Nieuw informatiedocument helpt aanvullend pensioen te begrijpen

Wat is het informatiedocument over aanvullend pensioen?

Het informatiedocument is een duidelijke en gestandaardiseerde samenvatting van je aanvullend pensioen. Het informeert nieuwe deelnemers op een snelle en efficiënte manier over de belangrijkste punten van hun groepsverzekering, pensioenfonds of ander individueel product van de tweede pijler, zoals het VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen).

Wat staat er in het informatiedocument?

Het informatiedocument voor groepsverzekeringen en pensioenfondsen, waarover wij het zullen hebben, verschilt ietwat van dat voor de individuele producten uit de tweede pijler.

Op het document moeten volgende zaken staan:

• De instelling die jouw pensioenplan beheert (verzekeraar, pensioenfonds)
• Wie aangesloten is bij dit pensioenplan
• Wat het pensioenplan uitkeert op het moment van pensioen
• Of er een overlijdensdekking is
• Soms de kosten
• Het rendement van de afgelopen vijf jaar
• De bijdragen van werkgever en werknemer
• De voorwaarden voor uitbetaling van het aanvullend pensioen

Voor individuele producten van de tweede pijler gaat het om precontractuele informatie: het document moet worden meegedeeld vóór het afsluiten van het contract.

Voor groepsverzekeringen en pensioenfondsen moet het verslag echter onmiddellijk na aansluiting beschikbaar zijn. Er is dus geen verplichting om het te bezorgen aan sollicitanten.

Toch raden wij aan om dit document vooraf op te vragen als je gaat solliciteren voor een nieuwe job. Dankzij de standaardisatie kun je eenvoudig verschillende pensioenplannen vergelijken, nog vóór je een arbeidsovereenkomst tekent. Wanneer twee werkgevers een vergelijkbaar loon aanbieden, kan het pensioenplan immers doorslaggevend zijn.

Wat met je pensioenplan als je van werk verandert?

Onderhandel over de kosten van je pensioenplan

De informatie over de kosten slaat vooral op instapkosten en terugkerende kosten, meestal uitgedrukt in procenten. Hoewel wij vinden dat deze kosten transparant meegedeeld moeten worden, worden ze vaak niet vermeld in het informatiedocument.

Weet echter dat je deze als deelnemer altijd in detail kunt opvragen, want het gaat ook om jouw kapitaal. Dat kan ook voor bestaande deelnemers interessant zijn. Bij eenzelfde beleggingsformule leveren hogere kosten namelijk meestal een lager eindkapitaal op.

Als de kosten hoog blijken (bijvoorbeeld instapkosten van meer dan 1 %), kun je daar na aanwerving over onderhandelen met de werkgever, eventueel samen met collega's of de vakbond.

Tips om het informatiedocument in je voordeel te gebruiken

• Vraag het document op vóór je een arbeidsovereenkomst ondertekent.
• Vergelijk de kosten en onderhandel indien nodig. Vraag ernaar als de kosten niet in het informatiedocument vermeld staan. Alle kosten, zelfs de laagste, verkleinen in principe je eindkapitaal.
• Controleer of je hetzelfde pensioenplan hebt als collega's uit dezelfde categorie. Is dat niet zo, informeer dan naar de objectieve criteria.

Pensioenoverzicht van je persoonlijke situatie

Het pensioenoverzicht vervangt de vroegere jaarlijkse fiche en laat huidige deelnemers toe hun aanvullend pensioensparen en het rendement van hun reserves op te volgen.

Wat staat er in het pensioenoverzicht?

Het overzicht vermeldt onder andere:

• Het reeds opgebouwde kapitaal
• Het geschatte aanvullend pensioen op de wettelijke pensioenleeftijd
• De bedragen die aan de begunstigden zouden worden uitgekeerd in geval van overlijden
• De netto stortingen, de kosten en het resultaat (rendement) in euro

Het overzicht bevat ook een vergelijking met het wettelijk gegarandeerde minimumkapitaal, zodat je kunt nagaan of je reserves in overeenstemming zijn met de regelgeving.

Belangrijke aandachtspunten

• Het rendement wordt niet in procenten weergegeven, wat het overzicht minder transparant maakt.
• Het geschatte pensioen wordt nu berekend op basis van de wettelijke pensioenleeftijd, niet meer op de vervaldatum van het contract.
• Meestal worden drie scenario's voorgesteld in functie van rendement: optimistisch, realistisch en pessimistisch.
• Het eerste geactualiseerde overzicht zal waarschijnlijk vanaf oktober 2026 beschikbaar zijn.

Let op de limieten van de transparantiewet

De transparantiewet moet werknemers beter informeren over hun aanvullend pensioen, maar heeft nog steeds enkele beperkingen:

• Het getoonde rendement kan onduidelijk zijn. Een rendement van 2 % kan bijvoorbeeld minder voordelig zijn dan een rendement van 1,8 %. Het is jammer dat er geen uniforme berekening is opgelegd om dit soort situaties te vermijden.
• Bepaalde belangrijke informatie, zoals het gewaarborgde kapitaal op de vroegere einddatum, is niet langer verplicht.
• In veel gevallen worden de kosten niet vermeld.

Wij raden daarom aan om de informatie steeds goed te controleren, om extra uitleg te vragen aan je werkgever of vakbond, en om pensioenplannen te vergelijken vooraleer je een contract ondertekent.

Conclusie: Gebruik deze tools om te vergelijken en onderhandelen

Het informatiedocument en het pensioenoverzicht vormen twee aanvullende hulpmiddelen:

• Het informatiedocument legt de regels van het plan uit voor nieuwe deelnemers.
• Het pensioenoverzicht geeft exacte cijfers voor jouw persoonlijke situatie.

Om je pensioenspaarpot te optimaliseren en je financiële toekomst veilig te stellen, gebruik je deze documenten om te vergelijken, begrijpen en onderhandelen.

Zo goed mogelijk voorbereid op pensioen