Is nanotechnologie gevaarlijk? Alles over de toepassingen en risico's

Wat is nanotechnologie?

Nanotechnologie is zowel een wetenschappelijk vakgebied als een techniek om materie op nanoschaal te manipuleren. Het resultaat? Nanodeeltjes. Om je een idee te geven hoe groot zo’n nanodeeltje is: een nanometer is ongeveer 100 000 keer kleiner dan een korrel fijn zout. 

Op deze oneindig kleine schaal kunnen de fysieke, chemische en biologische eigenschappen van materiaal radicaal veranderen. Het zijn net die veranderingen die nanodeeltjes zo fascinerend en potentieel nuttig maken.  

Door hun kleine formaat hebben nanodeeltjes immers een zeer groot oppervlak in verhouding tot hun volume, waardoor ze extreem reactief zijn. Ze bezitten daardoor vaak unieke en vaak onverwachte eigenschappen. 

Nanodeeltjes kunnen worden gemaakt van verschillende materialen zoals metaal (goud, zilver, titanium), metaaloxiden, koolstof (koolstofnanotubes, fullerenen) of zelfs polymeren. 

Op welke manier heeft nanotechnologie een impact op ons leven? 

Nanotechnologie biedt een reeks hulpmiddelen en technieken om ongelooflijk kleine materialen te ontwerpen en gebruiken, met ongekende eigenschappen. De toepassingen van nanotechnologie zijn enorm breed, van geneeskunde en elektronica tot energie en zelfs voeding.  

Je beseft het misschien niet, maar nanodeeltjes zijn al aanwezig in heel wat alledaagse producten zoals cosmetica, voeding, kledij, medische hulpmiddelen enz. 

Als consument is het belangrijk om nanotechnologie en zijn toepassingen volledig te begrijpen, net als de voordelen, nadelen én risico's. Want als nanodeeltjes op nieuwe manieren kunnen interageren met stoffen, hoe zit het dan met hun interacties in ons lichaam of het milieu? 

In welke producten worden er nanodeeltjes gebruikt?

Fabrikanten gebruiken nanodeeltjes in heel wat verschillende producten. Waarom? Simpel, om de eigenschappen van hun producten te verbeteren. 

Toch staat het niet altijd aangeduid op het etiket van producten dat nanotechnologie werd gebruikt. Voor de consument is dit echter belangrijke informatie om heldere keuzes te maken.  

1. Cosmetica en hygiëneproducten 

De meeste nanodeeltjes vind je terug in de sector van de cosmetica en hygiëneproducten. 

• Zonnecrème. Nanodeeltjes van titaandioxide (TiO2) en zinkoxide (ZnO) worden gebruikt als minerale zonnefilter tegen uv-stralen. Doordat ze zo klein zijn, zijn ze onzichtbaar op de huid en vermijd je het typische witte laagje van de vroegere zonnecrèmes.  
  
  
• Tandpasta. Titaandioxide (TiO2) in nanovorm wordt ook gebruikt als witmaker voor de tanden, terwijl nanosilica (SiO2) wordt toegevoegd voor zachte schuring en textuur. Hydroxyapatiet in nanovorm remineraliseert het glazuur en vermindert gevoeligheid. 
  
  
• Make-up. Ook fond de teint, poeder, mascara of lippenstift kan nanodeeltjes titaandioxide, ijzeroxide (voor de kleuren) of silica bevatten voor betere dekking, langdurigheid of textuur. 
  
  
• Deodorant. Sommige deodorants bevatten nanodeeltjes zilver, omwille van zijn antibacteriële eigenschappen en werking tegen geurtjes. 
  
  
• Gezichtscrèmes. Bepaalde fabrikanten gebruiken nanodeeltjes om actieve stoffen te omvatten, om te zorgen dat ze beter in de huid doordringen of voor optische effecten. 

2. Voeding en voedingsverpakkingen 

Nanodeeltjes kunnen gebruikt als additieven om de textuur, kleur of houdbaarheid te verbeteren in voeding, maar worden ook toegevoegd aan voedingsverpakkingen.

Alles over voedingsadditieven

Additieven in voeding 

Ook in voeding vinden we nanodeeltjes terug, zoals siliciumdioxide (E551, een antiklontermiddel) of ijzeroxiden (E172, kleurstoffen die we in hun nanovorm vooral in gebak aantreffen). 

Titaandioxide (E171) werd als witte kleurstof veel gebruikt in gebak, zuivelproducten en kauwgom, maar het gebruik ervan als voedingsadditief (ook in nanovorm) werd in 2022 verboden in de EU om gezondheidsredenen. Ondertussen mogen producten die na deze datum in de Europese Unie worden geproduceerd of geïmporteerd, geen titaandioxide meer bevatten. 

Producten die vóór deze datum werden geproduceerd of geïmporteerd en al op de Europese markt zijn, kunnen echter wel tot hun houdbaarheidsdatum worden verkocht. Het is dan ook mogelijk dat dit additief ook na 2022 nog in omloop was of is. 

Additieven in nanovorm worden vooral gebruikt in babymelk, snoep, ontbijtgranen, mueslirepen, gebak en diepvriesdesserts. Kortom, allemaal producten die bestemd zijn voor kinderen of bij hen erg in de smaak vallen. 

Voedingsverpakkingen 

Nanodeeltjes zoals zilver of silica kunnen worden gebruikt in verpakkingsfolies, voor een langere houdbaarheid en betere barrière tegen gassen, of voor hun antimicrobiële eigenschappen. 

Denk maar aan nanodeeltjes van klei (nanokleien). In verpakkingsmaterialen kunnen ze de mechanische eigenschappen zoals sterkte, hardheid en stevigheid verbeteren. 

Kledij en textiel 

Nanotechnologie kan interessante eigenschappen toevoegen aan textiel. 

• Sportkledij en ondergoed. Dit type kledij wordt vaak behandeld met nanodeeltjes zilver, omwille van de antibacteriële eigenschappen en zijn werking tegen geurtjes.  

• "Slimme" textielen. Denk maar aan functies zoals antivlekken, ondoordringbaar, waterafstotend, onkreukbaar of met ingebouwde uv-bescherming. Er bestaan zelfs geconnecteerde t-shirts, met dank aan nanodeeltjes uit carbon, waarmee je sportkledij in realtime je hartslag kan opvolgen. 

Zilveren nanodeeltjes worden vaak gebruikt in de textielsector. In nanovorm beschikt zilver immers over krachtige antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen.

Nanodeeltjes titaniumdioxide (TiO2) of zinkoxide (ZnO) kunnen dan weer worden toegevoegd voor een betere uv-bescherming tegen de zon.

Silicadeeltjes (SiO2) worden gebruikt om textiel hydrofoob of waterafstotend te maken, voor "vlekbestendige" kledij of coatings om kledij waterdicht te maken. 

Sportkledij bevat vaak nanodeeltjes zilver.

In tegenstelling tot voor cosmetica bestaat er momenteel geen specifieke Europese wetgeving die eist dat het gebruik van nanodeeltjes in textiel duidelijk op het etiket wordt vermeld. Dat maakt het voor consumenten erg moeilijk, zoniet onmogelijk, om te weten of een kledingstuk nanodeeltjes bevat. 

4. Gezondheid en geneeskunde 

Nanotechnologie wordt niet alleen gebruikt voor medische apparatuur, maar ook voor geneesmiddelen die we innemen. 

Geneesmiddelen met nanomaterialen worden beschouwd als "gezondheidsproducten" en beoordeeld volgens dezelfde strenge standaarden als alle andere medicijnen. Dat betekent uitgebreide studies naar hun toxiciteit, hun bestemming in ons lichaam (distributie, metabolisme, afbraak) en hun klinische werkzaamheid. 

Geneesmiddelen 

Nanodeeltjes worden gebruikt om medicatie rechtstreeks naar de juiste cellen te vervoeren, wat de doeltreffendheid van de behandeling verbetert en het risico op bijwerkingen vermindert. Ze worden bijvoorbeeld ingezet in mRNA-vaccins en kankerbehandelingen. 

Ze kunnen ook de biologische beschikbaarheid verbeteren van geneesmidelen die slecht oplosbaar of moeilijk opneembaar zijn voor het lichaam. Nanomaterialen kunnen de oplosbaarheid en absorptie van medicijnen verhogen, waardoor de behandeling effectiever wordt. 

Check onze databank geneesmiddelen

Nanodeeltjes worden ook gebruikt als warmtebron, om de effectiviteit van kankerbehandelingen aanzienlijk te verbeteren, wat het aantal sessies of de dosering minimaliseert. 

Ze kunnen tot slot ook de stabiliteit van vaccins verbeteren, de immuunrespons versterken en innovatieve toedieningsmethoden mogelijk maken, zoals nasale toediening. 

Betere diagnoses 

Nanodeeltjes kunnen ook medische beeldvorming helpen verbeteren, waardoor ziektes zoals kanker sneller opgespoord kunnen worden. Ze kunnen ook dienen als markers voor onderzoeken zoals MRI. Tot slot kunnen ze ook de resolutie en specificiteit van medische beeldvorming verhogen. 

5. Bouwmaterialen en verf 

Heel wat veelgebruikte producten bevatten nanodeeltjes.  

• Verf. Zogenaamde “zelfreinigende“ of “anti-graffiti“ verven bevatten titaniumdioxide, dat organische verontreinigingen afbreekt bij blootstelling aan licht. Andere nanomaterialen kunnen de sterkte of de duurzaamheid van verven verbeteren.  

• Cement en beton. Door nanomaterialen toe te voegen, kun je cement en beton sterker, lichter of zelfreinigend maken.  

• Coating en vernis. Nanodeeltjes kunnen oppervlakken ook beter beschermen tegen krassen, slijtage of vuil.  

6. Elektronica en sportuitrusting 

Hoewel zulke producten minder in contact komen met ons lichaam, zijn ze alomtegenwoordig in ons dagelijkse leven.  

• Smartphones en computers. Elektronische chips, schermen en batterijen hebben baat bij de miniaturisatie en verbeterde prestaties die mogelijk zijn dankzij nanotechnologie. 

• Sportuitrusting. Tennisrakketten, golfclubs en fietsframes kunnen versterkt worden met nanomaterialen om ze tegelijkertijd lichter en sterker te maken. 

• Banden. Nanomaterialen kunnen de slijtvastheid en prestaties van banden verbeteren.  

7. Detergenten en wasmiddelen 

Hier kunnen nanodeeltjes dienen om zulke producten doeltreffender te maken. 

• Betere reiniging op lage temperaturen. Nanodeeltjes kunnen er voor zorgen dat detergenten beter werken, zelfs op lagere temperaturen.  
  
  
• Betere vlekverwijdering. Bepaalde nanodeeltjes kunnen hardnekkige vlekken beter oplossen doordat ze op microscopisch niveau direct inwerken op de vuilmoleculen.  
  
  
• Bescherming van oppervlakken. Nanodeeltjes kunnen een beschermende film vormen op gereinigde oppervlakken (servies, tegels enz.), wat de hechtig van nieuw vuil vermindert.  
  
  
• Antimicrobiële eigenschappen. Net als in textiel kan nanozilver met zijn desinfecterende eigenschappen worden gebruikt in badkamer- en toiletreinigers of wasmiddelen om de aanwezigheid van bacteriën te bestrijden. 
  
  
• Betere opname en verspreiding. Nanodeeltjes kunnen helpen om de actieve ingrediënten van detergenten en wasmiddelen te doen oplossen in het water, met een meer consistente doeltreffendheid tot gevolg. 

Momenteel is er geen Europese regelgeving die bepaalt dat nanodeeltjes verplicht op het etiket van wasmiddelen moeten worden vermeld, zoals dat wel al het geval is voor cosmetica. Consumenten kunnen daardoor moeilijk achterhalen of een wasmiddel nanodeeltjes bevat. 

Maak zelf je eigen vaatwasmiddel

Wat zijn de voordelen van nanodeeltjes?

Verbeterde en unieke eigenschappen   

Nanodeeltjes bezitten aangepaste fysisch-chemische eigenschappen die vaak superieur zijn aan die van grotere materialen. Op nanoschaal verruilen we de wetten van de klassieke fysica immers voor kwantumeffecten. 

Hun belangrijkste voordelen zijn: 

• Verhoogde reactiviteit. Dankzij hun zeer grote oppervlak hebben nanodeeltjes meer contactpunten om chemische reacties op gang te brengen. Ze zijn daarom effectievere katalysatoren of krachtigere antibacteriële middelen. Nanozilver is bijvoorbeeld in staat om bacteriën te doden, zelfs bij zeer lage concentraties. 

• Nieuwe optische eigenschappen. Materialen die op normale grootte transparant zijn, kunnen in nanovorm ondoorzichtig worden voor uv-licht of van kleur veranderen. Zo is goud normaal gezien geel, maar in nanovorm kan goud rood of blauw lijken.  

• Sterker en lichter. Sommige nanomaterialen zoals koolstofnanobuisjes zijn ongelooflijk sterk en tegelijkertijd toch extreem licht. Dat biedt mogelijkheden voor robuustere bouwmaterialen, efficiënter sportmateriaal of zuinigere auto-onderdelen.  

• Betere geleiding. Nanomaterialen kunnen beter elektriciteit of warmte geleiden. Handig voor batterijen, elektronische chips of zonnecellen.  

Doeltreffendheid en precisie 

De mogelijkheid om op nanoschaal te werken, biedt ongeziene precisie en efficiëntie in vele toepassingen: 

• In de geneeskunde maken nanodeeltjes het mogelijk om specifiek enkel zieke cellen (bv. kankercellen) of bepaalde weefsels te herkennen en te targetten. Zo kunnen medicijnen direct in het lichaam afgeleverd worden waar ze nodig zijn, wat de effectiviteit van de behandeling bevordert en de bijwerkingen op gezonde cellen vermindert. 

• Nog in de geneeskunde maakt nanotechnologie ook vroege detectie mogelijk. Dankzij hun grootte en reactiviteit kunnen nanodeeltjes dienen als ultragevoelige sensoren, die in staat zijn om biomarkers te detecteren, zelfs in extreem lage concentraties en in zeer vroege stadia. Dat komt een snelle diagnose en een betere prognose ten goede.  

• Op vlak van milieu kunnen filters met nanomaterialen minuscule verontreinigende stoffen op nanoniveau (virussen, bacteriën, chemische stoffen) tegenhouden waar klassieke filtermethoden niet in slagen, en kunnen ze oplossingen bieden in de strijd voor proper drinkwater en tegen luchtvervuiling.  

Innovatie en nieuwe functies   

Nanotechnologie kan tot slot niet alleen bestaande producten verbeteren, maar ook nieuwe en zelfs innovatieve functionaliteiten helpen ontwikkelen. 

Denk bijvoorbeeld aan het eerdere voorbeeld van "slimme" kledij, minuscule technologie in elektronica, zelfreinigende verf of betere manieren om energie op te slaan. 

Kortom, nanotechnologie is een ware hefboom voor innovatie, met het potentieel om in verschillende sectoren efficiëntere, duurzamere en preciezere oplossingen te ontwikkelen.  

Ondanks al deze voordelen mogen we echter ook niet de mogelijke nadelen uit het oog verliezen. 

Wat zijn de risico's van nanodeeltjes?

Niet alles is rozengeur en maneschijn. Nanodeeltjes roepen serieuze vragen en bezorgdheden op over de mogelijke risico's ervan voor de menselijke gezondheid en het milieu. 

Hun minuscule formaat, wat hun belangrijkste voordeel is, maakt ze namelijk ook mogelijk gevaarlijk. We weten nog altijd niet volledig hoe nanodeeltjes interageren, waardoor voorzichtigheid geboden blijft. 

Risico's voor de gezondheid 

Elk nanomateriaal heeft een eigen toxicologisch profiel. Mogelijke risico's kunnen variëren in functie van verschillende factoren zoals:  

• het type nanodeeltje 

• de chemische samenstelling 

• de grootte en vorm 

• de oplosbaarheid 

• de dosis 

• de vorm van blootstelling (inname, inademing, ...) 

Momenteel weten we nog maar weinig over de toxiciteit van nanomaterialen voor onze gezondheid. De meeste data zijn afkomstig van experimentele studies op celculturen of dieren. De resultaten zijn moeilijk te veralgemenen naar mensen. 

Wetenschappelijke studies hebben wel risico's aangetoond bij langdurige blootstelling bij dieren. Sommige nanodeeltjes kunnen zich ophopen in verschillende organen en daar bepaalde gevolgen hebben, zoals: 

• Groeiachterstand 

• Ontwikkelingsstoornissen 

• Allergieën 

• Schadelijke effecten op het zenuwstelsel 

• Kanker 

Zulke kleine deeltjes dat het lichaam ze moeilijk kan filteren 

Talrijke studies suggeren dat nanodeeltjes, zelfs als ze dezelfde chemische samenstelling hebben, giftiger zijn dan hun tegenhangers in micro- of macrovorm. Het lichaam heeft het immers moeilijker om nanodeeltjes te filteren of elimineren dan grotere stoffen. 

Nanodeeltjes kunnen zo biologische barrières (huid, longen, bloed-hersenbarrière, darmen, ...) doorbreken en zich doorheen het lichaam verspreiden. Eenmaal binnenin kunnen ze zich ophopen in organen zoals onze longen, lever, milt, nieren en zelfs de hersenen. 

Studies tonen ook aan dat bepaalde nanodeeltjes: 

• oxidatieve stress kunnen veroorzaken, d.w.z. een onevenwicht tussen de productie van vrije radicalen en het vermogen van het lichaam om deze te neutraliseren 

• DNA kunnen beschadigen 

• de normale celfunctie kunnen verstoren 

• ontstekingsreacties kunnen uitlokken 

De aanwezigheid van vreemde nanodeeltjes in het lichaam kan het immuunsysteem verstoren. Dat kan agressiever gaan werken (met allergieën en auto-immuunziektes tot gevolg), of net verzwakken.  

De verspreiding en ophoping van ingeademde nanomaterialen in het lichaam zouden dan weer een effect kunnen hebben op de ontwikkeling van bepaalde hart- en vaatziekten of aandoeningen van het centrale zenuwstelsel. 

Let op met deze producten die PFAS bevatten

Hoe kun je blootgesteld worden aan nanodeeltjes? 

Dat nanodeeltjes alomtegenwoordig zijn, is wel duidelijk. Ze kunnen ons lichaam dan ook op verschillende manieren binnendringen, bijvoorbeeld wanneer we ze inademen, innemen, of zelfs via contact met de huid. 

Wetenschappelijk bewijs voor de langetermijneffecten van chronische blootstelling aan nanodeeltjes is nog beperkt. Er zijn wel talloze onderzoeken lopende, maar het kan nog tientallen jaren duren vooraleer de potentiële effecten op de menselijke gezondheid volledig duidelijk zijn. 

Risico's voor het milieu 

Nanodeeltjes zijn eveneens een bron van bezorgdheid voor het milieu. 

• Ze komen vrij in het milieu. Nanodeeltjes kunnen vrijkomen in de lucht, in het water en in de bodem, en dat gedurende de hele levenscyclus van een product, dus van productie tot gebruik en afvalverwerking. 

• Ze breken niet af en verspeiden zich. Bepaalde nanodeeltjes (met name metalen) zijn zeer stabiel en breken niet gemakkelijk af. Dat betekent dat ze langdurig in het milieu aanwezig blijven en over grote afstanden kunnen worden verspreid, waardoor de bodem, rivieren en zelfs oceanen verontreinigd raken.  

• Ze zijn giftig voor onze ecosystemen. Eenmaal in het milieu kunnen nanodeeltjes flora en fauna aantasten. Studies hebben aangetoond dat ze giftig kunnen zijn voor in het water levende organismen en ongewervelde bodemdieren, en dat ze essentiële micro-organismen kunnen verstoren. Zo kunnen zilveren nanodeeltjes nuttige micro-organismen in de bodem of rioolwaterzuiveringsinstallaties verstoren. 

• Ze hopen op in het milieu. Er heerst bezorgdheid over het vermogen van nanodeeltjes om zich op te hopen in de weefsels van organismen, een proces dat bioaccumulatie wordt genoemd. Ze kunnen zich vervolgens concentreren in de voedselketen (biomagnificatie), wat mogelijk schadelijk is voor toproofdieren, waaronder mensen. 

In 2018 waarschuwde de Zweedse vereniging voor water en afvalwater al voor antibacterieel en geurwerend zilver in sporttextiel. Dat is namelijk de grootste bekende bron van zilver in waterzuiveringsinstallaties en vormt niet alleen een bedreiging voor meren en zeeën, maar ook een risico op antimicrobiële resistentie. 

Braziliaanse onderzoekers hebben onlangs aangetoond dat nanodeeltjes van titaniumdioxide of zinkoxide kunnen loskomen tijdens het wassen van kledij. Van daaruit kunnen zulke deeltjes zich verspreiden in ecosystemen en ze extra en onnodig verontreinigen. 

Hoewel nanodeeltjes groot potentieel hebben voor innovatie, mogen we de risico's van hun grootte en unieke eigenschappen niet negeren. Er is nood aan meer onderzoek, passende wetgeving en transparante informatie voor consumenten om deze risico's onder controle te houden en een verantwoorde ontwikkeling van nanotechnologie te garanderen. 

Hoe kun je weten of een product nanodeeltjes bevat?

Voor de gewone consument is het moeilijk om te zien of alledaagse producten nanodeeltjes bevatten. Hoewel de Europese Unie een van de regio's is met de meest geavanceerde regelgeving rond nanomaterialen, is deze regelgeving niet uniform voor alle productcategorieën.  

Momenteel moet de aanwezigheid van nanomaterialen enkel worden vermeld op het etiket van cosmetica en voedingsmiddelen. 

Producten waarbij "nano" verplicht op het etiket moet 

Sinds 2013 verplicht Europa om de aanwezigheid van nanodeeltjes op het etiket van cosmetica te vermelden. Als een ingrediënt in nanovorm werd gebruikt, moet de naam ervan op de ingrediëntenlijst met de vermelding "[nano]" tussen haakjes. Bevat je zonnecrème bijvoorbeeld titaniumdioxide in nanovorm, dan moet op de ingrediëntenlijst "Titaniumdioxide [nano]" staan. 

Een andere Europese regelgeving legt op dat ook voedingsproducenten de aanwezigheid van voedseladditieven in nanovorm vermelden in de ingrediëntenlijst. Zoek bij additieven naar E-nummers gevolgd door het woord [nano]. 

Helaas staat de transparantie voor consumenten hier nog niet volledig op punt. Zulke etiketten blijven vaak moeilijk leesbaar voor de gemiddelde consument. De [nano]-vermelding op het etiket wordt bovendien nog niet systematisch toegepast voor alle additieven in nanovorm. 

Als een geneesmiddel nanomaterialen bevat, moet die informatie duidelijk in de bijsluiter staan én in de Samenvatting van de Productkenmerken (SmPC) voor zorgverleners. Je zult echter geen expliciete [nano]-vermelding vinden op de verpakking van een geneesmiddel, aangezien informatie over de werkzame stof en het veilige gebruik ervan prioriteit krijgt. 

Voor heel wat producten niet verplicht op het etiket 

Voor textiel, detergenten, onderhoudsproducten, bouwmaterialen, verf of verpakkingsmateriaal bestaat er onvoldoende regelgeving voor de etikettering van nanomaterialen. 

Hoe kun je ze dan herkennen? Als een product claimt "anti-geur", "antibacterieel", "zelfreinigend", "anti-vlek" of met "hoogwaardige uv-bescherming" te zijn, zonder dat het fysieke materiaal zich daartoe leent, dan is de kans groot dat er nanotechnologie werd gebruikt. Dat is weliswaar nog geen bewijs, maar wel een goede indicatie. 

Als laatste redmiddel kun je altijd de klantendienst van de fabrikant contacteren en het hen rechtstreeks vragen. Ze zijn echter niet altijd verplicht om deze informatie vrij te geven. 

​Ons advies en onze eisen over nanodeeltjes

Als consumentenorganisatie zien we dat nanotechnologie en nanodeeltjes zowel een belangrijke kans voor innovatie als een bron van bezorgdheid zijn. 

De verschillende toepassingen van "nano" zijn alomtegenwoordig in ons dagelijkse leven, van cosmetica tot geneesmiddelen, van textiel tot voeding. Hoewel de potentiële voordelen legio zijn, kunnen we de potentiële risico's voor het milieu en onze gezondheid niet negeren. 

Ons standpunt is dan ook duidelijk: consumenten hebben het recht om volledig geïnformeerd en beschermd te worden tegen deze opkomende technologieën. Het huidige gebrek aan transparantie over de aanwezigheid van nanodeeltjes in veel producten is onaanvaardbaar en staat consumenten in de weg om weloverwogen keuzes te maken. 

Onze eisen rond nanotechnologie 

• Verplichte vermelding [nano]. Wij vragen complete transparantie en een helder etiket met de verplichte en systematische vermelding [nano] voor alle producten, ongeacht hun categorie (textiel, detergenten, voedselverpakkingen enz.). Deze info moet zichtbaar, duidelijk en toegankelijk zijn voor consumenten zodat zij snel kunnen herkennen of een product nanodeeltjes bevat. 

• Strenge en onafhankelijke veiligheidsevaluaties. Voordat een product met nanodeeltjes op de markt wordt gebracht, moeten onafhankelijke instanties uitgebreide toxiciteits- en milieu-impactstudies uitvoeren. Deze evaluaties moeten rekening houden met de verschillende blootstellingsroutes (inademing, inname, contact via de huid) en mogelijke gecombineerde effecten. 

• Voorzorgsbeginsel. In het geval van twijfel of bewezen risico moet het voorzorgsbeginsel worden toegepast. Dat betekent dat de afwezigheid van bewijs van schade niet mag worden geïnterpreteerd als bewijs van veiligheid. Zolang er onzekerheid is over de langetermijneffecten moet voorzichtigheid vooropstaan, inclusief beperkingen of een verbod indien nodig, zoals is gebeurd met titaniumdioxide (E171) in voedsel. 

• Meer steun voor onderzoek naar risico's en alternatieven. Het is nodig om te blijven investeren in onafhankelijk onderzoek om de effecten van nanomaterialen op de menselijke gezondheid en onze ecosystemen beter te doorgronden. Tegelijkertijd moet de ontwikkeling van veilige en duurzame alternatieven voor potentieel problematische nanomaterialen worden aangemoedigd. 

Nanotechnologie is een sector die snel evolueert. Het is dan ook cruciaal dat deze evolutie wordt gevolgd door een wettelijk kader om het belang van de consument en de bescherming van onze planeet te garanderen.

Alles over PFAS en hun risico's