Hoe keelpijn voorkomen en behandelen?

Belangrijkste oorzaken van keelpijn

Keelpijn wordt meestal veroorzaakt door virale infecties. In mindere mate kan het ook veroorzaakt worden door bacteriën, schimmels of andere factoren, zoals allergische rhinitis of gastro-oesofageale reflux.

Onder de virale oorzaken vallen ademhalingsvirussen zoals adenovirussen, rhinovirussen en coronavirussen, waaronder het SARS-CoV-2. Ze zijn verantwoordelijk voor 25 % tot 45 % van de acute keelontstekingen bij volwassenen. Sommige virussen die herpes, mazelen, waterpokken en HIV veroorzaken, kunnen ook keelpijn veroorzaken.

Bij een bacteriële oorzaak is Streptococcus pyogenes de meest voorkomende veroorzaker. Dit komt vooral voor bij kinderen tot vier jaar en adolescenten tot vijftien jaar.

Maar er zijn ook andere oorzaken: 30 % van de gevallen van keelpijn heeft een niet-infectieuze oorzaak. Dit geldt bijvoorbeeld voor allergieën, hoewel andere ziekten ook dit symptoom kunnen veroorzaken, zoals hypothyreoïdie, diabetes en tumoren.

Omgevingsfactoren zoals rook van sigaretten, blootstelling aan droge lucht of het inademen van chemicaliën kunnen irritatie van het slijmvlies veroorzaken en keelpijn veroorzaken. Als de stem te zwaar belast wordt of als de patiënt bijvoorbeeld slachtoffer is van trauma, zoals bij intubatie, wordt de keel aangetast.

Kan airconditioning keelpijn veroorzaken? 

Airconditioning kan onrechtstreeks voor keelpijn zorgen, vooral bij individuen met ademhalingsproblemen. Wanneer airconditioningssystemen niet regelmatig worden onderhouden, kunnen ze een voedingsbodem worden voor bacteriën, virussen en schimmels. Pollen en stof, die veelvoorkomende allergietriggers zijn, kunnen zich ook ophopen in deze systemen. Deze deeltjes worden verspreid in de lucht en ingeademd. Ze kunnen bestaande ademhalingsproblemen verergeren, vooral bij mensen met allergieën, rhinitis, sinusitis of astma.

Hoewel een goed werkende airconditioner op zichzelf geen ziekten veroorzaakt, kunnen temperatuurverschillen tussen gekoelde binnenruimtes en warme buitenlucht wel leiden tot gezondheidsklachten, vooral bij mensen met onderliggende luchtwegproblemen zoals infecties, allergieën of astma. Deze klachten omvatten uitdroging van slijmvliezen, wat kan leiden tot irritatie van ogen, neus en keel, en zelfs een verhoogde gevoeligheid voor infecties. Een goed onderhouden airconditioner kan deze klachten verminderen.

Moet ik een arts raadplegen? 

Keelpijn kan een symptoom zijn van faryngitis (in de keelholte) of laryngitis (in het strottenhoofd) en in de meeste gevallen duurt het slechts kort. Patiënten herstellen meestal binnen drie tot tien dagen. 

Raadpleeg een arts als u vaak keelpijn heeft die niet verbetert met pijnstillers. Doe dit ook als u moeite heeft met slikken of als u ademhalingsproblemen, een "doffe" stem of koorts boven 38,5 °C heeft. Als u tot een risicogroep behoort en een verzwakt immuunsysteem heeft, moet u ook door een arts worden gezien.

Wat te nemen bij keelpijn? 

Gelukkig zijn er manieren om ongemak te verminderen. Bij pijn, inclusief keelpijn, kunnen pijnstillers effectief zijn. Overweeg eerst paracetamol (bijv. Dafalgan, Pe-Tam, Paracetamol Sandoz). Als alternatief kan ibuprofen (bijv. Nurofen, Ibuprofen Sandoz, Ibuprofen EG) als ontstekingsremmer worden genomen. Zorg ervoor dat je pijnstillers zo kort mogelijk en met een minimale dosis gebruikt, en houd je aan de aanbevolen maximumdosering.

Hoewel zuigtabletten, keelsprays en gorgeloplossingen vaak worden gebruikt, is er beperkt bewijs dat ze echt helpen bij keelpijn. Deze middelen verzachten de pijn niet significant meer dan zuigen op een hard snoepje. Ze versnellen de genezing van de ontsteking niet en kunnen bij hoge doseringen bijwerkingen veroorzaken.

Daarom wordt het gebruik van producten zoals Strepfen, Flurbiprofen, Mucoangin, Lemocin en die met lidocaïne (bijv. Strepsils met lidocaïne, Buccoverso, Medica, Colludol, Tyrothricine-Lidocaïne, Golaseptine-Lidocaïne) afgeraden.  

Antibiotica en keelpijn

Antibiotica zijn alleen op voorschrift verkrijgbaar en zijn meestal niet effectief bij de behandeling van keelpijn. Ze zijn volledig nutteloos bij virale infecties, zoals die veroorzaakt door rhinovirussen, adenovirussen of coronavirussen. Ongeveer 40 % van de patiënten heeft een virale infectie.

Bacteriële infectie en antibiotica

Bacteriële infecties zijn minder gebruikelijk, vooral bij volwassenen. Slechts ongeveer 20 % van de patiënten met keelpijn heeft een actieve bacteriële infectie die kan worden behandeld met antibiotica, vaak veroorzaakt door groep A streptokokken. In onze regio komen ernstige complicaties zelden voor bij mensen met een gezond immuunsysteem, dus een antibioticakuur is zelden nodig voor patiënten met een bacteriële infectie. De voordelen zijn beperkt.

Overmatig gebruik van antibiotica en risico's

In het beste geval kan het gebruik van antibiotica de duur van keelpijn met één dag verkorten, maar de behandeling moet binnen twee dagen na het begin van de keelpijn worden gestart. Bovendien voorkomen antibiotica niet dat de infecties steeds terugkeren.

Daarentegen zijn er talrijke nadelen verbonden aan antibiotica, zoals bijwerkingen, negatieve effecten op de darmflora, onnodig gebruik en kosten van medicijnen. Het belangrijkste probleem is antibioticaresistentie.