Belgische consumenten bereid om duurzamer te consumeren

Positieve algemene resultaten

Dit onderzoek naar duurzaam consumptiegedrag werd uitgevoerd in 8 landen (Oostenrijk, België, Canada, Spanje, Italië, Portugal, Slovenië en VS), met 1 011 respondenten in België.

België behaalde een gemiddelde totaalscore van 52, met bovengemiddelde resultaten op twee gebieden: beheer van water en energie thuis, en verplaatsingen en mobiliteit.

Een belangrijke vaststelling is het effect van opleidingsniveau: mensen met een hoger opleidingsniveau scoren gemiddeld 54, terwijl mensen met een laag of middelbaar opleidingsniveau 51 halen. Hoe beter geïnformeerd en bewuster je bent, hoe duurzamer je handelt.

Al verankerd duurzaam gedrag

In het dagelijks leven passen veel Belgen al duurzame handelingen toe:

• 40 % probeert minder vlees te eten, ook al doet 43 % dat niet bewust; 2 % is vegetariër en 2 % veganist.
• 43 % zegt hun voedselverspilling sterk te verminderen, 23 % zelfs bijna helemaal.
• 43 % zegt zich dagelijks te voet te verplaatsen, met de fiets of met het openbaar vervoer.
• 43 % probeert zo veel mogelijk vliegen te vermijden.
• 50 % probeert energie-efficiënt te zijn, waarvan 37 % vaak consequent hun huis goed isoleert en 13 %  dat bijna altijd doet, daarnaast  past 41 % regelmatig energiebesparende gewoonten toe.
• 37 % vermindert overconsumptie sterk, 33 % een beetje.
• 53 % koopt duurzame en herstelbare producten.
• 71 % hergebruikt producten zo lang mogelijk (41 % doet dit vaak, 30 % bijna altijd) en 32 % herstelt vaak spullen in plaats van nieuwe te kopen.

Afvalbeheer, prioriteit nummer één voor Belgen

Als je hen vraagt wat zij het belangrijkst vinden voor duurzaamheid, staat afvalbeheer bovenaan, gevolgd door water en energie thuis, daarna voeding, mobiliteit en tenslotte niet-voedingsaankopen.

Experts zien dat anders: volgens hen is voeding de krachtigste hefboom voor duurzaamheid, terwijl Belgen voeding pas op de derde plaats zetten.

Toenemende kennis

Bijna 42 % zegt goed tot zeer goed geïnformeerd te zijn over duurzaamheid, een stijging ten opzichte van eerdere onderzoeken. Op afvalbeheer voelen Belgen zich het best geïnformeerd (59 %), terwijl kennis over consumptie van producten en diensten achterblijft (41 %).

Hoe beter je geïnformeerd bent, hoe hoger je duurzaam gedragsscore. Informatie blijkt dus de motor voor verandering.

Bijna de helft (46 %) zegt duurzaam gedrag "veel" of "bijna volledig" toe te passen. Afvalbeheer scoort daar het hoogst (67 %), mobiliteit blijft een zwak punt (43 %). 60 % vindt dat duurzaam gedrag “zeer” of “uiterst” belangrijk is.

Duidelijke belemmeringen: kosten en gebrek aan opties

Je intenties zijn er, maar de uitvoering botst nog op verschillende obstakels:

• Kosten worden door de meerderheid als grootste hinderpaal genoemd.
• Daarna gebrek aan informatie, gevolgd door infrastructuurtekort (vooral voor recyclage en mobiliteit), gebrek aan duurzame keuzes in de markt, en tenslotte tijdgebrek.

Deze barrières verschillen per gebied:

• Bij voeding gaat het vooral om kosten en gebrek aan duurzame alternatieven.
• Bij mobiliteit zijn gebrek aan infrastructuur en hoge prijzen de problemen.
• Bij water en energie blijft de kostprijs de grootste beperking (35%).

Conclusie: tussen overtuiging en pragmatisme

Kort samengevat: Belgische consumenten zijn zich steeds meer bewust van de impact van hun keuzes en willen iets doen om de impact te verkleinen. De meest ingebakken duurzame gewoonten zijn afvalbeheer en energiebesparing, terwijl mobiliteit en voedselconsumptie nog veel ruimte voor verbetering bieden. Om bewustwording om te zetten in brede actie blijven informatievoorziening, beschikbaarheid van duurzame oplossingen en vooral betaalbaarheid onmisbare hefbomen.