Hoeveel calorieën zitten er in wijn en andere alcoholische dranken?

Calorieën geven de energiewaarde van een levensmiddel aan. Deze wordt uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) en kilojoules (kJ). Er bestaan vier verschillende hoofdgroepen, macronutriënten genoemd, die calorieën leveren:

• koolhydraten, waaronder suikers (4 kcal/g)
• eiwitten (4 kcal/g)
• vetten (9 kcal/g)
• alcohol (7 kcal/g)

In wijn en andere alcoholische dranken worden de calorieën niet alleen geleverd door alcohol, maar ook door het suikergehalte. Tijdens het gistingsproces bijvoorbeeld worden vaak niet alle suikers omgezet in alcohol en blijven er zogenaamde restsuikers aanwezig.

Daarnaast speelt uiteraard ook de inhoud van je glas, oftewel de portie alcohol, een belangrijke rol. In de regel geldt dus: hoe voller je glas, en hoe hoger het alcoholgehalte en het gehalte restsuikers, hoe groter het gehalte calorieën.

Hoe groot is een standaardglas?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft op basis van de hoeveelheid alcohol in elk type van alcoholische drank bepaald met welke hoeveelheid een standaardglas overeenstemt. De grootte van een glas wordt aangepast aan het alcoholgehalte. Hoe sterker de drank, hoe kleiner dus het standaardglas.

Een standaardglas bevat per alcoholische drank ongeveer 10 gram alcohol. Een standaardglas bier bevat bijvoorbeeld 250 ml, en een glas wijn 100 ml.

^{De grootte van een standaardglas wordt aangepast aan het alcoholgehalte in elk type van alcoholische drank. 
Bron: alcoholhulp.be}

Onze ervaring leert echter dat de meeste moderne wijnglazen bijna halfleeg lijken met 100 ml wijn. Wie zijn glazen voller schenkt, krijgt dus makkelijk anderhalve tot twee keer zoveel alcohol en calorieën binnen.

^{Wijnglazen van 100 milliliter van verschillende vorm en grootte.}

Kijk naar het alcoholgehalte...

In tegenstelling tot koolhydraten, eiwitten en vetten, heeft alcohol geen voedingswaarde voor het lichaam. Het bevat namelijk geen voedingsstoffen, terwijl het wel 7 kilocalorieën per gram aanlevert. Daarom worden deze calorieën “lege” calorieën genoemd; ze leveren energie, maar hebben voor het overige geen voedingswaarde.

Bovendien werken de kilocalorieën in alcohol, in tegenstelling tot vetten bijvoorbeeld, niet verzadigend; je hebt dus nog steeds trek als je gedronken hebt. Alcohol vertraagt ook de verbranding van vetten en koolhydraten die het lichaam binnenkomen via de voeding. Samen met de “lege” calorieën uit alcohol zorgt dit ervoor dat het lichaam de neiging heeft het overschot aan calorieën op te slaan als vet.

Het alcoholgehalte wordt uitgedrukt in volumeprocent (of in graden) op het etiket, waarbij 1 vol% alcohol zoveel betekent als 1 ml ethanol per 100 ml. Echter, het aantal kilocalorieën wordt meestal uitgedrukt per gram ethanol. Aangezien 1 gram ethanol 7 kcal levert, en het soortelijk gewicht van ethanol 0,79 g/ml bedraagt, wil dit dus zeggen dat 1 vol% alcohol 5,54 kcal aanbrengt.

... en het suikergehalte

De calorie-inname wordt ook deels bepaald door het type alcoholische drank. Sommige dranken bevatten meer suikers dan andere. Veel hangt af van het gehalte restsuikers dat aanwezig is.

Restsuikers zijn suikers die na alcoholische gisting (omzetting van suiker naar alcohol) nog in de alcoholische drank aanwezig zijn. Zoals gezegd levert 1 gram suiker doorgaans 4 kcal.  De hoeveelheid restsuiker bepaalt onder andere het type wijn:

• Droge wijn: weinig restsuikers (0-4 g/l)
• Zoete wijn: het hoogste gehalte aan restsuikers (> 45 g/l)
• Halfdroge (4-12 g/l) en mollige wijnen (12-45 g/l) liggen hier tussen in

Voor schuimwijnen geldt een andere benaming voor het restsuikergehalte dan voor gewone wijnen:

Over het algemeen geldt dus dat hoe zoeter de wijn is, hoe meer calorieën deze bevat. Toch gelden hier zeker uitzonderingen. Zo kan een mollige witte wijn bijvoorbeeld minder calorieën bevatten dan een droge witte wijn als diens alcoholpercentage gevoelig lager ligt dan dat van de droge wijn.

Wanneer je alcohol mixt met een frisdrank of vruchtensap die zelf ook veel koolhydraten bevat, krijg je uiteraard meer calorieën binnen.

Naar schatting drinkt elke Belg jaarlijks gemiddeld 13 liter pure alcohol. Daarmee zitten we een stuk boven het geschatte Europees gemiddelde van 11 liter per jaar. Misschien ben je wel een van de velen die van zichzelf vinden dat ze (heel) weinig drinken en die zich dus geen zorgen moeten maken.

Effect van alcohol op (over)gewicht

Toch kan het alcoholverbruik, hoe “laag” ook, net de oorzaak zijn van dat lichte overgewicht dat begint op te spelen.  Onderzoeken naar het effect van alcohol op het lichaamsgewicht tonen tegenstrijdige resultaten.

Bij matig alcoholgebruik blijkt het effect op het gewicht verwaarloosbaar. Maar wie geregeld te veel drinkt, loopt wel kans op een paar extra kilo’s. Of en in welke mate dat gebeurt, hangt ook af van je leeftijd, geslacht en erfelijke aanleg.

Blijf op gewicht

Een gezond gewicht behoud je door evenveel calorieën te verbranden als dat je opneemt. Meerdere glazen alcohol zijn al snel goed voor de helft meer calorieën dan je dagelijks nodig hebt. Alcohol is dan ook een caloriebron die vaak over het hoofd wordt gezien als iemand wil vermageren. Afvallen blijkt vaak erg lastig voor wie graag drinkt. Extra bewegen is dan de enige oplossing. 

Minder eten, meer bewegen

Lees in onze dossiers hoe je op een gezonde manier kunt vermageren.

Vergelijk alle diëten