Mondmaskers: onze tips & tricks

Om de vraag "Zijn mondmaskers nuttig?" te beantwoorden moeten we eerst en vooral verduidelijken dat we het hier hebben over mondmaskers voor het grote publiek, dus chirurgische maskers, wegwerpbare comfortmaskers en stoffen maskers.
Verder is het belangrijk om de vraag op te splitsen in 2 delen:

• "Zijn zulke mondmaskers nuttig om anderen te beschermen en de verspreiding van het coronavirus in de bevolking te verminderen?" Het antwoord hierop is volmondig "ja".
• "Zijn zulke mondmaskers nuttig om jezelf te beschermen?" Het antwoord hierop is minder eenduidig.

Bescherming van anderen

Alhoewel er bij het begin van de pandemie werd getwijfeld aan het nut van mondmaskers voor de algemene bevolking, bestaat daar ondertussen geen twijfel meer over. Er is immers overtuigend bewijs dat het dragen van mondmaskers bij de algemene bevolking de verspreiding van het coronavirus en het aantal coronabesmettingen afremt.

De meest overtuigende studie hiervoor is een studie bij bijna 350 000 mensen in Bangladesh. In een aantal willekeurig gekozen dorpen werden mondmaskers gratis uitgedeeld en werd uitleg gegeven over hoe inwoners zo’n masker correct moesten dragen en waarom. In andere dorpen werd dat niet gedaan. Daar waar er mondmaskers werden uitgedeeld en uitleg werd gegeven ging 42,3% van de bevolking de maskers correct dragen, tegenover 13,3% in de dorpen waar mondmaskergebruik niet werd gepromoot. De toegenomen mondmaskerdracht leidde tot 9,5% minder personen met symptomen van COVID-19, bevestigd door de aanwezigheid van antilichamen tegen het coronavirus in hun bloed. In dorpen waar chirurgische mondmaskers uitgedeeld werden was dit effect groter dan waar stoffen maskers uitgedeeld werden. Bij oudere personen (>50 jaar) was het effect ook beduidend groter dan bij jongeren. Bovendien ontkrachtte deze studie een argument dat vaak geopperd wordt door tegenstanders van mondmaskers, namelijk dat het dragen van mondmaskers ervoor zou zorgen dat mensen het minder nauw nemen met andere maatregelen zoals afstand houden.

Een overzichtsstudie die de resultaten van een aantal kleinere studies groepeerde kwam tot dezelfde conclusie en becijferde zelfs dat het dragen van mondmaskers bij de algemene bevolking het aantal gevallen van COVID-19 met 53% vermindert.

Bescherming van jezelf

Alhoewel het dragen van mondmaskers door de algemene bevolking zonder twijfel nuttig is om anderen te beschermen en de verspreiding van het virus tegen te gaan, is het minder duidelijk of ze ook nuttig zijn om de drager zelf te beschermen.

In een Deense studie werden bij het begin van de pandemie ongeveer 6 000 vrijwilligers willekeurig in twee groepen verdeeld: ongeveer de helft kreeg 50 chirurgische mondmaskers en de aanbeveling om één maand lang buitenshuis een mondmasker te dragen, de andere helft kreeg die aanbeveling en die maskers niet. Na één maand bleek 1,8 % van de maskerdragers besmet met het coronavirus, tegenover 2,1 % in de controlegroep. Dit verschil is statistisch gezien niet groot genoeg om te kunnen zeggen dat het dragen van een mondmasker het aantal besmettingen bij de dragers ervan vermindert. Niet verwonderlijk: we weten dat mondmaskers voor het grote publiek onvoldoende zijn om kleine aerosoldruppels tegen te houden bij inademing. Daarvoor zijn respiratoire maskers nodig.
In deze studie kon trouwens niet getest worden hoe goed maskers anderen beschermen: het dragen van een mondmasker was op dat moment in Denemarken immers nog niet de standaard, waardoor de proefpersonen vooral in contact kwamen met mensen die geen mondmasker droegen. Deze studie is dus absoluut geen argument om te beweren dat mondmaskers níet nuttig zouden zijn om anderen te beschermen.

Daarnaast zijn er ook enkele studies waarbij er wél duidelijk minder besmettingen waren bij dragers van een mondmasker dan bij wie geen mondmasker droeg. Ook het vermelden waard is een studie waarin het maximale risico werd berekend op besmetting na contact tussen een besmette en een niet-besmette persoon. Als geen van beiden een mondmasker droeg en beide personen praatten, lag het risico op besmetting al na enkele minuten gigantisch hoog, zelfs als beide personen op 3 meter afstand van elkaar stonden. Als slechts één van beide personen een chirurgisch mondmasker droeg en enkel de besmette persoon praatte, daalde dit risico aanzienlijk. Maar dit effect was veel groter als het masker gedragen werd door de besmette persoon dan door de niet-besmette persoon. Als beide personen een masker droegen was dit risico nog lager.

In het hele land is het dragen van een mondmasker verplicht (vanaf 6 jaar):

• in publiek toegankelijke ruimten van bedrijven en overheid
• in winkels en winkelcentra;
• in bibliotheken;
• in publiek toegankelijke binnenruimten van culturele, feestelijke, sportieve (met inbegrip van de fitnesscentra), recreatieve en evenementensector;
• in gebouwen voor erediensten;
• bij verplaatsingen in gerechtsgebouwen
• in de horeca (voor personeel en klanten), tenzij je aan tafel of aan de toog zit;
• op het openbaar vervoer;
• voor medische en niet-medische contactberoepen en hun klanten;
• bij evenementen, culturele voorstellingen, sportwedstrijden en congressen;
• tijdens private bijeenkomsten binnen vanaf 50 personen en buiten vanaf 100 personen;
• op alle plaatsen waar een Covid Safe Ticket nodig is om binnen te komen;
• op school.

Het mondmasker mag occasioneel worden afgezet om te eten en te drinken, en wanneer het dragen ervan onmogelijk is omwille van de aard van de activiteit (bv. tijdens het sporten).

Het dragen van een mondmasker is sterk aanbevolen vanaf 6 jaar in alle andere situaties waar het moeilijk of onmogelijk is om 1,5 m afstand van elkaar te houden.

Regionale of lokale overheden kunnen bovendien de nationale regels lokaal verstrengen (bv. per gewest, provincie, gemeente). Controleer dus steeds wat de lokale regels zijn.

Probeer sowieso je mondmasker zo weinig mogelijk aan- en uit te doen. Van zodra je een proper masker hebt opgezet en ermee in het openbaar komt, moet je er immers van uit gaan dat zowel de binnen- als de buitenkant mogelijkerwijze besmet is. Het is dan ook heel moeilijk om een gedragen masker af en op te zetten zonder je handen te besmetten. 

Zet een gebruikt masker liever niet opnieuw op

Kom je in een situatie waarbij je een masker moet afzetten en opnieuw opzetten (vb. als je een masker de hele dag moet dragen op het werk, waarbij je het moet afzetten om te eten of te drinken; als je het masker enkel moet dragen op de heen- en terugrit naar je werk, maar niet op de werkplek zelf), dan raden wij aan om meerdere maskers aan te schaffen en telkens een proper masker op te zetten. Op die manier kan je besmetting bij hergebruik zo veel mogelijk vermijden. Zorg ervoor dat je altijd twee goed afsluitbare zakken bij je hebt: één met propere mondmaskers, en één met gebruikte mondmaskers. Label ze goed, zodat er zeker geen vergissingen gebeuren!

Als het niet anders kan, doe het dan correct

Moet je een gebruikt masker toch af- en opzetten, zet het masker dan af zoals beschreven op deze pagina. Bewaar het vervolgens op een plaats zonder besmettingsgevaar voor anderen én die je achteraf makkelijk kunt schoonmaken. Denk bijvoorbeeld aan een plastic doos met deksel of een grote papieren envelop. In ieder geval moet de plaats groot genoeg zijn om het masker volledig uit te spreiden. (Moet je dit proces meermaals herhalen, leg het masker dan telkens op dezelfde manier op deze plaats.) Zorg ervoor dat de linten of de elastieken de binnen- en buitenkant van het masker niet raken. Wil je het masker terug opzetten, doe dit dan zoals beschreven op deze pagina. Raak de binnen- en buitenkant van het masker niet aan. Omdat de kans bestaat dat de linten of elastieken bij het opbergen toch besmet zijn geraakt, raden wij aan om je handen ook na het opzetten van het masker grondig te wassen of te ontsmetten. Vergeet niet om de opbergplaats grondig af te wassen (indien plastic) of te vervangen (papier kan je recycleren, het virus zou er slechts 30 minuten overleven).

Hang het masker sowieso niet rond je hals of nek. Op die manier kunnen je hals en nek ook besmet geraken. Raak je die achteraf aan met je handen, dan kan je zo het virus verspreiden.

Hou het op tijdens het niezen

De overheid raadt aan om het masker af te zetten als je moet niezen en vervolgens te niezen in een papieren zakdoek. Je nies maakt het masker immers nat, waardoor het niet goed meer werkt.

In de praktijk lijkt het ons echter niet haalbaar om een nies in te houden tot je het masker correct hebt afgezet en een zakdoek hebt gevonden. Daarom raden wij aan om steeds meerdere maskers op zak te hebben. Hou het masker in dat geval liever op om te niezen, het zal ervoor zorgen dat de vrijkomende druppels de omgeving niet besmetten. Vervang het masker nadien rustig door een proper masker.

Drie belangrijke eigenschappen

Mondmaskers hebben drie belangrijke eigenschappen:

• De filterefficiëntie: Geeft aan hoe goed de lucht gefilterd wordt, m.a.w. welk percentage van de druppels van een bepaalde grootte wordt tegengehouden. Hoe hoger de waarde, hoe meer druppels tegengehouden worden.
• De luchtweerstand: Is het omgekeerde van adembaarheid of het ademend vermogen van het masker. Hoe lager de luchtweerstand, hoe makkelijker je door een masker kan ademen.
• De pasvorm: Geeft aan hoe goed het masker aanpast aan het gelaat. Lucht volgt altijd de weg van de minste weerstand. Dus een goede filterefficiëntie is enkel zinvol als het masker ook goed aansluit op het gelaat. Zoniet zal een deel van de lucht langs de openingen tussen gezicht en masker ontsnappen en dus niet gefilterd worden.

Het ideale mondmasker heeft een zo hoog mogelijke filterefficiëntie, een zo laag mogelijke luchtweerstand (of een zo hoog mogelijke adembaarheid), en sluit zo goed mogelijk aan op het gelaat.

Welk mondmasker past bij jou?

Respiratoire maskers zijn ontworpen om de drager ervan te beschermen door de ingeademde lucht te filteren. Daarom worden ze ook ‘ademhalingsbeschermingsmaskers’ genoemd, en behoren ze tot de categorie van persoonlijke beschermingsmiddelen. Een nog meer gebruikte benaming is FFP2 of FFP3 maskers. FFP is de afkorting van ‘filtering face piece’. Als ze goed aansluiten op je gezicht, houden FFP2 maskers minimaal 94% van de druppels met een grootte van 0,6 µm tegen bij inademing, voor FFP3 maskers is dat minimaal 99%. Er bestaan ook FFP1 maskers, waarvoor de norm op slechts op 78% ligt. In deze sectie bedoelen we met de term ‘respiratoire maskers’ echter enkel FFP2 of FFP3 maskers.

Respiratoire maskers die in ons land verkocht worden moeten voldoen aan de Europese norm EN149:2001 + A1:2009. Of een masker aan die norm voldoet, weet je door na te gaan of volgende elementen vermeld worden:

• CE label gevolgd door vier cijfers: Het CE label geeft aan dat het masker voldoet aan de Europese norm. De vier cijfers geven aan welke ‘aangemelde instantie’ of ‘notified body’ (dwz een door de overheid erkend privébedrijf dat tegen betaling allerhande producten evalueert) dit gecontroleerd heeft.
• Nummer en jaar van de Europese norm: Dus niet alleen EN149, maar EN149:2001 + A1:2009.
• Klasse, gevolgd door één spatie en een letter: Dus FFP2 of FFP3, gevolgd door:
  • NR: non-reusable: voor maskers die je niet kan hergebruiken en na één dag dragen moet vervangen
  • R: reusable: voor herbruikbare maskers
  • D: deze letter wordt soms vermeld en zegt iets over de afdichtingseigenschappen

Let op! Er bestaan respiratoire maskers met ventiel en zonder ventiel. De respiratoire maskers met ventiel filteren de uitgeademende lucht niet. Als je ze draagt bescherm je dus enkel jezelf, maar niet de anderen in je omgeving. Ze zijn daarom niet toegelaten op plaatsen waar het dragen van een mondmasker verplicht is. Ze zijn enkel nuttig voor zorgverleners op een corona-afdeling, waar de patiënten sowieso besmet zijn.

Respiratoire maskers kan je vinden bij de (online) apotheek en in sommige drogisterijen en doe-het-zelf-zaken. Er zijn ook modellen voor kinderen, maar wij raden deze minder aan voor langdurig gebruik. Zo’n masker is immers aanzienlijk moeilijker om door te ademen dan een chirurgisch masker of stoffen masker, en voor kinderen is het nóg moeilijker om ze perfect te laten aansluiten op hun gezicht.

Wat zijn de voor- en nadelen van een respiratoir masker?

Voordelen

Het belangrijkste voordeel van een respiratoir masker is dat het de drager beschermt tegen de inademing van kleine aerosoldruppels. Dat zijn hele kleine druppels (<3-5 µm) die langdurig in de lucht kunnen blijven zweven.

Dat is een belangrijk verschil met chirurgische maskers en (wegwerpbare of textielen) comfortmaskers. Die dragen we immers vooral om anderen te beschermen. Ze houden grote druppels tegen wanneer we hoesten, niezen, praten of uitademen, vooraleer ze kunnen verdampen tot kleinere aerosoldruppeltjes. Chirurgische maskers moeten minstens 95% van de druppels van 3 µm tegenhouden. Voor comfortmaskers ligt de aanbevolen richtlijn bij minstens 70%, maar dit is geen verplichting. Deze maskers beschermen je dus niet tegen de inademing van aerosoldruppels. Ze zorgen er enkel voor dat er minder aerosoldruppels kunnen ontstaan die anderen kunnen besmetten. Bovendien sluiten deze maskers vaak ook niet naadloos aan op je gezicht. De lucht die ontsnapt langs de zijkanten zal dus niet gefilterd worden.

Respiratoire maskers daarentegen beschermen zowel de drager als de omgeving. Als ze goed aansluiten op je gezicht, houden FFP2 maskers minimaal 94% van de druppels met een grootte van 0,6 µm tegen, voor FFP3 maskers is dat minimaal 99%. Dat betekent dat respiratoire maskers de drager ook beschermen tegen inademing van aerosoldruppeltjes. Die bescherming is echter niet 100%, zelfs als het masker perfect aansluit op je gezicht. Er bestaat dus een kans dat je besmet wordt, ook al draag je zo’n masker. Maar die kans zal beduidend lager zijn dan wanneer je geen masker draagt of wanneer je een chirurgisch masker of comfortmasker draagt.

Wat zegt de wetenschap hierover?

• Talrijke studies in het labo en studies op basis van modellen laten duidelijk zien dat respiratoire maskers heel goed de in- en uitgeademde lucht filteren, vooral als ze goed aansluiten op het gezicht. Zo berekende een studie het maximale risico op besmetting na 20 minuten contact tussen een besmette en niet-besmette persoon. Als beiden een nauw aansluitend FFP2 masker dragen, is de kans op besmetting bijna 75 maal kleiner dan wanneer beiden een goed passend chirurgisch masker dragen. Zelfs als de FFP2 maskers niet goed aansluiten, is de kans op besmetting nog 2,5 keer kleiner dan met goed passende chirurgische maskers. Als slechts één van beide personen een goed passend FFP2 masker draagt en de andere een goed passend chirurgisch masker, is de kans op besmetting nog altijd 7 tot 11 keer kleiner dan wanneer ze allebei een goed passend chirurgisch masker zouden dragen.
• Maar is er ook overtuigend bewijs dat respiratoire maskers in het dagelijks leven de drager beter beschermen tegen een coronabesmetting dan chirurgische maskers? Dat is er voorlopig niet. Er zijn wel aanwijzingen dat een goed passend FFP2 of FFP3 masker gezondheidswerkers beter beschermt tegen besmetting dan een chirurgisch masker, vooral bij medische handelingen waarbij aerosols gevormd worden. Maar de resultaten zijn niet eenduidig en de kwaliteit van die studies is niet geweldig. Bovendien kunnen we deze resultaten niet zomaar extrapoleren naar de algemene bevolking, waar het risico op besmetting sowieso een stuk lager ligt. Wie niet in de gezondheidszorg werkt is het bovendien minder gewend om zo’n respiratoir masker te dragen, en zal misschien sneller geneigd zijn om het af te zetten. Er zijn dus meer grootschalige studies nodig van goede kwaliteit om een antwoord te geven op de vraag of respiratoire maskers in het dagelijks leven de drager beter beschermen dan chirurgische maskers.

Nadelen

De belangrijkste nadelen van een respiratoir masker zijn:

• de grotere luchtweerstand, waardoor het moeilijker is om erdoor te ademen. Hierdoor kan de drager sneller geneigd zijn om het masker weer af te zetten, waardoor hij helemaal niet meer beschermd is, wat het omgekeerde is van het beoogde effect.
• de hogere kostprijs in vergelijking met chirurgische maskers en wegwerpbare comfortmaskers

Wegwerpmaskers zijn te koop voor het grote publiek in de apotheek en in supermarkten of drogisterijen. Er bestaan twee soorten wegwerpmaskers:

• Chirurgische mondmaskers: Dit zijn de typische maskers die gedragen worden door chirurgen tijdens een operatie. Deze moeten voldoen aan strikte normen (EN 14683), naargelang het type mondmasker: 

• type I:

1. Filterefficiëntie: ≥ 95% voor druppels van 3 µm (dit is min of meer de grens tussen grotere druppels en aerosoldruppeltjes)
2. Luchtweerstand: <40 Pa/cm²

• type II:

1. Filterefficiëntie: ≥98% voor druppels van 3 µm
2. Luchtweerstand: <40 Pa/cm²

• type IIR:

1. Filterefficiëntie: ≥ 98% filterefficiëntie voor druppels van 3 µm
2. Luchtweerstand: <60 Pa/cm²
3. Weerstand tegen opspattende druppels

Voor de gewone consument maakt het eigenlijk niet uit welk type je gebruikt.

• Wegwerpbare comfortmaskers: De aanbevolen richtlijnen voor deze maskers (NBN) zijn minder streng dan voor chirurgische mondmaskers:
  o Filterefficiëntie: ≥70% voor druppels van 3 µm
  o Luchtweerstand: <70 Pa/cm² 
  Jammer genoeg zijn deze richtlijnen momenteel enkel aanbevolen voor fabrikanten, maar niet verplicht. Bovendien is er nauwelijks controle op. Wij eisen daarom dat ze verplicht worden en dat de overheid meer controles doet.

Hoe zie ik het verschil tussen wegwerpbare chirurgische maskers en comfortmaskers?

• Chirurgische mondmaskers zijn medische hulpmiddelen die moeten voldoen aan de Europese norm EN 14683. Je kan dit controleren door te kijken of er een CE-markering op de verpakking staat. Een code van 4 cijfers na het CE-label wil zeggen dat de maskers steriel zijn. Dit is soms een vereiste voor medisch personeel, maar zeker niet voor het grote publiek.
• Comfortmaskers daarentegen mogen in theorie geen CE-markering dragen.
• Daarnaast moet de consument duidelijk geïnformeerd worden of het om chirurgische mondmaskers of comfortmaskers gaat, of over chirurgische maskers die als comfortmasker verkocht worden. Dit geldt zowel in de supermarkt als bij de apotheker. Comfortmaskers worden ook vaak aangeduid met de term "community maskers" of "niet-medische maskers".

Herbruikbare textielen mondmaskers: Deze textielen maskers worden eveneens verkocht in supermarkten, drogisterijen, (kleding)winkels of bij apothekers. Net als bij wegwerpbare comfortmaskers zijn de aanbevolen richtlijnen (NBN) minder streng dan voor chirurgische mondmaskers: 
o Filterefficiëntie: ≥70% voor druppels van 3 µm
o Luchtweerstand: <70 Pa/cm² 
Jammer genoeg zijn deze richtlijnen momenteel enkel aanbevolen voor fabrikanten, maar niet verplicht. Bovendien is er nauwelijks controle op. Wij eisen daarom dat ze verplicht worden en dat de overheid meer controles doet. Bovendien zijn er aanwijzingen dat de filterefficiëntie en de luchtweerstand van meerlagige textielen maskers in de huidige labotesten vaak worden overschat. Deze testen zijn immers ontworpen om de filterefficiëntie van eenlagige materialen te meten. Textielen maskers bestaan echter vaak uit meerdere lagen. Deze worden bij de standaardmetingen op elkaar gedrukt. Hierdoor kunnen de openingen tussen de vezels in de ene laag opgevuld worden door vezels in de andere laag. In de realiteit, wanneer je het masker draagt, gebeurt dat echter niet, en zijn er dus meer openingen tussen de vezels in de verschillende lagen. Er zijn dus dringend andere methodes nodig om de kwaliteit van filters en maskers te bepalen op een snelle en goedkope manier.

In afwachting van een officieel kwaliteitslabel (van de overheid) hebben wij, om de consument wat houvast te geven, het label "TA approved" ingevoerd. Dit label garandeert niet alleen dat het masker voldoet aan de aanbevolen richtwaarden qua filterefficiëntie en luchtweerstand voor textielen mondmaskers, zelfs na 25 wasbeurten, maar ook dat in België werd geproduceerd én dat het wordt verkocht voor een redelijke prijs. Het label "Approved by Centexbel" van het keuringslabo Centexbel zegt daarentegen enkel iets over het eerste criterium. 

Hoe kies ik een textielen mondmasker?

We dragen een mondmasker in eerste instantie om onze omgeving te beschermen en het risico op overdracht van grote virusdruppels, die dan kunnen verdampen tot kleinere aerosoldruppels, te verminderen. Dus niet zozeer om onszelf te beschermen. Zelfs als je masker niet alle druppels tegenhoudt, zorgt het ervoor dat de druppels die er toch door geraken zich minder ver kunnen verspreiden. Daarom is het cruciaal dát je een masker draagt en dat je het correct draagt. Daarnaast is het vooral belangrijk dat je comfortabel door het masker kan ademen. Als dat niet het geval is, ben je geneigd om het zo snel mogelijk weer af te zetten, wat niet de bedoeling is. Enkele algemene tips bij de aankoop van een textielen mondmasker:

• Het masker moet minstens 2 lagen stof hebben. De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt zelfs minimum drie lagen stof aan.
• Het masker moet bij voorkeur gemaakt zijn volgens een patroon dat goedgekeurd is door de FOD Volksgezondheid. Er zijn echter verschillende goedgekeurde patronen, dus het is moeilijk om dit te controleren als je het masker niet zelf gemaakt hebt. Daarom raden wij aan om op z’n minst te controleren of het masker voldoende groot is om mond en neus goed te bedekken. Kies een masker dat goed aansluit op je gezicht.
• Je moet duidelijk het verschil kunnen zien tussen de binnen- en buitenkant van het masker (vb. via 2 verschillende kleuren).
• Bij de keuze van de stof zijn volgende aspecten belangrijk:

1. De stof moet gemakkelijk zijn om door te ademen. Hoe dichter een stof geweven is, hoe beter ze druppeltjes tegenhoudt, maar hoe moeilijker ze wordt om door te ademen. Kies daarom bij voorkeur voor een masker bestaande uit 2 heel dunne laagjes textiel, ongeveer van de dikte van een zakdoek, in combinatie met een kwalitatieve filter, zoals een viscose dweil. De dunne laagjes textiel hebben een goed ademend vermogen maar dragen minder bij aan de filterefficiëntie. Ze vormen als het ware het ‘omhulsel’ voor een goede filter, die de druppeltjes moet tegenhouden. Bovendien is dergelijke combinatie goedkoop en herbruikbaar/wasbaar.
2. De stof moet bij voorkeur op 60°C of hoger gewassen kunnen worden zonder in te boeten aan kwaliteit (minstens 25 wasbeurten is de richtlijn, maar voorlopig is er geen kwaliteitslabel om de beweringen van de fabrikant te controleren).
3. De stof mag niet te warm, te stijf, of irriterend zijn. 

Zelf aan de slag

Je kan ook zelf een masker maken. Verschillende modellen zijn goedgekeurd door de FOD Volksgezondheid: 

• maakjemondmasker.be
• cloudfront.net
• www.ifth.org
• www.uza.be

Een gelaatsscherm uit plexiglas is aan de zijkanten en aan de onderkant open. Daarom houdt het de druppels die vrijkomen bij hoesten, niezen of praten veel minder goed tegen dan de maskers die nauw aansluiten aan je gezicht. Eigenlijk is het vooral bedoeld voor zorgverleners, die het gebruiken als extra beschermingslaag in combinatie met andere beschermingsmiddelen, zoals een respiratoir masker (FFP2, FFP3). Voor de gewone burger is het enkel zinvol als het om medische redenen niet mogelijk is om een wegwerpbaar of textielen mondmasker te dragen.
Zogenaamde ‘kinmaskers’ zijn enkel aan de kin gesloten en bieden bijgevolg nog minder bescherming dan gelaatsschermen. Ze kunnen zelfs averechts werken, omdat de onderkant een vergaarbak kan worden van mogelijke ziektekiemen. Daarom worden deze maskers door experts absoluut afgeraden.

Zogenaamde ‘sportmaskers’ om te fietsen of te lopen hebben meestal kleppen/ventielen of ventilatie openingen, zodat je gemakkelijker kan uitademen. Hierdoor gaan ze echter aan hun doel voorbij: de uitgeademende lucht wordt immers niet gefilterd. Als je ze draagt bescherm je enkel jezelf, maar niet de anderen in je omgeving, wat allerminst de bedoeling is als je in groep gaat sporten. Het dragen van een mondmasker tijdens intensief sporten wordt trouwens sowieso afgeraden door de Wereldgezondheidsorganisatie, omdat het de ademhaling bemoeilijkt. Bovendien is de kans groot dat je masker vochtig wordt tijdens het sporten, waardoor het minder goed zal werken.
Een sjaal of bandana voldoet zeker niet aan de richtlijn van minstens 70% filterefficiëntie die geldt voor textielen mondmaskers, zelfs als er 2 lagen van de sjaal je gezicht bedekken. Als je meer dan 2 lagen gebruikt, neemt de filterefficiëntie toe, maar wordt het moeilijk om comfortabel te ademen. Gebruik een sjaal of bandana dus enkel als noodoplossing als je geen masker hebt of je masker vergeten bent. Vergeet de sjaal of bandana niet te wassen na ieder gebruik.

Wil je weten of al deze maskers ook effectief voldoen aan de geldende normen en richtlijnen? Bekijk dan de resultaten van onze test die we uitvoerden in juni 2020. 

Naar de mondmaskertest

Moet ik een extra filter gebruiken?

• In sommige textielen maskers kan je een extra filter aanbrengen. Zo’n filter verhoogt de filterefficiëntie, maar maakt het ook moeilijker om door het masker te ademen, zeker als je het lange tijd moet dragen.
• Kies daarom bij voorkeur voor een masker bestaande uit 2 heel dunne laagjes textiel, ongeveer van de dikte van een zakdoek, met een zo hoog mogelijk ademend vermogen. Als je dit combineert met een kwalitatieve filter, heeft het geheel zowel een goed ademend vermogen als een goede filterefficiëntie.
• Een viscose dweil, wattenschijfjes of een opgevouwen papieren zakdoekje zijn goedkope, makkelijk verkrijgbare filters met een goede filterefficiëntie in combinatie met een goed ademend vermogen. Hetzelfde geldt voor een stukje keukenpapier, zo blijkt uit onze test. De viscose in een dweil heeft als extra plusplunt dat het ook vocht absorbeert, waardoor de binnenkant van het masker minder snel vochtig aanvoelt. Handig is ook dat je de dweil gewoon samen met je masker kan wassen.Een koffiefilter of een stofzuigerzak zijn daarentegen geen goed idee: hier kan je niet comfortabel door ademen. 

Herbruikbare textielen maskers en filters moeten vervangen worden na 8 uur gebruik, na 4 uur intensief gebruik (vb. een leerkracht die les geeft) of wanneer ze nat of zichtbaar vies zijn (vb. na niezen). Als je meerdere herbruikbare maskers en filters hebt, kan je wachten met de wasprocedure tot je er meerdere tegelijkertijd kan wassen.

• Om zeker te zijn dat je wasmachine zelf geen bron is van allerlei ziektekiemen (het zogenaamde “wasluis”), raden wij aan om eenmalig je wasmachine grondig te reinigen door ze leeg op 90°C te laten draaien.
• Mag je gebruikte maskers en filters samen wassen met kledingsstukken die bij dezelfde temperatuur gewassen mogen worden? De overheid geeft aan van wel, maar in de officiële richtlijnen voor het maken van mondmaskers lezen we het omgekeerde. Daar wordt aangeraden om je maskers apart te wassen en er oude lakens of handdoeken die je niet meer gebruikt bij te stoppen, om ervoor te zorgen dat je wasmachine voldoende gevuld is.
• Gebruik je een viscose dweil als filter, dan hoef je deze niet uit het textielen omhulsel te halen om te wassen. Je kan het geheel gewoon samen in de wasmachine steken.
• Bij het wassen van textielen mondmaskers en herbruikbare filters komt het er op aan om het virus te inactiveren zonder de stof te beschadigen. Jammer genoeg is dit een moeilijk evenwicht, omdat de factoren die het virus inactiveren vaak ook slijtage van de stoffen in de hand werken. We denken dan vooral aan hoge temperatuur, wasmiddel en bleekmiddel. Het onderzoek naar de juiste balans is nog volop aan de gang voor de verschillende soorten textiel. Daarom is het moeilijk om hier algemene uitspraken over te doen. Toch enkele aanbevelingen:

1. Wassen mét wasmiddel gedurende minstens 30 minuten is in principe voldoende om het virus te inactiveren. Het genetisch materiaal van het coronavirus is immers bedekt met een vetachtig omhulsel, de "corona". Vetoplossende stoffen zoals zeep of wasmiddelen beschadigen het virusoppervlak en maken het virus zo inactief.
2. Alle andere factoren zijn dus eigenlijk overbodig en gaan ten koste van de kwaliteit van de stof. Vooral synthetische stoffen (polyester, polyamide, viscose, enz.) zijn hiervoor erg gevoelig. Daarom raden wij aan om:

• Synthetische stoffen te wassen bij een temperatuur van maximaal 60°C, niet hoger. Als de aanbevolen wastemperatuur lager is (vb. 30°C), mag je deze instructies volgen op voorwaarde dat je dan ook wasmiddel gebruikt. Katoenen of linnen maskers kan je wel wassen bij 90°C of gedurende enkele minuten koken in een kookpot die je uitsluitend hiervoor gebruikt, mét detergent (zeep of wasmiddel).
• Niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid wasmiddel te gebruiken: te veel schuim leidt immers tot minder contact tussen wasmiddel en textiel.
• Geen bleekmiddel, bijtende producten of wasverzachter te gebruiken. Ook het gebruik van speciale detergenten zoals ‘Dettol additief voor de was’ raden we af, omdat ze overbodig zijn en bovendien irritatie kunnen veroorzaken en heel schadelijk zijn voor het milieu.
• De wastrommel maximaal voor 2/3de te vullen.
• Te centriguren aan een zo laag mogelijk toerental.
• De maskers en filters na het wassen zo snel mogelijk te drogen in open lucht, maar niet in een droogkast. 
• Niet te strijken op hoge temperatuur. Voor katoenen of linnen maskers kan dit wel als ze fel gekreukt zijn; strijken komt de pasvorm ten goede, maar zorg er dan voor dat je de elastieken niet beschadigt met het strijkijzer.

Volgens de officiële richtlijnen moeten industrieel vervaardigde textielen maskers minstens 25 wasbeurten bij 60°C gedurende 30 minuten doorstaan zonder aan kwaliteit in te boeten. Maar uit onze test blijkt dat dit niet altijd het geval is. Bovendien is daar momenteel (nog) geen controle op. Niet alle beweringen van producenten worden dus effectief ondersteund door een testrapport. Daarom pleiten wij voor de commerciële maskers en filters voor de invoering van een soort kwaliteitslabel dat aangeeft hoeveel wasbeurten (30 min bij 60°C) de filterefficiëntie, het ademend vermogen en de pasvorm van de stof behouden blijft. Dit in navolging van Frankrijk, waar zo’n systeem wel in voege is. 

In afwachting van een officieel kwaliteitslabel (van de overheid) hebben wij, om de consument wat houvast te geven, het label "TA approved" ingevoerd. Dit label garandeert niet alleen dat het masker voldoet aan de aanbevolen richtwaarden qua filterefficiëntie en luchtweerstand voor textielen mondmaskers, zelfs na 25 wasbeurten, maar ook dat in België werd geproduceerd én dat het wordt verkocht voor een redelijke prijs. Het label "Approved by Centexbel" van het keuringslabo Centexbel zegt daarentegen enkel iets over het eerste criterium. 

• Was grondig je handen met water en zeep nadat je vuile maskers of filters in de wasmachine of in een kookpot gestoken hebt.
• Was je handen ook grondig met water en zeep voor je propere maskers of filters uit de wasmachine haalt. Anders riskeer je om deze te besmetten met je handen nog voor je ze opnieuw kan gebruiken.
• Controleer na elke wasbeurt of het masker en de filter niet beschadigd is door het tegen het licht te houden en na te kijken of er geen gaatjes of scheuren in de stof zijn. Is dat wel het geval, gooi het masker of de filter dan onmiddellijk weg. Ook als je voelt dat de stof veel dunner wordt, gaat pluizen of verslijt of als het masker of de filter vervormd zijn, kan je ze beter weggooien. Je kan ook op een eenvoudige manier zelf testen of je masker of je filter versleten is. Hou deze masker voor een spiegel en spuit er met een verstuiver water tegen. Als er geen druppeltjes door het masker of de filter op de spiegel terecht komen, werken ze nog voldoende.
• Is je masker of je filter droog, steek het dan in een propere zak die je goed kan afsluiten (vb. plastic zak genre ziplock, papieren envelop). Zorg voor een duidelijk label, zodat er geen verwarring kan optreden met de vuile maskers en filters. Hergebruik in geen geval de zak waarin je de vuile maskers en filters bewaart!
• Maskers of filters in de (microgolf)oven of diepvries steken, in waterdamp houden, besproeien met alcohol of javel of andere tips die op sociale media circuleren om maskers of filters te desinfecteren, werken niet of zijn schadelijk voor het masker of voor je eigen gezondheid. Daarom raden wij ze af.

Wegwerpmaskers zijn in theorie voor eenmalig gebruik. Het gaat dan zowel om de respiratoire maskers als de chirurgische en comfortmaskers. Ze moeten vervangen worden als je het masker in totaal 8 uur gedragen hebt, 4u intensief gebruikt hebt, als het vochtig wordt of als er zichtbare vlekken op zitten. Volgens de fabrikanten en de overheid mag je zulke maskers zeker niet wassen en hergebruiken. In de praktijk zien we echter dat veel consumenten zulke maskers meermaals hergebruiken. Zou het dan toch niet beter zijn om ze tussendoor te wassen? Dat zou goed zijn voor het milieu én onze portemonnee. 

Onze Franse collega’s van UFC deden de test op drie soorten wegwerpmaskers (chirurgische of wegwerpbare comfortmaskers). Zelfs na tien keer wassen op 60°C, drogen in de droogkast én strijken bij lage temperatuur voldeed de filterefficiëntie voor druppels van 3 µm nog steeds aan de normen voor comfortmaskers. Aangezien deze test heel kleinschalig was, hadden wij toch onze twijfels. Maskers wassen op 60°C, drogen in de droogkast of strijken zou immers de vezelstructuur van het masker kunnen beschadigen en hierdoor de filtereigenschappen veranderen.

Een onlangs gepubliceerde studie van de universiteit van Grenoble bevestigde echter dat de filterefficiëntie, adembaarheid en reinheid van chirurgische maskers na 10 wasbeurten op 60° in de wasmachine met detergent nog steeds voldoet aan de EN 14683 norm. De spatweerstand gaat daarentegen verloren, maar dat is alleen belangrijk voor ziekenhuispersoneel, om spatten van bloed of andere lichaamssappen tegen te houden. Een lagere wastemperatuur werd jammer genoeg niet getest: minstens 30 minuten wassen op 30°C mét wasmiddel, zonder nadien de droogkast of het strijkijzer te gebruiken, lijkt ons immers voldoende om het virus te inactiveren, met minder impact op de vezelstructuur.

De neusbrug en de elastieken bleken de zwakste plekken van de maskers te zijn en raakten regelmatig beschadigd. Controleer dit dus zeker na elke wasbeurt. Ook als je voelt dat het masker beschadigd is, veel dunner wordt of gaat pluizen, kun je het maar beter weggooien. Check ook altijd of het masker nog goed aansluit aan het gelaat, boven de neus en onder de kin.

Of respiratoire maskers voor privégebruik (dus niet voor gezondheidswerkers die beroepshalve zo’n masker dragen) ook gewassen kunnen worden in de wasmachine, is voor zover wij weten nog niet onderzocht. Draag je respiratoire maskers en wil je ze toch hergebruiken, dan raden wij aan om er minstens zeven te kopen. Draag er elke dag van de week een ander. Hang elk masker op het einde van de dag aan een waslijn of kapstok, waar het kan drogen aan de lucht. Na zeven dagen zal er niet of nauwelijks nog virus te vinden zijn op het masker en kan je het weer dragen. Vermijd drogen in de buitenlucht bij koude temperaturen, want dan verloopt de inactivatie van virus trager. Als meerdere gezinsleden respiratoire maskers dragen, zorg er dan voor je enkel de maskers die je zelf gedragen hebt hergebruikt. Deze cyclus kan je tot vijf keer herhalen. Gooi het masker nadien bij het huisvuil.

Hier en daar hoor je geruchten dat het (langdurig) dragen van een mondmasker schadelijk zou kunnen zijn voor je gezondheid. Wat is daar van aan?

• Hoofdpijn: Hoofdpijn is waarschijnlijk de meest gerapporteerde klacht bij het langdurig dragen van mondmaskers, zo blijkt uit een aantal studies bij gezondheidswerkers. Het gaat echter meestal over respiratoire maskers (FFP2, FFP3). Hiervan is geweten is dat het veel moeilijker is om door te ademen dan bij wegwerpmaskers of textielen maskers. Bovendien is het niet duidelijk of de hoge luchtweerstand effectief de oorzaak is van de hoofdpijn. De hoofdpijn zou even goed veroorzaakt kunnen worden door de druk van de elastieken op je hoofd, door irritatie van de sinussen, of zelfs gewoon door stress die je ervaart in situaties waar je een masker moet dragen. Er zijn geen studies die overtuigend aantonen dat het dragen van een wegwerpmasker of textielen masker leidt tot minder zuurstof of meer koofstofdioxide in het bloed.
  
  
• Bacteriële besmetting: Als je een masker lang voor je mond draagt, vangt dit een heleboel bacteriën op. Kan het dan een mogelijke bron van besmetting worden en op die manier infecties veroorzaken? Ook daar zijn nauwelijks studies over. Maar we kunnen dit niet uitsluiten. Daarom dat je best je mondmasker regelmatig vervangt of wast met wasmiddel.
  
  
• Huidirritatie: Door mondmaskers dag in dag uit gedurende lange tijd te dragen, kan je huid geïrriteerd geraken, zeker als het warm is en je veel zweet. Een goede huidverzorging is hierbij belangrijk.

Meer onderzoek nodig naar schadelijke chemische stoffen

Heel wat consumenten zijn bezorgd wegens de mogelijke aanwezigheid van mogelijk schadelijke chemische bestanddelen in mondmaskers, zoals nanozilver, titaniumdioxide, koper, zink, grafeen of synthetische vezels. Deze materialen worden soms toegevoegd aan mondmaskers, bijvoorbeeld om hun antibacteriële of antivirale eigenschappen, of omdat ze beter filteren. De maskers van het merk Avrox, die in 2020 gratis door de regering aan elke burger werden verstrekt via de apothekers, werden in februari 2021 uit voorzorg uit de handel genomen omdat ze nanozilver en titaniumdioxide bevatten.

• (Nano)zilvercoating: Zilverdeeltjes kunnen de groei van bepaalde bacteriën, schimmels en virussen remmen. Maar de werkzaamheid tegen SARS-CoV-2 is (nog) niet aangetoond. Anderzijds kunnen nanodeeltjes schadelijk zijn voor het milieu, bijvoorbeeld wanneer het masker wordt gewasssen en deze deeltjes in het afvalwater terecht komen. Wij vinden daarom dat de mogelijke voordelen van zo’n coating niet opwegen tegen de nadelen.
  
  En wat dan met de gezondheidsrisico’s? Studies in het labo en bij dieren suggereren dat als dergelijke deeltjes ingeademd worden, ze zich naar andere organen kunnen verspreiden en daar in bepaalde vormen en vanaf bepaalde doses schade kunnen veroorzaken. Maar het is nog niet onderzocht of die deeltjes ook kunnen vrijkomen bij normaal gebruik van de maskers, bij wassen, enz. En als dat zo zou zijn, weten we ook nog niet hoeveel deeltjes hierbij vrijkomen, en of die deeltjes in voldoende aantal en in de juiste vorm vrijkomen om schade te veroorzaken in ons lichaam. Dit wordt momenteel verder onderzocht.
  
  In afwachting van de resultaten gebruik je maskers met met een zilvercoating uit voorzorg best niet meer. Wat een alarmbelletje zou moeten doen afgaan, zijn de termen zilver, nanozilver, zilverionen, zilverzeoliet, zilverzout. Ook de verwijzing naar een antibacteriële behandeling of antibacteriële filter zou kunnen wijzen op de aanwezigheid van (nano)zilver.
  
  
• Titaniumdioxide: Titaniumdioxide is een witte kleurstof die vaak wordt gebruikt in cosmetica zoals zonnecrème en tandpasta, en tot 2022 in voedingsmiddelen zoals snoep, kauwgom of gebak. Volgens het Europese agentschap voor de voedselveiligheid is het niet uitgesloten dat inname of inademing van deze deeltjes kan leiden tot wijzigingen van het DNA en uiteindelijk tot kanker.
  
  Ook in mondmaskers blijkt titaniumdioxide vaak gebruikt te worden om textielvezels wit te kleuren, ze mat te maken of te beschermen tegen UV-stralen. In de herfst van 2021 werden de eerste resultaten van een onderzoek van Sciensano naar de aanwezigheid van titaniumdioxide in 24 types mondmaskers, zowel wegwerpmaskers als herbruikbare maskers, gepubliceerd. Daaruit bleek dat ze allemaal titaniumdoxide bevatten. Voor de meeste maskers bleek de theoretische kans op een schadelijk effect groter dan de aanvaardbare limiet.
  
  Een mogelijk gezondheidsrisico kan dus niet kan worden uitgesloten bij intensief gebruik. Of en in welke mate die deeltjes effectief kunnen vrijkomen en een gezondheidsrisico opleveren, zal nog verder worden onderzocht.

Of respiratoire maskers mogelijk schadelijke chemische stoffen bevatten weten we niet. In een test van onze Duitse collega’s van Stiftung Warentest op 20 FFP2-maskers werden alvast geen verontrustende vaststellingen gedaan. Voor zover wij konden nagaan werd daar echter niet gecontroleerd op de aanwezigheid van titaniumdioxide. In de Duitse studie werden wel latex eiwitten teruggevonden in de elastieken van sommige FFP2 maskers, zonder dat dit op de verpakking vermeld stond. Wie een latexallergie heeft, kan hier dus beter alert voor zijn.

Wij vragen al meer dan twee jaar aan de overheid om duidelijke en bindende normen op te stellen voor de samenstelling van álle mondmaskers die op de Belgische markt worden verkocht én vragen ook systematische kwaliteitscontroles hierop. Pas in het voorjaar van 2021 schoten verschillende overheidsdiensten in actie, met onder andere het onderzoek van Sciensano naar de aanwezigheid van nanozilver en titaniumdioxide in mondmaskers.

Ondertussen beloofden de bevoegde ministers ook om het thema op de agenda te plaatsen bij de Europese Commissie die bevoegd is voor het gebruik van chemische stoffen in consumentenproducten.

De overheid beloofde ook om eindelijk een regelgeving uit te werken om producenten van mondmaskers te verplichten tot volledige transparantie omtrent de kwaliteit en samenstelling van mondmaskers en om hier ook controles op te doen. Omdat er zowel op Europees als op Belgisch niveau weinig beweging is in dit dossier, blijven wij de bevoegde ministers regelmatig aan onze eisen herinneren. Hopelijk krijgt de consument zo waar hij recht op heeft: correcte en duidelijke informatie op het etiket over de kwaliteit en samenstelling van mondmaskers.

Kies eerst en vooral een mondmasker dat goed past rond je neus. Bij een masker met een metalen strip of draad aan de bovenkant (de zogenaamde neusbrug) kan je de vorm aanpassen aan de vorm van je neus, zodat er geen openingen zijn waardoor condensatie kan ontsnappen naar je bril.

Was je brillenglazen met enkele druppels water en zeep of afwasmiddel. Schud de overschot van het zeepsop er af en laat de glazen drogen aan de lucht of dep ze af met een zacht proper doekje. Op die manier verhinder je dat de waterdeeltjes een mooie laag condens vormen op je brillenglazen. Dit zou je een aantal keer per dag moeten herhalen.

Gebruik bij bovenstaande tip geen afwasmiddel of zeep met citroen of citrus en geen heet water. Deze kunnen immers de coating van brillenglazen beschadigen. Ook ruwe doekjes kunnen op termijn schade aanrichten.

• Een masker moet perfect aansluiten op je gezicht. Is dat niet het geval, dan kunnen de druppels alsnog ontsnappen. Kies daarom voor een masker met een neusbrug om het masker mooi te laten aansluiten rond je neus. Let er voorts op dat ook aan je kin het masker aansluit. Het mag gerust verder dan je kin lopen, maar je moet het daar wel tegen je huid voelen. Er bestaan enkele eenvoudige manieren om te controleren of het masker goed past:
  • Als het samentrekt wanneer je inademt en weer vol lucht stroomt wanneer je uitademt, is dit een teken dat het masker goed aansluit aan de randen.
  • Als je bril aandampt bij het dragen van het masker, sluit het masker niet goed aan.
  • Hou je handen enkele centimers boven de randen van het masker en adem enkele keren in en uit. Als je bij het uitademen lucht voelt stromen langs de randen van het masker, sluit het masker niet goed aan.

Sluit je masker niet goed aan, dan kun je onderstaande trucs gebruiken om dit te corrigeren:

• Zorg ervoor dat de neusbrug goed de vorm van je neus volgt.
• Zorg ervoor dat de elastieken (rond je oren of rond je hoofd, afhankelijk van het type masker) goed aangespannen zijn. Zoek hierbij naar de manier die voor jou het beste werkt, vb. een knoop in de lussen, een paperclip of een ander verlengstuk achter je hoofd waaraan je de oorlussen bevestigt (wat ook handig is voor mensen met een gehoorapparaat)
• Zeker bij een respiratoir masker scheer je het best alle gezichtbeharing af op de plaatsen waar de randen van het masker aansluiten op je gezicht. Een baard zorgt er vaak voor dat het masker minder goed aansluit en dat er lucht kan ontsnappen aan de randen. Een snor of sik aan de voorkant van je kin is daarentegen geen probleem, als deze volledig onder het masker passen.

• Draag je masker niet onder je neus. Ook wanneeer je gewoon ademt, kunnen er via je neus druppels vrijkomen. Daarom is het belangrijk dat je steeds je masker over zowel je mond als je neus draagt.
• Zorg dat je masker niet vochtig wordt. Een vochtig masker werkt niet goed meer. Vervang het daarom nadat je het 4u intensief gebruikt hebt (vb. langdurig praten) of als het vochtig is of zichtbaar vies is door regen, sporten, niezen, enz. Daarom raden wij aan om steeds meerdere maskers en bijbehorende filters op zak te hebben. Zo kun je indien nodig steeds wisselen naar een proper exemplaar.
• Steek je masker niet in de microgolfoven. Er circuleren verscheidene alternatieve technieken om maskers te desinfecteren zoals je masker in de (microgolf)oven of diepvries steken, in waterdamp houden, besproeien met javel ... Of deze methodes nu werken of niet, het belangrijkste is dat ze je masker kunnen beschadigen en soms ook je gezondheid. Wij raden ze daarom af. Je masker wassen met wasmiddel blijft de beste methode om het virus te inactiveren. Maskers en filters in de droogkast steken is evenmin aangeraden.

1. De overheid moet garanderen dat er voldoende voorraad aan mondmaskers is.
2. Wij eisen een maximumprijs voor mondmaskers. De BTW moet worden teruggebracht tot 0%.
3. De overheid moet een uitgebreide informatie- en sensibiliseringscampagne organiseren over het juiste gebruik van de mondmaskers. Dit is van groot belang, want te veel mondmaskers worden slecht gebruikt of fout gedragen, wat kan risico’s inhoudt en kan leiden tot een omgekeerd effect.
4. De overheid moet ook toezien op de samenstelling en kwaliteit van de beschikbare mondmaskers:

• De normen voor wegwerpbare comfortmaskers en textielen maskers moeten verplicht worden voor fabrikanten (momenteel zijn het enkel aanbevolen richtlijnen).
• De overheid moet meer controles doen op de samenstelling en kwaliteit en labelling van de verkochte maskers.

Daarnaast heeft de consument ook recht op correcte en duidelijke informatie over het type masker dat hij aankoopt en over de samenstelling en kwaliteit ervan.

• Op de verpakking (en het kassaticket) moet duidelijk vermeld worden of het om een chirurgisch of een wegwerpbaar comfortmasker gaat.
• De waarde van de filterefficiëntie en de luchtweerstand moeten op een consumentvriendelijke manier op de verpakking worden vermeld.
• Herbruikbare maskers moeten voorzien worden van een label met het aantal wasbeurten zonder kwaliteitsverlies.