Calorieën in wijn: geen kleinigheidje
Van een glas bier wordt wel eens gezegd dat het qua calorieën ongeveer gelijk staat aan een bruine boterham met kaas. Hoewel dat niet voor iedere biersoort even accuraat is – speciale bieren leveren immers meer calorieën – is het op zijn minst een handige vuistregel wanneer je op een terrasje zit en ongeveer wilt bijhouden hoe het er met de calorieën voorstaat. Wanneer het om wijn gaat, hebben mensen echter een minder duidelijk beeld bij het aantal calorieën dat ze per glas binnenkrijgen.
Niet vermeld op het etiket
De speurtocht naar het precieze aantal calorieën van een glaasje wijn is niet gemakkelijk. Op het etiket van een fles wijn staat het alvast niet.
Hoewel de vermelding van de voedingswaarde sinds eind 2014 verplicht is voor de meeste voedingsmiddelen, ontsnappen wijn en andere alcoholische dranken aan deze verplichting. Het Europees Parlement heeft in 2015 weliswaar een resolutie aangenomen over het verplicht vermelden van calorieën op alcoholische dranken, maar voordat die resolutie ook effectief wetgeving wordt, zijn we weer een aantal jaren verder. Wijn en andere alcoholische dranken moeten bijgevolg niet vermelden hoeveel calorieën en suikers ze bevatten per 100 ml. Nochtans spelen ze een niet te onderschatten rol in de aanbreng van calorieën.
Op diverse gezondheidssites kom je tabellen en grafieken tegen die je precies weten te vertellen hoeveel calorieën verschillende alcoholische drankjes bevatten. In de tabel hieronder vermelden we per soort drank het aantal kilocalorieën die je bij een standaardhoeveelheid opneemt.
|
Soort drank per standaardglas met voorbeelden |
kilocalorieën |
|
|
Bier (250ml) |
Pils |
110 |
|
Bier met minstens 7% alcohol |
160 |
|
|
Wijn (100 ml) |
Droge witte wijn |
67 |
|
Zoete witte wijn |
96 |
|
|
Rode wijn |
82 |
|
|
Rosé |
71 |
|
|
Schuimwijn |
75 |
|
|
Longdrink (250ml) |
Gin tonic |
120 |
|
Bacardi cola |
140 |
|
|
Sterke drank (35 ml) |
Whisky |
85 |
|
Cognac |
80 |
|
|
Aperitief (50 ml) |
Martini |
120 |
|
Porto |
80 |
|
Inhoud, alcoholpercentage en restsuikers
Calorieën geven de energiewaarde van een levensmiddel aan. Deze wordt uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) en kilojoules (kJ). Er bestaan vier verschillende hoofdgroepen, macronutriënten genoemd, die calorieën leveren:
- koolhydraten, waaronder suikers (4 kcal/g)
- eiwitten (4 kcal/g)
- vetten (9 kcal/g)
- alcohol (7 kcal/g)
In wijn en andere alcoholische dranken worden de calorieën niet alleen geleverd door alcohol, maar ook door het gehalte residuele suikers (afhankelijk van het productieproces). Daarnaast speelt uiteraard ook de inhoud van je glas een rol. In de regel geldt dus: hoe voller je glas, en hoe hoger het alcoholgehalte en het gehalte restsuikers, hoe groter het gehalte calorieën.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft op basis van de hoeveelheid alcohol in elk type van alcoholische drank bepaald met welke hoeveelheid een standaardglas overeenstemt. De grootte van een glas wordt aangepast aan het alcoholgehalte. Hoe sterker de drank, hoe kleiner het glas dus.
Een standaardglas zou per alcoholische drank ongeveer 10 gram alcohol bevatten. Een standaardglas bier bevat bijvoorbeeld 250 ml, en een glas wijn 100 ml. Onze ervaring leert echter dat tegenwoordig de meeste wijnglazen bijna halfleeg lijken met 100 ml wijn. Wie zijn glazen voller uitschenkt, krijgt makkelijk anderhalve tot 2 keer zoveel alcohol en calorieën binnen.
1 glas alcoholische drank heeft vaak een verschillende inhoud.
Wijnglazen van 100 milliliter van verschillende vorm en grootte.
In tegenstelling tot koolhydraten, eiwitten en vetten, heeft alcohol geen voedingswaarde voor het lichaam. Het bevat namelijk geen voedingsstoffen, terwijl het wel 7 kilocalorieën per gram bevat. Bovendien werken de kilocalorieën in alcohol, in tegenstelling tot vetten bijvoorbeeld, niet verzadigend; je hebt dus nog steeds trek als je gedronken hebt.
Het alcoholgehalte wordt uitgedrukt in volumeprocent (of in graden) op het etiket, waarbij 1 vol% alcohol zoveel betekent als 1 ml ethanol per 100 ml. Echter, het aantal kilocalorieën wordt meestal uitgedrukt per gram ethanol. Aangezien 1 gram ethanol 7 kcal levert, en het soortelijk gewicht van ethanol 0,79 g/ml bedraagt, wil dit dus zeggen dat 1 vol% alcohol 5,54 kcal aanbrengt.
|
Volume alcohol |
kilocalorieën per 100 ml |
|
1 |
5,5 |
|
3 |
16,6 |
|
6 |
33,2 |
|
8 |
44,3 |
|
10 |
55,4 |
|
12 |
66,5 |
|
14 |
77,6 |
|
20 |
110,8 |
|
40 |
221,6 |
Restsuikers zijn suikers die na alcoholische gisting (omzetting van suiker naar alcohol) nog in de wijn aanwezig zijn. Zoals gezegd levert 1 gram suiker doorgaans 4 kcal. De hoeveelheid restsuiker bepaalt het type wijn:
- Droge wijn: weinig restsuikers (0-4 g/l)
- Zoete wijn: het hoogste gehalte aan restsuikers (> 45 g/l)
- Halfdroge (4-12 g/l) en mollige wijnen (12-45 g/l) liggen hier tussen in
Voor schuimwijnen geldt een andere benaming voor het restsuikergehalte dan voor gewone wijnen:
|
Schuimwijnen |
Restsuiker |
|
Brut nature |
minder dan 3 g/l |
|
Extra brut |
tussen 0 en 6 g/l |
|
Brut |
minder dan 12 g/l |
|
Extra dry |
tussen 12 en 17 g/l |
|
Sec/dry |
tussen 17 en 32 g/l |
|
Demi-sec |
tussen 32 en 50 g/l |
|
Doux/sweet |
meer dan 50 g/l |
We hebben voor de ruim 350 wijnen die we testen in het kader van onze gids Wegwijs in Wijn het aantal kcal berekend. Alle wijnen worden immers chemisch geanalyseerd, en daarbij wordt onder andere het suikergehalte en het werkelijke alcoholgehalte bepaald. Deze berekening leverde volgende gemiddelden op voor de door ons geteste wijnen per 100 ml (een standaardglas).
- rode wijn: 77 kcal
- roséwijnen: 73 kcal
- schuimwijnen: 69 kcal
- witte wijn: 72 kcal
Over het algemeen zien we dat hoe zoeter de wijn is, hoe meer calorieën deze bevat. Logisch: in zoete wijn zit de meeste suiker! Toch gelden hier zeker uitzonderingen. Zo kan een mollige witte wijn minder calorieën bevatten dan een droge wijn, wanneer het alcoholpercentage van de mollige wijn gevoelig lager ligt dan dat van de droge wijn.
Bewegen is de boodschap
Jaarlijks drinkt elke Belg gemiddeld 13 liter pure alcohol. Daarmee zitten we een stuk boven het Europees gemiddelde van 11 liter per jaar. Misschien ben je wel een van de velen die van zichzelf vinden dat ze (heel) weinig drinken en die zich dus geen zorgen moeten maken. Toch kan het alcoholverbruik, hoe “laag” ook, net de oorzaak zijn van dat lichte overgewicht dat begint op te spelen.
Een gezond gewicht behoud je door evenveel calorieën te verbranden als dat je er tot je neemt. Gemiddeld gaan we uit van een dagelijkse energiebehoefte van 2000 kcal voor vrouwen en 2500 kcal voor mannen. Als je meerdere glazen alcohol drinkt, kan dat al snel oplopen tot de helft van je dagelijkse energiebehoefte die je extra inneemt.
Dus drink je al eens iets na het werk, op een avondje uit of wanneer vrienden langskomen, dan is het aan te raden om op tijd en stond te bewegen om extra kilootjes te voorkomen.
Er bestaat een eenvoudige rekenregel om zelf snel een idee te krijgen van hoelang je nodig hebt om calorieën te verbranden. Om het aantal benodigde minuten joggen te berekenen, deel je het totaal aantal calorieën door 10. Voor wandelen, deel je door 5. Natuurlijk hangt dit mee af van je geslacht en de snelheid waarmee je wandelt of loopt.
Raadpleeg ons overzicht van hoeveel calorieën je verbrandt volgens de sport die je beoefent