Milieubewust in de supermarkt
Supermarkten doen heel wat inspanningen om hun ecologische voetafdruk te verminderen. Ook consumenten kunnen een steentje bijdragen aan het milieu. Want je beslist wat je al dan niet koopt en hoe je ermee omgaat.
Ook consumenten kunnen een steentje bijdragen aan het milieu. Want je beslist wat je al dan niet koopt en hoe je ermee omgaat.
- Vermijd voorverpakte producten. Kijk of er een minder verpakt alternatief (met een recycleerbare of herbruikbare verpakking) bestaat, of dat je de producten in bulk kunt kopen.
- Geef de voorkeur aan lokale en seizoensproducten. Exotisch fruit en Argentijnse steak hebben immers een grotere ecologische voetafdruk dan appelen of Belgisch rundvlees.
- Eet wat vaker plantaardig. De vleesindustrie is een van de belangrijkste verantwoordelijken voor de uitstoot van broeikasgas.
- Koop meer producten met een eco- of biolabel. Hun productie respecteert strikte milieuregels en heeft daardoor een kleinere impact op het milieu. Een overzicht van de bestaande ecolabels en hun betekenis, vind je in ons dossier over voedingslabels.
- Kies voor herlaadbare batterijen en spaarlampen.
- Om je boodschappen te vervoeren, kies je het best voor een kartonnen doos of een plastic herbruikbare box. Herbruikbare plastic zakken zijn oké, maar gaan
doorgaans niet zo lang mee. Draag altijd een stoffen zak bij je. Er bestaan modellen die je heel handig in een klein bolletje oprolt. - Breek met de gewoonte om zomaar een zak aan te nemen als men er je één aanbiedt.
- 10 % van het huishoudelijke afval is voedsel dat niet werd opgegeten! Probeer niet meer te kopen dan je nodig hebt en let op de vervaldatum van producten. Gebruik een boodschappenlijstje om te vermijden dat je dingen koopt die u niet (echt) nodig hebt. Bekijk onze tips om voedselverspilling tegen te gaan.
Net als alle bedrijven laten ook supermarkten een ecologische voetafdruk achter. Wat doen zij om hun impact op de planeet te verminderen? Qua milieubeleid zijn de meeste ketens niet groen meer achter hun oren. We presenteren je enkele goede voorbeelden op dit vlak. Maar er zijn ook werkpunten.
Groene stroom
De meeste supermarkten maken ondertussen gebruik van energie die volledig of gedeeltelijk afkomstig is van een "groene" leverancier. Meer en meer ketens investeren bovendien in technologie om zelf energie op te wekken, zoals daken met zonnepanelen en windturbines. Maar het hoge energieverbruik van tegenwoordig zal nooit helemaal kunnen worden vervangen door hernieuwbare energie. Efficiënt gebruik van energie blijft dus belangrijk.
Zuinig met energie
Wist je dat een supermarkt vaak méér energie verbruikt dan een ziekenhuis en sommige industriële complexen? Gemiddeld gaat zo'n 45 % van het energieverbruik naar de koeling van voedingsmiddelen. Gelukkig gebruiken de meeste winkels koel- en vriessystemen met deuren.
Promoties worden echter nog te vaak uitgestald in een open koelkast. Airconditioning slorpt maar liefst een vijfde van het totale energieverbruik op. Daarom willen sommige ketens géén airconditioning in hun winkels en kantoren, maar wél degelijke isolatie. Een vierde van het energieverbruik gaat naar verlichting, al investeren de meeste supermarkten in energiezuinig kunstlicht. Andere winkels zetten dan weer volop in op het maximaal benutten van daglicht door in grote vensters en dakramen te voorzien.
Recyclage
Wettelijk gezien zijn supermarkten verplicht om hun afval te sorteren (plastic, glas, papier en karton, gevaarlijk afval enz.). De meeste ketens besteden hier aandacht aan. Het zou goed zijn moesten ze meer recyclagecontainers voorzien voor consumenten. In de meeste winkels is er wel een doos voor gebruikte batterijen beschikbaar. In sommige vestigingen kunnen mensen gebruikte frituurolie deponeren. Daar wordt biodiesel van gemaakt. Vervallen voedsel dient in veel ketens eveneens als bron voor bio-energie. Is het nog eetbaar, dan wordt het vaak aan een goed doel geschonken.
Minder verpakking
Bedrijven moeten een wettelijke bijdrage betalen voor verpakkingsafval. Reden te meer om het gebruik van verpakkingen te beperken. Bepaalde winkels verkopen enkel nog in bulk, maar ook in heel wat supermarkten wordt de verpakking rond groenten en fruit al beperkt, en steeds meer in bulk verkocht.
In de plaats van plastic wegwerpzakjes stellen de meeste supermarkten nu herbruikbare zakken in plastic of stof voor, of herbruikbare plastic tassen, om je boodschappen te vervoeren.
Transport
Hoe verder een product reist, hoe groter de voetafdruk. Daarom maken sommige ketens er een punt van om leveranciers uit de buurt te kiezen. Een doordachte routeplanning en enkel volle vrachtwagens op de baan, zijn eveneens belangrijke strategieën om het aantal kilometers te beperken. De meeste ketens hebben dat goed begrepen. Kilometers worden bij voorkeur afgelegd met zo weinig mogelijk brandstof. Daarom moeten chauffeurs soms een opleiding "zuinig rijden" volgen. Er wordt soms ook brandstof bespaard met ecovrachtwagens die groter zijn dan de conventionele modellen.
Lokale, seizoens- en bioproducten
Supermarkten breiden voortdurend hun gamma lokale, seizoens- en bioproducten uit, ook de harddiscounters Aldi en Lidl. Meerdere ketens hebben ondertussen een eigen ecologisch of biomerk ontwikkeld, zoals Cora (Nature Bio), Delhaize (Delhaize Eco en Delhaize Bio), Colruyt (Boni Bio) en Carrefour (Carrefour Ecoplanet en Carrefour Bio). Colruyt heeft zelfs winkels (Bio-Planet) die uitsluitend bioproducten verkopen.
Als een product een eco- of biolabel heeft, dan kun je ervan uitgaan dat het op een milieuvriendelijke wijze is geproduceerd. Maar in veel winkels mag het aanbod wat groter zijn.
Andere winkels hebben dan weer een partnership gesloten met het doel om producten uit de duurzame landbouw en visserij aan te bieden. En ook seizoensproducten vinden steeds meer bijklank in de supermarkten. Toch is het soms nog moeilijk om te bepalen welke producten nu seizoensproducten zijn. Op dat vlak mag er dus meer informatie zijn in de winkels om de klant wegwijs te maken.
Buiten de voedingsafdeling zijn herlaadbare batterijen en spaarlampen de meest milieuvriendelijke keuze. Je kunt ze in de meeste supermarkten kopen, maar niet overal.
Andere inspanningen
Supermarkten implementeren ook nog andere maatregelen om meer ecologisch te werk te gaan door bijvoorbeeld onverkochte etenswaren aan voedselbanken te schenken en zo de voedselverspilling te beperken.
Er wordt ook heel wat ondernomen om waterverspilling tegen te gaan. Verschillende ketens rapporteerden dat ze gebruikt water hergebruiken voor andere taken, zoals het wassen van materiaal. Sommige winkels maken gebruik van regenwater. Ook aan "geluidsvervuiling", een niet te onderschatten bron van gezondheidsproblemen, wordt aandacht besteed. Met behulp van stillere voertuigen en geluidsarm laad- en losmaterieel streven sommige ketens een stille levering na. Zulke initiatieven kunnen wij alleen maar luidkeels aanmoedigen.