Hoe kies je een antivirus?

Wat is een virusscanner en waarom heb je het nodig?

Wat is een virusscanner?

Een virusscanner of antivirussoftware is een programma dat je computer of netwerkapparaat beschermt tegen virussen en andere schadelijke software zoals trojaanse paarden, wormen, ransomware, spyware, keyloggers enz. 

De scanner blokkeert malafiede websites zodat je daar niet naartoe kunt surfen en daarnaast worden ook verdachte downloads geblokkeerd, verdachte programma's geïsoleerd en indien nodig verwijderd. Met een virusscanner kun je ook altijd op elke moment zelf je hele computer scannen op zoek naar verdachte software of bestanden en er is ook altijd een real-time beveiliging.

Waarom is een virusscanner belangrijk?

Degelijke firewall- en antivirussoftware is essentieel. Elke computer die met het internet verbonden is, loopt het risico aangevallen te worden door cybercriminelen en andere personen met slechte bedoelingen. Daarnaast kan een geïnfecteerde usb-stick of externe harde schijf ook de veiligheid van de pc in gevaar brengen. Er bestaan heel wat verschillende soorten van dergelijke software (malware in het Engels). Deze kunnen:

• de werking van de computer ernstig verstoren;
• je bestanden blokkeren, verwijderen of versleutelen; 
• snuffelen in je activiteiten en informatie (bv. bank- of bedrijfsgegevens) naar buiten versturen;
• hackers in staat stellen om van op afstand de controle over te nemen van je pc.
• je login- of betaalgegevens ontfutselen via phishing
• de rekenkracht van je computer voor eigen gewin inzetten

Indien een indringer er ondanks de firewall in slaagt om zich toegang te verschaffen tot je computer, kan het antivirusprogramma tot actie overgaan, hetzij automatisch in werkelijke tijd (het scant je toestel permanent) of handmatig (op jouw verzoek). Om je toestel te beschermen, vergelijkt het programma dan de verdachte bestanden met een lijst van virusdefinities, 'handtekeningen' genaamd.

Het kan ook overgaan tot een heuristische analyse. Daarbij probeert de virusscanner een gedrag op te sporen dat vergelijkbaar is met dat van een virus. Wanneer hij dat opmerkt, verwijdert hij het bestand of plaatst het in quarantaine waardoor het geen schade kan berokkenen.

Wat is het verschil tussen een virusscanner en firewallsoftware?

Een firewall controleert de toegangspoorten van je computer, al het binnenkomende en uitgaande verkeer; hij waarschuwt je voor twijfelachtige elementen die hij detecteert.

De keuze van een aparte firewallsoftware is niet echt meer van belang, want de software komt bijna altijd meegeleverd met de virusscanner ofwel maakt je pc al gebruik van de Windows firewall. In de meeste gevallen richt de meegeleverde firewall zich gewoon tot de Windows firewall.

Welke functies heb je nodig bij een virusscanner?

Fabrikanten pakken graag uit met een lijst van functies, maar eigenlijk is de belangrijkste functie de algemene bescherming en daarvoor vertrouw je best op onze tests.

Het is bijvoorbeeld niet omdat een fabrikant beweert dat zijn product je toestel tegen ransomware beschermt dat de virusscanner dit in de praktijk ook goed doet. Sterker nog, sommige virusscanners die zogezegd geen anti-ransomware functie hebben beschermen beter tegen ransomware dan viruscanners die deze functie hebben omdat zij de malware beter detecteren bij het downloaden of het installeren.

Binnen de testresultaten van de bescherming neem je best een kijkje naar de deelresultaten en zeker naar de phishingtest.Deze functies zijn vaak inbegrepen in een betalende versie of extra bij te kopen en kunnen extra bescherming bieden:

Welke systeemvereisten heb je nodig?

De meeste redelijk recente laptops zullen niet veel last hebben van het draaien van een antivirus. Een virusscanner heeft volgend werkgeheugen nodig:

• Op macOS reken je best op minimaal 290 MB tot maximum 1145 MB, met gemiddeld zo'n 572 MB aan RAM.
• Op Windows heeft een antivirus minimum 177 MB tot maximum 821 MB nodig, met een gemiddelde RAM van 405 MB.

Naar opslag toe neemt een antivirus op Windows gemiddeld 1,5 GB in beslag volgens onze labo tests. Enkele uitschieters hebben 3,5 GB nodig. Controleer de minimale systeemvereisten voor de installatie van beveiligingssoftware op je computer en reken voor Windows minimaal op 423 MB. Neem enige marge in acht, want de uitgevers van beveiligingssoftware zijn vaak erg optimistisch. Deze software zal je toestel vertragen als het niet krachtig genoeg is of niet aan de systeemvereisten voldoet.

Op macOS is het een tikje minder: minimaal 601 MB, maximaal 1367 MB (of 1,3 GB) en gemiddeld zo'n 887 MB.

Populaire merken van firewallsoftware en virusscanners

Populaire merken in onze vergelijker zijn Avast, AVG, AVIRA, Bitdefender, ESET, F-Secure, G Data, Kaspersky, McAfee, Microsoft, Norton, Sophos en Trend Micro.

Gratis firewallsoftware en virusscanner opties

Is een gratis virusscanner voldoende?

Sommige gratis antivirusprogramma's bieden zeer goede bescherming. Vooral tegen phishing bieden ze meer dan de ingebouwde (ook gratis) virusscanners van Windows en macOS. Je zal wel één of andere vorm van advertenties moeten tolereren.

Is Windows Defender goed genoeg?

Een andere goede (en goedkope) optie is Microsoft Defender, deze komt voorgeïnstalleerd met Windows en toont geen advertenties. Het programma werkt uitstekend om malafide websites en geïnfecteerde bestanden te detecteren en blokkeren, maar het ontbreekt aan een anti-phishing, geeft te vaak vals alarm en presteert bij de slechtere op onze heuristische test. Neem ook deze extra veiligheidsmaatregelen:

• houd je besturingsysteem up-to-date;
• verbeter de detectie van phishingpogingen door te surfen met Mozilla Firefox of Microsoft Edge in plaats van Google Chrome;
• zelfs al signaleert Defender te veel valse positieven, blijf de waarschuwingen toch ernstig nemen.

Net zoals Windows komt macOS met ingebouwde bescherming. Deze presteert minder dan virusscanners van derden maar volstaat wel voor de gebruiker die enkel via de App Store installeert en niet voor phishing pogingen valt.

Soms gaat de virusscanner zélf met je gegevens aan de haal

Houd rekening met het risico dat je virusscanner gegevens over je surfgedrag kan bewaren en de fabrikant van de software die informatie doorverkoopt aan derden. Niet elke fabrikant van virusscanners doet dat, maar degenen die het wel doen, komen daar niet per se openlijk voor uit.

Volstaat de gratis virusscanner van mijn operator?

Proximus, Telenet en VOO bieden aparte antiviruspakketten aan of als onderdeel van sommige bundels. Afhankelijk van de situatie kan het een degelijke keuze zijn.

Wat betreft de vendor lock-in: wees je ervan bewust dat veranderen van provider mogelijk ingewikkelder wordt als dat betekent dat je ook van antivirusprogramma moet veranderen.

Wat betreft het achterliggende antivirusprogramma: providers maken gebruik van bestaande virusscanners. Vandaag presteren die goed, maar het is soms onduidelijk welke onderliggende oplossing ze gebruiken en of dat in de toekomst kan of zal veranderen.

Betaalde firewallsoftware en virusscanner opties

• geen reclame, al zondigen betalende versies van AVG, Avast en Avira zich hier ook aan;
• klantenservice die je kan contacteren;
• extra functionaliteiten zoals een wachtwoord manager, VPN en opruim of back-up tools. Al vind je voor veel toepassingen beter en goedkoper elders.

Waar vind ik een virusscanner en hoe installeer ik die?

Waar koop je een betalende virusscanner?

Er gelden voortdurend promoties op betalende virusscanners en vaak vind je ze ook nog eens goedkoper op een website als licentie2go.com. Meestal geldt de korting wel enkel voor het eerste jaar en moet je er rekening mee houden dat automatisch verlengen van het abonnement vaak staat aangevinkt wanneer je je aankoop doet. Als je dat niet wil, moet je dat manueel uitvinken en als dat niet mogelijk is, zul je moeten zoeken in je aanmeldingse-mail of in de instellingen van het programma. We raden dat ook aan, want de prijsstijging in het tweede jaar kan behoorlijk groot zijn.

Waar kun je een gratis virusscanner downloaden?

Veel van de gratis virusscanners zijn verstopt op de website van hun fabrikanten. Gratis versies van bijvoorbeeld Kaspersky, Bitdefender, AVAST, AVG en AVIRA kun je vinden via de downloadlinks in onze productvergelijker.

Conclusie

Blijf voorzichtig

Geen enkele beveiligingssoftware, zelfs betalend, is waterdicht. Download alleen betrouwbare bestanden en open geen verdachte bijlagen (zelfs niet als je de afzender kent). Houd ook systematisch al je software up-to-date. Verzend tot slot nooit je login of paswoord en maak regelmatig een externe back-up van je gegevens om erover te beschikken in geval van een probleem.

Samenvatting van de belangrijkste punten

• Firewallsoftware en virusscanners zijn essentieel om je computer te beschermen tegen malware maar niet onfeilbaar;
• Bij betalende antivirussoftware krijg je klantenservice en extra functionaliteiten, maar deze functies zijn vaak elders goedkoper en/of beter te vinden. Een voordeel is zeker wel dat je geen advertenties of reclame te zien krijgt (behalve bij Avast, AVG en AVIRA).

Aanbevelingen voor consumenten

• De ingebouwde virusscanner van Microsoft, Windows Defender, is een goede keuze indien je niet gevoelig bent voor phishing en met de valse negatieven kunt leven;
• Er bestaan zeer goede gratis virusscanners met uitstekende resultaten tegen phishing. Je moet de reclame er wel bij nemen;
• Voordat je een extra functionaliteit bij de fabrikant van je virusscanner koopt, ga je best na of er geen betere en goedkopere oplossingen zijn.