Is jouw auto met Euro 5-diesel-motor afgekeurd door nieuwe uitstoottest?

We krijgen heel wat vragen van mensen wiens wagen met Euro-norm 5, of zelfs een nog meer recente norm, niet door de autokeuring geraken doordat hij niet slaagt voor de roettest. Wat is er precies aan de hand en wat kun je doen? Enkele vragen en antwoorden.

Wat is er precies aan de hand?

Sinds deze zomer ondergaan dieselwagens een nieuwe testprocedure bij de autokeuring. Ze worden onderworpen aan een andere type meting voor de roetuitstoot, en worden 'massaal afgekeurd op het resultaat daarvan. De nieuwe procedure geldt echter alleen voor wagens met Euro 5(a)-norm, die vanaf 2011 op de markt kwamen, of met de latere Euro 6-norm. Oudere wagens, Euro 0 tot Euro 4, vallen onder de oude uitstoottest.

Wat houdt de nieuwe test in?

De oude test, de “opaciteitstest”, bleek niet geschikt om de uitstoot van Euro 5- en Euro 6-motoren te meten. Deze test meet niet de aanwezigheid van roet in de uitstoot, maar leidt die afwezigheid af uit een meting van de lichtondoorlatendheid van de uitstoot. Aangezien de roetdeeltjes van de recentere Euro-normen erg klein zijn, bleek deze test niet meer te werken.

De nieuwe test is wel een deeltjesteller en kan de aanwezigheid van roet daardoor op een meer verfijnde manier meten. Voor de nieuwe partikelmeting moet de motor ook niet langer op hoge toeren draaien, maar is een klein staal van de uitstoot terwijl de wagen stationair draait voldoende om de test te kunnen uitvoeren.

Wanneer wordt je auto afgekeurd?

Momenteel geraak je niet door de keuring als de uitstoot van je wagen een miljoen partikels per kubieke centimeter bevat. Dat is een erg hoge waarde die, als ze overschreden wordt, duidt op een ernstig probleem. Zit je boven dat miljoen partikels, dan krijg een “rode kaart".

De roetfilter is dan stuk of weggehaald, en moet binnen de 3 maanden vervangen worden. Daarna moet je jouw voertuig opnieuw voorrijden bij de technische keuring. Vanaf 1 december 2022 krijg je een groen keuringsbewijs met vermelding van een gebrek dat aanleiding geeft tot herstelling zonder herkeuring. De roetfilter moet dan binnen de 12 maanden worden vervangen.

Als je voertuig minder dan 250 000 fijnstofdeeltjes per kubieke centimeter uitstoot, krijg je een groene kaart. Voertuigen die zich dan weer in de grijze zone tussen 250 000 en 1 miljoen fijnstofdeeltjes bevinden, krijgen een groene kaart met een melding van de overgangsperiode van 2 jaar.

Wat kan het probleem aan je wagen precies zijn?

Alle wagens met een verbrandingsmotor stoten partikels fijn stof uit. Bij dieselwagens met directe injectie worden die opgevangen door een filter, de katalysator. De filter reinigt zichzelf door de partikels te verbranden als de temperatuur heel hoog oploopt, maar als je enkel korte afstanden doet, wordt de katalysator niet warm genoeg en worden de partikels dus ook niet verbrand.

De katalysator van je wagen moet voldoende kunnen opwarmen om de roetpartikels te verbranden.

Meet men tijdens de keuring meer dan 1 miljoen fijnstofdeeltjes, dan wijst dit wel degelijk op een serieus probleem met de roetfilter: die kan gebarsten zijn, kan van slechte kwaliteit zijn of kan eerder volledig gedemonteerd zijn. Volgens schattingen rijden er vandaag in Vlaanderen zo’n 150 000 dieselwagens rond met een gefraudeerde of defecte roetfilter. Volgens de instanties is dat net de reden waarom deze nieuwe deeltjestellertest werd ingevoerd.

Hoe weet je hoe hoog je uitstoot precies is?

Normaalgezien krijg je geen inzage in de concrete resultaten van je autokeuring. Maar je kunt ze zeker opvragen. Ze kunnen je garagist immers helpen om in te schatten welke maatregelen nodig zijn om het probleem op te lossen.

Kan je garagist de uitstoot meten voordat je naar de keuring gaat?

Nee, vaak kan hij dat niet. De meeste garagisten hebben nog niet de juiste meetapparatuur om de meting op de nieuwe manier uit te voeren of apparatuur die op dezelfde manier meet als in het keuringscentrum.

Hoe kun je het probleem verhelpen?

Als de hoge uitstoot wordt veroorzaakt door een vervuilde katalysator, dan zou je kort voordat je naar de autokeuring gaat – dat kan ook enkele dagen ervoor zijn – gedurende minstens een uur aan een hoge snelheid moeten rijden, d.w.z. minstens 70 km per uur. Dan is de kans groter dat er een regeneratiecyclus op gang komt waarbij de partikels worden verbrand.

Je garagist kan ook proberen het probleem op te lossen door de filter te reinigen met speciale producten. Maar in sommige gevallen zal de filter moeten worden vervangen, wat een kostelijke zaak is. Bovendien heeft het geen zin om vervolgens meteen terug naar de keuring te gaan aangezien die een inrijtijd nodig heeft. En je hebt geen garantie dat het probleem ook daadwerkelijk is opgelost.

Wallonië kan uitweg bieden

Heb je al het mogelijke al geprobeerd en wordt de wagen nog steeds afgekeurd door de nieuwe meetprocedure? Dan kun je uitwijken naar Wallonië voor een volledig nieuwe keuring. Een dieselwagen met Euronorm 5a zal daar door de keuring geraken (tenzij er andere problemen zijn). Het keurattest dat je daar behaalt is legaal en in heel België geldig.