Antwoord van expert

Nieuwe bankautomaten: is geld afhalen gratis of betalend?

27 juli 2023
CASH geldautomaat

De grootbanken verwijderen steeds meer geldautomaten. Die worden op drukke plaatsen vervangen door bankneutrale CASH-punten. De banken rekenden soms een vergoeding aan voor geldafhalingen. Maar hoe zit dat bij de nieuwe CASH-automaten? Moet je betalen als je geld afhaalt? Of is dat gratis?
Glass.Mapper.Sc.Fields.Image
Neigema Louas
Experte bankensector
Dit lijkt op een positieve evolutie voor de consument. Maar dat neemt niet weg dat het aantal geldautomaten blijft dalen en dat je soms toch nog moet betalen.

Waarom worden de geldautomaten vervangen?

De vier grootbanken Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC besloten enkele jaren geleden om gezamenlijk de plaatsing van geldautomaten te “rationaliseren”. Daarvoor hebben ze Batopin opgericht, het project dat de gefusioneerde geldautomaten zal beheren. 

In plaats van de automaten van de vier grootbanken komen er neutrale automaten. Ben je klant van een van die vier banken, dan kun je er geld afhalen en de pincode wijzigen. In een aantal automaten kun je ook geld storten en het saldo nakijken. Je kunt er niet terecht voor overschrijvingen. Klanten van andere banken kunnen er alleen geld afhalen en de pincode wijzigen.

Die CASH-punten van Batopin beginnen stilaan op te duiken op drukke plaatsen zoals bijvoorbeeld winkelstraten en trein- en metrostations. Bovendien verdwijnen veel bankkantoren uit het straatbeeld. Niet alle overblijvende kantoren hebben een geldautomaat.

Steeds minder geldautomaten

De fusie van geldautomaten gaat gepaard met een drastische vermindering van hun aantal. In Europa is België het land met de grootste inkrimping van het aantal geldautomaten in de afgelopen vijf jaar. Terwijl er in 2017 meer dan 8 000 automaten waren in België, restten er slechts 5 900 in 2021. Tegen 2025 wil Batopin nog maar 2 240 automaten overhouden. 

Waarom wij ons verzetten tegen de inkrimping van het aantal automaten

Batopin beweert dat 95 % van de bevolking een automaat binnen een straal van 5 km van zijn huis zal hebben (waarmee ze “in vogelvlucht” bedoelen). Het beweert efficiënt te zijn door de geldautomaten beter over het hele grondgebied te verdelen. Maar het belangrijkste gevolg is vooral dat heel wat Belgen geen toegang meer hebben tot een geldautomaat. Dichtbevolkte steden en gebieden krijgen voorrang.

Lees meer over ons standpunt over het akkoord tussen de regering en Febelfin.

Moet je iets betalen als je geld afhaalt aan een CASH-punt?

Dit hangt in de eerste plaats af van de zichtrekening die je gekozen hebt. Pas in de tweede plaats is het afhankelijk of je bank tot de vier initiatiefnemers van Batopin behoort.

Sinds de invoering van de nieuwe automaten hebben verschillende banken hun kosten voor geldafhalingen aan een automaat aangepast. Onder andere bij Beobank en Bpost bank (niet bij Batopin) zijn nu alle geldafhalingen met een debetkaart gratis, aan om het even welke automaat. Vroeger was dit niet zo voor bepaalde zichtrekeningen.

Als deelnemende bank aan het Batopin-project vervangen KBC en CBC dus hun eigen automaten door een CASH-automaat maar staan nu toch 24 gratis afhalingen per jaar toe voor hun Zichtrekening en Basisrekening. Vroeger was dit betalend, vanaf de eerst afhaling.

Dit lijkt dus op een positieve evolutie voor de consument. Maar dat neemt niet weg dat het aantal geldautomaten blijft dalen en dat je soms toch nog moet betalen, afhankelijk van jouw bank.

Wat dit voor jou concreet betekent, kan je zien in ons overzicht.

 

Waarom is cash afhalen nog belangrijk?

Contant geld is nog nuttig. Wanneer in de winkel een betaalterminal defect is, bijvoorbeeld. Er zijn mensen die liever niet beginnen met bankapps op hun smartphone, soms omdat hun toestel daartoe niet in staat is.

Sommige mensen verkiezen ook contant geld voor hun privacy. Voor bepaalde handelaren brengen elektronische betalingstransacties een hoge kost met zich mee. En contant geld heeft een educatieve waarde, het is duidelijker voor bijvoorbeeld jongeren hoeveel je uitgeeft.

Tenslotte, het blijft belangrijk om toegang te hebben tot je eigen geld, op welke manier dat jij dat wenst.

Minder toegang tot contant geld

Door het verdwijnen van geldautomaten zullen heel wat mensen minder makkelijk toegang hebben tot contant geld. Samen met Okra en Financité dringen we er bij de regering op aan dat ze de grootbanken dwingt om voldoende automaten te behouden.

Vragen over contant geld?

Een aantal mensen gebruiken nog altijd graag af en toe contant geld. Mag je altijd met cash betalen? Ook een auto bijvoorbeeld? Of mag een handelaar dat soms weigeren? Raadpleeg ons dossier over de praktische regels van betalingen met contant geld.

Lees ons dossier over de regels voor contant betalingen