Overweeg je een borstvergroting? Dit moet je weten.

Hoe gaat een borstvergroting in zijn werk?

Er zijn verschillende manieren om borsten te vergroten. Meestal brengt de chirurg tijdens zo’n ingreep siliconen borstimplantaten in de borsten. Dit gebeurt meestal onder volledige narcose. 

De operatie duurt normaal gezien ongeveer één uur en gebeurt vaak in dagopname. In veel ziekenhuizen en privéklinieken kun je dezelfde dag dus nog naar huis, weliswaar onder begeleiding van iemand die je komt afhalen.

Waar komt het litteken?

• Onder de borstplooi
• Langs de rand van het tepelhof
• In de oksel 

Voor of (gedeeltelijk) achter de borstspier?

_{De chirurg kan de implantaten voor of (gedeeltelijk) achter de borstspier plaatsen.}

Verschillende soorten borstimplantaten

Er zijn verschillende soorten borstimplantaten. De voornaamste verschillen situeren zich op het vlak van vulling, omhulsel en vorm van de implantaten.

Zout water versus siliconen gel

Sommige implantaten zijn gevuld met een fysiologische zoutoplossing, maar die worden niet meer vaak gebruikt. Tegenwoordig geeft artsen de voorkeur aan implantaten die gevuld zijn met een zogenaamde cohesieve siliconengel. Dat is een dikkere, gel-achtige substantie die zijn vorm behoudt, zelfs als het implantaat beschadigd raakt. De structuur lijkt een beetje op die van gummie-snoepjes.

Ruw versus glad oppervlak

De buitenkant van borstimplantaten is altijd gemaakt van elastische siliconen. Soms is dit omhulsel redelijk ruw (getextureerd). In andere gevallen is het (bijna) glad. Implantaten met een zeer ruw oppervlak blijven beter op hun plaats zitten, maar zijn tegenwoordig minder populair vanwege een verband met lymfeklierkanker. Sommige chirurgen geven tegenwoordig de voorkeur aan zogenaamde "nanogetextureerde" implantaten. Die hebben een oppervlak met uiterst kleine oneffenheden. Meer onderzoek moet uitwijzen of dit type van implantaten daadwerkelijk tot betere resultaten leidt.  

Borstimplantaten kunnen een ruwe of gladde buitenkant hebben.

Rond versus druppelvorming

Qua vorm kun je kiezen tussen ronde en druppelvormige of “anatomische” borstimplantaten. De druppelvormige implantaten zijn op de markt gebracht voor vrouwen die een natuurlijke look wensen. Maar ook met ronde implantaten kun je volgens sommige chirurgen een natuurlijk effect bereiken. 

_{Qua vorm kun je kiezen tussen ronde en druppelvormige of “anatomische” borstimplantaten}

Wat is lipofilling?

Lipofilling is een alternatief voor siliconenborstimplantaten. Bij deze techniek vergroot de chirurg je borsten met je eigen vetweefsel. Hij haalt dit vet met lipsuctie uit een ander deel van je lichaam, bijvoorbeeld je buik of heupen. Vervolgens zuivert hij dit vet en injecteert hij het in je borsten.

Dit proces moet meestal een aantal keer herhaald worden om genoeg effect te hebben, omdat een deel van het geïnjecteerde vet wordt afgebroken. Deze techniek is bovendien niet voor iedereen geschikt. Zeer magere mensen komen bijvoorbeeld niet in aanmerking omdat ze nergens overtollig vet hebben. 

Wat moet er allemaal gebeuren vóór de operatie?

Als je een borstvergroting overweegt, moet je eerst één of twee keer op consultatie gaan bij de chirurg (soms meer). Tijdens die raadplegingen peilt de chirurg naar je wensen en onderzoekt hij wat in jouw geval al dan niet mogelijk en aangewezen is. Tijdens die consultaties hoor je ook uitleg te krijgen over de operatie en de risico’s die daarmee gepaard gaan (zie verder). In de praktijk gebeurt dat echter niet altijd zoals het moet.

Medische check-up

De dokter zal je waarschijnlijk vragen stellen over je medische voorgeschiedenis, je gezondheidtoestand en je leefstijl. De dokter zal vermoedelijk ook je borsten bekijken en onderzoeken. In sommige gevallen zal hij een mammografie of echografie van je borsten voorschrijven om borstkanker uit te sluiten (een contra-indicatie voor een borstvergroting). Soms wordt ook je bloed onderzocht.

Een medische check-up is noodzakelijk voor een je een borstvergroting kunt ondergaan.

Psychologische check-up

In principe hoort de chirurg je ook vragen te stellen over je geestelijke gezondheid. Bepaalde psychologische problemen, zoals Body Dysmorphic Disorder (stoornis in de lichaamsbeleving), nopen namelijk tot voorzichtigheid. 

Gesprek met de anesthesist

Een borstvergroting gebeurt meestal onder volledige narcose, dus voor de ingreep wil ook de anesthestist je enkele vragen stellen. Lees meer over narcose in ons dossier. 

Anesthesie: dit moet je anesthesist vooraf met je bespreken

Belangrijke voorzorgsmaatregelen

Hoe zit het met de wachtlijsten? 

Wat na een borstvergroting?

De eerste dagen na de operatie kunnen je borsten zeer gespannen en gevoelig zijn. Het kan ook ongemakkelijk zijn om je armen op te heffen. Pijnstillers kunnen helpen om de pijn te verlichten.

Hoe lang duurt het herstel?

Hoelang zijn borsten gezwollen na een borstvergroting?

Hoe vaak moet je op controle na een borstvergroting?

Hoe lang gaan siliconen borstimplantaten mee?

Borstimplantaten zijn normaal gezien geen hulpmiddelen die levenslang meegaan. Je gaat er best vanuit dat je ze op een bepaald ogenblik zal moeten laten verwijderen of vervangen. Dat brengt wéér kosten en risico’s met zich mee.

Sommige vrouwen laten hun implantaten vervangen om louter cosmetische redenen, omdat het effect niet meer mooi is (je lichaam verandert, implantaten kunnen verschuiven enz.). Maar een heringreep is vaak ook noodzakelijk vanwege complicaties, zoals “kapselcontractuur” (zie verder) of scheuren in het implantaat.

Volgens de American Society of Plastic Surgeons laten de meeste vrouwen hun implantaten na 10 à 20 jaar vervangen of verwijderen. De Royal Belgian Society of Plastic Surgery stelt dat gemiddeld 10 tot 30% van de patiënten een heringreep ondergaan na 10 jaar, en dat de levensduur van implantaten gemiddeld 10 tot 15 jaar is.

In het geval van complicaties veroorzaakt door het implantaat komt de verplichte ziekteverzekering in bepaalde gevallen tussen. In 2023 zijn er 2310 borstimplantaten weggenomen omwille vanmedische redenen, blijkt uit cijfers van het RIZIV die we opvroegen. 

Risico's en mogelijke complicaties van een borstvergroting

Aan alle operaties zijn risico's verbonden. Dat geldt ook voor een borstvergroting. Ernstige complicaties zijn gelukkig zeldzaam.  

Hieronder een aantal voorbeelden van mogelijke verwikkelingen. Een uitgebreid overzicht vind je in deze chirurgische bijsluiter van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie. 

Complicaties door de narcose

Een borstvergroting gebeurt meestal onder narcose. Dat heeft zijn eigen risico’s op het vlak van complicaties. Als er maaginhoud via de luchtpijp in de longen belandt, kan dat bijvoorbeeld tot longschade leiden. Daarom is het belangrijk dat je nuchter bent als je geopereerd wordt.

Bloedklonters

Net zoals bij elke operatie, kunnen er tijdens of na de ingreep bloedklonters in je aderen ontstaan (veneuze trombo-embolie). Zo’n klonter kan via de bloedbaan in de longen terechtkomen en daar de bloedtoevoer blokkeren (longembolie).

Veneuze trombo-embolie is gelukkig een zeldzame complicatie. Naar schatting ongeveer 0,01% van de patiënten die een borstvergroting ondergaan krijgt ermee te kampen. Als het gebeurt kan dit wel als gevolg hebben dat een deel van de long afsterft. Je kunt er ook aan overlijden.

Nabloedingen

Er kan tijdens of na de operatie een bloeding optreden. Bij een nabloeding begint je borst te zwellen. Dan kan een spoedoperatie nodig zijn om het opgehoopte bloed verwijderen. Het risico op deze complicatie is het hoogst vlak na de operatie, maar ook één of twee weken nadien is dit mogelijk.

Volgens de British Association of Plastic Reconstructive and Aesthetic Surgeons (BAPRAS) komt zo'n nabloeding voor bij minder dan 1 op de 100 patiënten die een borstvergroting ondergaan.

Infectie

De operatiewond kan ontsteken, maar er kan ook een infectie optreden rond het implantaat. Dit veroorzaakt pijn en zwelling en je kunt er ook koorts van krijgen.

Een milde infectie kan overgaan met antibiotica, maar bij een ernstige infectie moet je terug onder het mes en moet de chirurg het implantaat verwijderen. In dat geval kan niet meteen een nieuw implantaat worden geplaatst. Daarvoor moet wachten tot de gevolgen van de infectie zijn verdwenen, meestal zo’n drie tot zes maanden.

Een infectie zou tegenwoordig volgens BAPRAS bij minder dan 1 op de 1000 patiënten voorkomen.

Minder of een ander gevoel in de borsten

Na de operatie kunnen er gevoelsveranderingen optreden ter hoogte van de tepels en de huid van de borsten. Dit verbetert meestal terug na een aantal maanden. Maar bij ongeveer 1 op de 10 patiënten die hier last van krijgt, is dit blijvend. Dit kan een impact hebben op je seksleven.

Kapselcontractuur of overmatige kapselvorming

Na verloop van tijd ontstaat er littekenweefsel rondom het implantaat. Dat is normaal. Dit weefsel vormt een soort kapsel, bedoeld om het vreemde materiaal van de rest van het lichaam te scheiden. In de meeste gevallen is dit kapsel dun en flexibel. Bij sommige mensen is er sprake van overmatige kapselvorming en wordt het kapsel te hard en te strak. Met als gevolg dat je borst harder aanvoelt. Je borst kan ook pijn beginnen doen en zelfs van vorm veranderen.

Hoe langer het implantaat in je lichaam aanwezig is, hoe groter die kans. Na ongeveer tien jaar heeft zo’n 11 à 20% van de patiënten die een esthetische borstvergroting ondergingen er last van, meldt de chirurgische bijsluiter van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie.

Overmatige kapselvorming komt vaker voor als het implantaat zich voor de borstspier bevindt. In ernstige gevallen moet het implantaat verwijderd of vervangen worden.

Nieuwe implantaten? Als je ooit last had van overmatige kapselvorming, heb je jammer genoeg meer kans dat je er terug last van krijgt.

_{Deze vrouw heeft last van ernstige kapselcontractuur. Bron: Archives of Plastic Surgery}

Scheuren

De British Association of Plastic Reconstructive and Aesthetic Surgeons (BAPRAS) schat dat de helft van alle implantaten na 15 jaar wel ergens gescheurd is. Als het littekenweefsel rondom het implantaat (het “kapsel”) ook gescheurd is, kunnen er deeltjes siliconengel ontsnappen en elders in het lichaam terechtkomen. Dit kan zorgen voor lokale ontstekingsreacties. De impact van een gescheurd implantaat op de gezondheid is onduidelijk.

BIA-ALCL en andere zeldzame vormen van kanker

Breast Implant Illness

Sommige patiënten schrijven bepaalde symptomen die ze hebben (zoals vermoeidheid, gewrichts- en spierpijn, concentratieproblemen, huiduitslag, angst …) toe aan hun borstimplantaten. De klachten die ze ervaren worden ook weleens “Breast Implant Illness” genoemd.

Er is op dit moment nog geen overtuigend wetenschappelijk bewijs dat deze symptomen daadwerkelijk veroorzaakt worden door borstimplantaten. Maar bij een deel van die vrouwen verdwenen deze klachten wel nadat ze hun borstimplantaten lieten verwijderen.

Moeilijkheden bij borstkankerscreening

Wat je ook moet weten als je een borstvergroting overweegt, is dat borstimplantaten geen röntgenstralen doorlaten. Dat kan het maken van een mammografie om borstkanker op te sporen moeilijker maken. Hoe moeilijk het precies wordt, hangt af van de omvang en de plaats van het borstimplantaat. Grote implantaten die vóór de borstspier zitten, leveren wat dit betreft de meeste moeilijkheden op. Met aangepaste technieken (Eklundopname) kunnen ervaren laboranten deze moeilijkheden meestal wel enigszins opvangen. 

Ook een borstbiopsie, waarbij een arts met een naald wat borstweefsel weghaalt, kan uitdagend als je borstimplantaten hebt. De arts moet extra voorzichtig zijn om te voorkomen dat hij het borstimplantaat beschadigt. 

Het Centrale Traceringsregister

Herinner je je het PIP-schandaal nog? Tussen 2001 en 2010 kregen tal van vrouwen borstimplantaten van het Zuid-Franse bedrijf Poly Implant Prothèse (PIP). De firma vulde deze protheses met een industriële siliconegel die niet geschikt was voor gebruik bij de mens. Daardoor scheurden de PIP-implantaten veel sneller dan andere borstimplantaten. Vrouwen met gescheurde PIP-implantaten kregen van het federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten (FAGG) het advies om deze dringend te laten verwijderen, omdat de gel die vrijkomt tot ontstekingen en mogelijke gezondheidsproblemen kan leiden.

Het probleem was dat veel vrouwen toen niet (meer) wisten welk merk van implantaten ze droegen. Het “Centrale Traceringsregister” bestond toen nog niet. Nu wel.

Sinds 1 mei 2021 zijn gezondheidszorgbeoefenaars verplicht om elke plaatsing of verwijdering van een implantaat (borstimplantaten en andere) in dit register te registreren. Als er problemen optreden met een specifiek implantaat kan het FAGG de betrokken zorgverleners traceren, die op hun beurt de betrokken patiënten op de hoogte kunnen stellen.

Het FAGG kan echter niet met zekerheid zeggen of elke chirurg zich houdt aan deze verplichting.

Als patiënt kun je dit controleren door een implantatenkaart te vragen aan de chirurg. Dit is een PDF-document met gegevens over het implantaat en de zorgverlener die het plaatste of verwijderde. Je kunt dit document ook zelf downloaden via het centrale overheidsplatform mijngezondheid.belgie.be dat toegang geeft tot het Centrale Traceringsregister.

Zo blijf je de baas over je online gezondheidsgegevens.

Wat kost een borstvergroting met implantaten?