Plug-and-play zonnepanelen en batterijen installeren in België

Wat zijn de regels voor het installeren van een plug-and-play zonnepaneel of batterij?

Sinds 17 april 2025 kunnen plug-and-play zonnepanelen en batterijen gebruikt worden in België, op voorwaarde dat ze gehomologeerd zijn en opgenomen zijn in de lijst van Synergrid. 

Een nieuw wettelijk kader voor plug-and-play installaties in 2025

Tot nu toe verbood de regelgeving in België, opgelegd door Synergrid (de federatie van gas- en elektriciteitsnetwerkbeheerders), de rechtstreekse aansluiting van een zonnepanelenset of een mobiele batterij op een stopcontact.

Synergrid heeft deze regelgeving herbekeken en een aantal wijzigingen doorgevoerd. Er is een nieuwe versie van het wettelijke kader van kracht geworden, die het gebruik van plug-and-play zonnepanelen en batterijen onder bepaalde voorwaarden toestaat.

Sinds november 2024 kunnen fabrikanten een C10/26-homologatie aanvraag indienen voor hun plug-and-play toestel, meer bepaald voor de omvormer. Synergrid heeft de goedgekeurde apparaten op 17 maart 2025 toegevoegd aan de lijst van C10/26 gecertificeerde apparaten. De link naar deze lijst vind je hier. 

Nog steeds te veel obstakels voor consumenten 

Vandaag mag je deze apparaten dus gebruiken, maar het is nog steeds veel te ingewikkeld om te na te gaan welke stekkerpanelen op de Synergrid-lijst staan. 

Daarom pleiten we voor de invoering van een label dat aangeeft of een stekkerpaneel gehomologeerd is of niet. Dat label zou op de verpakking geplaatst kunnen worden of op de website van het verkooppunt. 

Zoals we onlangs opmerkten wordt momenteel de batterij meestal alleen toegelaten met een bijkomende EnFluRi meter in de meterkast, een extra en onnodige kost, die de rentabiliteit ten koste komt. De P1-meter die aangeboden wordt om de plug-and-play batterij aan te sturen is momenteel niet toegelaten door Synergrid. Maar Synergrid bevestigde ons dat ze de procedure gaan opstarten om de voorschriften en homologatieprocedure aan te passen. Hierdoor zal in de toekomst de P1-meter toch toegelaten zijn. Of er nog bijkomende voorwaarden zullen opgelegd worden aan de P1-meter is nog niet geweten. De aanpassingsprocedure zal vermoedelijk een zestal maanden in beslag nemen.

We hebben nog andere aanbevelingen voor Synergrid uitgewerkt. 

Onze aanbevelingen voor Synergrid

Verschillende regels voor het registreren van plug-and-play zonnepanelen en batterijen 

Plug-and-play batterijen moeten in Vlaanderen altijd aangemeld worden, voor de plug-and-play zonnepanelen zelf hangt dat af van het type meter en het vermogen van je omvormer:

	Vermogen omvormer	Aanmelding
Digitale meter	Max. 800 W	Niet verplicht
	Meer dan 800 W	Verplicht binnen 30 dagen
Analoge meter	Max 800 W	Verplicht binnen 30 dagen
	Meer dan 800 W	Verplicht binnen 30 dagen

Heb je nog een analoge meter en installeer je plug-and-play zonnepanelen, dan zal Fluvius je na de aanmelding contacteren voor de plaatsing van een digitale meter.

In Wallonië geeft netbeheerder Ores aan dat je bij het installeren van een plug & play-zonnepaneel niet alleen verplicht bent om je installatie te registreren, maar ook een digitale meter moet hebben. Dit geldt voor iedereen die energie produceert, dus ook voor kleine installaties.

Let ook goed op als je een plug & play-paneel toevoegt aan een bestaande installatie. Zodra het totale vermogen met meer dan 1 kWe toeneemt, verlies je namelijk het recht op het compensatiemechanisme.

Ook in Brussel is een digitale meter verplicht. Hoewel dat niet altijd letterlijk zo wordt gezegd, is het wel de praktijk: bij registratie wordt de oude, analoge meter automatisch vervangen door een digitale variant.

Hoe zit het met de veiligheid?

De veiligheid van elektrische installaties is een prioriteit. Fabrikanten, importeurs en leveranciers moeten veilige apparaten op de markt brengen, met duidelijke instructies over het gebruik ervan.

Ze zullen bijvoorbeeld de risico's moeten uitleggen die gepaard gaan met het aansluiten van meerdere apparaten op hetzelfde stopcontact. Toestellen moeten onder andere over een CE-markering en een EU-conformiteitsverklaring beschikken.

Om ongelukken te voorkomen, moeten deze apparaten ook automatisch uitschakelen bij een stroomonderbreking. Zo beschermen ze zowel de gebruikers als de technici die aan het elektriciteitsnet werken.

Voor het gebruik van deze plug-and-play toestellen is er geen gelijkvormigheidscontrole vóór ingebruikname opgelegd, zoals dat wel het geval is bij elektrische installaties. Uiteraard is het aangewezen om vooraf een controle te doen en indien nodig aanpassingen te doen.

Terug naar boven

Waarom een plug-and-play zonnepaneel installeren?

Het installeren van een zonnepakket met een paneel dat je direct in een stopcontact in je huis steekt, is een handige optie voor mensen met een beperkt budget of huurders. Je bestelt het online, laat het thuisbezorgen en sluit het eenvoudig aan.

Eenvoudige installatie

Een van de grootste voordelen van deze zonnekits is hun eenvoudige installatie, zoals te zien is in talloze video's en berichten op sociale media.

Je hoeft alleen maar de zonnepanelen op een muur, terras, balkon of plat dak te monteren, de oriëntatie en hellingshoek aan te passen voor optimaal rendement, en ze aan te sluiten op een stopcontact. Het is een technische oplossing die gemakkelijk zelf uit te voeren is.

Terug naar boven

Hoeveel kost een plug-and-play zonnepaneel?

De prijs van zonnepaneelsets is sinds 2022 aanzienlijk gedaald. In 2022 kostte een set van 400 watt ongeveer 749 euro, maar nu vind je vergelijkbare aanbiedingen voor rond de 539 euro (exclusief verzendkosten).

Hoewel plug-and-play-zonnekits nog steeds duurder zijn per geproduceerde kilowattuur dan traditionele zonne-installaties (die gemiddeld zo'n 1.150 euro per kWp kosten), bieden ze wel interessante besparingen.

Terug naar boven

Hoeveel kun je besparen met een plug-and-play zonnepaneel?

Een instapmodel zonnepaneel kan volgens de advertentie tussen de 420 en 670 kWh per jaar opbrengen. Met 400 watt vermogen kun je in België echter maximaal 380 kWh per jaar verwachten.

Dit dekt zo'n 11% van het jaarlijkse energieverbruik van een gemiddeld gezin en kan een besparing van ongeveer €115 per jaar opleveren (bij een tarief van €0,30 per kWh en volledige eigen consumptie van de opgewekte energie).

Terug naar boven

Zo hou je plug-and-play zonnepanelen veilig

Mechanische veiligheid: voorkom ongelukken

Als je een zonnepaneel op een balkon of terras installeert, is niet alleen de elektriciteitsveiligheid belangrijk. Besteed ook aandacht aan de mechanische veiligheid.

Wanneer je het paneel niet stevig vastzet, kan het tijdens een storm losraken en materiële schade veroorzaken of, erger nog, iemand verwonden. Om dergelijke situaties te voorkomen, moet je het paneel stevig bevestigen.

De elektriciteitsaansluiting tussen de panelen en je woning

Zelfs als je panelen en de elektriciteitsinstallatie van je woning voldoen aan alle voorschriften, dan nog moet je het paneel voorzichtig aansluiten.

Als er geen weer- en waterbestendig stopcontact beschikbaar is, gebruik dan een verlengsnoer voor gebruik buitenshuis. Dit beschermt je tegen vocht en vermindert het risico op ongelukken.

Gevaar van vroegtijdige slijtage

Zonnepanelen die op grondniveau zijn geïnstalleerd, zoals op een balkon, zijn kwetsbaarder voor schokken, net als tuinmeubilair. Ook de kabels zijn kwetsbaar: je kunt er gemakkelijk over struikelen of ze beschadigen.

Let op, een plug-and-play zonnepaneel gaat geen tientallen jaren mee, maar verslijt al na 5 à 10 jaar.

Terug naar boven

Waarom een plug-and-play batterij kopen?

Met een batterij kun je een eventueel overschot aan opgewekte zonne-energie (deels) opslaan voor later gebruik op het moment dat de zon niet schijnt. Deze elektriciteit wordt dus niet geïnjecteerd op het net. Dit kan besparingen opleveren.

Bij gewone thuisbatterijen is dit systeem momenteel niet rendabel: de terugverdientijden zijn nog steeds erg lang. Maar aangezien de prijzen voor de plug-and-play batterijen verschillen, kan zo'n batterij in een aantal gevallen mogelijk wel interessant zijn, afhankelijk van de grootte van de batterij, de grootte van je zonnepaneelinstallatie en je energiecontract.

Vooral als je een aantal grootverbruikers hebt, zoals een hybride wagen of een warmtepompboiler, kan je niet alleen je zelfverbruik verhogen maar ook je capaciteitstarief wat binnen de perken proberen te houden.

Terug naar boven

Hoeveel kost een plug-and-play batterij?

De prijs van een plug-and-play batterij varieert doorgaans tussen de 1000 en 2000 euro, afhankelijk van de grootte. Wanneer we de prijs bekijken per kWh varieert deze van 370 euro tot 600 euro, met enkele uitschieters tot 1 200 euro per kWh. Terug naar boven

Conclusie

Zelf een plug-and-play zonnekit installeren, heeft enkele nadelen. Je mist bijvoorbeeld voordelen zoals groenestroomcertificaten uit Brussel. Ook geven plug-and-play zonnepanelen je huis geen betere EPC in Vlaanderen en Brussel: ze worden niet meegeteld als hernieuwbare energie.

Hoewel deze kits vaak iets duurder zijn en minder financiële voordelen bieden, maken ze het mogelijk voor huurders en mensen met een bescheidener inkomen om zelf zonne-energie op te wekken. Enkele laatste tips daarbij:

• Neem vooraf contact op met de dienst stedenbouw van je gemeente om te na te gaan of het plaatsen van een zonnepaneel aan je balkon toegelaten is. Ook een VME zal hiervoor mogelijk zijn toelating moeten geven.
• Zorg dat je elektrische installatie veilig is en aan de voorschriften voldoet.
• Koop zeker niet eender welk plug-and-play zonnepaneel of batterij, maar controleer vooraf of het voorkomt op de lijst van Synergrid met gehomologeerde toestellen.
• Overweeg ook alternatieven zoals het delen van energie met naburige installaties of deelname aan een energiegemeenschap, wat een groene oplossing kan bieden tegen lagere kosten.
• De plug-and-play batterijen lijken door de lagere prijzen per kWh interessanter dan thuisbatterijen. Wij volgen de ontwikkelingen op deze markt zeker verder op.

Meer weten over energiedelen?

Terug naar boven