Betreft: FOD Financiën – Het verhaal van een alleenstaande moeder die verdwaalde in het labyrint van overheidsfouten en bureaucratie
Geachte testaankoop,
Als u ooit hebt getwijfeld waarom de naam FOD Financiën een rilling over de rug van elke burger stuurt, laat me dan mijn verhaal delen. Het is een klassiek geval van hoe een fout van de overheid wordt omgetoverd in een kafkaiaanse nachtmerrie voor de burger, zonder enig besef van menselijkheid of verantwoordelijkheid aan hun kant. Wat begon met een simpele vraag om advies, eindigde in maanden van stress, vernedering, en onbeschofte antwoorden – en dat allemaal door een overheidsdienst die zichzelf volledig onttrekt aan verantwoordelijkheid.
Laten we beginnen in 2019, toen ik, als alleenstaande moeder van twee studenten en opvangmoeder van mijn nicht die na ernstige gezinsproblemen bij ons kwam wonen, een eenvoudige vraag stelde aan de FOD Financiën: Mag ik mijn nicht als ten laste opvoeren in mijn belastingaangifte? Het antwoord kwam prompt: Ja hoor, geen probleem, rechtstreeks van een financieel deskundige. Ik volgde, zoals elke wetgetrouwe burger zou doen, hun advies.
Fast forward naar februari 2024: een vriendelijk bericht van onze geliefde FOD Financiën. Blijkbaar kon mijn nicht ineens toch niet als ten laste worden beschouwd, en werd mijn aangifte ambtshalve gecorrigeerd. Oh, en omdat ik blijkbaar een fraudeur was, kreeg ik ook nog eens een boete van 10%. Blijkbaar was ik plots van brave burger getransformeerd in een belastingontduiker. Na enkele slapeloze nachten en eindeloos zoeken naar waar het misging, kon ik gelukkig bewijzen dat ik niets verkeerd had gedaan. De boete werd kwijtgescholden – hoe genereus van hen, nietwaar? Het feit dat ik de fout al die tijd in mijn schoenen geschoven kreeg, was blijkbaar geen reden voor excuses.
Maar dacht ik dat het hiermee voorbij was? Helaas. Dit was slechts het begin van mijn rit door het bureaucratische pretpark. Een maand later: de belastingaangifte voor Aanslagjaar 2022 werd aangepast. Waar ik eerder een teruggave van ruim €3.000 verwachtte, moest ik plots meer dan €2.200 terugbetalen. De logica? Onvindbaar. De uitleg? Even onduidelijk als hun belastingwetten. Dus diende ik bezwaar in. Uiteraard, zoals de moderne tijden het voorschrijven, verliep alles via MyMinfin. Maar helaas, ook hier geen antwoorden, enkel geautomatiseerde berichten en doorverwijzingen naar de een of andere dienst – alsof ik een pion was in hun eindeloze spel van bureaucratische Ping Pong.
Na maanden van vruchteloze pogingen om duidelijkheid te krijgen, werd mijn klacht eindelijk serieus genomen – of toch, voor een moment. Ik werd gecontacteerd door de fiscale bemiddelingsdienst. Hun advies? Dien toch maar geen bezwaar in, er zijn geen procedurefouten. Natuurlijk niet, want waarom zouden we ons als overheid bekommeren om de inhoud, als de papieren maar kloppen?
Mijn teruggave van AJ 2023 werd direct aangeslagen voor de openstaande schuld. Weer zonder enige vorm van fatsoenlijke communicatie of uitleg over de fouten die waren gemaakt. Resterend saldo van mijn 'schuld': 851,56 euro. Oh, en te betalen binnen 48 uur. En dat aan de start van een nieuw academiejaar.
Uiteindelijk werd ik naar de heer Van de Perre gestuurd, de finale poortwachter van deze absurde saga. En zijn antwoord? Het was alles behalve behulpzaam – het sarcasme droop van zijn e-mail af. Het was duidelijk: de menselijkheid was volledig verdwenen achter de ivoren toren van de FOD Financiën. Constructieve hulp? Nee hoor, enkel een aanbod voor een afbetalingsplan, want dat was een 'gunst'. Bedoeld om te laten zien hoe vrijgevig de FOD Financiën werkelijk is. (Moet je ook weten dat ik een terugbetaling van Aanslagjaar 2024 verwacht ten belope van ongeveer 1.400 euro - ik stelde voor om een afbetaling te doen van 20 euro per maand en vervolgens mijn teruggave AJ 2024 aan te wenden voor het resterende saldo. Antwoord van Dienst Invorderingen: Nee, dat kunnen we niet aanvaarden want dan is de schuld niet afbetaald binnen het jaar. "Mijnheer volgens uw eigen wetten moet die teruggave gestort worden voor 30 juni?" Antwoord: Uw keuze, maar om te ontsnappen aan loonbeslag en invorderingsmaatregelen mag u ofwel de hele schuld betalen binnen 48 uur of een 'serieus' afbetalingsplan aanvragen).
Op dat moment dacht ik er serieus aan om een afbetalingsplan aan te vragen van €851,52, gevolgd door betalingen van één cent per maand – puur om te tonen hoe belachelijk hun werkwijze is. Maar zelfs dat leek me niet de moeite waard. Het contact met deze diensten had me al fysiek ongemakkelijk gemaakt. Dus besloot ik maar alles meteen te betalen, om verdere pesterijen en gijzelingen te voorkomen.
En de kers op de taart? Nadat ik per ongeluk €20 te veel had betaald, moest ik zelf aandringen op de terugbetaling. De FOD Financiën? O, die zullen wel even wachten tot het hen uitkomt. Als ik de €20 binnen 48 uur terug wil, moet ik blijkbaar hun boekhoudsysteem trotseren. Alsof ik zelf geen rekeningen te betalen heb.
Kortom: de fout begon bij hén, maar de gevolgen zijn voor mij. Van fraudeur beschuldigd, doorverwezen naar elke mogelijke dienst, eindeloos gewacht, en nu nog steeds zonder excuus. De FOD Financiën heeft haar logge, inefficiënte en klantonvriendelijke aard wederom bewezen. Dat fraudeurs worden aangepakt? Prima. Maar burgers die op zoek zijn naar correcte informatie en hulp, worden behandeld alsof ze zich in een misdaad hebben begeven. En als je eenmaal in hun klauwen zit, lijkt ontsnappen onmogelijk.
Ik deel dit verhaal niet alleen voor mezelf, maar voor alle burgers die vastzitten in een systeem dat hen in de steek laat, waarin de overheidsinstellingen altijd gelijk hebben, zelfs wanneer ze aantoonbaar fout zitten. Het is tijd dat dit aan het licht komt. Als er ooit een tijd was om te laten zien hoe een overheidsdienst haar eigen fouten in stand houdt en burgers gijzelt, dan is het nu.
Met vriendelijke groet,
Annick De Wilde
