Hoe kies je een matras?

Verschillende types matrassen

Er bestaan heel wat types matrassen, gemaakt van verschillende materialen en met een verschillende hardheid. De drie belangrijkste materialen die in matrassen worden gebruikt, zijn veren, latex en polyurethaanschuim. Ontdek hier de voor- en nadelen van elk van die materialen.

Verenmatrassen

Matrassen met binnenvering zijn echte klassiekers. Ze zijn tegelijk elastisch en stevig.

De veren maken een goede verluchting mogelijk. Deze matrassen zijn dus bijzonder geschikt voor mensen die veel zweten of in een gebied met hoge zomertemperaturen wonen. Langs beide zijden van de kern met veren bevinden zich één of meerdere schuimlagen. Als de dikte van deze schuimlagen 50% of meer van de totale dikte van de matras is, gebruiken we soms de term hybride matras.

Matrassen met veren in pockets zijn veruit het populairst. Toch bestaan er nog andere types.

• Pocketveren:elke veer in een zakje van textiel (“pocket”). Die zakjes met veren worden in rijen aangebracht en dan onderling losjes verbonden. Dit verhindert dat de veren langs elkaar schuren en na verloop van tijd zouden kunnen gaan piepen. Door gebruik van veren met een verschillende hardheid kan bij dit type matrassen ook gezorgd worden voor ondersteuning met verschillende ergonomische zones.
• Bonnell-veren:deze zijn biconisch: ze hebben de vorm van twee boven elkaar geplaatste kegels, zoals een zandloper. Vergeleken met de vroegere cilindervormige veren biedt dit het voordeel dat de veren stabiel op en neer kunnen bewegen, zonder zijwaartse beweging. Bonnell veren behoren nu tot het eenvoudigere en goedkopere segment. Ze dempen minder goed trillingen dan pocketveren-, latex- of schuimmatrassen.
• LFK-veren: deze veren (afkorting van het Duits "Leicht Federn Kern") zijn vergelijkbaar met matrassen met Bonnell-veren. LFK-veren zijn evenwel kleiner en verschillend van vorm (met open uiteinden). Het aantal veren per m² is groter.
• Enkeldradige veer: in plaats van afzonderlijke veren wordt er slechts 1 lange draad, de zogenaamde eindeloze of continuveer gebruikt waarmee dan een volledige verende structuur wordt gedraaid. Het idee is dat de druk zo niet terechtkomt op slechts enkele veren, maar verdeeld wordt over de hele matras.

Matrassen in polyurethaanschuim

Schuimmatrassen kunnen verschillen in densiteit, stevigheid, elasticiteit en doorlaatbaarheid. Hun prestaties zijn vergelijkbaar met latexmatrassen, maar ze zijn meestal lichter, en dus gemakkelijker om te transporteren en te hanteren.

Matrassen in polyurethaanschuim bevatten schuim met kleine cellen omgeven door luchtbellen. Afhankelijk van het formaat van de cellen en de dichtheid van de celstructuur is de matras harder of zachter. Vanaf 35 kg/m³ (PU HR 35) spreekt men van HR (High Resilient) schuim, ook koudschuim (Cold foam) genoemd. Dergelijk polyurethaanschuim met lage dichtheid vervormt minder bij weinig druk en voelt voor de meeste mensen minder comfortabel aan. Doorgaans geldt: hoe lichter het schuim, hoe meer de matras inzakt en hoe sneller ze verslijt. Een matras in dit schuim is meestal wel goed warmtedoorlatend. Matrassen met densiteit onder 35 kg/m³ zijn enkel geschikt voor een logeer- of kinderbed.

Schuim met hogere densiteit is duurder en beter. Polyurethaanschuim met dichtheid 50 kg/m³ (PU HR 50) biedt tal van voordelen: meer geleidelijke weerstand, betere ondersteuning en een langere levensduur. Matrassen in dit soort schuim voeren vocht echter minder goed af.

Matrassen met vormgeheugen (memory foam, visco-effect of traagschuim) vormen het topgamma onder de schuimmatrassen. Het gaat om speciaal behandeld polyurethaanschuim met hoge dichtheid. Als je schuim met sterk visco-effect platduwt, zie je het nadien langzaam terug zijn vorm aannemen. Op dit soort schuim lig je stabieler. Met één belangrijk nadeel moet je wel rekening houden: de gevoeligheid voor de omgevingstemperatuur. In koude omstandigheden is de matras harder, als ze door de lichaamstemperatuur wordt verwarmd, wordt ze zachter. Als je het 's nachts warm krijgt en begint te zweten, slaat de matras de warmte op en kan ze klam gaan aanvoelen.

Er bestaan ook matrassen in polyetherschuim. Die zijn opgebouwd uit schuim met een gesloten celstructuur. Het is het goedkoopste type van matras, vaak gebruikt als instapmodel of als reservematras. Ze zijn niet aangewezen voor een intensief, langdurig gebruik.

Latexmatrassen

Dit zijn ook schuimmatrassen, maar op basis van latex. Latex is oorspronkelijk een natuurlijke emulsie afkomstig van de rubberboom. Er bestaat ook synthetische latex, die is goedkoper dan natuurlijke latex. Natuurlijke latex bevat doorgaans 85% werkelijk natuurlijke latex. Synthetische latex bevat dikwijls ook een bepaald percentage natuurlijke latex.

Hoeveel latex zit er nu in een matras met latex als hoofdbestanddeel? Dat is niet altijd duidelijk. De verschillende benamingen duiden op de volgende samenstellingen:

• Latexmatras: de matras bestaat voor minstens 60% van de hoogte uit latex. Vermelding van de andere bestanddelen van de matras is verplicht.
• Matras met latex: latex vertegenwoordigt minder dan 60% van de dikte van de matras of een dikte van minder dan 10 cm. De andere bestanddelen moeten worden aangegeven.
• Contactoppervlak van latex: de matras bestaat uit verschillende materialen, enkel de buitenbekleding is van latex.

Latexmatrassen zijn veelal hard, maar ze zijn toch voldoende soepel om zich aan te passen aan de vorm van het lichaam. Ze verdelen het gewicht zo op een egale manier. Deze modellen zijn geschikt voor mensen die veel bewegen in hun slaap. Matrassen op basis van latex absorberen de bewegingen van het lichaam wat volgens producenten zou bijdragen tot een ononderbroken en deugddoende slaap.

Speciale matrassen

Naast latex-, schuim- en verenmatrassen zijn er nog tal van speciale types van matrassen, zoals orthopedische matrassen, mijtwerende matrassen, futons, wollen matrassen, watermatrassen enz. Een overzicht van hun eigenschappen en nut.

Orthopedische matrassen

Orthopedische matrassen, ook wel medische matrassen of matrassen met vormgeheugen genoemd, kunnen latex, schuim of pocketveren bevatten. In de meeste gevallen bevatten ze zelfs een combinatie van al die materialen. Ze zijn aangewezen voor personen die gedurende langere periodes bedlegerig zijn. Orthopedische matrassen met vormgeheugen zijn ook aangeraden voor mensen met rugproblemen. Het is een ergonomisch type van matras dat zich zet naar de lichaamsvorm. Orthopedische matrassen zijn duur en bieden geen voordeel voor gezonde mensen. In tegendeel zelfs, ze belemmeren de bewegingsvrijheid tijdens de slaap.

Huisstofmijtwerende matrassen

De tijk van anti-allergie of huistofmijtwerende matrassen is samengesteld uit specifieke stoffen. Aan mensen met huismijtallergie kunnen ze meer slaapcomfort bieden door een vrijere ademhaling mogelijk te maken.

Andullatiematrassen

Andullatiematrassen worden ingezet voor niet-medische behandelingen om het algemene welzijn te bevorderen. Het is nog niet bewezen dat ze geneeskrachtig zijn, maar ze lijken wel verlichting te bieden bij een aantal chronische klachten. Andullatiematrassen sturen mechanische trillingen en infraroodstralen door het lichaam, een vrij recente technologie die zich situeert in de sfeer van de "biofysische" therapieën.

Matrassen tegen doorligwonden

Speciale matrassen tegen decubitus of doorligwonden zijn medische matrassen voor bedlegerige personen met zeer beperkte mobiliteit. Dit type van matras biedt het voordeel van een betere verdeling van het lichaamsgewicht, zodat drukpunten worden vermeden. Dat is vooral nodig wanneer druk op eenzelfde zone van het lichaam kan leiden tot doorligwonden.

Futons

Deze Japans geïnspireerde matrassen zijn geschikt voor wie graag hard ligt. Dat komt doordat deze matrassen dun zijn. Ze bestaan uit lagen katoen die mettertijd harder en dunner worden. Katoen is warmteregulerend, wat erg comfortabel aanvoelt. Een futon vereist specifiek onderhoud en moet vaker vervangen worden dan een traditionele matras. Hij is wel van alle speciale matrassen het gemakkelijkst en handigst om te verplaatsen en op te bergen.

Wollen matrassen

Wollen matrassen zijn zwaar, moeilijk te hanteren en niet geschikt voor wie allergisch is. Ze vereisen ook bijzonder omslachtig onderhoud. Belangrijke pluspunten zijn hun stevigheid en zachtheid. Ze zorgen ook voor een goede temperatuur- en vochtregulatie.

Watermatrassen

Waterbedden of watermatrassen passen zich perfect aan de lichaamsvormen aan. Daardoor zijn er geen storende drukpunten en lig je 's nachts minder te woelen. Kortom, ze zijn comfortabel. Nadeel is dat ze erg zwaar zijn. Als het een tweepersoonsmatras is, veroorzaakt de minste beweging van je partner deining die goed voelbaar is. Ook ventileert het synthetische materiaal van de matras niet goed, waardoor ze sterk af te raden is voor kinderen. Een watermatras is ook niet aan te raden als je huisdieren hebt die er met hun klauwen in kunnen haken.

Luchtmatrassen

Een luchtmatras kan dienst doen als extra matras, maar is heel wat minder comfortabel dan andere types matrassen. Ze is niet bedoeld voor dagelijks gebruik, omdat ze de kwaliteit van je slaap kan verminderen.

Een harde of zachte matras?

In de keuze voor een harde of zachte matras speelt persoonlijke voorkeur tot op zekere hoogte mee, maar wat telt is dat de matras aangepast is aan je gewicht, lichaamsbouw, en slaaphouding. Een matras moet voldoende hard zijn om een efficiënte en comfortabele lichaamsondersteuning te bieden, maar moet daarnaast ook de natuurlijke kromming van de wervelkolom respecteren.

In het algemeen zijn harde matrassen geschikter voor mensen die stevig en zwaar zijn, en zachte matrassen voor slankere mensen. Maar bedenk wel dat fabrikanten verschillende zones in de matras kunnen instellen met verschillende hardheid om de juiste ondersteuning te krijgen.

Ook de slaaphouding speelt een rol, zijslapers hebben een matras nodig die dieper inzakt ter hoogte van de schouder. Daarom wordt een middelzachte matras over het algemeen als een goed evenwicht beschouwd. Anderzijds kan een harde matras geschikt zijn voor wie op zijn buik of rug slaapt om minder weg te zakken.

De ideale matras

Een goede matras verdeelt het lichaamsgewicht mooi over het oppervlak. De matras respecteert de natuurlijke kromming van de wervelkolom als je op je rug slaapt. Als je op je zij slaapt, zorgt ze ervoor dat je wervelkolom in rechte lijn ligt.

Te harde matras

Indien de matras te hard is, zal ze niet volledig de vorm van je lichaam volgen en wordt het gewicht van je lichaam slecht verdeeld over het oppervlak.

Te zachte matras

In een zachte matras zakt het lichaam weg en wordt de wervelkolom onvoldoende ondersteund.

Schalen van hardheid

De hardheid of stevigheid van een matras wordt op uiteenlopende manieren aangeduid. Sommige fabrikanten gebruiken een hardheidsschaal die gaat van H1 (zachtste) tot H5 (hardste), andere een numerieke schaal van 1 tot 10, waarbij 1 de zachtste en 10 de hardste is, nog andere geven gewoon aan of de matras zacht, medium of hard is. Die verschillende schalen maken het moeilijk de hardheid van matrassen van verschillende fabrikanten te vergelijken.

Daarom geven we in onze prijsvergelijker de gemeten hardheid aan in vier gemakkelijk te interpreteren graden: zeer zacht, zacht, medium en hard. Deze hardheidsclassificatie komt overeen met de resultaten van onze analyse. Het is beter daarvan uit te gaan dan van wat de fabrikanten als hardheid vermelden.

Welke dikte van matras?

De dikte van de matras mag in geen geval kleiner zijn dan 12 cm, ongeacht de hardheid en samenstelling. Geef indien mogelijk de voorkeur aan een matrasdikte van 16 à 18 cm voor een schuim- of latexmatras, zodat je schouders erin kunnen zakken. Onze tests tonen aan dat er al goede verenmatrassen zijn vanaf een dikte van 20 cm.

De dikte moet aangepast zijn aan je lichaamsgewicht: hoe zwaarder je bent, hoe dikker de matras moet zijn.

Een- of tweepersoonsmatras?

Wat als jij en je bedpartner een verschillende lichaamsbouw hebben? In plaats van voor één matras te kiezen die een compromis vormt tussen jullie beider vereisten, kun je kiezen voor twee enkele matrassen op eenzelfde bedbodem. Zo kun je allebei genieten van een gepaste ondersteuning.

Daarnaast varieert ook de mate waarin bewegingen van de ene persoon voelbaar zijn voor de andere. Onze test van "puntelasticiteit" toont aan dat er verschillende matrassen zijn waarbij de invloed van de ene persoon op de andere erg beperkt blijft. Ook hier is het zaak van goed uit te proberen: ga samen naar de winkel, ga op de matras liggen en probeer uit in hoeverre de matras bewegingen dempt.

De voor- en nadelen van de twee opties in een notendop:

Eenpersoonsmatrassen

Voordelen Betere slaapkwaliteit dankzij een individueel aangepaste matras Ideaal voor individueel instelbare bedbodems Gemakkelijker te transporteren

Nadelen Gleuf tussen de twee matrassen Hogere totaalprijs

Tweepersoonsmatrassen

Voordelen Gevoel meer plaats te hebben om te liggen Geen gleuf in het midden Doorgaans goedkopere oplossing

Nadelen Meer kans dat je de bewegingen van je partner 's nachts voelt Minder geschikt voor afzonderlijk instelbare bedbodems Moeilijker te transporteren

Hoe kies je een duurzame matras?

Een matras moet in de eerste plaats optimaal slaapcomfort bieden, maar liefst ook duurzaam zijn. Een duurzame matras is een matras die zo lang mogelijk meegaat en waarvan de materialen een minimale ecologische voetafdruk hebben en gemakkelijk kunnen worden gerecycleerd.

Om de keuze voor een ecologische matras te vergemakkelijken hebben we in 2022 de test van matrassen gevoelig uitgebreid. Matrassen die in onze test een ecoscore van vijf sterren halen én een totaalscore van minstens 65 op 100, krijgen ons label Groene Keuze.

Koop je een matras met ons label Groene Keuze, dan ben je zeker van voortreffelijke kwaliteit, een lange levensduur en een minimale impact op het milieu.

5 vragen die je moet stellen voor aankoop

De juiste matras vinden in het immense aanbod is niet eenvoudig. Overloop deze checklist om de matras te kiezen die het best bij je past.

Hoe slaap je?

Als je op je rug slaapt, moet je een harde matras kiezen. Slaap je op je zij, dan kies je beter voor een minder harde matras waarin je schouder wat kan wegzakken voor een comfortabele slaaphouding.

Hoe zwaar ben je?

Als je veel weegt, heb je een stevige matras nodig die goede ondersteuning biedt. In een zachte matras zal je te veel wegzakken. Ben je lichter gebouwd, dan heb je dan heb je een flexibelere matras nodig die zich aan je contouren aanpast om het gewicht beter te verdelen.

Beweeg je veel?

Als je veel woelt tijdens je slaap, kies je het best een hardere matras. Daarop kun je je moeiteloos omdraaien. Op een zachte matras zak je te diep weg en verloopt het omdraaien moeizamer, wat oncomfortabel is en je uit je slaap kan halen.

Heb je het vaak warm?

Als je het snel warm krijgt, gemakkelijk zweet of op een warme plek woont, is een verenmatras (link PS gefilterd) meestal geschikter omdat ze beter ventileert en koeler is. Ben je een koukleum, woon je in een koude regio of slaap je in een koude ruimte, dan houdt een matras in schuim, latex of visco-elastisch schuim (met vormgeheugen) (link PS gefilterd) de warmte beter vast.

Ben je gevoelig voor stof?

Heb je last van allergie of astma, dan is een matras in polyurethaanschuim of latexschuim met wasbare hoes aan te bevelen (tenzij je natuurlijk allergisch bent voor latex).

Hoe koop je een matras?

Een matras test je het best grondig voor de aankoop. Neem je tijd om ze uit te proberen in de winkel of neem ze thuis gedurende een periode op proef als je online shopt. Vergeet niet dat je er gedurende minstens een tiental jaar op zult slapen.

Een matras kopen in een fysieke winkel

Neem ruim de tijd om matrassen uit te proberen. Door enkele ogenblikken te gaan zitten en op de matras te drukken, kun je geen precies idee hebben over het daadwerkelijke comfort van de matras. Leg je dus even neer en probeer alle verschillende houdingen uit die je aanneemt bij het slapen. Probeer ook andere slaaphoudingen: op je buik, op je rug, op je zij.

Wanneer je op je rug ligt, leg een hand tussen je onderrug en de matras: als er te veel speling is, kan de matras te stijf zijn voor jou. Als je hand er niet doorheen gaat, is de matras te zacht en zakt je lichaam te veel weg.
In zijlig moeten je schouder en heup voldoende in de matras zinken opdat je wervelkolom horizontaal komt. Neem dus zo mogelijk iemand mee naar de winkel, zodat die kan nagaan of je wervelkolom in rechte lijn ligt.

Zoek je een matras voor een tweepersoonsbed, ga dan samen naar de winkel. Als je sterk verschillende lichaamsgewichten en slaapgewoonten hebt, kun je kiezen voor twee samengevoegde eenpersoonsmatrassen, elk aangepast aan de persoon.

Een matras kopen via internet

We raden aan om een matras eerst uit te proberen vooraleer je ze koopt. Als je een matras online koopt, kan dat natuurlijk niet. Veel online aanbieders hebben daar een oplossing voor. Je kunt een matras gratis of goedkoop thuis laten bezorgen en er dan een aantal dagen op proefslapen. Bevalt ze niet, dan kun je ze gratis of goedkoop terugsturen, waarna je je geld terugkrijgt of de matras kunt omruilen.

Informeer vooraf goed naar de voorwaarden: wie betaalt het transport? Wat zijn de voorwaarden voor het retourneren? Hoeveel tijd heb je om te beslissen? Wat is de procedure voor het retourneren van de matras? Hoe meer vragen je stelt, hoe minder kans op of nare verrassingen en vervelende discussies achteraf.

Ook als er bij een onlineaankoop geen mogelijkheid is voorzien om de matras op proef te nemen, heb je wel altijd recht op de wettelijke bedenktijd van 14 dagen die geldt voor aankopen op afstand. Dan mag je de matras meestal niet uit de verpakking halen en moet je zelf de retourzending regelen en betalen.

Opgerolde matrassen

Steeds meer matrassen worden opgerold en meestal vacuüm verpakt ("bed in box") verkocht in plaats van open en gebruiksklaar. Het belangrijkste voordeel is dat ze zo gemakkelijker te vervoeren zijn.

Wanneer je met de matras thuiskomt of ze wordt geleverd, moet je de plasticfolie verwijderen - waarbij je moet opletten dat je niet in de matrasstof snijdt - en de matras gedurende de door de fabrikant aanbevolen tijd (meestal 24 uur) in een horizontale positie op een harde ondergrond zoals een bedbodem laten liggen zonder er iets op te laten rusten.
Laat een matras niet langer dan nodig opgerold, want dan kan ze aan kwaliteit inboeten. Koop je een matras voor een tweede verblijf of om in de toekomst te gebruiken, probeer ze dan binnen 30 dagen na aankoop uit te pakken.

Veelgestelde vragen over matrassen

Terug naar boven