Waarom je beter niet meer bestelt bij Shein en andere Fast Fashion sites

Hoe werkt Shein?

Wat is de bedoeling van Shein?

Shein (aanvankelijk Sheinside) is een online retailplatform dat is opgericht in 2008. Onder de officiële naam Infinity Styles Services Co richt Shein zich op de verkoop van kleding en modeartikelen (schoenen, tassen, accessoires ...) tegen zeer lage prijzen. Het bedrijf is actief in meer dan 150 landen en is maar liefst 36 miljard dollar (33,1 miljard euro) waard.

Shein verkoopt fast fashion, of zelfs ultra fast fashion. “Dat businessmodel staat bekend om de enorme hoeveelheden kleding die worden geproduceerd, de snelheid waarmee ze op de markt worden gebracht en de nefaste gevolgen die het heeft voor het milieu en de samenleving”, vertelt onze milieudeskundige Carine Deschamps.

"De laatste jaren is fast fashion geëvolueerd naar ultra fast fashion. Deze extreme trend is ontstaan ten tijde van de coronacrises, met name door platformen zoals Shein en Temu. De term verwijst naar een businessmodel met ultrasnelle productiecycli en spotgoedkope prijzen. Dit is het toppunt van overconsumptie."

De opkomst van Shein is razendsnel gegaan. In 2016 had het bedrijf een omzet van nog geen 610 miljoen dollar. In 2022 slaagde het erin om met 75 miljoen app-gebruikers en 30 miljard dollar omzet giganten als Amazon naar de kroon te steken. Die ongebreidelde groei heeft echter een prijs. Shein en andere fast fashion bedrijven bieden producten aan tegen bodemprijzen ten koste van de textielarbeiders (ondraaglijke werktijden, onderbetaalde arbeid) en het milieu (verspilling, afval, vervuiling enz.).

Deze chemische producten hebben we gevonden in de producten van Shein

Waarom zijn de kleren van Shein zo goedkoop?

Om lage prijzen te kunnen aanbieden, gebruikt Shein bepaalde strategieën:

• Goedkoop produceren. Om de kosten van het maken van de kleding te drukken, besteedt Shein de productie vaak uit aan landen waar arbeid goedkoper is (China, Bangladesh, Vietnam enz.). In een Britse documentaire was al eerder te zien hoe het eraan toe gaat in de werkplaatsen van de Chinese multinational. Ondraaglijke werktijden van 18 uur per dag voor een hongerloon en onder constante druk blijken er schering en inslag. Hierdoor kost elk gefabriceerd onderdeel de fabrikant slechts 2 of 3 cent. De prijzen die Shein kan aanbieden, zijn dus het resultaat van uitbuiting.   
• Zeer grote hoeveelheden produceren. Shein en andere fast fashion bedrijven produceren hun kleding over het algemeen in zeer grote hoeveelheden, waardoor ze kunnen profiteren van schaalvoordelen. Massaproductie leidt dan ook tot een lagere prijs per stuk.
• Goedkope materialen gebruiken. In plaats van natuurlijke vezels (zoals katoen of wol) gebruikt Shein goedkopere materialen (polyester, nylon en andere synthetische materialen).
• Minder tussenpersonen gebruiken. Fast fashion bedrijven zoals Shein verminderen vaak het aantal tussenpersonen in hun toeleveringsketen, wat helpt om kosten te besparen en de efficiëntie te maximaliseren.
• Uitsluitend online verkopen. Shein verkoopt alleen via zijn webshop en heeft geen fysieke winkels.
• Het fast fashion model hanteren. Slechts 6 % van de artikelen die Shein aanbiedt, blijft langer dan 90 dagen op voorraad. Kleding wordt eerst in kleine hoeveelheden geproduceerd en enkel bijbesteld als er genoeg vraag naar is. Dit model vermindert de hoeveelheden onverkochte voorraad, maar moedigt overconsumptie en overproductie aan.
• Produceren op vraag. Shein baseert zijn productie op de voorkeuren van de klant om het aanbod nog preciezer en efficiënter af te stemmen op de klantbehoeften, wat resulteert in veel betaalbaardere prijzen.

"We moeten beseffen dat de kleding van Shein om meerdere redenen goedkoper is dan die van andere merken, mogelijk ook door compromissen op het gebied van kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu-impact,” merkt Carine Deschamps op.

Waarom is Shein zo populair?

Shein kent zijn publiek maar al te goed en speelt daar slim op in. Zijn voornaamste doelgroep is de leeftijdscategorie van 18 tot 35 jaar, die op zoek is naar modieuze kleding tegen betaalbare prijzen. Het platform richt zich ook op frequente onlineshoppers, met andere woorden klanten die graag van thuis uit bestellen bij een webshop met een ruim assortiment en snelle levering.

Om die te verleiden, maakt Shein vooral gebruik van sociale media. In zijn businessmodel draait het vooral om Instagram en TikTok, de populairste platformen bij "Gen Z". De grote spelers in de sector gebruiken agressieve reclame met heel wat kortingen en promoties. Allemaal met hetzelfde doel: mensen doen kopen en doen terugkeren naar de webshops.

"Mensen die actief zijn op sociale netwerken, vooral degenen die mode- en stijl-influencers volgen, vormen een groot deel van het klantenbestand van Shein. Zij laten zich vaak beïnvloeden door de aanbevelingen van en samenwerkingen met influencers,” verklaart Carine Deschamps.

Het succes van Shein is dus te danken aan een mix van verschillende factoren:

• Aantrekkelijke prijzen. Boven op de lage prijzen biedt Shein geregeld promoties, kortingscodes en speciale aanbiedingen aan om ervoor te zorgen dat klanten terugkomen en regelmatig kopen.
• De laatste trends. Shein volgt de trends op de voet en heeft een uitgebreid aanbod aan artikelen die vandaag in de mode zijn.
• Zeer gevarieerd assortiment. Het aanbod van het platform is zeer divers en wordt constant vernieuwd. Bovendien zijn er veel verschillende maten verkrijgbaar, zodat er ruime keuze is voor ieder figuur.
• Handige webshop en snelle levering. In veel gevallen biedt Shein snelle leveringsopties aan, zodat klanten hun aankopen snel in huis hebben. De webshop biedt ook een aangename online winkelervaring, met  functies zoals geavanceerde zoekfilters, productbeoordelingen en persoonlijke aanbevelingen.
• Slimme marketing. Shein organiseert regelmatig spelletjes en wedstrijden (op de website of op sociale media), waarbij deelnemers kans maken op prijzen zoals gratis kleding, aankoopbonnen, getrouwheidspunten of zelfs exclusieve reizen of ervaringen. Die initiatieven maken deel uit van de marketingstrategie om klanten aan zich te binden en te behouden, en tegelijkertijd een ludiek element toe te voegen aan hun winkelervaring.
• Massaal gebruik van sociale netwerken en influencers. Shein doet een beroep op influencers om producten te promoten bij hun volgers. Door samen te werken met verschillende soorten influencers, probeert het bedrijf een breder publiek aan te spreken en haar aanwezigheid te versterken op sociale media waar veel mensen op zoek zijn naar mode- en stijladvies.

Terug naar boven

Het probleem met kleding van fast fashion webshops

Wie produceert de kleding op Shein en andere fast fashion websites?

Om zo laag mogelijke prijzen te kunnen aanbieden, besparen veel fast fashion bedrijven - zoals Shein - waar ze maar kunnen in de productie.

Uiteraard hebben die besparingen ook betrekking op de arbeidskrachten. Dit deel wordt uitbesteed aan landen als China, Vietnam, India en Bangladesh. “Daar hebben de arbeiders te maken met buitensporige werktijden, druk om snel te produceren tegen lage kosten, ontoereikende veiligheidsnormen en schendingen van de werknemersrechten. Shein werkt voor de productie samen met zowat 5 000 onderaannemers", vertelt Carine Deschamps.

Hoewel fast fashion niet per definitie synoniem is voor uitbuiting, is die problematiek al vaak gedocumenteerd.

Hoe zit het met de kwaliteit van fast fashion?

De kwaliteit van de artikelen op fast fashion websites varieert sterk, zowel tussen de websites onderling als tussen de artikelen op eenzelfde website.

"Sommige kledingstukken kunnen van goede kwaliteit zijn en waar voor je geld bieden, terwijl andere van zeer slechte kwaliteit zijn. Sommige artikelen kunnen ook gemaakt zijn van duurzame materialen, terwijl andere van inferieure kwaliteit en slecht afgewerkt zijn. Soms vertonen kledingstukken al na enkele wasbeurten tekenen van slijtage", legt onze milieudeskundige uit.

Over het algemeen besparen fast fashion bedrijven ook op de grondstoffen die ze gebruiken. Ze kiezen dus voor goedkopere materialen, die soms minder duurzaam en minder comfortabel zijn. Gewoonlijk hangt de (gebrekkige) kwaliteit af van:

• de gebruikte materialen. De producenten gebruiken eerder synthetische materialen (polyester, nylon enz.) dan natuurlijke vezels (katoen, wol, linnen enz.).
• de afwerking en de naden.
• de duurzaamheid. Sommige artikelen kunnen snel tekenen van slijtage vertonen.
• de naleving van de veiligheidsnormen. Het gaat dan om de normen met betrekking tot de kleurstoffen en chemicaliën die in het productieproces worden gebruikt.
• de retour- en terugbetalingsmogelijkheden. De websites voeren een flexibel retour- en terugbetalingsbeleid, maar helaas wordt geretourneerde kleding vaak vernietigd, wat voor verspilling van hulpbronnen zorgt.

"Als je online kleding koopt, is het heel moeilijk om de kwaliteit te beoordelen", geeft Carine Deschamps toe. "Je kunt niet zeggen dat fast fashion per definitie van slechte kwaliteit is. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met de ecologische, ethische en maatschappelijke impact van het bedrijf, die in dit geval desastreus is."

Voor onze milieudeskundige is het duidelijk: "Deelnemen aan ultra fast fashion is bijdragen aan de verwoesting van het milieu en de schending van de mensenrechten."

Beleid en praktijken van fast fashion websites op het vlak van chemische veiligheid

Net zoals de kledingkwaliteit kan ook de omgang met chemische veiligheid sterk verschillen naargelang van het platform. Bij de kledingproductie gelden er beperkingen op het gebruik van giftige en gevaarlijke stoffen. In theorie moeten de platformen dan ook voldoen aan de internationale regels omtrent chemische veiligheid.

In Europa is dat de REACH-reglementering (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals). Die legt strenge limieten op voor de concentratie van een heel aantal gevaarlijke stoffen in kleding, accessoires en schoenen die verkocht worden in Europa.

"Veel fast fashion websites houden daar echter weinig rekening mee", vertelt Carine Deschamps. "In 2022 heeft Greenpeace Duitsland de samenstelling van 47 artikelen van Shein onder de loep genomen. Volgens de NGO bevatten 7 daarvan een hogere concentratie gevaarlijke stoffen dan toegelaten door REACH, en 15 andere een 'zorgwekkende' hoeveelheid gevaarlijke stoffen."

Ook dit voorbeeld mogen we natuurlijk niet veralgemenen, want elk bedrijf heeft zijn eigen beleid op dit gebied. 

Onze analyse van de producten van Shein

Terug naar boven

Het belang van chemische veiligheid in kleding en schoenen

Identificatie van potentieel gevaarlijke chemicaliën in kleding en schoenen

Waarom gebruiken fabrikanten eigenlijk chemische producten in kleding?

"Chemische stoffen geven textiel bepaalde eigenschappen. Ze kunnen worden gebruikt om het uiterlijk of de bruikbaarheid te verbeteren, om textiel water-, kreuk- of vlekbestendiger te maken of om het te verven," legt Carine Deschamps uit. "Maar sommige van deze stoffen kunnen op lange termijn schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu: ftalaten, formaldehyde, PFAS (perfluorverbindingen), alkylfenolen, kleurstoffen, zware metalen, DMF enz."

Door chemicaliën te gebruiken, probeert de textielindustrie haar productiekosten ook weer zo laag mogelijk te houden. Onze kleding en schoenen bevatten dan ook tientallen, zo niet honderden chemische stoffen. Sommige daarvan zijn al wettelijk omkaderd, terwijl andere nog geïdentificeerd of gereglementeerd moeten worden.

Welke chemische stoffen zijn gevaarlijk voor de gezondheid of het milieu?

De huidige Europese regelgeving identificeert 12 chemische stoffen of families waarvan bekend is dat ze huidallergieën veroorzaken. Het gaat onder andere om nikkel (oorzaak van huidallergieën) en chroom-6 (dat bovendien bekend staat als kankerverwekkende stof). Hier vind je een lijst van deze stoffen, die dus vermeden moeten worden.

In totaal kunnen er zowat 2 000 chemische stoffen gebruikt worden in de textielindustrie. Daarvan zijn er 150 geclassificeerd als gevaarlijk voor de gezondheid en het milieu.

In theorie moeten alle gebruikte chemicaliën bij de productie van textielproducten die verkocht worden op de Europese markt, voldoen aan de REACH-verordening. “Helaas verplicht die reglementering fabrikanten of distributeurs niet om een lijst te maken van alle chemische stoffen in de artikelen die ze verkopen. Aan de productie van een kledingstuk kunnen echter tientallen verschillende bedrijven te pas komen. De traceerbaarheid is dus soms erg moeilijk te garanderen", betreurt onze milieudeskundige.

Dat heeft gevaarlijke gevolgen op grote schaal. “Door het gebruik van chemicaliën bij de productie en hun aanwezigheid in de eindproducten worden ze over de hele wereld verspreid. Die stoffen blijven immers vrijkomen tijdens hun hele levenscyclus, zelfs wanneer de kleding op de afvalberg belandt."

Effecten van chemische stoffen op de gezondheid en het milieu

Effecten van chemische stoffen op de gezondheid

Bepaalde stoffen in textiel kunnen zware gevolgen hebben voor de gezondheid. Sommige staan bekend als kankerverwekkende stoffen, hormoonverstoorders, allergene stoffen enz. Het is ook bekend dat ze een invloed kunnen hebben op de ontwikkeling, de vruchtbaarheid of het immuunsysteem.

Vooral kinderen en zwangere vrouwen lopen een risico. Foetussen, zuigelingen en kinderen zijn veel gevoeliger, omdat ze nog in volle ontwikkeling zijn. De blootstelling aan chemische stoffen kan levenslange gevolgen hebben voor hun gezondheid.

De laatste vijftig jaar zijn er steeds meer ziekten bij kinderen (of met oorsprong in de kindertijd) die verband houden met de opstapeling van chemische stoffen in het lichaam:

• miskramen;
• aangeboren afwijkingen;
• kanker;
• astma;
• stoornissen in het immuunsysteem, de ontwikkeling, het voortplantingssysteem en het zenuwstelsel.

Sommige chemische stoffen, zoals formaldehyde of chroom-6, kunnen onmiddellijke effecten hebben (huidirritatie, dermatitis, eczeem enz.). De meeste veroorzaken echter langetermijneffecten die moeilijk te detecteren zijn, omdat ze het resultaat zijn van de cocktail van chemicaliën waaraan we dag in dag uit blootstaan.

"We moeten dus rekening houden met het grote aantal chemische stoffen dat in de textielsector wordt gebruikt, de cumulatie van schadelijke effecten en het feit dat sommige al gevolgen kunnen hebben in lage concentraties", concludeert Carine Deschamps.

Effecten van chemische stoffen op het milieu

Naast hun impact op de gezondheid hebben deze chemische stoffen natuurlijk ook heel wat gevolgen voor het milieu, en dit op verschillende vlakken.

Europese wetgeving omtrent chemische stoffen in de textielindustrie

In Europa legt de REACH-verordening (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) strenge limieten op voor de concentratie van een reeks gevaarlijke stoffen in producten die in Europa worden verkocht.

Deze verordening geldt sinds 2007 en is bedoeld om de productie en het gebruik van chemische stoffen in de Europese industrie veiliger te maken. Ze stelt dat het de verantwoordelijkheid is van fabrikanten, importeurs en distributeurs om ervoor te zorgen dat ze alleen producten maken en op de markt brengen die niet schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu.

Jammer genoeg zijn de maximumconcentraties die REACH vooropstelt voor bepaalde giftige stoffen te laag, vooral van bekende hormoonverstoorders. Sommige hiervan kunnen al gezondheidseffecten hebben bij zeer lage concentraties. Er zijn dus strengere regels nodig, vooral voor kinderkleding. Wij vinden dat die beter gecontroleerd zou moeten worden, omdat kinderen gevoeliger zijn voor giftige stoffen.

Doelstellingen van het onderzoek van Testaankoop naar chemische stoffen in textiel

In 2021 onderzocht het Europees Agentschap voor chemische stoffen of een aantal online gekochte producten conform de regels omtrent chemische veiligheid waren. In 2022 voerde Greenpeace Duitsland een test uit op 47 producten die in verschillende Europese landen bij Shein waren gekocht. Die twee onderzoeken brachten verschillende tekortkomingen en overtredingen aan het licht op meerdere vlakken.

Wij wilden eveneens nagaan of de kleding en schoenen die Shein in België verkoopt, gevaarlijke chemische stoffen bevatten. Als dit het geval zou blijken, was het onze bedoeling om te wijzen op de gevaren voor de consument bij aankopen op (ultra) fast fashion websites zoals Shein en op de enorme milieu-impact van dit businessmodel.

Terug naar boven

Welke chemische stoffen hebben we aangetroffen op de kleding van Shein?

Voor deze test kochten we 25 kinderkledingstukken op het platform van Shein. Vervolgens hebben we ze geanalyseerd om te controleren of ze sporen van chemische stoffen bevatten die gevaarlijk zijn voor de gezondheid of het milieu.

Ontdek onze volledige analyse, de gevonden stoffen, de producten die problemen veroorzaakten en ons advies over hoe je op een meer verantwoorde manier kleding kunt kopen.

Onze analyse van de producten van Shein

Terug naar boven