Echte kerstboom of kunstkerstboom: wat is duurzamer?
Nu de feestdagen eraan komen, is een kerstboom kiezen niet alleen een gezellig ritueel, maar ook het begin van een ecologische discussie: ga je voor een gekapt boompje of voor een herbruikbaar kunstexemplaar? Het antwoord is niet zo simpel en hangt vooral af van je eigen gewoontes. Tijd voor een vergelijking op basis van hun CO2-impact.
Team echte kerstboom: de terechte winnaar?
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komen de meeste kerstbomen niet uit ontbossing, maar uit speciale kweek. Ze groeien op daarvoor bestemde percelen, met als doel onze huizen tijdens de feestdagen te versieren.
Een beter ecologisch totaalplaatje
Vaak onterecht als minder milieuvriendelijk beschouwd, heeft de natuurlijke kerstboom een aantal onverwachte voordelen:
- CO₂-opname: Tijdens zijn groei (gemiddeld 7 à 10 jaar) neemt een kerstboom CO₂ op en produceert hij zuurstof.
- Biologisch afbreekbaar en lokaal: Kies je een exemplaar zonder kluit en zonder kunstsneeuw, dan is hij volledig biologisch afbreekbaar (perfect voor compost of versnippering) én steun je de lokale economie.
- Lage koolstofvoetafdruk: Uit een Canadese studie van Ellipsos blijkt dat een natuurlijke boom een aanzienlijk lagere ecologische impact heeft dan een kunstboom. De resterende CO₂-uitstoot is beperkt.
Tips voor een minimale impact
Kies een lokale kerstboom (korteketenkweek) en zonder kunstmatige sneeuw of kleur.
Maak gebruik van gemeentelijke ophaling en recyclage van groenafval.
Terug naar boven
Team kunstkerstboom: let op de levensduur
De kunstkerstboom (vaak van PVC)lijkt milieuvriendelijker omdat je hem kunt hergebruiken. Toch betaal je de milieukosten al bij de eerste aankoop.
Een zwaardere milieu-impact
- Productie en materialen: De kunstkerstboom wordt gemaakt van plastic (aardolie) en metalen. Deze productieprocessen veroorzaken milieuvervuiling en niet-biologisch afbreekbaar afval.
- Grote transportimpact: Bijna alle kunstbomen worden geproduceerd in Azië (vooral China), wat hun ecologische voetafdruk aanzienlijk vergroot door transport per boot of vliegtuig.
- Belang van gebruiksduur voor compensatie: Dit is het cruciale punt. Een kunstkerstboom moet 15 tot 20 jaar gebruikt en hergebruikt worden, vooral als hij van ver is geïmporteerd, om zijn milieu-impact te compenseren en echt "groener" te zijn dan een echte boom.
Volgens studies bewaren huishoudens een kunstkerstboom gemiddeld slechts 6 à 7 jaar, wat onvoldoende is om de initiële milieu-impact van de productie te compenseren.
Terug naar bovenConclusie – Echte of kunstkerstboom: wat kiezen?
- Heb je nog geen kerstboom? Kies dan bij voorkeur voor een lokale, natuurlijke en recycleerbare kerstboom.
- Heb je al een kunstkerstboom? Gebruik hem zo lang mogelijk om de initiële milieu-impact te compenseren.
- Zero waste-alternatief: Kies voor een boom van gerecycleerd hout of natuurlijke materialen (takken, dennenappels). Dat blijft de optie met de laagste ecologische voetafdruk.
4 tips voor een nog groenere kerstboom
- Kies je voor een echte kerstboom? Ga voor een lokaal gekweekte (korteketen) boom en check of je gemeente een ophaling en recyclage voor groenafval voorziet.
- Vermijd kunstsneeuw, ongeacht het type boom. Die sneeuw bevat vaak vervuilende stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Gebruik je het bij een natuurlijke boom dan kan die niet als groenafval worden opgehaald.
- Gebruik bij voorkeur LED-lichtslingers, die gemiddeld 5 tot 6 keer minder verbruiken dan een klassieke slinger. LED-lampjes worden ook nauwelijks warm en verkleinen dus het risico op brand.
- Koop niet elk jaar nieuwe versiering maar hergebruik wat je al hebt.
3 ideeën voor een ecologische DIY-kerstboom
De oplossing die het minst impact heeft op het milieu is natuurlijk helemaal geen kerstboom kopen. Met deze creatieve alternatieven heb je geen boom die naalden verliest en kun je elk jaar aanpassingen doorvoeren.
1. Kerstboom van gerecycleerd hout (paletten of latten)
Dé klassieker voor wie zero waste wil gaan: ideaal voor een Scandinavische, rustieke of industriële look.
|
Concept |
Materiaal |
Uitvoering |
|
Platte boom (2D) |
1 (onbehandelde) houten palet |
Teken een kerstboom op het pallet, zaag hem uit en zet tegen de muur. |
|
Lattenboom (3D) |
Houten latten/planken uit paletten |
Bevestig horizontale latten van toenemende lengte aan een centrale plank (de stam). Makkelijk te demonteren en op te bergen. |
|
Ladderboom |
Oude houten ladder |
Zet de ladder open, versier als een kerstboom. Ideaal voor grote ruimtes. |
Tip: Gebruik binnen bij voorkeur onbehandeld hout (belangrijk voor je gezondheid). Wil je kleur? Gebruik natuurlijke verf.
2. "Natuurlijke" muurkerstboom (takken en touw)
Perfect als je weinig plaats hebt of houdt van een bohemian, natuurlijke stijl.
- Materiaal: Een paar houten takken (uit het bos, of drijfhout), touw van sisal of linnen, spijkers/haakjes.
- Uitvoering: Span het touw tegen de muur en maak vanaf onder naar boven takken vast van lang naar kort, zodat je een driehoek vormt.
- Versiering: Hang natuurlijke elementen op (dennenappels, gedroogde sinaasappelschijfjes, kleine juten strikjes) of een simpele LED-slinger voor een poëtisch accent.
3. Verlichte kerstboom (lichtslinger)
De snelste en meest minimalistische optie.
- Materiaal: Een lange LED-lichtslinger (op batterijen, voor een mooi draadloos effect) en muurvriendelijke stickers.
- Uitvoering: Vorm met de slinger een kerstboom op de muur.
- Versiering: Hang binnen de "boom" foto’s, wenskaarten of kindertekeningen. Instant kerstsfeer, zonder vloeroppervlak te verliezen.
Kerst: zo kies je duurzaam speelgoed
