11 vragen over alcoholvrij bier, beantwoord door onze experts

Alcoholvrij bier is de voorbije jaren steeds populairder geworden, in België én daarbuiten. De verkoop van klassieke bieren - dus met alcohol - is in ons land dan ook in dalende lijn. Die trend is te wijten aan een toegenomen focus op een gezondere levensstijl enerzijds, en het grote en gevarieerde aanbod van Belgische en buitenlandse alcoholvrije bieren anderzijds.

Maar hoe wordt alcoholvrij bier eigenlijk gemaakt? Word je er dik van? Is het geschikt voor kinderen of zwangere vrouwen? Onze expert beantwoordt vaak gestelde vragen over alcoholvrij bier met wetenschappelijke feiten over de voordelen, risico's en valse mythes.

Het effect van alcohol op onze gezondheid

Hoe wordt alcoholvrij bier gemaakt?

Je kunt alcoholvrij bier op twee verschillende manieren brouwen: door de alcohol na het brouwproces te verwijderen, of door vanaf het begin te verhinderen dat er alcohol wordt gevormd.

1. Alcohol weghalen op het einde van het brouwproces

Het bier wordt gebrouwen volgens de traditionele methode, maar de alcohol wordt vervolgens verwijderd door "vacuümdestillatie" of "membraanfiltratie" (omgekeerde osmose).

Beide technieken bewaren veel van de oorspronkelijke smaak en het aroma, maar je hebt er complexe en dure apparatuur voor nodig, die over algemeen enkel grote brouwerijen zich kunnen permitteren.

2. Voorkomen dat er alcohol ontstaat tijdens het brouwen

Een andere techniek is om al tijdens de fermentatie in te grijpen, bijvoorbeeld door de fermentatie snel te stoppen of door speciale gisten te gebruiken die zeer weinig alcohol produceren.

Deze methode is goedkoper, maar kan de aroma's aantasten. Doordat restsuikers door de gist niet worden omgezet in alcohol, kan het bier zoeter zijn.

Bevat alcoholvrij bier helemaal geen alcohol?

Niet altijd! Heel wat alcoholvrije bieren op de markt bevatten nog resten alcohol. Wil je zeker zijn dat jouw bier helemaal geen alcohol bevat, check dan het etiket op de vermelding "0,0 % vol.".

Er zijn geen regels voor bier op Europees niveau, in die zin dat het maximaal toegelaten alcoholgehalte voor bieren verschilt van land tot land. In België en Duitsland mag alcoholvrij bier bijvoorbeeld tot 0,5 % alcohol bevatten, in Spanje tot 1 %, en in Frankrijk en Italië tot 1,2 %. Een heel verschil met Nederland, waar de limiet op 0,1 % ligt.

Wil je helemaal geen alcohol consumeren, controleer dan het etiket voor je alcoholvrij bier koopt.

Word je dik van alcoholvrij bier?

Van alcoholvrij bier op zich word je niet dik. Geen enkel voedingsmiddel kan gewichtstoename veroorzaken: net als gewichtsverlies hangt gewichtstoename altijd af van het evenwicht tussen opgenomen calorieën (via onze voeding) en verbrande calorieën (via onze dagelijkse activiteit en metabolisme).

Hoeveel calorieën zitten er in jouw favoriete drankje?

Weet wel dat alcoholvrij bier aanzienlijk minder calorieën bevat dan gewoon bier, omdat het (bijna) geen alcohol bevat, een belangrijke bron van calorieën.

Om een concreet voorbeeld te geven: een blikje alcoholvrij bier van 33 cl levert gemiddeld zo'n 70 kcal, tegenover 130 kcal voor dezelfde hoeveelheid gewoon bier (alcoholpercentage 5 % vol.).

Kortom, zolang je niet overdrijft en daarnaast voldoende evenwichtig eet, heeft alcoholvrij bier geen significante invloed op je gewicht.

Is alcoholvrij bier gezond?

Over het algemeen is alcoholvrij bier (0 %) niet ongezond, en voor de meeste mensen zijn er geen redenen dat het vermeden moet worden. In vergelijking met klassiek bier wordt het beschouwd als de gezondere keuze, aangezien alcohol verantwoordelijk is voor de voornaamste negatieve gevolgen van bierconsumptie.

Dat is niet zo voor alcoholvrije bieren die (zeer) kleine hoeveelheden alcohol bevatten, in België mag dat immers tot 0,5 %. De Wereldgezondheids-organisatie (WHO) benadrukt namelijk dat er geen veilige limiet bestaat voor alcoholconsumptie.

Er bestaat alleen een consumptie die als "laag risico" wordt gedefinieerd, dus geassocieerd met een lage kans op het ontwikkelen van alcoholgerelateerde aandoeningen. Voor gewoon bier (5 % vol) komt dat neer op één consumptie (330 ml) per dag voor vrouwen en ouderen en maximaal twee consumpties voor mannen bij de maaltijd.

De voordelen van een maand zonder alcohol

Mag je nog met de auto rijden als je alcoholvrij bier hebt gedronken?

Ja, je mag nog met de auto rijden als je alcoholvrij bier hebt gedronken, maar wees toch voorzichtig. Sommige alcoholvrije bieren bevatten immers tot 0,5 % alcohol, zoals toegelaten door de Belgische wetgeving.

Een flesje van 330 ml alcoholvrij bier met 0,5 % vol. bevat ongeveer 1,3 gram alcohol, oftewel één tiende van een gewoon biertje met 5 % vol. Als je tien van zulke "alcoholvrije" biertjes hebt gedronken, heb je dus evenveel alcohol binnen als van één klassiek pintje.

Eén of twee alcoholvrije biertjes zullen je rijvaardigheid niet beïnvloeden, en je zult er ook het maximaal toegelaten alcoholgehalte in je bloed - 0,5 gram alcohol per liter bloed - niet mee overschrijden.

Wie nultolerantie moet respecteren, zoals professionals in de transportsector, kiest beter voor bieren met 0,0 %, die volledig alcoholvrij zijn.

Mag je alcoholvrij bier drinken als je zwanger bent?

Ja, je mag tijdens de zwangerschap alcoholvrij bier drinken, maar let wel op. Zwangere vrouwen moeten zich beperken tot dranken met "0,0 % vol." op het etiket, wat de volledige afwezigheid van alcohol garandeert. Het is immers belangrijk om te beseffen dat geen enkele hoeveelheid alcohol zonder risico is tijdens de zwangerschap.

De Hoge Gezondheidsraad benadrukt dat zelfs minieme hoeveelheden ethanol via de placenta bij de foetus kunnen raken, wiens metabolisme nog geen alcohol kan verwerken. Dat verhoogt het risico op ontwikkelingsproblemen zoals misvormingen, neurologische aandoeningen en groeiachterstand.

Lees daarom aandachtig het etiket van alcoholvrije bieren en vermijd tijdens de zwangerschap alle producten met alcohol, hoe klein de hoeveelheid ook.

Welke medicatie is veilig tijdens de zwangerschap of borstvoeding?

Mag je alcoholvrij bier drinken als je borstvoeding geeft?

Net zoals tijdens de zwangerschap blijf je beter voorzichtig wanneer je borstvoeding geeft. Enkel als het bier volledig alcoholvrij is en er dus "0,0 % vol." op het etiket staat, is er geen risico voor je baby.

In België mag alcoholvrij bier echter tot 0,5 % alcohol bevatten, en zelfs deze kleine hoeveelheden kunnen in de moedermelk terechtkomen en door de baby worden opgenomen. Vermijd daarom alcoholische dranken tijdens de borstvoeding en kies alleen voor volledig alcoholvrije bieren.

In tegenstelling tot wat in de volksmond nog vaak wordt beweerd, verhoogt bier de melkproductie niet, integendeel. Alcohol kan de melkproductie net tijdelijk verminderen, waardoor je baby tijdens de uren erna minder voeding binnenkrijgt.

Mogen kinderen alcoholvrij bier drinken?

Neen, alcoholvrij bier is niet geschikt voor kinderen, ook al bevat het weinig tot helemaal geen alcohol. Het gevaar schuilt niet zozeer in de ingrediënten, maar in de gewoontes die het drinken van alcoholvrij bier kan aanmoedigen.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kunnen zelfs alcoholvrije of alcoholarme dranken bijdragen aan de normalisering van alcoholconsumptie bij jonge kinderen, wat het risico verhoogt dat ze tijdens de adolescentie drinkgedrag ontwikkelen.

Een kind alcoholvrij bier aanbieden tijdens een familiefeest lijkt misschien onschuldig, maar het doet het kind wel wennen aan het ritueel van alcohol drinken. Bovendien biedt alcoholvrij bier qua voedingswaarde geen voordelen voor kinderen.

Om al deze redenen laat je minderjarige kinderen beter geen alcoholvrij bier drinken.

Is alcoholvrij bier slecht voor je lever?

Neen, alcoholvrij bier is niet schadelijk voor je lever. Leverproblemen die verband houden met bierconsumptie, worden namelijk veroorzaakt door de aanwezige alcohol in bier, niet door de andere ingrediënten.

Alcohol wordt voornamelijk afgebroken door de lever en kan bij overmatige of langdurige consumptie ernstige schade veroorzaken, zoals leververvetting, ontstekingen, cirrose en zelfs leverkanker. Alcoholvrij bier met de vermelding "0,0 % vol." wordt daarentegen wel als veilig beschouwd.

Alcoholvrije bieren met een laag alcoholpercentage (tot 0,5 % vol., zoals vereist door de Belgische wetgeving) zijn een ander geval: er is meer wetenschappelijk onderzoek nodig om te bepalen of kleine doses alcohol een risico voor de lever kunnen vormen, met name voor mensen die al aan een leveraandoening lijden.

Wie de gezondheid van zijn lever wil beschermen, kiest het best voor volledig alcoholvrij bier.

De gevolgen van alcohol op je lichaam

Is alcoholvrij bier slecht voor de prostaat?

Neen, alcoholvrij bier is niet schadelijk voor je prostaat. Je hoort wel eens (ten onrechte) dat hop, een van de hoofdingrediënten van bier, de mannelijke hormoonbalans zou verstoren en ongezond zou zijn voor de prostaat vanwege de aanwezigheid van fyto-oestrogenen, plantaardige stoffen die lijken op het vrouwelijke hormoon oestrogeen.

Hoewel hop, net als soja, dus fyto-oestrogenen bevat, is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze stoffen, in de hoeveelheden dat je ze binnenkrijgt via bier, schadelijke effecten zouden hebben op de prostaat.

Tot op heden zijn er geen wetenschappelijke studies die een verband hebben aangetoond tussen bierconsumptie en prostaatproblemen, alcoholvrij of niet. Er is dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat alcoholvrij bier slecht zou zijn voor de gezondheid of de hormoonspiegel van mannen.

Welk effect heeft alcoholvrij bier op je bloedsuikerspiegel?

De consumptie van alcoholvrij bier heeft een effect op je bloedsuikerspiegel, maar beperkt. Een flesje alcoholvrij bier van 330 ml bevat ongeveer 15 gram koolhydraten, waarvan een deel enkelvoudige suikers. Deze hoeveelheid kan je bloedsuikerspiegel beïnvloeden, maar minder dan een typische gesuikerde drank zoals bijvoorbeeld een flesje vruchtensap van 200 ml, dat tot dubbel zoveel suikers kan bevatten (25 tot 30 gram).

Toch moet ook alcoholvrij bier met voorzichtigheid worden gedronken, vooral door mensen met een hoge bloedsuikerspiegel of diabetes. Zij moeten alcoholvrij bier beschouwen als een gesuikerde of kunstmatig gezoete drank en hun consumptie zoveel mogelijk beperken.