Energieprijzen verpulveren alle records op de energiebeurzen: dringende maatregelen noodzakelijk!

Waren de energieprijzen de afgelopen maanden al torenhoog, dan gooit de oorlog in Oekraïne olie op het vuur. Op de Nederlandse termijnmarkt voor aardgas werd vorige week voor het eerst in de geschiedenis een prijs van 200 euro per MWh genoteerd. Gisteren werd dat record nog verpulverd en werd op een bepaald moment zelfs 345 euro per MWh opgetekend. Dat is 20 keer meer dan een jaar geleden. Dit is ongezien!

Deze grote prijsschommelingen hebben alles te maken met het conflict in Oekraïne. Er heerst onrust op de energiemarkt, ingegeven door een vrees dat de bevoorrading in het gedrang zou komen, bijvoorbeeld doordat Rusland de gaskraan zou toedraaien. Europa is voor ongeveer 40% afhankelijk van Russisch gas. Sinds het begin van de Russische inval is de gasprijs met 160% de lucht in gegaan. En de prijs van een vat Brent-olie uit de Noordzee bereikte het hoogste niveau sinds 2008.

Wat betekent dat voor mijn energiefactuur?

Als je nog een vast contract hebt, blijf je voorlopig nog even buiten schot. Maar als je contract afloopt, is de kans groot dat je op een variabel tarief bent aangewezen. En dat is ander verhaal. Variabele tarieven worden ofwel maandelijks ofwel driemaandelijks geïndexeerd op basis van de evoluties op de groothandelsmarkten. Dit zal zeker doorsijpelen in het tarief dat je zelf betaalt. Hoe snel hangt af van jouw specifieke contract. En er zijn vandaag weinig hoopgevende signalen dat de prijzen snel opnieuw zullen normaliseren.

Ook de prijzen voor stookolie swingen de pan uit: vandaag bedraagt de officiële mazoutprijs voor een bestelling tot 1 000 liter 1,22 euro. Daardoor betaal je 630 euro meer voor een levering van 1000 liter dan exact een jaar geleden. En aan de pomp betaal je voor een liter benzine 95 E10 vanaf morgen 1,95 euro en voor diesel 2,08 euro per liter.

De situatie is onhoudbaar: actie is vereist vanwege alle overheden!

Deze situatie van uit de pan swingende energieprijzen is onhoudbaar. Als dit blijft duren, stevenen we af op sociale drama’s waarbij veel gezinnen hun energiefactuur niet meer zullen kunnen betalen en nog meer leveranciers overkop zullen gaan. Eerder raakte al bekend dat de energieleveranciers tussen half maart 2020 tot half december 2021 1,06 miljoen aanvragen voor betalingsuitstel of afbetaalplannen te verwerken kregen, voor een totale waarde van 609 miljoen euro. Dat riskeert met de huidige prijzen alleen maar te verergeren. We roepen de overheden dan ook met aandrang op om urgente maatregelen te nemen om de factuur van de gezinnen, die vandaag al kreunen onder de torenhoge prijzen, te verlichten.

Eerder besliste de federale regering om de btw op elektriciteit naar 6% te verlagen vanaf 1 maart en een eenmalige verwarmingspremie toe te kennen van 100 euro. Volgens ons waren de maatregelen te beperkt en kwamen ze te laat. Zo bleef de btw op de gasfactuur ongewijzigd terwijl die in vergelijking met vorig jaar is verdrievoudigd. Wij vernemen dat de federale regering nu toch overweegt om ook voor aardgas naar 6% te gaan. We juichen het voortschrijdend inzicht toe. Alleen is het jammer dat dit pas gebeurt nu de lente voor de deur staat. Want hierdoor zal het volledige winterverbruik – maar liefst 80% van het aardgasverbruik vindt plaats tussen begin oktober en eind maart - aan 21% worden afgerekend. Daarnaast zijn absoluut extra steunmaatregelen noodzakelijk voor gezinnen die met stookolie verwarmen.

Een verdere verlenging van de uitbreiding van de doelgroep voor het sociaal tarief blijkt ook op de agenda te staan en is inderdaad noodzakelijk. De maatregel, die van toepassing is op zo’n 450 000 extra gezinnen, boven op de 450 000 gezinnen die het “klassieke” sociaal tarief genieten, werd eerder al verlengd tot 30 juni 2022. Wij drongen al aan op een structurele verankering van de tijdelijke maatregel. Ook een inperking van de accijnzen op motorbrandstoffen via het omgekeerde cliquetsysteem is volgens ons een goede zaak om de continu prijsstijgingen aan de pomp een halt toe te roepen. 

Tegelijk moeten ook de gewesten dringend nadenken over oplossingen. Niets doen omdat een consensus ontbreekt is onverantwoord. Wij denken in eerste instantie aan een bredere fiscale hervorming van de elektriciteitsfactuur waarbij regionale heffingen die de factuur nodeloos duur maken op een alternatieve manier worden gefinancierd. Om die eis te ondersteunen, kun je nog steeds onze petitie ondertekenen. 

Tot slot pleiten we voor verdere structurele maatregelen. Zo moeten overheden meer dan ooit inzetten op isolatie en hernieuwbare energie om consumenten minder afhankelijk te maken van de wispelturige energieprijzen.

TEKEN MEE ONZE PETITIE VOOR EEN BETAALBARE ENERGIEFACTUUR