamelijk vet). Reken gemiddeld 498 kcal per 100 g, of 150 kcal voor een portie van 30 gram.
Bij de 206 geanalyseerde producten varieert de Nutri-Score van C tot E. Maar veel producten die voorheen een B-score hadden, zijn opgeklommen naar een C-score door het nieuwe berekeningssysteem van de Nutri Score.
Maar die Nutri-Score houdt echter geen rekening met de aanwezigheid van additieven en ultraverwerkte ingrediënten. Daarom hebben we onze eigen gezondheidsscore ontwikkeld. Om erachter te komen welke chips het gezondst zijn, bekijk je onze vergelijkingstool voor chips.
Bewerkte ingrediënten en additieven in chips
Ultrabewerkte ingrediënten en hun invloed op de gezondheid
De meeste chips bevatten ultrabewerkte ingrediënten, dat zijn voedingsstoffen die normaal gezien niet worden gebruikt bij het koken, zoals glucosestroop, smaakstoffen, kleurstoffen enz. Steeds meer onderzoeken tonen een verband aan tussen een dieet met ultrabewerkt voedsel en bepaalde gezondheidsproblemen.
In onze test telden we het aantal ultrabewerkte ingrediënten (zoals maltodextrine of dextrose) of additieven (zoals kleurstoffen) die een product smakelijker en aantrekkelijker maken. Hoe hoger het aantal, hoe lager de score voor de mate van bewerking.
Check additieven met onze vergelijker
Er zijn verschillende soorten additieven, waaronder kleurstoffen, die gebruikt worden om een product aantrekkelijker en smakelijker te maken. Maar dat zijn niet de enige, zoals je al snel zult merken als je de etiketten van chipsverpakkingen leest.
Uit onze analyse van 206 chips bleek echter dat het heel goed mogelijk was om chips te vinden zonder additieven of ultrabewerkte ingrediënten: 76 van de 206 producten bevatten geen additieven of ultrabewerkte ingrediënten.
Maar blijf waakzaam als je gaat winkelen, want andere chips in onze test zaten vol met additieven en ultrabewerkte ingrediënten. Takis Volcano bevat 11 additieven en 7 ultrabewerkte ingrediënten, terwijl Doritos Flamin' Hot Nacho Cheese 10 additieven en 8 ultrabewerkte ingrediënten bevat.
De beste chips
Wat zijn de gezondheidsrisico's van te veel chips eten?
Chips worden niet beschouwd als gezond voedsel als ze in grote hoeveelheden of te vaak worden gegeten. Maar als ze af en toe en verstandig worden gegeten, kunnen ze deel uitmaken van een gezond, evenwichtig dieet.
Risico's verbonden aan vetten
Zoals we al eerder zeiden, bevatten de meeste chips veel calorieën. Dit komt vooral door het hoge vetgehalte van dit soort producten (gemiddeld 25,8 %). Als je te veel chips eet en ze te vaak eet, kan het zijn dat je te veel calorieën binnenkrijgt.
Dat leidt op de lange termijn tot gewichtstoename, wat dan weer kan leiden tot obesitas. Dat kan mogelijk verschillende chronische ziekten veroorzaken, waaronder diabetes type 2, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker.
Chips bevatten ook verzadigde vetten (gemiddeld 3 %), die bekend staan als slechte vetten. Deze verhogen het cholesterolgehalte in het bloed, met name LDL-cholesterol. Een teveel aan cholesterol kan op lange termijn leiden tot hartaanvallen en beroertes omdat de slagaders vernauwen en verstopt raken.
Risico's verbonden aan zout
Chips zijn relatief zout. Gemiddeld bevatten ze 1,4 % zout.
Overmatig vet of zout (obesitas, hoog LDL-cholesterol en hoge bloeddruk) behoren tot de risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Hoe meer risicofactoren je hebt, hoe groter je risico.
Risico's verbonden aan acrylamide
Chips kunnen ook hoge concentraties acrylamide bevatten omdat ze op hoge temperaturen worden gebakken en rijk zijn aan zetmeel. Acrylamide is potentieel gevaarlijk voor de gezondheid, omdat het het risico op kanker verhoogt.
Tips voor matige consumptie
Wat is de ideale portie chips?
Gezien de gemiddelde voedingswaarde van dit product per 100 gram, is het belangrijk om je chipsconsumptie onder controle te houden. Verorber niet het hele pakje en probeer je zoveel mogelijk te beperken tot 30 gram (ongeveer 12 schijfjes). Dit is de hoeveelheid die door sommige fabrikanten op de pakjes wordt aanbevolen.
Gezonde alternatieven voor chips
Hoewel sommige chips gezonder zijn dan andere, zoals onze vergelijker aantoont, zijn er geen echt gezonde keuzes mogelijk in de chipsrekken van je supermarkt. Maar het is perfect mogelijk om te kiezen voor gezonde, lekkere aperitiefhapjes. Ideeën voor op je aperitieftafel: zelfgemaakte popcorn, edamame, geroosterde kikkererwten, rauwkost, enz.
