Deur-aan-deurverkoop: leer wanpraktijken herkennen

Wat is deur-aan-deurverkoop?

Deur-aan-deurverkoop, ook leurhandel genoemd, is een verkooptechniek waarbij een verkoper zonder afspraak systematisch aan elk huis aanbelt en een product probeert aan de man/vrouw te brengen.

De pijnpunten bij deur-aan-deurverkoop

Het meest voorkomende probleem bij deur-aan-deurverkoop is dat de verkoper opdringerig is. Consumenten vinden het niet altijd makkelijk om “nee” te zeggen, uit schrik om onbeleefd te zijn, en ze durven de verkoper niet gewoon wegsturen, ook al zijn ze niet echt geïnteresseerd in het product dat hij aanbiedt.

Wat zijn de regels bij deur-aan-deurverkoop?

Deur-aan-deurverkopers moeten de regels naleven voor verkoop buiten de onderneming

De deur-aan-deurverkoop is strikt gereglementeerd in Europa. Het gaat om regels die eigenlijk gelden bij elke verkoop buiten de normale verkoopruimte van de verkoper. En dus zijn ze ook van toepassing op bijvoorbeeld verkopers die je op straat aanspreken. 

Bij zo’n verkoop zijn er diverse aspecten waardoor je een zekere juridische bescherming geniet:

• De verkoper moet over een vergunning beschikken voor deur-aan-deurverkoop. 
• Er zijn strengen voorwaarden over de informatie die de verkoper je moet geven. 
• Je hebt een herroepingsrecht en kunt binnen 14 kalenderdagen kosteloos afzien van de aankoop. 
• Deur-aan-deurverkoop mag alleen tussen 8 en 20 uur. 

Deur-aan-deurverkopers moeten een leurkaart hebben

Het is verplicht voor een deur-aan-deurverkoper om over een vergunning te beschikken voor zijn activiteit. Die “machtiging voor ambulante activiteiten” wordt in de volksmond vaak “leurkaart” genoemd. 

Een verkoper kan die vergunning alleen verkrijgen als hij een bewijs van goed gedrag en zeden (uittreksel uit het strafregister) kan voorleggen. 

Als je eraan twijfelt of de verkoper aan je deur wel deur-aan-deurverkoop mag doen, eis dan om de leurkaart te mogen controleren.  

Wanneer is er sprake van wanpraktijken bij deur-aan-deurverkoop?

Sommige deur-aan-deurverkopers draaien hun hand niet om voor agressieve handelspraktijken en soms echt oneerlijke praktijken. Hoe herken je dergelijke wanpraktijken? Hierna geven we enkele voorbeelden, zonder exhaustief te willen zijn.

Voorbeelden van agressieve handelspraktijken

• De verkoper treedt intimiderend op, bijvoorbeeld door zijn voet tussen de deur te zetten of door dreigende taal te gebruiken.
• Als de verkoper eenmaal binnen is geraakt, weigert hij te vertrekken ook al vraag je dat.
• De verkoper zet je emotioneel onder druk, bijvoorbeeld door te zeggen dat hij zijn baan zal verliezen als hij niet snel iets verkoopt.

Voorbeelden van oneerlijke handelspraktijken 

• Een verkoper prijst een dienst aan als gratis terwijl in de algemene voorwaarden staat dat allerlei kosten kunnen worden aangerekend.
• Een verkoper geeft foute info over de prijs of de aard van een product.
• Een verkoper prijst een product met valse wetenschappelijke claims aan.
• Een verkoper spreekt van een tijdelijk aanbod terwijl het helemaal niet tijdelijk is.

Het is onwettig en dus uiteraard verboden voor een deur-aan-deurverkoper om dergelijke praktijken toe te passen. 

Deur-aan-deurverkoop: welke rechten heb je als consument?

Duidelijke informatie vooraf

Een deur-aan-deurverkoper is verplicht om je alle info te geven die je nodig hebt om met kennis van zaken te beslissen of je al dan niet akkoord gaat om iets te kopen en dus een contract te sluiten. 

Die info moet in een voldoende duidelijke en begrijpelijke taal zijn geformuleerd en je moet er een kopie van krijgen op papier of op een andere duurzame gegevensdrager zoals een bevestigingsmail.

Die info moet onder meer de volgende elementen bevatten:

• de voornaamste kenmerken van de goederen of diensten die je zult kopen;
• de identiteit van de onderneming (ondernemingsnummer en handelsnaam), haar geografisch adres, haar telefoonnummer en haar mailadres;
• de totale prijs, dus met inbegrip van alle extra kosten;
• de wijze van betaling en de manier van levering, alsook de levertermijn;
• de info over het herroepingsrecht;
• een verwijzing naar de wettelijke garantie;
• de duur van het contract (is het een eenmalige aankoop of abonnement en in dat tweede geval hoe kan het worden opgezegd?);
• de info over de procedures voor geschillenbeslechting.

14 dagen herroepingsrecht

Wanneer je iets koopt van een deur-aan-deurverkoper, heb je normaliter het recht om de aankoop binnen 14 kalenderdagen te herroepen. Anders gezegd, je kunt nog afzien van de aankoop en je geld terugvragen. 

De verkoper moet je op dat recht wijzen. 

Er zijn wel uitzonderingen op de regel. Het herroepingsrecht bestaat bijvoorbeeld niet voor bederfelijke goederen zoals etenswaren, vliegtickets en gepersonaliseerde goederen. Ook daar moet de verkoper je over inlichten.

Wanneer je de aankoop hebt herroepen, heb je recht op de terugbetaling van de aankoopsom, met inbegrip van de leveringskosten die werden aangerekend. De kosten om het pakje terug te sturen zul je alleen voor je rekening moeten nemen als dat uitdrukkelijk zo in de algemene voorwaarden werd vooropgesteld. 

Let op dat je de tijdens de 14 dagen bedenktijd niet om het even wat doet met het gekochte product. Als de verkoper vaststelt dat je het hebt gebruikt, mag hij daar een waardevermindering voor aanrekenen en in bepaalde gevallen kan hij zelfs weigeren om je terug te betalen.

Onze tips als je met een agressieve deur-aan-deurverkoper te maken hebt

Vermijd zo veel mogelijk om te kopen aan de deur

Vandaag de dag zijn er eigenlijk niet veel echt goede redenen meer om producten via deur-aan-deurverkoop te kopen. Er zijn immers zoveel mogelijkheden om online te kopen. 

Dan kun je vooraf rustig verschillende aanbiedingen vergelijken. En als je op een betrouwbare website koopt, heb je minder kans om met oplichters te maken te hebben. 

Onze tips als je toch overweegt om aan de deur te kopen 

Wat kun je doen als je iets hebt gekocht van een agressieve deur-aan-deurverkoper?

De aankoop herroepen

Wanneer je niet tevreden bent over je aankoop, kun je gebruikmaken van het herroepingsrecht om een einde te maken aan het contract. Je hebt dan recht op de terugbetaling van de aankoopprijs en de leveringskosten. Het is wel mogelijk dat de kosten om het pakje terug te sturen voor jouw rekening zijn.

Je geld terugeisen 

Wanneer de verkoop zich schuldig heeft gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken, kun je je geld terugeisen. In bepaalde gevallen moet je het gekochte product niet eens terugsturen. 

De zaak in der minne proberen op te lossen

Je doet er soms goed aan om te proberen tot een minnelijke schikking te komen met de verkoper. 

Desnoods met de hulp van een derde. Er zijn instanties die kosteloos bemiddelen voor consumenten. Voor een geschil met een Europese onderneming kun je aankloppen bij het Europees Centrum voor de Consument België. Testaankoop  kan helpen als je met een Belgische verkoper te doen had.  

Naar de rechtbank stappen

Als een minnelijke oplossing er niet in zit, kun je een rechtszaak overwegen. 

Voor een geschil met een Europese onderneming kun je gebruikmaken van een speciale, eenvoudige en goedkope procedure, de zogenoemde procedure voor kleine geschillen. Voor een geschil met een Belgische onderneming moet je je, al naargelang de inzet van het geschil, meestal wenden tot de vrederechter. 

Maar er zijn ook alternatieven voor de rechtbank. Zo kun je soms terecht bij een geschillencommissie of een ombudsdienst. Sommige beroepssectoren hebben zelf een instantie die kan bemiddelen en soms bindende beslissingen kan nemen. 

Een klacht indienen bij de Economische Inspectie

De FOD Economie is een overheidsinstantie die erop toeziet hoe de wettelijke regels inzake handelspraktijken worden toegepast. Wanneer je een klacht indient bij de Economische Inspectie, kan die een onderzoek starten wanneer het ernaar uitziet dat een onderneming systematisch de regels overtreedt en kan ze haar sancties opleggen. Zo’n klacht helpt dus om toekomstige overtredingen te voorkomen. 

De chargebackprocedure starten

Kies bij voorkeur om te betalen met een kredietkaart. In dat geval kun je bij problemen gebruikmaken van de “chargebackprocedure” op www.mijnkaart.be. Bij fraude kan de transactie dan eventueel ongedaan worden gemaakt.  

Heb je een probleem met een deur-aan-deurverkoper?

Aarzel vooral niet om contact op te nemen met ons! Als je een naar gevoel overhoudt aan je ervaring met een deur-aan-deurverkoop maar niet zeker bent of de verkoper dingen heeft gedaan die niet koosjer zijn, win je beter advies in bij onze Adviesdienst. Zo krijg je een beter beeld van de situatie en kom je te weten of de verkoper de regels heeft nageleefd of niet. Als lid van Testaankoop kost je dat geen cent. 

BEL EEN EXPERT VAN ONZE ADVIESDIENST