Verontrustende hoeveelheden zware metalen aangetroffen in kleimaskers voor je gezicht

Zware metalen in kleimaskers?

We hebben 10 kleimaskers getest (clay masks in het Engels) en vonden in elk product zware metalen, waaronder lood. De hoeveelheden lagen boven de limieten die zijn vastgelegd door de BVL, het Duitse Federaal Bureau voor consumentenbescherming en voedselveiligheid.

Waarom verwijzen we naar de Duitse regelgeving? Simpel: in België en op Europees niveau bestaan er geen vergelijkbare normen voor de aanwezigheid van zware metalen, iets wat we betreuren. Consumenten hebben daardoor geen enkele garantie over de veiligheid van deze producten.

Welke kleimaskers hebben we getest?

• APIVITA Face Mask Pink Clay
• CATTIER Masque argile violette
• DOUGLAS Purifying Face Mask 5 min white clay
• GARNIER 3 in 1 Klei argile anti-puistjes
• KIELHS RARE EARTH DEEP PORE cleansing masque
• KIKO Black clay mask
• MY CLARINS Masque perfecteur de peau Pore-less
• NEUTROGENA Anti-boutons masque nettoyant 2-en-1
• SEPHORA Deep retreat pore-cleaning clay mask
• SISLEY Masque eclat express

Hoe hebben we de kleimaskers getest?

Samen met andere Europese consumentenorganisaties hebben we tien kleimaskers getest om na te gaan welke van de zeven zware metalen erin zaten, en hoeveel.

De resultaten van het labo waren verontrustend. Geen enkel product bleek vrij van zware metalen in hoeveelheden die lager waren dan de waarden die de Duitse voedselveiligheidsautoriteit heeft vastgelegd, een toonaangevende organisatie op dit gebied.

We vonden onder meer antimoon, arseen, cadmium, lood, chroom, kwik en nikkel. Die verontreiniging is mogelijk omdat klei een natuurlijk materiaal is, afkomstig uit bodems die rijk zijn aan mineralen zoals magnesium, calcium, ijzer en koper. Maar die dus helaas ook zware metalen kunnen bevatten.

Zware metalen in je keukengerei?

De resultaten van onze test op de aanwezigheid van zware metalen

De huidige Europese regelgeving voor cosmetische producten staat de aanwezigheid van zware metalen enkel toe als die technisch onvermijdelijk is. Bijvoorbeeld wanneer ze van nature in het product kunnen voorkomen, zoals bij klei. En op voorwaarde dat de producten volgens de juiste productiepraktijken worden gemaakt en veilig zijn voor de menselijke gezondheid.

De Europese regelgeving definieert echter niets.

Daarom gebruikten we voor onze analyse de technische richtlijnen van de BVL (het Duitse Federaal Bureau voor consumentenbescherming en voedselveiligheid). Deze instantie bepaalt welke concentraties aan zware metalen in cosmetica als technisch onvermijdelijk worden beschouwd.

De limieten die door de Duitse richtlijn voor cosmetica zijn vastgelegd:

• Lood: 2 mg/kg. Voor make-uppoeders, blush, oogschaduw, oogpotloden en theater- of carnavalsmake-up geldt een hogere limiet van 5 mg/kg. Voor tandpasta ligt de grens op 0,5 mg/kg.
• Antimoon: 0,5 mg/kg.
• Arseen: 0,5 mg/kg. Voor theater- en carnavalsmake-up bedraagt de limiet 2,5 mg/kg.
• Cadmium: 0,1 mg/kg.
• Kwik: 0,1 mg/kg.

Voor chroom en nikkel is er geen wettelijke limiet vastgelegd, maar er wordt aanbevolen om de grens van 5 mg/kg (ppm) niet te overschrijden.

De gemeten concentraties

Dit waren de testresultaten.

Voor chroom overschreden 4 producten de aanbevolen grens van 5 mg/kg. Alle producten bleven binnen de wettelijke limieten voor nikkel en kwik.

De grootste uitschieter was Kiko, met te hoge waarden voor vijf zware metalen. Daarna volgden de maskers van Sisley, Sephora en Apivita, die de limieten voor drie zware metalen overschreden.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van zware metalen?

Zware metalen kunnen verschillende effecten hebben op het lichaam.

Blootstelling aan zware metalen gebeurt voornamelijk via voeding, drinkwater, milieuvervuiling en tabak. In mindere mate ook via cosmetica en sieraden.

De symptomen van blootstelling kunnen sterk verschillen: van een algemeen gevoel van malaise tot jeuk of andere vormen van eczeem. Het risico is groter bij jonge kinderen, mensen met een overgevoelige of beschadigde huid, en bij per ongeluk inslikken (bijvoorbeeld lippenstift).

Over het algemeen treden deze effecten pas op bij herhaalde of langdurige blootstelling, of bij hoge concentraties. Omdat een kleimasker slechts enkele minuten op de huid blijft voor je het afspoelt, is het risico op directe schade bij occasioneel gebruik klein.

Bijwerkingen zijn dus onwaarschijnlijk na een keer aanbrengen. Pas bij regelmatig of langdurig gebruik kan er een probleem ontstaan, zeker als je ook rekening houdt met andere bronnen van blootstelling, zoals voeding (bijvoorbeeld vis die met kwik is vervuild).

Pure chocolade: te rijk aan zware metalen?

Wat zijn de voordelen en mogelijke bijwerkingen van kleimaskers?

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van een kleimasker?

Waarom zou je een kleimasker gebruiken?

Klei wordt al eeuwenlang ingezet om de huid en het haar te verzorgen. Een van de voordelen is het vermogen om overtollig talg te absorberen en acne te voorkomen. Op de verpakkingen van de geteste producten wordt gesproken over "reinigende" of "zuiverende" effecten. De klei kan groen, wit, rood of bentoniet (van vulkanische oorsprong) zijn.

De mogelijke voordelen bij acne

Kleimaskers absorberen talg en kunnen milde vormen van acne, zoals puistjes, mee-eters en comedonen, voorkomen. Deze vorm van acne ontstaat wanneer poriën verstopt raken met overtollig vuil en talg.

Weet wel dat een kleimasker de oorzaak van acne, die hormonaal kan zijn, niet aanpakt. Bij ernstigere vormen zoals cystische acne raadpleeg je beter een arts of een dermatoloog voor de juiste behandeling.

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van kleimaskers?

Als je het masker te lang laat zitten of te vaak aanbrengt, dan kan je huid irriteren of uitdrogen. Gebruik dit daarom maximaal twee keer per week.

Sommige maskers bevatten extra ingrediënten die je huid kunnen irriteren, zoals glycolzuur. Mogelijke bijwerkingen zijn: een droge huid, jeuk, roodheid of uitslag.

Uit onze tests bleek dat:

• slechts 1 van de 10 producten geen parfum bevatte (Kiehls);
• slechts 3 van de 10 producten geen allergene geurstoffen bevatten. Het masker van Apivita spande op dit vlak de kroon met 5 verschillende allergene geurstoffen. Als je allergisch reageert op cosmetica is het belangrijk om de aanwezigheid van deze stoffen te checken. 

Hoe breng je een kleimasker correct aan?

De meeste kleimaskers worden op een vergelijkbare manier gebruikt. Lees altijd goed de instructies van de fabrikant, waarin staat hoe vaak en hoe lang je het masker moet aanbrengen en hoe je dit correct verwijdert.

Enkele algemene tips:

• Reinig je gezicht grondig. Breng het masker altijd aan op een schone huid, zodat de klei beter kan intrekken.
• Breng het kleimasker aan zoals aangegeven op de verpakking. Begin met een dunne laag en verdeel deze gelijkmatig over je gezicht.
• Laat het masker drogen. Dat duurt meestal 5 tot 10 minuten. Het masker absorbeert oliën en dode huidcellen, waardoor de huidtextuur verbetert. Heb je een droge huid? Verwijder het masker dan wat eerder om uitdroging of irritatie te voorkomen.
• Verwijder het masker. Spoel af met lauw water, dat is minder agressief dan warm water. Is het masker volledig verwijderd? Spoel je gezicht nog eens af en dep droog met een zachte handdoek.

Over het algemeen kun je kleimaskers één of twee keer per week gebruiken. Vaker gebruik kan de huid irriteren of uitdrogen. Ervaar je een branderig gevoel of irritatie tijdens of na het aanbrengen? Verwijder het masker dan meteen en stop het gebruik ervan. Raadpleeg eventueel een dermatoloog of arts.

Wat kost een kleimasker?

De prijzen en hoeveelheden verschillen sterk.

Het goedkoopste product, Garnier, kost € 7,59 voor 150 ml (dus iets minder dan € 51 per liter). Het duurste, Sisley, kost € 119 voor 60 ml (dus bijna € 2000 per liter).

Onze eisen rond zware metalen

We hebben onze resultaten meegedeeld aan de FOD Volksgezondheid, de instantie die in België verantwoordelijk is voor de controle van cosmetische producten, en aan minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke. Zijn kabinet gaf aan: "We zijn ons bewust van dit probleem en voeren al jaren gesprekken met de Raad hierover. We moeten druk blijven uitoefenen op de Europese Commissie zodat zij maatregelen neemt. We volgen dit dossier nauwgezet op."

We erkennen dat het overschrijden van de vastgestelde limieten niet automatisch een gezondheidsrisico vormt voor gebruikers. De producten blijven namelijk slechts enkele minuten op de huid, en dus is het contact kort. Toch vinden we dat fabrikanten meer moeten doen om de concentraties van zware metalen in producten zo laag mogelijk te houden, binnen de technisch haalbare grenzen.

Het is absoluut noodzakelijk om duidelijke limieten op Europees niveau vast te leggen en de Europese regelgeving te harmoniseren voor technisch onvermijdelijke sporen van zware metalen in cosmetica. Dit zou de kwaliteitscontrole van grondstoffen en afgewerkte producten aanzienlijk verbeteren.

De huidige Europese regelgeving laat veel ruimte voor interpretatie toe en maakt het mogelijk om verschillende richtwaarden toe te passen (bijvoorbeeld die van Canada of de Verenigde Staten, die vaak minder streng zijn dan die van de BVL). Wij zijn van mening dat dit leidt tot hiaten in de bescherming van gebruikers en onnodige blootstelling aan potentieel schadelijke zware metalen.

Welke ingrediënten zitten er in jouw cosmetica?