Fotovoltaïsche panelen en elektrische verwarming: niet het winnende duo dat je zou verwachten
De combinatie "fotovoltaïsche installatie + elektrische verwarming" wekt de belangstelling van consumenten die hun verwarmingsfactuur willen verlagen. Is dit wel echt een winnende oplossing? Wel, schijn bedriegt.
"Ik plaats enkele elektrische radiatoren, fotovoltaïsche panelen op mijn dak en ik heb een verwarming voor 0 euro per jaar. Bovendien ben ik volledig autonoom."
Helaas is dit te simpel om waar te zijn.
In feite zijn er slechts twee gevallen waarin een combinatie van fotovoltaïsche panelen met elektrische verwarming te rechtvaardigen is.
- Ingeval je al elektrische verwarming hebt. De installatiekosten zijn betaald en het is niet eenvoudig om over te schakelen op een andere verwarmingsmethode. In deze situatie is het begrijpelijk dat je in de verleiding komt om zonnepanelen te plaatsen en zodoende de facturen te verlagen.
- Je bent de trotse eigenaar van een zeer lage energiewoning (type "passiefwoning"), waarvan je amper 2 à 3000 kW verbruikt voor de verwarming van de woning. Het is dan verleidelijk om de verwarming, het warm water, de elektrische huishoudtoestellen en de verlichting te compenseren met een (grote) fotovoltaïsche installatie, vooral wanneer enkele elektrische radiatoren volstaan.
Zelfs in die gevallen zal het echter nuttig zijn om rekening te houden met enkele elementen. Bestudeer zeker de andere mogelijkheden van verwarming voordat je begint!
- Wens je zonnepanelen te plaatsen, schrijf je dan in op onze groepsaankoop zonnepanelen!
Zulle enkele elektrische radiatoren en zonnepanelen op het dak echt jouw verwarmingsfactuur tot nul kunnen herleiden? Wel, niets is minder waar en wij vertellen waarom.
Installatieprijs
Het plaatsen van zonnepanelen is niet gratis. Voor een productie van 10 000 kWh elektriciteit heb je een perfect georiënteerde installatie nodig met een prijskaartje van ongeveer € 13 000. Dit betekent zo’n € 500 tot 650 per jaar in een vereenvoudigde afschrijvingsberekening.
Gebruik en netvergoeding
Wie elektrische verwarming en zonnepanelen heeft, zal nooit onafhankelijk zijn van het net. Van oktober tot maart zal de stroomproductie van panelen goed zijn voor slechts 10 tot 20% van de energie die nodig is voor de verwarming, en dat zijn dan nog optimistische cijfers. 80 tot 90% van de vereiste energie wordt dus van het net afgenomen.
Dit is een niveau van zelfverbruik dat twee keer lager ligt dan dat van de elektrische huishoudapparatuur, dat varieert van 35 à 50% (zonder batterijen).
Van april tot september, dus buiten het stookseizoen, wordt 75% van de fotovoltaïsche elektriciteit geproduceerd.
In Vlaanderen is er bovendien al een netvergoeding (prosumententarief) en in het Waals Gewest is die aangekondigd tegen 2020. In het voorbeeld van 10 000 kWh moet aldus een vergoeding van ongeveer € 800 tot 1100 per jaar worden betaald boven op de afschrijving van de panelen. Ter vergelijking, 10 000 kWh aardgas kost € 500 (de kosten van ketel en radiatoren buiten beschouwing gelaten).
In Brussel beperkt het maximum van 5 kW sterk de mogelijkheid om elektrische verwarming met zonnepanelen te combineren. Aangezien "compensatie" sinds januari 2020 is verdwenen, wordt dit duo steeds onsamenhangender.
Tot slot vergt elektrische verwarming een hogere aansluitcapaciteit. Tot nu toe betaalt de Belg weinig voor een hogere capaciteit, maar dat kan in de toekomst - vanaf 2021? - veranderen en de factuur voor de eigenaar van elektrische verwarming nog doen oplopen.
Meer ruimte voor ander verbruik
Om een (minimaal geïsoleerde) woning te verwarmen is 8 tot 10 000 kWh aan energie nodig. Als we daar het basisgebruik voor elektronische huishoudapparatuur en verlichting aan toevoegen, overschrijden we de dekkingslimiet voor een binnenlandse fotovoltaïsche installatie, die +/- 10 000 kWh is in Vlaanderen en in Wallonië, voor een zeer goed georiënteerde installatie. Dus met elektrische verwarming zal het niet mogelijk zijn om het verbruik te dekken van alle toepassingen die enkel op elektriciteit werken en waarvoor de fotovoltaïsche installatie rendabel (en prioritair) was.
Zoals we in de inleiding aanhaalden, zouden sommige situaties toch de combinatie van fotovoltaïsche panelen met elektrische verwarming kunnen rechtvaardigen.
- Als je al elektrische verwarming hebt:
de installatie is er al, overschakelen op een andere verwarmingsinstallatie is niet gemakkelijk.
De bedenkingen in verband met de prijs voor het gebruik van het net blijven evenwel, en er stellen zich andere vragen: er is gewoonlijk een dag- en nachtmeter of een exclusieve nachtmeter en een verandering van meter kan kopzorgen met zich brengen. Als je alles op een normale meter (enkelvoudig tarief) plaatst, kan de factuur met 35 tot 65% stijgen voor het gedeelte dat niet wordt gedekt door de fotovoltaïsch installatie. Men moet dus vaak de dag- en nachtmeter behouden en het restverbruik verdelen over de "nacht"(daluren) en "dag" (piekuren). Een evenwichtsoefening die niet altijd eenvoudig is.
- Woon je in een zeer lage energiewoning (van het type "passiefwoning"),
dan is de verleiding groot om het verbruik van de verwarming (maximaal 2 000 tot 3000 kWh), het warm water, de elektronische huishoudapparatuur en de verlichting te dekken met een (groot) fotovoltaïsch systeem.
Het probleem van het gebruik van het net blijft actueel, maar voor een lager verbruik en lagere capaciteit. Ook al is er geen enkele wonderoplossing, toch bestaan er systemen die rationeler zijn in termen van energiegebruik, zoals een pelletkachel (of gaskachel) of een warmtepomp.
Kortom
De toekomst van zonnepanelen voor woningen ligt wellicht in het zo veel mogelijk zelf verbruiken van de geproduceerde energie. Elektrische verwarming past niet in dit plaatje, omdat je veel verbruikt wanneer er weinig zon is (’s morgens, ’s avonds en in de winter). Batterijen kunnen dit slechts heel gedeeltelijk oplossen.
Denk dus goed na voordat je kiest voor elektrische verwarming. De combinatie met fotovoltaïsche panelen is een stuk minder optimaal dan algemeen wordt aangenomen.