Waarom spirulina gebruiken als je ijzertekort hebt?

Waarom spirulina gebruiken als je ijzertekort hebt?

Een van onze abonnees stelde ons een vraag over spirulina. Ze had bloedarmoede door een tekort aan ijzer en vroeg ons of een voedingssupplement op basis van spirulina nuttig zou kunnen zijn om dit tekort aan te vullen.

Spirulina is een blauwgroene microscopische alg die in zout water voorkomt. Deze wordt als goede bron van ijzer in de markt gezet en, dankzij de hoge voedingswaarde (proteïnen, vitaminen en mineralen) door fabrikanten van voedingssupplementen voorgesteld als een echte 'superfood'.

Hoewel spirulina van plantaardige oorsprong is, wordt het ijzer uit spirulina goed opgenomen door ons lichaam, omdat het geen omhulsel heeft ( zoals peulvruchten bv.) dat fytaten bevat. Fytaten remmen de opname van ijzer in ons lichaam.

Spirulina wordt heel vaak gebruikt in voedingssupplementen.

Er werd een klacht ingediend door Testaankoop voor nog niet aangetoonde of niet-toegelaten claims.

In haar vraag verwijst onze abonnee in het bijzonder naar Spirulina Sprinkles van het merk Algo-Ritme. In 2022 diende Testaankoop twee klachten in tegen de fabrikant van dit supplement. De eerste klacht ging over het gebruik van een aantal niet-toegelaten gezondheidsclaims.

Het Europese Voedselagentschap (EFSA) onderzoekt momenteel of spirulina de immuniteit kan verhogen, de energie kan verbeteren en gewichtsverlies kan bevorderen. Er werd echter niet aan EFSA gevraagd om volgende claims te analyseren:

• Verlaagt je cholesterol;
• Verbetert je sportprestaties;
• Vecht tegen ijzertekort.

Deze drie claims, die we in mei 2022 op de website van Algo-Ritme aantroffen, zijn daarom duidelijk niet toegestaan. Als gevolg van onze klacht zijn alle niet-toegelaten claims van de website verwijderd.

Vergelijking tussen spirulina en voeding

Volgens de fabrikant bevatten Spirulina Sprinkles 125 mg ijzer per 100 gram. Hij raadt aan om 3 tot 6 gram spirulina per dag te nemen (d.w.z. 3,75 tot 7,5 mg ijzer). Alleen laboratoriumtests kunnen deze informatie van de fabrikant over de hoeveelheid ijzer in zijn product bevestigen (of ontkrachten). Wat we wel kunnen bevestigen is dat spirulina geen fytaten bevat. Dit betekent dat het ijzer gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen, alhoewel het eigenlijk om niet-heemijzer gaat.

De fabrikant vergeleek één eetlepel van zijn voedingssupplement met de hoeveelheid ijzer in een kilo spinazie, wat ons wat vergezocht lijkt. Bovendien wekt deze vergelijking de indruk dat een evenwichtige en gevarieerde voeding onvoldoende is en dat voedingssupplementen een alternatief zijn voor een normaal dieet. Dergelijke claims zijn niet toegestaan.
Dankzij onze tussenkomst heeft de fabrikant ze van de website verwijderd.  

Algo-Ritme, spirulina sprinkles.

Wat zijn de gezondheidsrisico's als je spirulina neemt?

Spirulina die in het wild wordt gekweekt kan soms verontrustende hoeveelheden zware metalen bevatten. Die kunnen problemen veroorzaken zoals maagpijn, sufheid en jeuk.

Spirulina sprinkles bevatten veel provitamine A (bètacaroteen). Doordat heel wat andere voedingsmiddelen echter al een bron van vitamine A zijn, is het risico op overdosering reëel voor wie grote hoeveelheden spirulina inneemt. Hierdoor kunnen symptomen ontstaan zoals een verlies van eetlust, hoofdpijn, droge huid, botpijn, haarverlies of abnormale vermoeidheid.

NAAR ONZE VITAMINEGIDS

 

Spirulina Sprinkles zijn geen goed vitamine B12 supplement voor vegetariërs/vegans

De website van dit product geeft de indruk dat spirulina sprinkles een goede bron zijn van vitamine B12. Dat is echter niet het geval: plantaardige vitamine B12 is niet werkzaam.

Vegetariërs en veganisten die op dit product zouden vertrouwen als supplement voor vitamine B12, zouden op die manier toch een tekort kunnen oplopen.

Het belang van ijzer voor een goede gezondheid

Spirulina wordt voorgesteld als een manier om een ijzertekort aan te vullen. Maar waarom is ijzer belangrijk voor je gezondheid?

IJzer is een belangrijk bestanddeel van hemoglobine, een stof die rode bloedcellen nodig hebben om zuurstof te vervoeren. Een ijzertekort uit zich meestal in vermoeidheid, bleekheid, hoofdpijn, kortademigheid, enz. Een ernstig tekort kan leiden tot bloedarmoede, zoals in het geval van onze abonnee.

Wat is bloedarmoede?

Een ijzertekort komt vaak voor, zeker bij vrouwen die veel bloed verliezen tijdens de maandstonden. Er zijn echter ook andere mogelijke oorzaken, zoals een eetpatroon dat te weinig ijzer bevat, een acute infectie of gastro-intestinale bloedingen. Een ijzertekort kan ook leiden bloedarmoede.

De aanbevolen hoeveelheid ijzer voor een vrouw bedraagt 15 mg per dag, maar sommige vrouwen hebben meer ijzer nodig dan ze uit hun voeding kunnen halen of hebben tijdelijk een grotere behoefte (bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap). Vraag hiervoor altijd advies aan een arts.

 

BEKIJK HIER ONZE MINERALENGIDS

Hoe kan ik een ijzertekort aanvullen?

Bij een beperkt ijzertekort kan het volstaan om de hoeveelheid ijzer in je voeding te vergroten, maar houd er rekening mee dat ons lichaam maar een beperkte hoeveelheid ijzer uit onze voeding kan opnemen. Bovendien wordt ijzer niet altijd op dezelfde manier opgenomen:

• Dierlijke levensmiddelen bevatten zogenaamd heemijzer: ongeveer 25 % hiervan wordt door ons lichaam opgenomen.

• Plantaardige levensmiddelen bevatten niet-heemijzer. Hiervan wordt slechts 5 tot 10% door ons lichaam opgenomen.

Enkele voorbeelden van het ijzergehalte per portie (ijzergehalte staat tussen haakjes), vergeleken met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 15 mg:

Heemijzer:

• 150 g varkenslever (22 mg)
• 1 bloedworst van 150 g (10 mg)
• 150 g kalfs-, schapen- of kippenlever (12 tot 15 mg)
• 150 g varkensvlees, rundvlees, lamsvlees, gevogelte (3 tot 4 mg)
• 150 g vis (1,5 mg).

Niet-heemijzer:

• 1/2 zakje spinazie, ofwel 250 g rauw ofwel 75 g bereid (10 mg)
• 50 g gekookte peulvruchten (3,5 mg)
• 2 sneetjes of 80 g volkorenbrood (2 mg)
• 1 kom met 30 g cornflakes (2 mg)
• 1 ei van 60 g (1 mg)
• 250 g fruit of 200 g gekookte groenten (1,5 tot 3 mg)
• een handjevol noten (0,9 tot 1,2 mg)
• 200 g aardappelen (1,5 mg)
• 30 g pure chocolade (1 mg).

Hoe kun je beter ijzer opnemen?

Bij dierlijk ijzer heeft de samenstelling van de rest van de maaltijd weinig impact op de ijzerabsorptie. Bij niet-heemijzer is dat echter anders.

De opname van ijzer kan immers bemoeilijkt worden door de aanwezigheid van fytaten (zoals in volkorengranen, soja of peulvruchten), tannines (zoals in wijn en koffie), oxalaten (bijvoorbeeld in chocolade, rabarber en spinazie), calcium (zoals in kaas en melk) en polyfenolen (bijvoorbeeld in thee).

Vitamine C (in fruit, sinaasappelsap of aardappelen) en de organische zuren in fruit en groenten (zoals citroenzuur, appelzuur, wijnsteenzuur en barnsteenzuur) stimuleren dan weer de opname van ijzer door het negatieve effect van fytaten te neutraliseren.

Bovendien neemt de absorptie van ijzer spontaan af als er geen tekorten zijn en zal ons lichaam omgekeerd ook meer ijzer opnemen uit de voeding als dat wel het geval is.

Wanneer is het een goed idee om ijzertabletten te nemen?

Wanneer uit een bloedtest een ijzertekort blijkt, zullen spirulina of supplementen op basis van spirulina als oplossing niet volstaan: de dosering ervan is ontoereikend om de reserves van personen met een ijzertekort weer aan te vullen. Het is dan beter om ijzertabletten in te nemen die wel een voldoende grote hoeveelheid bevatten.

Bovendien is er een betere controle op die geneesmiddelen van overheidswege. De kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid worden gegarandeerd, terwijl bij geregistreerde voedingssupplementen enkel wordt nagegaan of de claims op het etiket correct zijn en het product daadwerkelijk de op het etiket vermelde ingrediënten bevat en geen toxische stoffen.

Hier zijn de verschillende toegelaten geneesmiddelen (verkrijgbaar op voorschrift) en hun ijzergehalte:

• Ferricure (ijzerpolysacharaat): 150 mg

• FeroGrad/Fero-Gradumet (ijzersulfaat): 105 mg

• Tardyferon (ijzersulfaat): 80 mg

• Losferron (ijzergluconaat): 80 mg

Welk product het meest aangewezen is, hangt onder meer af van de bijwerkingen. De verschillende geneesmiddelen kunnen bijvoorbeeld leiden tot diarree of net tot constipatie. Het wordt aangeraden om ijzer 's morgens op een nuchtere maag in te nemen omdat bepaalde voedingsmiddelen de opname ervan kunnen beïnvloeden. Mag je sinaasappelsap drinken als je ijzer inneemt ? Ja, een glas sinaasappelsap is geen enkel probleem. Vitamine C heeft immers een positief effect op de opname van ijzer.

Vraag altijd je huisarts om advies. Hij of zij kan aangeven wat voor jou specifiek de beste oplossing is op basis van je bloedwaarden en je medische voorgeschiedenis. Houd je echter strikt aan de voorgeschreven dosis. Een ijzeroverdosering is namelijk niet onschuldig en kan een impact hebben op de lever en tot ernstige gevolgen leiden bij kinderen.

Onze platformen over voeding

Heb je nog vragen op voedingsvlak? Neem dan regelmatig een kijkje op onze platformen over de verschillende aspecten van onze voeding.

HOE KAN IK EVENWICHTIGER ETEN?