Alledaagse voorwerpen die PFAS bevatten en hoe ze te vermijden

1. Vermijdt PFAS in cosmetica

PFAS worden soms toegevoegd aan cosmetische producten zoals:

• Lippenstift
• Oogschaduw
• Hydraterende crèmes
• Blush
• Nagellak en nagelglazuur
• Reinigingsmiddelen

Het goede nieuws? Het aantal cosmetische producten met PFAS is de afgelopen jaren afgenomen dankzij veiligere alternatieven. Toch blijkt uit een recente analyse van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) dat er nog steeds veel cosmetica op de markt is die verboden PFAS bevat.

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Kies voor producten met een ecologisch label, zoals Cosmebio of Ecocert. Deze labels garanderen dat er geen PFAS in de samenstelling zit. Geef de voorkeur aan biologische producten of cosmetica met een zo kort mogelijke ingrediëntenlijst.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Let op de ingrediënten en vermijd producten met PTFE of namen waarin "perfluor", "polyfluor" of "trifluoro" voorkomt. Dit zijn vaak aanwijzingen voor de aanwezigheid van PFAS. Gebruik liever geen langhoudende foundations, slijtvaste lippenstiften, waterproof mascara’s of zonnebrandsprays, omdat deze vaak PFAS bevatten.

2. Vermijd PFAS in keukengerief met antiaanbaklaag

In koekenpannen, bakpannen en airfryers voorkomt een PTFE-laag (zoals Teflon) dat voedsel blijft plakken. PFAS zijn aan deze coating gebonden, en kunnen bij extreem hoge temperaturen (boven de 350 graden) of krassen bij antiaanbaklaag afbreken.

Sommige antiaanbakproducten vermelden "PFOA-vrij" op het etiket, maar deze claim heeft geen wettelijke betekenis. PFOA is namelijk sinds 2020 verboden, dus het zou überhaupt niet in deze producten mogen zitten.

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Kies voor materialen zoals roestvrij staal, gietijzer, 100% keramiek zonder coating, glas of hoogwaardige siliconen. Let op labels zoals "PFC-vrij" (perfluorhoudende stoffen), "PFAS-vrij" of een gelijkwaardige aanduiding.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Vermijd Teflon en antiaanbakproducten met de labels "PTFE" of "PFOA-vrij", omdat deze vaak vervangen zijn door andere PFAS. Gebruik geen metalen keukengerei op antiaanbaklagen om krassen te voorkomen. Is de coating beschadigd? Gooi de pan dan weg bij het containerpark.

3. Het vermijden van PFAS in textiel

“De textielindustrie is verantwoordelijk voor ongeveer 35% van het wereldwijde PFAS-gebruik en is daarmee een van de grootste bronnen van PFAS-vervuiling," aldus onze milieudeskundige. Deze stoffen worden toegepast vanwege hun water- en vlekafstotende eigenschappen en zijn te vinden in zowel binnentextiel (zoals kussens en tafelkleden) als buitentextiel (zoals tenten, jassen en rugzakken). 

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Kies biologisch katoen, wol, linnen en onbehandelde natuurlijke stoffen. Kies textiel met labels zoals Oeko-Tex.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Wees voorzichtig met textiel dat water- of vlekafstotend wordt genoemd. Vermijd Gore-Tex en producten met PTFE. Vraag bij de fabrikant na of het textiel PFAS-vrij is. Let op termen als "waterafstotend", "vlekbestendig" en "zeer goed ademend" – deze kunnen wijzen op PFAS-gebruik.

4. Het vermijden van PFAS in papieren en kartonnen voedselverpakkingen

Vetvrije kartonnen verpakkingen kunnen PFAS bevatten. Deze stoffen kunnen echter vanuit het papier in het voedsel terechtkomen, wat de blootstelling aan PFAS via voeding vergroot.

Ook in bepaalde theezakjes zijn PFAS aangetroffen. Onderzoek suggereert zelfs dat theeconsumptie kan leiden tot een hogere concentratie PFAS in het bloed.

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Ruw kraftpapier, glas, roestvrij staal of siliconenverpakkingen van voedselkwaliteit. Gecertificeerde PFAS-vrije verpakkingen zonder plastic coating.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Vermijd dozen voor fastfood (pizza's, hamburgers, enz.), papieren/kartonnen verpakkingen voor chips, vetvrije papieren zakken of gerechten die zijn bereid in kartonnen bakjes met vet- en waterbestendige voeringen, Popcornzakken voor de microgolfoven moeten ook worden vermeden. Hetzelfde geldt voor bakpapier met antiaanbaklaag, papieren borden met plastic folie, papieren kommen en bekers met een waterdichte binnenvoering, enz

5. Het vermijden van PFAS in flosdraad

Veel mensen weten het niet, maar flosdraad kan een bron van PFAS-blootstelling zijn. Veel flosdraad is namelijk gecoat met PTFE-gebaseerde stoffen (hetzelfde materiaal als Teflon) om soepeler tussen de tanden te glijden. Bij gebruik in de mond kunnen deze PFAS echter direct door het lichaam worden opgenomen.

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Ga voor natuurlijke zijden draden met een coating van natuurlijke was, ongecoate nylondraden, draden met het label “Geen PTFE” of natuurlijke en biologisch afbreekbare draden.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Vermijd flosdraad met de vermelding "glijdt gemakkelijk" of "ultra glide" (je ziet vaak het woord "glide"). Pas ook op voor flosdraad met de vermelding PTFE, Polyfluoro- of perfluoro-.

6. Het vermijden van PFAS in sportverbanden en -tapes  

Fabrikanten voegen PFAS toe aan verbanden om ze waterbestendig te maken, beter te laten kleven en duurzamer te maken. Dit roept zorgen op over de opname van deze stoffen via de huid en de milieubelasting bij het weggooien van de verbanden.

Producten die niet in contact mogen komen met PFAS Kies voor verband zonder synthetische coating, zoals varianten van bamboevezels of biologisch katoen.

Te vermijden producten om niet in contact te komen met PFAS Verband en kleefstrips met termen als waterbestendig, ultraklevend, waterdicht, langdurig sterk klevend, ultrabestendig of waterproof 24h+. Verbanden met ingrediënten waarin polyfluoro- of perfluoro- voorkomt. Kinesiologie-strips die geplastificeerd zijn of glanzen moeten ook vermeden worden.

7. Vermijd PFAS in andere producten  

PFAS kunnen ook voorkomen in waterafstotende sprays voor textiel, schoenen en meubels. Uit tests bleek dat driekwart van de onderzochte sprays deze schadelijke stoffen bevatte.

Een Amerikaans onderzoek toonde aan dat PFAS aanwezig zijn in de armbanden van sommige smartwatches. In een Franse test werden ze bijvoorbeeld gevonden in het polsbandje van de Apple Watch. Sommige modellen zijn gemaakt van fluorelastomeer, een zeer sterk synthetisch rubber dat onder de PFAS valt. Het is beter om deze te vermijden.

Ook verf kan PFAS bevatten om de duurzaamheid, vlekbestendigheid en het gebruiksgemak te verbeteren. Vermijd verf met Teflon en kies liever voor verf met het EU Ecolabel. Dit keurmerk beperkt het gebruik van PFAS in bepaalde verftoepassingen.

Daarnaast kunnen huishoudelijke producten PFAS bevatten. Voor een veilig schoon huis kun je beter kiezen voor witte azijn, zwarte zeep of bicarbonaat. Vermijd daarentegen vlekverwijderaars voor textiel, waterafstotende middelen en vloerwas met een vlekwerende of waterafstotende werking.

Tot slot, let ook op meubels en tapijten in je woning. Kies bij voorkeur voor natuurlijke materialen zoals wol, katoen, zeebies en onbehandeld hout. Vermijd meubels en bekleding die behandeld zijn met vlek- of waterafstotende middelen.

Tips om je blootstelling aan PFAS te verminderen

Hier zijn een paar tips om het risico te verkleinen dat je een product koopt dat PFAS bevat:

• Koop geen producten die worden aangeprezen als waterafstotend, vlekbestendig, vuilafstotend, anti-aanbak of met termen als "easy glide".
• Let op de aanwezigheid van materialen zoals Teflon, PTFE, Gore-Tex, fluorelastomeer, fluorrubber of fluorkoolstof. Deze bevatten PFAS.
• Kies producten met erkende ecolabels zoals EU Ecolabel, Oeko-Tex 100 of GOTS. Deze certificeringen verbieden meestal het gebruik van PFAS.
• Geef de voorkeur aan producten met labels als "PFC-vrij" of "PFAS-vrij", maar wees je ervan bewust dat deze claims door bedrijven zelf worden gecontroleerd, zonder controle van derden.
• Houd je huis goed schoon, want PFAS uit bouwmaterialen en andere producten kunnen zich ophopen in huisstof. Regelmatig schoonmaken helpt deze schadelijke stoffen te verminderen. 

Wat moet ik doen als ik ontdek dat een product dat ik gebruik PFAS bevat?

Als algemene regel geldt dat je een product dat PFAS bevat kunt blijven gebruiken tot het helemaal versleten is. “Het zijn niet de afzonderlijke producten die het grootste probleem vormen, maar de vervuiling van het milieu en de blootstelling van mensen hieraan,” zegt Carine Deschamps. De meeste PFAS's komen over het algemeen vrij bij de productie en verwerking van afval.

Er zijn echter uitzonderingen op deze algemene regel. We raden je aan om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van waterafstotende sprays, cosmetica, papieren muffinblikken of popcornzakken die PFAS bevatten. Met deze producten is je blootstelling aan PFAS directer.

Vergeet tot slot niet om gevarieerd te eten. Dit vermindert het risico op overmatige blootstelling aan PFAS via voedsel. Door gevarieerd voedsel uit verschillende bronnen te eten, beperk je de ophoping van deze stoffen in je lichaam.

Nieuwsgierig in welke tafelkleden, plijsters, cupcakevormpjes of flosdraad we PFAS hebben gevonden? Lees al onze resultaten, de analyse van onze experts en hun advies over hoe je PFAS zoveel mogelijk kunt vermijden in de rest van dit dossier.

Dit zijn de voorwerpen die PFAS bevatten

We hebben de geanalyseerde producten ingedeeld in drie categorieën:

• Categorie 1: Producten die gereguleerde PFAS bevatten in concentraties die niet voldoen aan de huidige en de strengere normen die in 2026 van kracht worden.
• Categorie 2: In deze categorie waren er twee soorten artikelen. Sommige hadden TOF-niveaus van meer dan 50 mg/kg, maar er konden geen specifieke PFAS worden geïdentificeerd. Andere hadden een TOF-niveau van minder dan 50 mg/kg, waar we geen gereguleerde PFAS in hun samenstelling konden identificeren. Ze waren echter aanwezig in concentraties die onder de huidige en toekomstige normen lagen, of het niveau van geïdentificeerde PFAS was laag.
• Categorie 3: producten die geen PFAS bevatten.

De resultaten van onze PFAS test

Van de 229 geteste producten bevatten 165 (72%) geen PFAS. In de overige 68 producten (30%) werden wél PFAS aangetroffen, in de vorm van organische fluor (TOF) of specifiek geïdentificeerde PFAS:

• 47 producten (21%) vielen in categorie 1. Bij 20 producten lag het PFAS-gehalte boven de huidige normen, terwijl 27 producten een gehalte hadden dat de strengere normen van 2026 overschrijdt.
• 17 producten (7%) vielen in categorie 2. Tien producten hadden een TOF-gehalte hoger dan 10.000 mg/kg, wat kan wijzen op de aanwezigheid van PTFE, maar er konden geen specifieke PFAS worden vastgesteld. Acht andere producten bevatten lagere hoeveelheden (tussen 110 en 2300 mg/kg), maar ook hier konden geen specifieke PFAS worden geïdentificeerd. Bij drie producten werden wel PFAS vastgesteld, maar de concentraties bleven binnen zowel de huidige als de toekomstige normen.  

Resultaten per categorie

Als we de resultaten per categorie analyseren, is er goed nieuws en slecht nieuws. Het slechte nieuws? In bijna elke categorie vonden we producten die PFAS bevatten. De enige uitzonderingen waren waterdichte matrasbeschermers en ovenwanten. Het goede nieuws? In alle categorieën vonden we ook producten die geen PFAS bevatten.

Met andere woorden, PFAS zijn niet essentieel bij de productie van al deze producten. “De resultaten laten duidelijk zien dat het gebruik van PFAS niet verplicht is bij de productie van producten, aangezien we in elke productcategorie PFAS-vrije producten hebben gevonden,” benadrukt onze expert.

"Sport- en kinesiologieverbanden bevatten allemaal PFAS-stoffen die al onder de huidige regelgeving vallen," zegt Carine Deschamps, milieu- en gezondheidsexpert bij Testaankoop.

Een ander punt van aandacht zijn airfryers (heteluchtfriteuses). Uit tests op zes apparaten bleek dat ze allemaal hoge TOF-niveaus bevatten, zonder dat specifieke PFAS-stoffen werden geïdentificeerd. Dit wijst waarschijnlijk op een lichte tefloncoating. Hoewel dit vooral een risico vormt voor het milieu, is de impact op onze gezondheid minder groot.

"In verschillende andere categorieën, zoals voedselverpakkingen, vonden we producten met PFAS-stoffen die pas in 2026 onder regelgeving vallen."

Het laboratorium trof ook PFAS-stoffen aan in bepaalde waterafstotende sprays, die binnenkort gereguleerd zullen worden.

Wat textiel betreft, werd in 41% van de 59 geteste producten PFAS aangetroffen. Vooral keukentextiel scoorde hoog: schorten (80%), kussens (50%) en tafelkleden (83%) bevatten deze stoffen. Ook in tandzijde werd PFAS teruggevonden, waarbij 17% van de onderzochte producten hoge concentraties organisch fluor (TPFE) bevatte.

Producten om te vermijden

Zoals eerder vermeld, heeft Testaankoop 25 producten gekocht en geanalyseerd als onderdeel van deze grootschalige internationale studie:

• 7 producten (28%) bevatten PFAS in concentraties die zowel de huidige als de toekomstige normen overschrijden. Deze vallen in categorie 1 en mogen niet worden gekocht.
• 4 producten (16%) hebben een TOF-niveau van meer dan 50 mg/kg, zonder dat er specifieke PFAS werden geïdentificeerd. Daarom zijn ze ingedeeld in categorie 2 en is het aan te raden deze zoveel mogelijk te vermijden bij je aankopen.
• 14 producten (56%) bleken volledig vrij van PFAS en behoren tot categorie 3. 

PFAS aangetroffen in jassen van Amazon, Shein en Temu

In mei 2025 voerden onze collega's van Deense consumentenorganisatie een gelijkaardige test uit. Zij onderzochten 17 goedkope regenjassen (tussen 10 en50 euro) die online gekocht werden via Amazon, Shein en Temu, en 9 jassen uit fysieke winkels in Denemarken.

De resultaten spreken boekdelen:

• 13 van de 17 online gekochte jassen bevatten PFAS.
• 12 van de 17 jassen bevatten PFAS-stoffen die in Europa verboden zijn.

Met andere woorden: 70% van de online jassen bevat verboden stoffen. Ter vergelijking: van de 9 jassen uit Deense winkels bevatte slechts één jas PFAS, en die voldeed aan de Europese regelgeving.

Te verbieden producten

Deze producten bevatten PFAS en zouden volledig verboden moeten worden:

• La Redoute – Vlekbestendig tafelkleed Mina, Pruisisch blauw (LA REDOUTE INTERIEURS)
• Amazon/Flowen – Flowen Rechthoekig Vlekbestendig Tafelkleed Beige 140x240, Polyester Tafelhoes voor Binnen en Buiten
• Temu/ChaoJiYouQian – Waterdicht Polyester Tafelkleed - Geweven Rechthoekig Tafelkleed voor Eet- en Theetafel
• Purdeliz – Lichtblauwe cupcakevormpjes, 50 stuks
• Boutique de la cuisine – Keukenschort
• Fruugo.be/stormsure – Stormproof premium spray in pocketformaat
• Amazon/Baranne – L’Imper Extrême (Waterafstotende spray)

Te vermijden producten

Deze producten bevatten mogelijk PFAS en kunnen beter vermeden worden:

• Marketonweb.be/Eres – Eres Imper Spray (Waterafstotende spray)
• Temu – Afwasbare schort voor vrouwen en mannen
• Shein – Waterdichte & olieafstotende schort met fruitpatroon, voor koken & huishoudelijk werk, unisex
• Newpharma.be/Gum – Access Floss (flosdraad)

Conclusies en opmerkingen aan het einde van de test 

Deze test bevestigt opnieuw hoe PFAS vindbaar is in alledaagse producten. In bijna alle 16 onderzochte categorieën vonden we producten die deze schadelijke stoffen bevatten. Naast deze lange lijst moeten we ook rekening houden met eerder geteste producten die waarschijnlijk PFAS bevatten, zoals:

• Koekenpannen met antiaanbaklaag
• Kleding, schoenen en outdoor uitrusting
• Cosmetica
• Kinderproducten zoals kinderwagens en fietskarretjes
• Verf
• Fietsoliën
• Meubels, enz.

Daarnaast onderzochten we 32 producten van Shein, Temu en Amazon. Uit de resultaten bleek dat 31% (10 van de 32) PFAS bevatte. Testaankoop heeft de platforms hierover geïnformeerd, waarna de betrokken producten uit de verkoop zijn gehaald.

Carine Deschamps benadrukt het belang van strengere controle:
"Helaas kunnen zelfs gereguleerde PFAS nog steeds in producten voorkomen. Het is daarom cruciaal dat nationale autoriteiten de bestaande regelgeving strikt handhaven." Ze voegt hieraan toe:"PFAS zijn nergens essentieel, aangezien we in alle geteste productcategorieën PFAS-vrije alternatieven hebben gevonden. Er zijn dus veiligere opties beschikbaar." 

”Het is hoog tijd dat Europa alle PFAS verbiedt in niet-essentiële toepassingen, zoals textiel, waterproofspray en flosdraad. Dit verbod zou het milieu en de menselijke gezondheid beschermen tegen de toenemende vervuiling door deze schadelijke stoffen.”

Testaankoop heeft ook de petitie ondertekend die in februari 2025 door Bond Beter Leefmilieu en 38 andere organisaties werd gelanceerd. Hierin wordt opgeroepen tot een snel verbod op PFAS op Europees niveau en de invoering van een nationaal plan voor de vervanging en uitfasering van PFAS in consumptiegoederen

Heb je nog vragen? Ontdek ons complete dossier over PFAS en hun gevaren voor de gezondheid en het milieu.

Alles wat je moet weten over de gevaren van PFAS