Flessenwater vs kraanwater: wat is de beste keuze?

Welk water is het veiligst op vlak van gezondheid?

Sommigen zweren bij flessenwater omdat ze het gezonder vinden dan kraanwater, terwijl anderen de smaak simpelweg lekkerder vinden. Omgekeerd kiezen veel mensen net voor kraanwater omdat het praktischer is: geen gesleur, geen opslag en geen afval om te recycleren. De meningen zijn dus verdeeld. 

Eén ding staat vast: welk water je ook drinkt, het is veilig. Dat blijkt ook uit ons onderzoek, waarin we het volgende analyseerden: 

• 30 platte flessenwaters; 
• Kraanwater, uit 20 Belgische gemeenten. 

Toch kan de samenstelling van verontreinigende stoffen en mineralen verschillen van het ene water tot het andere. 

Analyse van de samenstelling: de mineralen 

De minerale samenstelling van water, of het nu uit de kraan of een fles komt, hangt in de eerste plaats af van de herkomst. In België is drinkwater: 

• Voornamelijk afkomstig uit grondwater, dat wordt aangevuld via infiltratie van regen en sneeuw; 
• Soms ook afkomstig uit oppervlaktewater, zoals rivieren of meren. 

Grondwater wordt op natuurlijke wijze gefilterd door de bodemlagen en bevat daardoor vaak meer opgeloste mineralen, zoals calcium en magnesium, die gunstig zijn voor de gezondheid. Het vereist over het algemeen ook minder zuivering dan oppervlaktewater, dat meer wordt blootgesteld aan vervuiling. 

Water absorbeert gemakkelijk stoffen uit de omgeving: dat kunnen nuttige mineralen zijn, maar ook ongewenste verontreinigingen. Daarom kan de uiteindelijke samenstelling, vooral qua mineralen, aanzienlijk verschillen van het ene water tot het andere. 

Analyse van de samenstelling: de verontreinigingen 

De vergelijkende analyse van kraan- en flessenwater laat zien dat beide soorten soms sporen van verontreinigende stoffen bevatten, al blijven die meestal ruim onder de wettelijke normen. Opvallend is dat flessenwater doorgaans minder van deze stoffen bevat dan kraanwater. Net daarom is het verrassend dat er vervuiling wordt aangetroffen. Het wordt immers verkocht als “natuurlijk zuiver”. 

Hoewel het om lage concentraties gaat, benadrukken deze sporen het belang van regelmatige controles om de veiligheid en de kwaliteit van drinkwater te waarborgen. 

Over het algemeen is het water veilig om te drinken, maar waakzaamheid blijft nodig. Zeker door de blijvende aanwezigheid van milieuverontreinigende stoffen en om kwetsbare groepen extra te beschermen. 

Terug naar boven

Wat zijn de belangrijkste verontreinigende stoffen in water?

Uit de analyse van zowel kraan- als flessenwater blijkt dat er bepaalde verontreinigende stoffen aanwezig zijn, ook al blijven hun concentraties meestal onder de wettelijke limieten. 

PFAS  

De laatste jaren is er veel ophef over PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) vanwege hun langetermijneffecten op de gezondheid. Ze zitten in veel consumentenproducten, maar ook in water. 

• In kraanwater: ons onderzoek bracht sporen van PFAS aan het licht in het kraanwater van de onderzochte gemeenten, in concentraties van ongeveer enkele nanogrammen per liter, ruim onder de geldende normen, inclusief de nieuwe Waalse waakzaamheidsdrempel (30 ng/l voor 20 specifieke PFAS). Er is dus geen risico voor de drinkbaarheid van het water. 
• In flessenwater: de resultaten zijn vergelijkbaar en er werden geen drempelwaarden overschreden.  

Toch blijft de wijdverspreide aanwezigheid van PFAS, zelfs in minieme hoeveelheden, op lange termijn zorgwekkend. Deze stoffen kunnen zich ophopen in het lichaam en mogelijk het immuunsysteem, de hormoonbalans of zelfs de ontwikkeling van de foetus verstoren. 

TFA  

Een andere vervuiler die de aandacht trekt, is trifluorazijnzuur (TFA), een PFAS met een ultrakorte keten. TFA kan zich makkelijk in diepe grondwaterlagen verspreiden en daar eeuwenlang blijven bestaan. 

• In onze testen bevatte 19 van de 20 stalen kraanwater TFA. 
• Bij flessenwater was TFA aanwezig in 18 van de 30 stalen. Van de 30 geanalyseerde stalen hadden er 11 een TFA-concentratie tussen 100 en 500 ng/l, waarmee de maximumwaarde werd overschreden die de Europese Commissie in mei 2025 voor grondwater had vastgelegd. Eén staal (van het merk Ginstberg) overschreed ook de toekomstige Europese limiet van 500 ng/l voor de totale hoeveelheid PFAS, zoals vastgelegd in de richtlijn (EU) 2020/2184 vanaf 2026. 

Hoewel TFA zich niet ophoopt in het lichaam en snel via de urine wordt uitgescheiden, zal het risico van chronische blootstelling en de hoge verspreiding ervan in het milieu uiteindelijk een uitgebreidere behandeling van drinkwater vereisen om het te verwijderen. Deze behandeling vindt momenteel nog niet plaats. 

Pesticiden en hun metabolieten 

Pesticiden, of beter gezegd hun metabolieten (afbraakproducten), vormen een ander type verontreiniging om in de gaten te houden. Onze analyses van kraanwater toonden in Luik (leverancier CILE) een concentratie van VIS-01 (een metaboliet van een fungicide), die als te hoog werd gezien ten opzichte van de Europese norm voor relevante metabolieten. Volgens de Belgische regelgeving is deze concentratie echter nog wel toegestaan, omdat België deze metaboliet nog niet als relevant heeft erkend. 

In 8 andere gemeenten werden hogere concentraties van desphenylchloridazon (een metaboliet van een herbicide) aangetroffen, zonder de Belgische regelgeving te overtreden, aangezien ook deze metaboliet nog niet als relevant wordt beschouwd. Uit voorzorg hanteerden we echter de strengere Franse norm, omdat deze metabolieten lang in de bodem kunnen blijven en zo waterbronnen kunnen verontreinigingen. 

Tot slot werden ook sporen van deze metaboliet gevonden in sommige flessenwaters, wat hun eindscore heeft beïnvloed. 

Chloraten en perchloraten 

Onze testresultaten zijn geruststellend wat chloraten en perchloraten in flessenwater betreft. Toch moeten de meest kwetsbare groepen de mogelijke aanwezigheid hiervan in hun kraanwater in de gaten houden. 

• Kraanwater: alle stalen voldoen aan de wettelijke norm voor chloraten, al is die norm voor sommige kwetsbare groepen (zoals baby’s en zwangere vrouwen) relatief hoog. Perchloraten werden in drie stalen aangetroffen, maar steeds onder de norm. Alleen in Luik werd de Belgische voorzorgsnorm voor baby’s en zwangere vrouwen overschreden. 
• Flessenwater: in de geanalyseerde stalen werden geen perchloraten aangetroffen. Er werden wel sporen van chloraten vastgesteld, maar in zeer lage hoeveelheden zonder gezondheidsrisico’s. 

Of het water nu uit de kraan komt of uit een fles: het is drinkbaar en over het algemeen veilig. Toch blijft het belangrijk – gezien de verschillende verontreinigingen - om alert te zijn en regelmatig het water controleren zodat de kwaliteit zo goed mogelijk blijft. 

Terug naar boven

Welke normen gelden er voor verontreinigingen in water?

We hebben de geldende normen voor verontreinigingen uitgebreid toegelicht in onze artikels over de kwaliteit van kraanwater en plat flessenwater. Neem zeker een kijkje voor meer informatie. 

De normen voor flessenwater

De normen voor kraanwater

Als je de regelgeving vergelijkt voor de belangrijkste verontreinigingen die we hebben getest in flessen- en kraanwater, dan valt op dat opkomende verontreinigingen (zoals desphenylchloridazon en TFA) een zwakke plek vormen. Er is nood aan strengere en beter afgestemde normen. 

Voor beide soorten water is de regelgeving rond TFA nog vaag en onvolledig. Er is een duidelijk verschil tussen de Belgische gewesten wat betreft de richtwaarde voor kraanwater. 

Graag strengere normen 

Of het nu uit de kraan komt of uit een fles: het water bij ons thuis is veilig om te drinken. Maar er is altijd ruimte voor verbetering. 

Water is essentieel voor onze gezondheid; we kunnen simpelweg niet zonder. We mogen dus zeker hoge eisen stellen, zeker omdat we ook indirect water consumeren via frisdranken, bier en andere dranken. 

Daarom roepen we overheden en waterleveranciers op om zich te blijven inspannen, de normen verder aan te scherpen en de filtratieprocessen te verbeteren.  Terug naar boven

Wat is de werkelijke kostprijs van water voor de consument?

Prijs per liter: kraan vs fles  

Kraanwater is milieuvriendelijker en een stuk goedkoper dan flessenwater. Flessenwater kan zelfs 29 tot 223 keer duurder zijn dan water van het openbare net (vergeleken met de gemiddelde kostprijs van het kraantjeswater in België voor een consumptieprofiel van 100m³ voor een gezin van 3 personen). 

In België betaal je gemiddeld zo’n € 6,5 per m³ kraanwater, ofwel € 0,0065 per liter. Concreet betekent dit dat je voor de prijs van een fles water van € 1 maar liefst 154 liter kraanwater kunt krijgen. 

Zelfs het goedkoopste flessenwater, aan € 0,19 per liter is29 keer duurder dan kraanwater. 

Terug naar boven

Wat is de meest duurzame keuze?

Flessenwater heeft, los van het prijskaartje in de winkel, ook een hoge verborgen ecologische en maatschappelijke kost. Die zit vooral in: 

• Het transport: het vervoeren van flessenwater vraagt veel energie (het is zwaar en neemt veel plaats in). Dat zorgt voor extra vrachtwagens op de weg, meer CO₂-uitstoot, fijn stof en slijtage van het wegennet (wat de belastingbetaler indirect meebetaalt). 
• De verpakking: De productie van de fles (meestal PET-plastic) verbruikt olie, water, energie én stoot CO₂ uit. 
• De recyclage: plastic flessen moeten ingezameld, vervoerd, gewassen, gesorteerd en verwerkt worden. Dat kost energie. En dan hebben we het nog niet eens over de flessen die in de natuur terechtkomen en daar in microplastics veranderen. 

Terug naar boven

De subjectieve keuzecriteria

Het smaakverschil tussen flessenwater vs kraanwater  

Er wordt vaak gezegd dat water geen smaak heeft, maar dat is absoluut niet waar.  

Flessenwater: smaakverschillen door mineralen 

Elke soort flessenwater heeft een unieke minerale samenstelling, afhankelijk van de ondergrond waaruit het wordt gewonnen. De hoeveelheid natrium, chloriden, sulfaten of fluoriden beïnvloedt mee de smaak. 

Zo kan mineraalwater met veel magnesium wat bitter of zout smaken. Calcium kan dan weer een lichte kalk- of krijtachtige smaak geven. 

Die mineralen hebben ook een invloed op je lichaam: water met meer dan 1 000 mg/l sulfaat kan bij gevoelige mensen een laxerend effect hebben. 

En hoe zit het met kraanwater? 

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is kraanwater niet volledig geur- of smaakloos. 

Voor het jouw kraan bereikt, legt het water soms een lange weg af door de leidingen. Om de waterkwaliteit te garanderen en bacteriegroei te voorkomen, voegen de waterleveranciers kleine hoeveelheden chloor toe. 

In België mag dat maximaal 0,25 mg/l zijn. Bij deze hoeveelheid is chloor helemaal niet gevaarlijk voor je gezondheid, maar beschermt het je water juist goed. Het kan wel een beetje vreemd smaken of ruiken.  

Het goede nieuws is dat chloor vluchtig is. Laat je karaf een paar minuten in de open lucht staan en de smaak verdwijnt. 

Soms kan kraanwater een muffe smaak hebben, vooral als het te lang heeft stilgestaan in je leidingen, bijvoorbeeld na een vakantie. Voor je de schuld bij het openbare net legt, controleer je beter zelf eerst de bron: neem een glas water direct na de meter: 

• Ruik het daar al muf? Dan ligt het aan het distributienet. 
• Ruikt het daar nog goed? Dan ligt het probleem bij je eigen leidingen. 

Laat in dat geval enkele minuten het water doorstromen: zo spoel je je leidingen en verdwijnt de muffe smaak. 

Jouw persoonlijke noden 

In sommige specifieke situaties drink je beter flessenwater in plaats van kraanwater: 

• Voor baby’s en zwangere vrouwen (kwetsbare personen)  

Deze personen zijn kwetsbaarder voor bepaalde stoffen in kraanwater, zoals chloraten en perchloraten, ook al blijven die binnen de huidige normen. Uit voorzorg wordt daarom aangeraden om flessenwater te gebruiken, dat een stabielere samenstelling heeft, en dus aanbevolen is voor zwangere vrouwen en baby’s. 

• Als je een specifiek fysiologisch effect zoekt (bijvoorbeeld bij tekorten)  

Bepaalde mineraalwaters in flessen bevatten nuttige mineralen (calcium, magnesium, bicarbonaten) in meetbare hoeveelheden. Dat kan nuttig zijn in bepaalde medische contexten (bijvoorbeeld om tekorten te voorkomen, de spijsvertering te ondersteunen of de vertering te bevorderen. 

Terug naar boven

De voor- en nadelen van flessenwater en kraanwater

De voor- en nadelen van flessenwater 

Voordelen: 

• Minerale samenstelling direct zichtbaar op het etiket 
• Stabiele samenstelling (geschikter voor kwetsbare personen) 
• Maakt het mogelijk om water te kiezen dat is aangepast aan je specifieke behoeften dankzij de verschillende minerale samenstellingen 

Nadelen: 

• 100 tot 200 keer duurder dan kraanwater 
• Kan bepaalde verontreinigingen bevatten  
• Weinig transparantie over de aanwezigheid van deze verontreinigingen  
• Milieu-impact door productie, transport en plastic verpakkingen  
• Kwaliteit varieert afhankelijk van de herkomst 

Voor- en nadelen van kraanwater 

Voordelen: 

• Economisch en milieuvriendelijk 
• Regelmatige controles 
• Samenstelling altijd toegankelijk op de website van de leverancier (inclusief verontreinigingen) 
• Praktisch, gemakkelijk en continu toegankelijk 

Nadelen: 

• Kan verontreinigingen bevatten  
• Drempelwaarden voor verontreinigingen soms niet geschikt voor kwetsbare groepen (zwangere vrouwen, baby's) 
• Kan een lichte chloor- of muffe smaak hebben 

Terug naar boven

Tips om kwaliteitsvol water te drinken

Je flessenwater goed uitkiezen  

Om je flessenwater verstandig uit te kiezen, let je beter op enkele zaken. Zoals de minerale samenstelling en de precieze herkomst, want de kwaliteit kan verschillen van de ene bron tot de andere. 

Onze experts hebben 30 merken flessenwater onderzocht om mogelijke verontreinigingen zoals pesticiden of PFAS, zelfs in zeer lage concentraties, op te sporen. 

Dankzij onze vergelijker van flessenwater, vind je gemakkelijk de meest veilige en geschikte opties voor jouw behoeften. Lees ook ons uitgebreid artikel over dit onderzoek, waarin we ook onze top 3 van de beste geanalyseerde waters voorstellen.  

Vind het beste flessenwater  

Optimaliseer de kwaliteit van je kraanwater 

Weet dat je op elk moment de kwaliteit en samenstelling van je kraanwater kunt nagaan via de website van je waterleverancier (op je waterfactuur vind je wie dat is), meestal onder de rubriek “FAQ” en/of “Waterkwaliteit”. 

Daar vind je ook info over mogelijke verontreinigingen, zodat je je drinkgewoonten kunt aanpassen als je dat nodig vindt, bijvoorbeeld door je water te filteren of tijdelijk over te schakelen op flessenwater. 

Een filtersysteem kan de kwaliteit van je kraanwater verbeteren, maar de doeltreffendheid ervan hangt af van het type filter. Sommige filters verwijderen de meeste PFAS en TFA goed, terwijl anderen minder doeltreffend zijn voor bepaalde verontreinigingen. 

Omgekeerde osmosesystemen zijn het meest compleet voor een maximale filtratie. Ze zijn echter duur, nemen veel ruimte in en verbruiken veel water en energie, wat ecologische vragen oproept. 

Zijn waterfiltersystemen effectief?

Terug naar boven

Conclusie: flessen- of kraanwater, wat heeft de voorkeur?

De keuze tussen kraan- en flessenwater is geen kwestie van veiligheid: beide soorten zijn veilig om te drinken en voldoen aan de geldende normen. Toch verschillen ze qua samenstelling, kosten, milieu-impact en gebruiksgemak. 

• Kraanwater is voordelig en makkelijk toegankelijk, en wordt regelmatig en transparant gecontroleerd. Toch vraagt de aanwezigheid van bepaalde verontreinigingen, zelfs in lage concentraties, om voorzichtigheid bij kwetsbare groepen zoals baby’s en zwangere vrouwen. 
• Flessenwater heeft een stabiele minerale samenstelling en is vaak beter traceerbaar, wat in bepaalde gevallen een voordeel kan zijn. Maar door de hoge kostprijs en de milieu-impact van productie en transport is het minder duurzaam. 

Je stemt dus beter je watergebruik af op je persoonlijke behoeften en situatie, terwijl je goed let op de kwaliteit van je drinkwater. Probeer daarbij zo veel mogelijk te kiezen voor zuinige en milieuvriendelijke opties. 

Naar onze analyse van kraanwater in België

Terug naar boven