Hoe kies je het beste plat water?
Flessenwater is geen neutraal product. Het kan nuttige mineralen bevatten, maar ook verontreinigingen zoals nitraten, nitrieten, (per)chloraten en PFAS. Bovendien verkopen sommige merken middelmatige kwaliteit tegen een hoge prijs. Door het juiste water te kiezen, kun je marketingvalkuilen vermijden, je gezondheid beschermen en aan je specifieke behoeften voldoen.
Waarom is het belangrijk om flessenwater zorgvuldig te kiezen?
Hier volgen enkele redenen waarom het belangrijk is om je flessenwater zorgvuldig te kiezen.
Voor de gezondheid
Sommige soorten flessenwater kunnen kleine sporen van ongewenste stoffen bevatten zoals metabolieten van pesticiden, (per)chloraten, nitraten, nitrieten of zelfs perfluorverbindingen PFAS en TFA. Hoewel deze concentraties over het algemeen onder de wettelijke drempelwaarden liggen, leidt hun herhaalde aanwezigheid in het milieu tot gezondheidsrisico's, vooral voor baby's, zwangere vrouwen en kwetsbare personen.
Naar de resultaten van onze wateranalyse
Minerale samenstelling
Niet alle soorten water bevat dezelfde hoeveelheid mineralen (calcium, natrium, magnesium, enz.). Water dat niet goed aansluit bij je behoeften (bijvoorbeeld te veel natrium voor een zoutarm dieet) kan minder geschikt zijn.
Lees meer over de minerale samenstelling van flessenwater
Om de correcte prijs te betalen
Sommige dure merken bleken in de tests van middelmatige of zelfs lage kwaliteit te zijn. Een goede reputatie of een hoge prijs staat dus niet altijd een garantie voor kwaliteit. Wie slim kiest, vermijdt om teveel te betalen voor matige producten.
Naar onze vergelijker van flessenwater
Voor specifiek gebruik
De stabiele samenstelling van mineraalwater is soms beter geschikt om babyflesjes te bereiden of om bepaalde tekorten aan te vullen, terwijl bronwater voor dagelijks gebruik voldoende kan zijn. Kortom, als je flessenwater op een bewuste manier kiest, vermijd je onnodige verontreiniging, kies je wat bij je past en laat je je niet misleiden door het merkimago.
De verschillende soorten flessenwater
Natuurlijk mineraalwater
Natuurlijk mineraalwater wordt gewonnen uit een beschermde ondergrondse bron en heeft een stabiele samenstelling van mineralen. Deze stabiliteit betekent dat mineraalgehaltes (zoals calcium, magnesium of natrium) constant moeten blijven in de tijd en gevalideerd moeten worden door regelmatige analyses.
De oorspronkelijke microbiologische zuiverheid wordt onderzocht en regelmatig gecontroleerd. Het water mag enkel met toegestane processen worden behandeld (bijvoorbeeld het verwijderen van ijzer of mangaan), op voorwaarde dat de minerale samenstelling van het water niet verandert.
Sommige mineraalwaters claimen zelfs gezondheidsvoordelen.
Bronwater
Bronwater komt uit een beschermde grondwaterlaag, en wordt op een of meerdere plaatsen gewonnen waar het vanzelf naar de oppervlakte komt. Het moet van nature zuiver en onmiddellijk drinkbaar zijn, maar in tegenstelling tot mineraalwater mag de minerale samenstelling wel een beetje schommelen doorheen de tijd.
Alleen beperkte fysische behandelingen zijn toegestaan (zoals filtratie of beluchting), zonder chemische modificatie.
Bronwater of mineraalwater: welke kies je best?
Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat natuurlijk mineraalwater een stabiele minerale samenstelling moet behouden en zijn oorspronkelijke zuiverheid moet aantonen, terwijl bronwater simpelweg zuiver en drinkbaar in zijn natuurlijke staat moet zijn, zonder vereisten rond een minerale stabiliteit.
Natuurlijk mineraalwater is onderworpen aan strengere regels: het moet een officiële erkenning krijgen op basis van analytische en soms klinische gegevens die de stabiliteit en veiligheid aantonen. Dit maakt het een meer gecontroleerd product, aangepast aan bepaalde specifieke behoeften.
Kiezen voor natuurlijk mineraalwater kan interessant zijn:
- als je op zoek bent naar water met een stabiele minerale samenstelling, bijvoorbeeld rijk aan calcium, magnesium of arm aan natrium (nuttig bij bepaalde voedings- of medische diëten),
- als je eventuele erkende fysiologische effecten wenst te genieten (bijvoorbeeld voor een betere spijsvertering of een aanvulling van mineralen),
- als je belang hecht aan de garantie van een gegarandeerde samenstelling die constant blijft in de tijd.
Kiezen voor bronwater is vaak voldoende:
- als je op zoek bent naar veilig en natuurlijk drinkwater voor regelmatig gebruik,
- als je geen specifieke behoefte hebt aan mineralen of gezondheidsvoordelen,
- als je water wilt tegen een meer betaalbare prijs.
Kortom, natuurlijk mineraalwater is strikter gereguleerd en kan inspelen op specifieke behoeften, terwijl bronwater een eenvoudig, veilig en over het algemeen goedkoper alternatief is voor dagelijks gebruik.
Waar moet ik op letten in de winkel?
Hoe lees je het etiket van flessenwater?
Het is belangrijk om het etiket te lezen. Niet alleen om erachter te komen waar het water vandaan komt en wat voor type het is, maar ook om de samenstelling te controleren en te zien of het overeenkomt met je profiel en gebruik (dagelijks, flesvoeding, speciaal dieet, enz.).
Hier zijn enkele zaken waar je op moet letten:
- Categorie: gaat het om natuurlijk mineraalwater of bronwater? Dit heeft invloed op de stabiliteit van de samenstelling en de behandelingen die door de regelgeving zijn toegestaan, ook al worden deze niet altijd op het etiket vermeld.
- Herkomst: de plaats van de bron of de winning moet worden vermeld. Dit kan je een idee geven van hoe goed de omgeving beschermd is en hoe zuiver het water van nature is.
- Minerale samenstelling: je kunt in het bijzonder het natriumgehalte controleren (kies “laag” als je een zoutarm dieet volgt), calcium en magnesium (belangrijk voor de inname van mineralen), evenals nitraten (een teken van een goede bronbescherming) en fluoride (te controleren bij kinderen).
- De uiterste houdbaarheidsdatum en bewaarcondities: te respecteren, want zelfs de kwaliteit van flessenwater kan achteruitgaan als het slecht wordt bewaard.
- Gezondheidsclaims: sommige mineraalwaters claimen een heilzame werking (bijvoorbeeld op de spijsvertering).
Hoe controleer je of een water een laag of hoog mineralengehalte heeft, en welk water je moet kiezen?
Kijk op het etiket naar de droogrest 180°C: dit is de hoeveelheid opgeloste mineralen, uitgedrukt in mg/l.
- Minder dan 500mg/l = licht gemineraliseerd water
- Tussen 500 en 1500 mg/l = matig gemineraliseerd water
- Vanaf 1500 mg/l: sterk gemineraliseerd water
Deze limieten zijn indicatief en kunnen licht variëren afhankelijk van de gebruikte classificaties.
Voor dagelijks gebruik is licht tot matig gemineraliseerd water ideaal omdat het goed door het lichaam wordt verdragen en geen overmatige mineralenbelasting met zich meebrengt.
Sterk gemineraliseerd water kan af en toe nuttig zijn (intensieve sport, bepaalde tekorten), maar controleer zeker het etiket op natrium (te vermijden bij hoge bloeddruk), fluoride (pas op voor jonge kinderen) of sulfaten (die in grote hoeveelheden een laxerend effect kunnen hebben).
Voor dagelijks gebruik is water met een laag tot matig mineralengehalte meer dan voldoende, mits je gevarieerd eet.
Hoe kies je het juiste flessenwater voor jouw gezondheid?
Waarom water drinken dat rijk is aan chloriden?
- Chloriderijk water kan helpen om je inname aan te vullen, vooral als je veel zweet (intensieve sport, warm weer) en elektrolyten verliest.
- Sommige van nature zoute waters, rijk aan chloriden en natrium, worden traditioneel gezien als bevorderlijk voor de spijsvertering.
Let wel:
- Een teveel aan chloride kan het water een zoute of metaalachtige smaak geven (vanaf 250 mg/l wordt dit merkbaar).
- Deze soorten water vermijd je beter bij een zoutarm dieet of bij een hoge bloeddruk, omdat ze vaak veel natrium bevatten.
Waarom sulfaatrijk water drinken?
- Sulfaatrijk water bevat vaak ook calcium of magnesium, wat nuttig kan zijn bij een verhoogde behoefte (bv. fysieke activiteit, bepaalde tekorten).
- Sulfaten hebben een mild laxerend effect vanaf ongeveer 400 mg/l. Dit kan helpen bij tijdelijke constipatie. Sommige waters (zoals Hépar) worden daarom specifiek gekozen.
Let wel:
- Een teveel aan sulfaten (> 1000 mg/l) kan leiden tot diarree en uitdroging, vooral bij kinderen of mensen die dit niet gewoon zijn.
- De smaak kan bitter of 'medicinaal' worden vanaf 250 mg/l tot 1000 mg/l, afhankelijk van het type zout.
Kortom, tenzij je last hebt van een trage darmtransit of specifieke mineralenbehoeften, is water met een laag sulfaatgehalte beter geschikt voor dagelijkse consumptie.
Waarom water drinken dat rijk is aan fluoride?
- Fluoride helpt het tandglazuur te versterken en vermindert het risico op gaatjes, vooral als je via voeding weinig fluoride binnenkrijgt of als deze stof niet in het kraanwater zit (zoals in België).
Let wel:
- Bij meer dan 1,5 mg/l wordt regelmatig gebruik afgeraden voor kinderen jonger dan 7 jaar vanwege het risico op tandfluorose.
- Bij zeer hoge concentraties en op lange termijn kan fluoride ook de botten aantasten (botfluorose).
- De wetgeving verplicht specifieke etikettering vanaf 1 mg/l en stelt strikte limieten voor water dat wordt gebruikt om flesvoeding mee te maken.
Kortom, licht fluoriderijk water kan helpen om tanden te beschermen, maar hoge concentraties moet je vooral bij jonge kinderen vermijden.
Waarom natriumrijk water drinken?
- Natrium speelt een belangrijke rol bij de regulatie van het vochtgehalte in het lichaam, de geleiding van zenuwprikkels en de samentrekking van de spieren.
- Na een aanzienlijk verlies (zoals hevig zweten, intense fysieke inspanning of warm weer) kan natriumrijk water helpen om de reserves aan te vullen en uitdroging te voorkomen.
Let wel:
- De natriuminname via voeding ligt vaak al te hoog (2g/dag aanbevolen, maar die grens wordt vaak overschreden).
- Natriumrijk water wordt afgeraden voor mensen met een hoge bloeddruk, nierproblemen of mensen die een zoutarm dieet volgen.
- De vermelding "Bevat natrium" op het etiket is verplicht vanaf 200 mg/l.
Kortom, natriumwater kan nuttig zijn bij veel mineraalverlies of langdurige inspanning, maar beperk het gebruik ervan in je dagelijkse consumptie, vooral bij risico op hart- en vaatziekten.
Waarom calciumrijk water drinken?
- Calcium is essentieel voor de vorming en het onderhoud van sterke botten en tanden (99% van het calcium in het lichaam is daar opgeslagen).
- Calcium is betrokken bij de bloedstolling, het samentrekken van spieren, de overdracht van zenuwsignalen en de afgifte van bepaalde hormonen.
- Veel mensen (tieners, ouderen, zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven) hebben moeite om alleen via de voeding aan hun calciumbehoefte (900 tot 1200 mg/dag) te voldoen, vooral als ze weinig zuivelproducten consumeren. Calciumrijk water kan een handige aanvulling zijn op je calciuminname.
Let wel:
- Water dat zeer rijk is aan calcium (>200 mg/l) kan een kalksmaak achterlaten en kalkaanslag in huishoudelijke apparaten bevorderen. Maar het vormt geen bijzonder gezondheidsrisico.
Kortom, calciumrijk water is vooral goed om de gezondheid van de botten te ondersteunen en de dagelijkse calciuminname aan te vullen, vooral voor mensen met een risico op calciumtekort.
Waarom magnesiumrijk water drinken?
- Magnesium is essentieel voor meer dan 300 enzymatische reacties, in het bijzonder voor het metabolisme van ATP, de belangrijkste energiemolecule van het lichaam.
- Het speelt een rol bij de geleiding van zenuwsignalen en bij het samentrekken van de spieren, waaronder de hartspier, en draagt zo bij aan een normale hartfunctie.
- Magnesium draagt bij aan de opbouw en het behoud van botweefsel, in synergie met calcium.
- Veel mensen halen de aanbevolen hoeveelheid magnesium (330 tot 480 mg/dag, afhankelijk van leeftijd en geslacht) niet alleen via voeding. Magnesiumrijk water kan dan een eenvoudige en doeltreffende extra bron zijn. Vooral voor wie weinig groene groenten, volkoren granen of oliehoudende zaden eet.
Let wel:
- Water dat zeer rijk is aan magnesium (>50 mg/l) kan een licht bittere of zoute smaak hebben.
- In hoge doses (3 tot 5 mg/kg/dag) kan magnesium een laxerend effect hebben, vooral in de vorm van sulfaat, maar dit komt zelden voor in gewoon drinkwater.
Kortom, magnesiumrijk water kan het zenuw- en spierevenwicht ondersteunen, bijdragen aan sterke botten en de dagelijkse magnesiuminname verbeteren, wat vooral nuttig is voor mensen met een risico op een magnesiumtekort.
Waarom ijzerrijk water drinken?
- IJzer ondersteunt de zuurstoftoevoer van het lichaam: het is essentieel voor de aanmaak van hemoglobine (rode bloedcellen) en myoglobine (spieren), die zuurstof transporteren en opslaan.
- Het speelt een rol bij oxidatiereacties en de energieproductie, en bevordert zo een efficiënte celstofwisseling.
- IJzer is essentieel voor de celdeling, de ontwikkeling van de hersenen (vooral bij kinderen) en de goede werking van het immuunsysteem.
- Voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd, kinderen en vegetariërs kan ijzerrijk water een bescheiden aanvulling zijn op de voeding die er soms onvoldoende bevat.
Let wel:
- Water met meer dan 0,3 mg/l ijzer kan een onaangename metaalsmaak hebben. In leidingwater leidt dat soms tot verkleuring of aanslag, maar bij flessenwater is dit zelden het geval.
Kortom, ijzerrijk water kan een bescheiden bijdrage leveren aan het dekken van de ijzerbehoefte en is vooral nuttig in gevallen van verhoogde behoefte, maar het is belangrijk om aandacht te besteden aan de sensorische kwaliteit van het water en te hoge concentraties te vermijden.
Waarom water drinken dat rijk is aan mangaan?
- Mangaan is essentieel, zelfs in zeer kleine hoeveelheden. Het speelt een rol in tal van lichaamsfuncties zoals de vorming van botten en bindweefsel, de activatie van antioxidatieve enzymen, het metabolisme van koolhydraten en vetten en de goede werking van het zenuwstelsel.
- Water dat rijk is aan mangaan kan de inname via de voeding aanvullen, vooral voor mensen die weinig volkoren granen of groenten eten, de voornaamste bronnen van dit mineraal.
Let wel:
- Vanaf 0,1 mg/l kan mangaan het water een metaalsmaak geven. In leidingwater kan dit ook leiden tot bruine of zwarte aanslag (mangaanoxide), maar dat is bij flessenwater doorgaans niet aan de orde.
- Op de lange termijn kunnen te hoge concentraties een risico vormen op neurotoxiciteit, ook al reguleert het lichaam mangaan goed onder normale omstandigheden.
Kortom, water dat rijk is aan mangaan kan nuttig zijn als aanvulling op dit essentieel spoorelement, mits de hoeveelheid gematigd blijft (onder 0,4 mg/l volgens de WHO) om zintuiglijke ongemakken te voorkomen en de kwaliteit van het water te garanderen.
Waarom kaliumrijk water drinken?
- Kalium is essentieel voor de zenuw- en spierfunctie (ook het hart), de vochtbalans, de regulatie van de bloeddruk en het behoud van de pH-waarde in het bloed.
- Het draagt bij aan celgroei en spieropbouw.
- Bij grote verliezen (diarree, braken, overmatig zweten, onevenwichtige voeding) kan kaliumrijk mineraalwater helpen de elektrolytenbalans te herstellen.
- Voor mensen die weinig fruit en groenten eten, kan kaliumrijk mineraalwater een aanvullende inname bieden, ook al is die beperkt.
Let wel:
- De hoeveelheid kalium in drinkwater is meestal laag en vormt geen risico voor de meeste mensen.
- Bij nierfalen of gebruik van bepaalde medicijnen, kan een teveel aan kalium gevaarlijk zijn. Je moet dus je inname in de gaten houden.
Kortom, kaliumrijk water kan de elektrolytenbalans en de gezondheid van de spieren enigszins ondersteunen. Maar het is geen vervanging voor een gevarieerd, plantaardig dieet.
Waarom bicarbonaatrijk water drinken?
- Het kan de spijsvertering bevorderen door overtollig maagzuur te neutraliseren.
- Bicarbonaat kan bijdragen aan het zuur-base evenwicht van het lichaam.
- Bicarbonaatrijk water kan sportherstel ondersteunen door melkzuur te bufferen.
- Bicarbonaat geeft soms een verfrissende, bruisende smaak.
Let wel:
- Water met een hoog bicarbonaat gehalte (> 600 mg/l) kan zout of kalkachtig smaken.
- Er zijn geen gezondheidsrisico's vastgesteld, maar gezondheidsclaims moeten wel zorgvuldig gereguleerd worden.
Welk water is geschikt voor het flesje van mijn baby?
Als je het flesje voor je baby klaarmaakt, is het essentieel om water te kiezen waarvan de kwaliteit en de samenstelling perfect zijn afgestemd op die behoeften. In België mogen alleen bepaalde bron- of natuurlijke mineraalwaters de officiële vermelding "geschikt voor de bereiding van babyvoeding", dragen omdat ze voldoen aan zeer strenge criteria opgelegd door de Belgische Gezondheidsraad. Deze toelating is gebaseerd op een officiële en strenge beoordeling, met name door de Belgische Gezondheidsraad en de FOD Volksgezondheid.
Deze soorten water moeten een zeer hoge microbiologische zuiverheid hebben, maar moeten ook voldoen aan precieze drempelwaarden voor verschillende mineralen (bijvoorbeeld minder dan 25 mg/l nitraten, minder dan 50 mg/l natrium en liefst minder dan 100 mg/l calcium, behalve bij een gerechtvaardigde uitzondering). Deze regels zijn bedoeld om de kwetsbare gezondheid van baby's te beschermen en om het risico op een overmaat aan mineralen te vermijden.
Alleen de soorten water die officieel toegelaten zij en in de lijst zijn opgenomen, mogen deze vermelding op hun etiket dragen.
Ook belangrijk:
- Zorg ervoor dat de exacte formulering “geschikt voor de bereiding van babyvoeding” op het etiket staat. Geen enkele andere formulering wordt officieel erkend.
- Gebruik geen water zonder deze vermelding, zelfs als het van goede kwaliteit lijkt te zijn. Alleen de aanwezigheid van deze vermelding garandeert de naleving van de specifieke criteria voor baby's.
- Twijfel je? Vraag advies aan je kinderarts.
Conclusie - Het juiste flessenwater kiezen: een doordachte, gezonde keuze
Je denkt dus beter even na vóór je flessenwater kiest. De minerale samenstelling kan een interessante aanvulling zijn van essentiële mineralen - zoals magnesium, kalium of mangaan - vooral wanneer je voeding onevenwichtig is of je een hogere behoefte hebt aan bepaalde voedingsstoffen.
Kies dit dus op basis van jouw gezondheidstoestand. Bijvoorbeeld water met veel natrium of kalium kan ongeschikt zijn voor mensen met hoge bloeddruk of nierfalen. Als je het etiket zorgvuldig leest, kun je excessen vermijden en een water kiezen dat past bij je individuele behoeften.
Een water dat goed bij je past, helpt je lichaam om voldoende vocht, elektrolyten en mineralen op peil te houden. Maar het kan nooit een gevarieerde, evenwichtige voeding vervangen. Het kan je dagelijkse voedingsevenwicht ondersteunen, op voorwaarde dat het deel uitmaakt van een gevarieerde en evenwichtige voeding.
Kortom: het juiste flessenwater kiezen betekent...
- Je keuze aanpassen aan je behoeften: stabiele minerale samenstelling, laag natriumgehalte of specifieke effecten afhankelijk van je profiel (baby's, sporters, senioren, enz.).
- Lees het etiket aandachtig: type water, herkomst, aanwezige mineralen, informatie over regelgeving en bewaaromstandigheden.
- Betaal niet te veel voor gemiddelde kwaliteit: prijs of merk garanderen niet altijd beter water.
- Vermijd bepaalde verontreinigingen: hoewel ze zeldzaam zijn, kunnen residuen van pesticiden en PFAS nog steeds aanwezig zijn in sommige waters.
- Kies water dat geschikt is voor baby's: alleen water met het officiële label is geschikt voor het bereiden van babyflesjes.