De procedure voor de vrederechter in België

In dit artikel overlopen we de verschillende stappen om een vordering bij een vrederechter in te stellen en waar je je aan kunt verwachten.

Wat is een vrederechter en wat is zijn taak?

Wat zijn de soorten procedures om een verzoekschrift in te dienen bij de vrederechter?

Hoe stel je een vordering in bij de vrederechter?

Waaraan mag je je verwachten tijdens de procedure bij de vrederechter?

De tips van Testaankoop om een vordering te doen slagen voor de vrederechter

Wat is een vrederechter en wat is zijn taak?

Een vrederechter is de rechter die het dichtst bij de burger staat. Hij behandelt uitsluitend burgerlijke zaken die als “privé” kunnen worden omschreven. Bijvoorbeeld:

• burenruzies;
• geschillen over huurovereenkomsten;
• alle vorderingen van minder dan 5 000 euro die niet exclusief aan een andere rechtbank zijn toegewezen;
• maatregelen tot voorlopige bewindvoering over een persoon en/of zijn eigendommen.

De burger kan zich dus niet tot de rechtbank wenden voor straf- of belastingzaken.

Wat zijn de soorten procedures om je tot de vrederechter te wenden?

Als burger kun je je tot de vrederechter wenden voor:

Een verzoening

Een verzoening is een gratis procedure zonder tussenkomst van een advocaat. In dit geval probeert de rechter de partijen te verzoenen om tot een akkoord te komen. Hij neemt geen beslissing, maar treedt op als neutrale en onafhankelijke derde. Hij luistert en bekrachtigt het akkoord of de onenigheid tussen de partijen. Als de bemiddeling mislukt, kan de eisende partij de zaak voor de rechter brengen.

Een burgerlijke rechtsvordering

 Dit houdt in dat de zaak voor de rechter wordt gebracht (tegen erelonen en procedurekosten). De vrederechter is dan verantwoordelijk voor de beslechting van het geschil door middel van een vonnis. De kosten zijn moeilijk in te schatten omdat ze afhangen van het soort actie en de procedure. De aanwezigheid van een advocaat is niet noodzakelijk, maar wordt wel aanbevolen. Je kunt een burgerlijk proces alleen aanspannen (met of zonder deurwaarder), met een advocaat of vertegenwoordigd door een derde.

Hoe stel ik een vordering in bij de vrederechter?

Een vrederechter per gerechtelijk kanton

Let er in de eerste plaats op dat je je tot het juiste gerechtelijke kanton richt wanneer je een verzoekschrift indient bij een vrederechter. In België is er één vrederechter per gerechtelijk kanton en er zijn in totaal 162 kantons. Een kanton bestaat uit één of meer gemeenten, behalve in de grootsteden. Lees hier tot welk kanton je je moet wenden. Als je dat niet doet, kan je aanvraag niet-ontvankelijk worden verklaard.

In geval van een verzoening

Stuur gewoon een eenvoudige brief naar de vrederechter om het geschil te beslechten. Je kunt ook naar de griffie van de vrederechter gaan en mondeling vragen om een verzoeningszitting.

Als je ervoor kiest om een brief te sturen, moet deze bepaalde elementen bevatten, waaronder een korte uiteenzetting van de feiten en wat je specifiek eist. Bijvoorbeeld: betaling van de laatste maanden huur van je huurder.

In geval van een burgerlijk proces

De zaak kan worden ingeleid met een dagvaarding, een verzoekschrift of een vrijwillige verschijning.

Voor de inschrijving van de zaak op de rol moet je een bepaald bedrag betalen, het zogenaamde griffierecht.

De dagvaarding

Dit is een officieel document dat door een deurwaarder bij de tegenpartij thuis wordt bezorgd en waarin deze wordt uitgenodigd om te verschijnen. Als je de eiser bent, moet je de kosten van de deurwaarder voorschieten. De partij die uiteindelijk wordt veroordeeld zal dit bedrag moeten betalen. Als de gedaagde onvermogend is en wordt veroordeeld, worden deze kosten alsnog door de eiser betaald.

Deze methode is de duurste: ongeveer 250 tot 300 euro per gedaagde partij. Let op de termijnen: hier bedraagt de wettelijke termijn tussen de ontvangst van de dagvaarding en de verschijning voor de rechter 8 dagen.

Een verzoekschrift

Deze wijze van inleiding kan worden gebruikt voor bepaalde zaken zoals een huurcontract. Dit moet door de eisende partij worden ingediend ter griffie van de betrokken vrederechter of per post worden verzonden. Het hoeft niet in een bepaalde vorm te worden ingediend. De wet vereist echter dat bepaalde informatie in het verzoekschrift wordt opgenomen en dat bepaalde stukken worden bijgevoegd. Zie onze modelverzoeken.

Een vrijwillige verschijning (in persoon)

De partijen besluiten, in onderling overleg, vrijwillig voor de vrederechter te verschijnen. Met of zonder advocaten. De partijen stellen daartoe een speciaal verzoekschrift aan de rechter op en ondertekenen dat samen. Deze methode is gratis (behalve de rolrechten). Meer informatie over onze modellen van vrijwillige verschijning.

De documenten die je nodig hebt om een vordering in te stellen

Ontdek onze verschillende modellen van verzoekschriften om een vordering in te stellen voor een vrederechter. Je kunt ze rechtstreeks downloaden. 

Wat mag je verwachten tijdens een procedure voor de vrederechter?

De verzoeningsprocedure

Verloop van de verzoeningszitting

Deze zitting vindt plaats achter gesloten deuren of in het kantoor van de vrederechter. De partijen zijn vooraf per aangetekende brief opgeroepen.

Je kunt je laten vertegenwoordigen door een derde (goede vriend, echtgenoot, familielid, advocaat) door middel van een ondertekende volmacht, die de derde een specifieke opdracht geeft om namens jou op te treden, om een akkoord te bereiken tegen het einde van de zitting.

Drie mogelijke scenario’s tijdens de bemiddeling

1. De tegenpartij verschijnt niet: de zitting kan niet plaatsvinden en de rechter kan geen uitspraak doen. Je kunt een burgerlijk proces starten om een veroordeling van de andere partij te verkrijgen.
2. De tegenpartij verschijnt en je bereikt een akkoord: dit heeft de waarde van een vonnis. Hij heeft de vorm van een proces-verbaal van verzoening, ondertekend door alle partijen en door de rechter en de griffier.
3. De andere partij verschijnt en je bereikt geen akkoord: het proces-verbaal vermeldt dat je geen akkoord hebt bereikt. Je kunt een burgerlijk proces aanspannen om een veroordeling van de tegenpartij te verkrijgen.

Procedure tijdens een burgerlijk proces

Eerste zitting en het verloop van een civiel proces

Voor de eerste zitting wordt een dagvaarding gestuurd naar de gedagvaarde partij die moet verschijnen. Deze dagvaarding bevat de details van de zitting (datum, plaats, uur). Bereid je goed voor op deze inleidende zitting: beschrijf in detail je situatie, wat je eventueel al hebt geregeld en wat je vordert.

Op deze zitting moet iedereen zijn argumenten en standpunten aan de rechter voorleggen. De eiser begint hiermee. De meest eenvoudige zaken (bv. niet-betaling van facturen; overeenkomen van betalingsvoorwaarden en -termijnen) worden meteen behandeld, tijdens de zitting zelf. De meer complexe zaken worden doorgeschoven naar een latere datum.

Mogelijke verdere hoorzittingen en beslissing van de vrederechter

Nadat beide partijen hun zaak hebben bepleit, wordt de zaak in beraad genomen en zal de rechter de zaak in detail bestuderen. De rechter moet in principe binnen de maand uitspraak doen, maar dat hangt af van hoe moeilijk de zaak is.

• De tegenpartij is aanwezig

Als de zaak op dezelfde dag wordt behandeld, wordt de beslissing (veroordeling of verwerping van het verzoek) uitgesproken en per post verzonden. Als de zaak wordt uitgesteld, zal deze op een vaste datum in de toekomst of op een onbepaalde datum worden gezet. De rechter zal termijnen stellen waarbinnen de partijen hun argumenten moeten uiteenzetten.

De tegenpartij die wordt veroordeeld, moet zich aan deze beslissing houden, eerst vrijwillig en zo snel mogelijk. Gebeurt dit niet? Dan zal het vonnis worden “betekend” door een gerechtsdeurwaarder, wat extra kosten met zich brengt en de beroepstermijn doet ingaan (1 maand vanaf de datum van betekening van het vonnis).

• De tegenpartij verschijnt niet

In dit geval zal de rechter bij verstek een vonnis toewijzen. De tegenpartij kan dan binnen een maand na de betekening van het vonnis tegen deze beslissing in beroep gaan. De zaak wordt dan opnieuw behandeld door dezelfde rechter met de argumenten van beide partijen. Er zal dan een zogenaamd tegensprekelijk vonnis worden geveld (met de mogelijkheid van beroep tegen deze beslissing).

Als de gedaagde echter niet binnen deze termijn van een maand na de betekening van het vonnis voor de rechter verschijnt, zal hij bij verstek worden veroordeeld en wint de eiser bijgevolg automatisch de zaak.

In beroep gaan tegen de beslissing van de vrederechter

Rechtsmiddelen (beroep/verzet) zijn, waar van toepassing, al dan niet mogelijk:

Tegensprekelijk vonnis (in aanwezigheid van de tegenpartij)

Als iemand niet akkoord gaat met het vonnis van de vrederechter, kan hij in beroep gaan bij de rechtbank van eerste aanleg (termijn van 1 maand). Als het geschil echter betrekking heeft op een geldsom van minder dan of gelijk aan 2 000 euro, kun je niet in beroep gaan. Je kunt wel in beroep gaan bij het Hof van Cassatie.

Vonnis bij verstek (bij afwezigheid van de tegenpartij)

Als de uitspraak er komt in afwezigheid van de tegenpartij, is verzet mogelijk, binnen een maand na de betekening van het vonnis.

De tips van Testaankoop voor een succesvolle vordering bij de vrederechter

Ontdek het advies van onze experts om een vordering bij de vrederechter te doen slagen.

Andere vragen over de procedure bij de vrederechter?

Twijfel je om een verzoekschrift in te dienen bij een vrederechter? Heb je vragen over de procedure? Vind je het moeilijk om een modelaanvraag in te vullen? Aarzel niet om onze juristen te contacteren voor al je vragen.

Bel onze juridische dienst