Wie heeft in 2024-2025 een booster nodig tegen covid?

Daar is de herfst, daar is het nieuwe covidvaccin. In de herfst- en wintermaanden zullen we weer meer tijd binnenshuis spenderen en minder verluchten, waardoor de kans bestaat dat er meerdere virussen en luchtwegaandoeningen zoals corona, griep en RSV tegelijkertijd zullen circuleren.

De vaccinatie van risicogroepen moet ernstige gevolgen van besmetting en overbelasting van de ziekenhuizen voorkomen.

Lees meer over griep

Aangepast vaccin tegen covid voor herfst-winter 2024-2025

Voor de vaccinatiecampagne herfst-winter 2024-2025 is een aangepast mRNA vaccin ontwikkeld door BioNTech-Pfizer. Dit vaccin, Comirnaty JN.1®, is specifiek gericht tegen de JN.1-subvariant van het coronavirus, dat in ons land sinds eind 2023 de ronde doet.

Ondertussen is er echter alweer een nieuwe variant dominant, KP.3, die fel op JN.1 lijkt. Daarom verwachten experts dat het aangepaste vaccin ook daar een goede bescherming tegen zal bieden.

Voor wie is vaccinatie tegen covid aanbevolen?

De Hoge Gezondheidsraad heeft nog geen officieel advies gepubliceerd over de risicogroepen voor wie een booster is aanbevolen. De vaccinatiecampagne is in Vlaanderen echter al begin september van start gegaan, omdat de covidpiek in de eerste helft van november verwacht wordt.

Onderstaande informatie is daarom gebaseerd op de voorlopige richtlijnen van Vlaanderen, Wallonië en Brussel.  

Covidvaccinatie wordt aanbevolen voor de volgende hoogrisicogroepen:

• iedereen vanaf 65 jaar
• personen in zorginstellingen
• personen met ernstige obesitas (BMI van 40 kg/m² en meer)
• volwassenen of kinderen met bepaalde chronische aandoeningen
• personen met een verzwakt immuunsysteem en hun gezinsleden
• personeel werkzaam in de zorg, in en buiten ziekenhuizen en zorginstellingen

In bepaalde individuele gevallen kunnen artsen een booster aanbevelen, met name voor volwassenen die roken, fysiek inactief zijn of overmatig alcohol drinken of middelen misbruiken.

Waarom is covidvaccinatie aanbevolen voor deze groepen?

Vaccinatie is aanbevolen voor deze kwetsbare bevolkingsgroepen omdat zij het grootste risico lopen op ernstige gevolgen van COVID-19, zoals ziekenhuisopname, opname op intensieve zorgen of overlijden.

Na vaccinatie vermindert de kans dat je ernstig ziek wordt door COVID-19. Dat is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat er in de herfst en winter, wanneer er meer patiënten in het ziekenhuis belanden door luchtweginfecties, minder zorgpersoneel ziek uitvalt omwille van COVID-19.

Is een booster aanbevolen voor zwangere vrouwen?

Voor zwangere vrouwen is er dit najaar geen algemene aanbeveling om zich te laten vaccineren tegen COVID-19, in tegenstelling tot de voorgaande jaren. Het risico op ziekenhuisopname en een ernstig verloop is bij zwangere vrouwen immers afgenomen, omdat velen van hen ondertussen covid hebben doorgemaakt of gevaccineerd werden.

Zwangere vrouwen met bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, diabetes of overgewicht lopen wel nog een verhoogd risico, net als vrouwen die niet eerder gevaccineerd werden. Zij kiezen beter wél voor een prik. Ben je zwanger, bespreek dan met je arts of een booster aangewezen is.

De beschikbare gegevens wijzen erop dat vaccinatie tijdens de zwangerschap met een mRNA-vaccin zoals dat van BioNTech-Pfizer geen nadelige gevolgen heeft voor de zwangerschap of het kind.

Een griepvaccin blijft wél aanbevolen voor alle zwangere vrouwen. 

Alles over het griepvaccin

Voor wie is de vaccinatie niet aanbevolen?

Bij gezonde kinderen en volwassenen tot 65 jaar die niet tot de hoogrisicogroepen behoren, wordt routinematige vaccinatie tegen COVID-19 niet aanbevolen. Voor hen is het risico op ernstige gevolgen immers heel laag.

Bovendien zal een booster de kans op besmetting en bijhorende symptomen slechts gedurende een heel korte periode verkleinen.

Wat is het optimale tijdstip voor covidvaccinatie?

In Vlaanderen wordt aanbevolen om het vaccin tegen COVID-19 in september of oktober te laten zetten. In Wallonië en Brussel is het momenteel nog wachten op informatie.

Vaccin tegen griep en covid tegelijk of apart?

Als zowel het vaccin tegen COVID-19 als tegen de seizoensgriep voor jou aanbevolen zijn, laat je ze het best gelijktijdig toedienen. De beste periode daarvoor is van 15 tot 31 oktober.

De vrees dat ons afweersysteem overbelast zou geraken door veel vaccinaties op korte tijd, is volkomen onterecht. Wel is het aanbevolen om de twee vaccins op verschillende plaatsen te zetten, bv. één in de linker- en de andere in de rechterarm. Dat is handig om bij reacties als roodheid of zwelling te kunnen nagaan welk van beide vaccins hiervoor verantwoordelijk is.

Als je de griep- en coronavaccins niet gelijktijdig laat zetten, haal je idealiter eerst je booster tegen COVID-19 in september of oktober, en het griepvaccin later, vanaf midden oktober. Laat het liefst minstens 14 dagen tussen beide vaccins.

Waar en wanneer kun je laten vaccineren tegen covid?

• In Vlaanderen worden de vaccins toegediend door huisartsen, apothekers, thuisverpleegkundigen en in de woonzorgcentra. Coronavaccins zullen, in tegenstelling tot griepvaccins, niet aangeboden worden door de arbeidsgeneeskundige dienst van bedrijven. Vaccinatiecentra komen er niet. Sinds begin september kun je bij je huisarts of apotheker een afspraak maken voor vaccinatie.
• In Wallonië wacht men het officiële advies van de Hoge Gezondheidsraad af. De vaccinatiecampagne tegen COVID-19 en griep is nog niet bekendgemaakt. Huisartsen, apothekers of verpleegkundigen kunnen het vaccin toedienen.
• In Brussel zullen de vaccins worden toegediend in apotheken, door huisartsen en thuisverpleegkundigen, of in medische huizen en centra.

Hoeveel kost het vaccin tegen covid?

Covidvaccins worden gratis door de overheid ter beschikking gesteld.

Het zou wel kunnen dat je huisarts kosten aanrekent voor de consultatie waarbij het vaccin toegediend wordt. Apothekers en thuisverpleegkundigen rekenen hiervoor geen kosten aan.

Hoe werkzaam en veilig is het covidvaccin?

Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen dat een boosterprik gepaard zou gaan met extra of andere bijwerkingen in vergelijking met de vorige coronaprikken.

Wetenschappelijk bewijs uit studies

Er zijn nog geen klinische studies gepubliceerd waarin werd nagegaan hoe goed en hoe lang het aangepaste vaccin tegen de JN.1-subvariant beschermt tegen ernstige COVID-19 en tegen infectie, en wat mogelijke bijwerkingen zijn op lange termijn.

Eerdere vaccinatiecampagnes hebben echter wel de werkzaamheid en veiligheid van een booster aangetoond, zowel voor de oorspronkelijke vaccins als voor de aangepaste vaccins van vorige herfst- en winterseizoenen.

In die studies bood een boosterprik tot 6 maanden na de vaccinatie extra bescherming tegen ernstige gevolgen van COVID-19. De bescherming tegen infectie en overdracht van het virus nam daarentegen snel af.

Conclusie: een seizoensgebonden realiteit

Het aangepaste coronavaccin zal hoogstwaarschijnlijk niet het laatste zijn. Aangezien er telkens nieuwe, gewijzigde varianten van het coronavirus zullen opduiken, is de kans reëel dat risicogroepen − net als bij het griepvaccin − elke herfst een aangepast vaccin zullen toegediend krijgen.

Onze aanbevelingen over covidvaccinatie 2024-2025

Er is dit jaar geen systematische inenting van de algemene bevolking. Je zult thuis geen uitnodiging van de overheid ontvangen, maar zelf een afspraak moeten maken bij je arts of apotheek voor de vaccinatie.

De keuze voor de booster is individueel en vrijblijvend. Behoor je tot een risicogroep, dan kun je er dus toch voor opteren om geen booster te nemen. Omgekeerd kun je zonder tot een risicogroep te behoren toch voor een booster kiezen.

Ons advies sluit aan bij de aanbevelingen van de gewesten:

• Behoor je tot één van de risicogroepen, dan raden wij aan om een herhalingsinenting te nemen.

• Behoor je niet tot één van de risicogroepen, dan zijn er geen sterke wetenschappelijke argumenten om een booster te nemen, maar het kan ook geen kwaad.

Opgelet! Een boosterprik biedt vooral bescherming tegen ernstige gevolgen van COVID-19, maar slechts gedurende een heel korte periode tegen besmetting met en overdracht van het coronavirus.

Om besmetting te voorkomen zijn extra maatregelen aanbevolen, zoals een mondmasker dragen (bij voorkeur FFP2), voldoende ventileren, afstand houden en handhygiëne.

Alles over het griepvaccin