Eieren: weetjes en bewaartips

Klassen van eieren

Eieren worden onder meer in categorieën verdeeld op basis van hun gewichtsklasse: small (S), medium (M), large (L) en extra large (XL). Small staat voor een gewicht tussen 43 en 53 g. Medium betekent dat het ei van 53 tot 63 g weegt. Voor large gelden de grenswaarden 63 en 73 g. Extra large eieren tot slot wegen meer dan 73 g. Op sommige verpakkingen prijkt de vermelding "van verschillende grootte". Dat betekent meteen ook dat het gewicht variabel zal zijn.

Eieren die in de winkel te koop zijn, moeten voldoen aan bepaalde door de wet vastgelegde kwaliteitseisen. Men heeft het over eieren van klasse A. Eieren die niet aan die eisen voldoen, vallen onder klasse B en zijn bestemd voor de levensmiddelenindustrie. Vermelden de verpakkingen "extra" of "extra vers", dan moet het gaan om eieren die hoogstens 9 dagen oud zijn en maximaal 7 dagen eerder werden verpakt. Eenmaal die periode overschreden, moet de handelaar deze vermeldingen verwijderen.

Codes op eieren

Eieren van klasse A moeten elk een stempel dragen met een code. Die code is nodig voor de traceerbaarheid. De code begint met een cijfer van 0 tot 3 (0 = bio-ei; 1 = ei van hen met vrije uitloop; 2 = scharrelei en tot slot 3 = kooi-ei, d.i. waarbij de kippen in legbatterijen zitten), daarna volgt de code van het land van herkomst (bv. BE = België; NL = Nederland) en tot slot het registratienummer van de producent, eventueel gevolgd door het stalnummer. Ook de houdbaarheidsdatum, de legdatum of een specifiek merkteken worden soms op het ei aangebracht.

Eieren bewaren

De houdbaarheid van een ei bedraagt vier weken vanaf de legdatum. Omwille van de versheid en om het risico op Salmonella klein te houden is het aangeraden eieren koel te bewaren. Eieren verliezen gedurende een dag op kamertemperatuur meer van hun versheid dan gedurende een week in de koelkast. U bewaart de eieren het best in hun originele verpakking in de koelkast. Bewaart u ze in de speciale vakjes van de koelkastdeur, dan kunnen temperatuurschommelingen en condensatie het risico op besmetting met Salmonella doen stijgen.

Via de poreuze schaal van eieren kunnen geuren binnendringen. Vermijd daarom ze in de buurt van sterk geurende levensmiddelen zoals look of gerookte vis te bewaren. Ook contact met vocht is te mijden want bacteriën zouden op die manier door de schaal kunnen dringen en het ei aantasten.

Een hardgekookt ei kunt u normaal vijf tot zeven dagen bewaren in de koelkast. Tegenwoordig, en vooral rond Pasen, vindt u in de winkel ook hardgekookte, gelakte eieren met een houdbaarheid van soms wel ruim 35 dagen! De reden voor die lange houdbaarheid ligt in het feit dat de (gekleurde) lak de poriën van het ei afsluit enhet ei als het ware een vacuüm jasje krijgt.

Versheid controleren

Verscheidene trucjes helpen u te bepalen of een ei nog vers is. Bij de ontwikkeling ontstaat een luchtkamer tussen het buitenste en het binnenste schaalvlies. De luchtkamer wordt groter naarmate het ei ouder wordt. Legt u een kakelvers ei in een glas water met zout, dan zal het tot op de bodem zakken. Een ei dat niet meer vers is, komt bovendrijven. De luchtkamer is daarin immers al dermate vergroot dat ze het ei naar boven doet komen.

Ook het eiwit geeft informatie over de versheid. Bij een vers ei is het eiwit stevig. Schudt u een ei zachtjes heen en weer bij uw oor, dan hoort u vrijwel niets. Doet u hetzelfde met een ouder ei, dan hoort u de inhoud bewegen.

Weetjes

• Door een ei te doen ronddraaien kunt u uitmaken of het hardgekookt dan wel rauw is. Een hardgekookt ei zal snel rondtollen, een rauw ei wiebelt.
• Om een hardgekookt ei makkelijk te kunnen pellen, koelt u het na het koken af met koud water.
• Wanneer twee balletjes eigeel tegelijkertijd in de eileider van de hen vallen, wordt een ei met twee dooiers gevormd, ook dubbeldooier genoemd. Soms scheurt een klein bloedvaatje in de eierstokken van de kip, waardoor er wat bloed in het ei terecht kan komen. Het is een misverstand te denken dat een dergelijk ei bevrucht zou zijn. Het bloedstipje is makkelijk te verwijderen met een natgemaakte lepel. Het gebeurt dat een ei omgeven is door een vlies, maar niet door een schaal. Dat noemt men een windei.
• Bij zeer snelle opwarming of afkoeling kan het ei ontploffen. Daarom mag u eieren niet in de magnetron koken. Door de snelle inwendige opwarming komt de schaal immers onder te hoge druk te staan.
• Een eidooier is rijk aan cholesterol. Daarom adviseerde men vroeger om niet meer dan twee eieren per week te gebruiken. Ondertussen luidt het advies anders. Een hoog cholesterolgehalte in het bloed ligt niet aan een hoog gehalte cholesterol in de voeding, maar aan een hoog gehalte verzadigde vetzuren in de voeding. De consumptie van eieren heeft al bij al weinig invloed op het cholesterolgehalte in het bloed, maar overdrijf niet.
• Sinds 2012 is het in de EU (en dus ook in België) verboden om eieren van klassieke legbatterijen te verkopen. Wat wel toegestaan is, zijn de zogenaamde "verrijkte" kooieieren. Deze kooien moeten zitstokken, een scharrelruimte en een legnest hebben. Ze zijn beter, maar nog steeds erg klein, waardoor Belgische verdelers ze sowieso niet meer los verkopen. Ze worden wel nog verwerkt in etenswaren. Gelukkig gaan ook steeds meer supermarkten, restaurantketens en merken het engagement aan om scharreleieren te gebruiken in plaats van kooieieren.