Hoe kies je een televisie?

Welke soort tv wil ik?

Het antwoord op die vraag hangt af van drie criteria:

1. De schermgrootte

Bij de keuze van een tv is de schermgrootte uiteraard doorslaggevend. Die wordt uitgedrukt in inch en komt overeen met de beelddiagonaal, exclusief de rand. De rand heet ook wel “bezel”, een Engelse term.

Voor de beste kijkervaring kies je de schermgrootte op basis van de afstand tussen de tv en je kijkpositie. Voor een niet veeleisende kijker bedraagt de kijkafstand maximaal drie keer de lengte van de schermdiagonaal (in cm). Dat betekent dat je de diameter in inch vermenigvuldigt met 2,54 (inch) en dan maal 3 doet.

 

Bijvoorbeeld: 43" TV
43 * 2,54 * 3 = 327 cm of 3,3 m

Om te weten welk formaat het best is voor je woonkamer, deel je de kijkafstand tot je tv dus door drie. Zo verkrijg je de gemiddelde schermgrootte (in cm) voor de doorsneekijker.

Dat is echter geen absolute regel. Als je bijvoorbeeld vooral naar praat- en nieuwsprogramma's kijkt, kan een kleiner scherm volstaan. Maar echte cinefielen die films en series absoluut in de beste omstandigheden willen zien, zitten misschien beter op een kijkafstand van 2 of zelfs 1,2 keer de schermdiagonaal. Die laatste komt overeen met de kijkafstand in de bioscoopzalen (de THX standaard). Zo zit je echt midden in de actie.

Een alternatief is een projector (beamer): die straalt minder licht uit dan een tv en is daardoor minder vermoeiend voor de ogen. Bovendien heb je dan geen last van een gigantisch zwart scherm dat erg prominent aanwezig kan zijn in de woonkamer. Maar vergeet niet dat alleen een dure laserprojector geschikt is in een zeer heldere ruimte.

2. Het schermtype

Plasmaschermen en gewone lcd-schermen met tl-verlichting zijn verleden tijd. Tegenwoordig hebben alle tv’s een lcd-, led- of OLED-scherm dat dunner, zuiniger en goedkoper is. Alle modellen van de A-merken gebruiken de led- of OLED-technologie met UHD-resolutie (4K).

Bij de led-schermen tellen we ook de specifieke technologieën van de verschillende fabrikanten zoals QLED, Nanocell en QNED. OLED-schermen zijn nog altijd duurder, al is hun prijs het laatste jaar wel sterk gedaald.

Meer daarover lees je in het deel Welke technologie past bij mij?

3. De schermresolutie

4K is intussen de standaard, terwijl de duurste modellen zelfs 8K aanbieden. De 4K-technologie laat ook toe om beelden met een lagere resolutie te tonen die je tv dan kunstmatig verhoogt of "opschaalt".

In de afbeelding hieronder zie je de verschillende resoluties met het bijhorende aantal pixels (lengte x breedte). Pixels zijn beeldpunten waaruit het scherm is opgebouwd.

 

Wat is het verschil tussen 4K en UHD?

Bij tv’s staat 4K voor een ultrahoge resolutie of UHD (Ultra High-Definition).

Een UHD-tv heeft een resolutie van 3840 x 2160 pixels, dat is vier keer zoveel pixels als een gewone Full-HD-tv.

Het beeld is scherper en meer gedetailleerd, maar je merkt dat vooral als je dichterbij zit (op maximaal twee keer de beelddiagonaal) en is meestal het geval op een groter scherm (van 55 tot 84").

Om ten volle van de 4K-weergave te kunnen genieten, moeten de bronnen deze resolutie natuurlijk ondersteunen (4K-Blu-rayspeler, streamingdiensten, tv-boxen enz.). Die beginnen wel meer en meer content aan te bieden in UHD.

Helaas zijn er door een gebrek aan investeringen nog steeds geen zenders die in 4K uitzenden. Soms zijn er tv-uitzendingen beschikbaar in Full HD, maar de meeste zijn enkel in HD (720p of 1080i). Bovendien comprimeren zenders hun signalen sterk.

Een optimale beeldkwaliteit is dus enkel te verkrijgen met echte 4K-content, zoals bepaalde films en series van Netflix (typ dan 4K in het zoekveld), Amazon, Prime Video, Disney Plus en 4K-Blu-ray’s.

Wat is 8K?

8K is de opvolger van 4K en heeft enkel te maken met de beeldresolutie. Het is de vermenigvuldiging van het aantal horizontale en verticale pixels. Zo is 8K: 7680 x 4320 pixels.

 

De datastromen voor 8K zijn dus meer dan 4 keer zo groot als voor 4K. Bijgevolg moet de rekenkracht van de tv sterk genoeg zijn om die enorme hoeveelheid aan data te verwerken. 8K kan in theorie veel meer details tonen dan 4K maar het menselijke oog vormt hier de beperkende factor. Het is al niet zo evident om het verschil tussen een Full-HD-signaal en een 4K-signaal te zien op een afstand meer dan 2 keer de diagonaal.

Heeft 8K zin?

Dat hangt af van de schermgrootte. Voor cinema's heeft 8K zeker zin omdat zelfs een 4K-signaal vanaf de eerste rijen niet perfect duidelijk is. Daarvoor heb je wel schermen nodig met een diagonaal van zo’n 10 m.

8K heeft dus enkel zin op zeer grote schermen (groter dan 80 inch), én alleen als er geschikte content beschikbaar is. Momenteel biedt geen enkele streamingdienst 8K-content aan, en dat zal ook op korte termijn niet veranderen.

4K upscaling: verwacht geen wonderen

Bij 4K upscaling wordt beeldmateriaal dat niet in 8K is opgenomen kunstmatig opgewaardeerd naar een hogere kwaliteit. Moderne tv’s doen dit met krachtige videoprocessors die gebruikmaken van ingebouwde databanken en artificiële intelligentie (AI). Die herkent objecten in het beeld en past ze afzonderlijk aan om het geheel scherper te maken.

Dit kan zeker een verbetering opleveren – zoals eerder al te zien was bij het opschalen van 2K naar 4K – maar het resultaat blijft altijd minder dan wat je krijgt met een echte 8K-opname.

8K-tv kopen of wachten?

8K begint pas interessant te worden vanaf schermgroottes van 80” en dan nog alleen als je dicht genoeg bij je scherm zit. Voor een 80-inch scherm betekent dat een kijkafstand van ongeveer 2 meter. Niet voor iedereen is dat echter een comfortabele afstand. Bovendien bestaat er momenteel geen 8K-content.

In de praktijk is het dus weinig zinvol om nu al een 8K-tv te kopen. Houd er ook rekening mee dat een 8K-tv altijd meer energie verbruikt dan een 4K-model, omdat meer pixels aangedreven moeten worden.

Welke technologie past bij mij?

In deze koopgids vergelijken we zowel gewone lcd-led-tv’s als lcd-tv’s met een extra technologie zoals QLED of QNED. We behandelen ook OLED-tv’s en de verschillende versies hiervan.

LCD-LED-TV

Een led-tv is een klassieke lcd-tv met led-achtergrondverlichting. Er bestaan twee soorten: Edge led en Direct led.

• Edge led: de led-lampjes zitten aan de randen van het scherm en een reflecterende plaat zorgt ervoor dat het licht over het hele scherm wordt verdeeld.

• Direct led: de led-lampjes zijn gelijkmatig over het hele scherm verdeeld in verschillende zones.

In theorie zou Direct led een betere beeldkwaliteit moeten opleveren dan Edge led.

Maar in de praktijk is die van bepaalde Edge led tv’s juist beter. De beeldkwaliteit hangt dus niet alleen af van de gebruikte technologie, maar ook van de manier waarop de fabrikant ze toepast – en daarover zijn merken lang niet altijd transparant.

Wanneer er sprake is van "local dimming" houdt dat in dat de fabrikant om diepere zwartwaardes te verkrijgen bepaalde leds van het scherm uitschakelt. Het resultaat is een beter contrast. Een verbeterde "local dimming" werd intussen een belangrijk verkoopsargument. Waar vroeger 64 leds al veel waren voor de achtergrondverlichting, kunnen Direct led-toestellen vandaag oplopen tot wel 300 led. Mini-led-schermen doen zelfs nog beter – die bespreken we later in deze koopgids.

Een traditioneel lcd-tv-scherm ziet er zo uit vanbinnen:

Voordelen Goedkoop Laag verbruik Hoge helderheid mogelijk

Nadelen Slechte contrastwaarden Zwart is niet echt zwart Enge kijkhoek

OLED 

Vandaag maakt bijna elke fabrikant OLED-tv's. De panelen van andere fabrikanten zijn altijd van LG, behalve bij Samsung dat vanaf 2022 zijn eigen panelen maakt.

Een typisch OLED-scherm is als volgt opgebouwd:

Voordelen Heeft dezelfde duurzaamheid, getrouwe kleurweergave en scherpte als een led-scherm Contrastweergave groter dan bij led-schermen Groter kleurbereik dan bij led-schermen

Nadelen Kortere levensduur dan een led-tv Maximale helderheid (ongeveer 1000 nits) lager dan bij een led-tv

QLED (Quantum dot led) 

De Samsung QLED-technologie is gebaseerd op de klassieke lcd-techniek, maar hier wordt een laag quantum dots toegevoegd die bestaat uit minuscule pixels (van 2 tot 10 nanometer) waarbij de diameter bepalend is voor de kleur die ze hebben. Dat kan rood, groen of blauw zijn.

Deze minuscule deeltjes hebben als voordeel kleuren preciezer te kunnen weergeven in combinatie met een blauwe achtergrondverlichting van bepaalde lcd-led-tv’s.

Omdat de naam niet erg verleidelijk klinkt, gebruikt elke fabrikant zijn eigen benaming voor deze nieuwe technologie: "Triluminos" van Sony, "Quantum Dot Display" van Samsung of "QNED" van LG.

Het eindresultaat zijn toestellen die veel rijker verzadigde kleuren kunnen produceren dan tv's die dezelfde achtergrondverlichtingstechnologie zonder nanopartikels gebruiken.

Als je vandaag "QLED" typt in de zoekmotor van Google zul je vooral Samsung-gerelateerde resultaten krijgen, maar voor onze doeleinden hier is de term een containerbegrip voor schermen die zijn voorzien van quantum dots of minutieuze beeldpunten die als eigenschap hebben dat ze helderder zijn dan de gemiddelde lcd-led's.

Quantum dot tv’s vallen binnen het duurdere segment van de grote tv-fabrikanten. En hoewel de technologie een echte meerwaarde biedt op het vlak van de kleurweergave, is dit niet het enige criterium dat de beeldkwaliteit bepaalt.

De fabrikanten houden hun quantum dot productlijn aan die altijd duurder is dan de standaard led-tv’s en bij sommige fabrikanten zoals Samsung zijn ze qua prijs vergelijkbaar met hun OLED-modellen. De laatste jaren hebben de fabrikanten ook moeite gedaan om voor de achtergrondverlichting mini-led’s te gebruiken om betere zwartwaarden te verkrijgen.

Een QLED-scherm is als volgt opgebouwd:

 

Voordelen Meer gedetailleerde beelden Rijkere en natuurlijkere kleurweergave, vooral van rode en groene tinten Hoge maximale helderheid (tot 4000 nits)

Nadelen Niet iedereen is fan van de kleurweergave Nog steeds een lager contrast dan OLED-schermen

QD-OLED (Samsung)

Hoewel Samsung jarenlang zwoer bij QLED, heeft de Koreaanse producent nu ook eigen OLED-panelen in productie. QD-OLED maakt zelfs furore, want QD-OLED-schermen behoren tot de beste op de markt en op onze kijktests scoren ze bijzonder goed. Hieronder zie je hoe een QD-OLED-scherm is opgebouwd.

Wat is nu het verschil tussen een LG OLED-paneel en een Samsung QD-OLED-paneel?

Het verschil zit in de opbouw van de pixels.

• Een LG OLED-paneel gebruikt RGBW-subpixels. Elk beeldpunt bestaat dus uit een rode, groene, blauwe en witte component:

• Een QD-OLED daarentegen gebruikt uitsluitend blauwe OLED’s als achtergrondverlichting. Die worden gecombineerd met een filter van quantum dots (rood, groen en blauw). Elk beeldpunt is dus een blauw OLED-lampje dat via de filters andere kleuren vormt.

Voordelen Hoge contrastweergave Brede kijkhoek Waarheidsgetrouwe kleurenweergave

Nadeel Kleuren kunnen soms te scherp ogen, wat niet iedereen aangenaam vindt

NANOCELL (LG)

NanoCell is LG’s eigen technologie voor lcd-tv’s. Hierbij worden nanopartikels gebruikt om betere kleuren te verkrijgen.

Lichtabsorberend materiaal blokkeert de golflengten tussen groene en rode kleurenfilters. Dit draagt bij tot de desaturatie van rode en groene kleuren. Dit wordt ook bleeding genoemd.

Hoe werkt dit?

Door bepaalde lichtgolven te blokkeren, krijg je zuivere rode en groene kleuren op je scherm te zien. De NanoCell-technologie filtert kleuren dus zuiver uit om zo de beste beeldkwaliteit te verzekeren. Zo krijg je geen vervagende kleuren te zien. Door de overbodige tinten weg te filteren, is het uiteindelijke beeld beter dan bij een gewone lcd.

Voordeel Zuivere weergave van rode en groene kleuren in vergelijking met lcd-schermen

Nadeel Zwartwaarden onderscheiden zich niet echt van lcd-technologie

QNED (LG)

QNED is de laatste nieuwe schermtechnologie van LG en is een combinatie van Quantum Dot en NanoCell.

Voor de achtergrondverlichting gebruikt LG mini-leds ("LG QNED MiniLED backlight"). Het doel is om de zones in het scherm beter te controleren en diepere zwartniveaus te creëren. Dat gebeurt met bijna 30 000 leds en 2 500 dimblokken.

Hoe werkt QNED?

De panelen bestaan uit RGB-subpixels (rood, groen, blauw). Elke subpixel gebruikt een andere manier van filteren. Blauw licht komt rechtstreeks van de mini-leds, groen ontstaat via een quantum dot-laag, en rood via een NanoCell-laag. Dit lijkt op QD-OLED, maar hier wordt niet elke pixel apart verlicht.

Voordelen Betere controle over zones in het scherm Diepere zwartwaarden

Nadeel Contrast tussen kleine heldere zones en donkere omgeving is niet optimaal

MINI-LED

Mini-led is een technologie voor achtergrondverlichting van lcd-schermen waarbij veel kleinere leds worden gebruikt dan bij traditionele lcd-tv’s. Daardoor kan de verlichting flexibeler worden geregeld.

In een achtergrondverlichting kunnen tot wel 30 000 kleine leds zitten, die tot 75 % kleiner zijn dan gewone led-diodes. Fabrikanten geven echter niet altijd duidelijk aan hoeveel leds er precies gebruikt worden, en dit kan per merk verschillen.

Ook de schrijfwijze van de technologie varieert: mini-led, Mini-led of Mini led.

De eerste mini-led-tv’s zijn al op de markt, zoals de Neo QLED van Samsung en de LG QNED. Dankzij de kleinere leds kunnen mini-led-tv’s dunner worden en hebben ze meer controle over de lichtverdeling en lokale dimfuncties. Dit resulteert onder andere in diepere zwartwaarden.

Mini-led-technologie wordt vooral toegepast bij de duurdere tv’s, zoals QLED- en QNED-modellen, en zelden bij gewone lcd-tv’s.

Voordelen Dunnere schermen Diepere zwartwaarden

Nadeel Iets duurder dan gewone lcd-schermen omdat er meer leds in het paneel worden verwerkt

MICRO-LED

Micro-LED, ook bekend als microLED, mLED of µLED (niet te verwarren met mini-LED), is een opkomende technologie voor platte beeldschermen. Samsung beweert dat micro-LED-schermen een "oneindig contrast" kunnen weergeven, meeslepende HDR-prestaties en een helderheid van 4000 nits bieden.

Micro-LED-schermen bestaan uit rasters van microscopische leds die de afzonderlijke pixelelementen vormen. Ze bieden een beter contrast, betere responstijden, een hogere energie-efficiëntie en een hogere helderheid.

Het interessante aan deze technologie is dat micro-LED-tv’s geen rand rond het scherm hebben en meerdere beeldbronnen tegelijk kunnen tonen (“multi-view”). Samsung stelt dat een 110-inch micro-LED-scherm daardoor gelijkstaat aan vier 55-inch-schermen. Een extra voordeel is dat er geen organische materialen worden gebruikt, waardoor de levensduur langer is.

De huidige micro-LED-technologie is echter nog erg energie-intensief: een 110-inch tv verbruikt meer dan 1100 W! Dat is ruim 2,5 keer zoveel als vier 55-inch-tv’s bij elkaar.

Betaalbare versies zijn momenteel nog niet beschikbaar, en kleinere schermen die aangekondigd zijn, zijn nog niet op de markt.

Voordelen Zeer diepe contrasten Helderheid tot 2000 nits Betere responstijden Hogere energie-efficiëntie

Nadelen Heel erg duur, zowel aan de kassa als in het productieproces Bestaat alleen bij megaschermen van 85" en 98"

Vergelijking tussen de verschillende schermtechnologieën

Nu we alle technologieën hebben besproken, geven we een overzicht van de belangrijkste kenmerken.

Beeldkwaliteit

OLED-tv’s worden door de meeste kijkers als de beste ervaren, gevolgd door lcd-tv’s met extra technologie zoals QLED. Klassieke lcd-tv’s presteren het minst.

Stroomverbruik

Klassieke lcd-schermen verbruiken traditioneel het minste energie, gevolgd door QLED-tv’s. OLED-tv’s verbruiken het meeste, maar dit is nog niet extreem.

Levensduur

De eerste generatie OLED-tv’s had een kortere levensduur doordat de blauwe OLED-lampjes het sneller begaven. Nieuwere generaties hebben dit probleem niet meer. QLED- en lcd-schermen kennen dit probleem niet.

Prijs

OLED-tv’s zijn over het algemeen het duurst, al zitten de topmodellen van QLED-tv’s in dezelfde prijsklasse. Instap-lcd-tv’s zijn het goedkoopst.

Voor een degelijke 55-inch OLED-tv moet je rekenen vanaf ongeveer € 1100, met uitschieters tot boven € 2000. De hoogste QLED-modellen hebben een vergelijkbare prijs, terwijl midrange toestellen tussen € 700–1100 liggen. Instap-lcd-tv’s beginnen rond € 500–700.

Welke technologie voor mij?

Voor wie een led-tv?

Een gewone led-tv is altijd de goedkopere optie. Ideaal voor mensen die tevreden zijn met een instapmodel en minder waarde hechten aan geavanceerde beeldkwaliteit.

Voor wie een OLED-tv?

Een OLED-tv is perfect voor wie veel belang hecht aan beeldkwaliteit: diepe zwartwaarden, levendige kleuren en een meeslepende kijkervaring.

Houd er rekening mee dat OLED-tv’s altijd duurder zijn dan lcd-tv’s.

Voor wie een QLED-tv?

QLED-tv’s zijn helderder dan OLED-tv’s en geven kleuren iets anders weer. De zwartwaarden zijn minder diep, maar sommige kijkers geven de voorkeur aan de levendige kleuren en de extra helderheid.

OLED-tv’s kunnen minder licht uitstralen dan QLED-tv’s, waardoor QLED beter geschikt is voor felverlichte ruimtes. Qua prijs hoeven QLED-tv’s vaak niet onder te doen voor OLED.

Welke aansluitingen heb je nodig?

HDMI-aansluitingen

HDMI 2.0-2.1

• HDMI 2.0: ondersteunt 4K (UHD) aan 60 Hz.
  
• HDMI 2.0a (sinds april 2015): voegt HDR en statische metadata toe, waardoor HDR-content wordt ondersteund.
  
• HDMI 2.0b (sinds maart 2016): ondersteunt HDR10 en HLG (Hybrid Log Gamma), een HDR-standaard voor tv-uitzendingen.
  
• HDMI 2.1: de meest recente standaard. Ondersteunt 4K bij 120 Hz en 8K bij 60 Hz, dynamische metadata (zoals HDR10+) en heeft de hoogste bandbreedte (48 Gbps). Oudere tv’s van rond 2022 hebben vaak nog een 40 Gbps verbinding. HDMI 2.1 vereist nieuwe kabels.
  
  

In de praktijk

• Al deze HDMI-aansluitingen zorgen voor signaaloverdracht zonder kwaliteitsverlies.
• Eén kabel volstaat voor beeld én geluid. Gebruik een “categorie 2”-kabel in plaats van een High Speed-kabel (340 MHz).
• Voor kabels langer dan 5 meter is goede afscherming belangrijk; de dikte van de kabel is daarbij een indicatie.
• Voor een normale settopbox (decoder) volstaat HDMI 1.4 nog, maar voor 4K-tv’s wordt minimaal HDMI 2.0 aanbevolen (€12 voor 1,5 meter).
• Voor gamen is HDMI 2.1 nodig.
• Heb je weinig ruimte? Kies dan een kabel met een gebogen HDMI-plug.
  

HDMI-ARC (Audio Return Channel)

• Zorgt voor beter geluid via je home cinema-systeem of soundbar.
• Je audiosysteem (versterker of soundbar) moet HDMI-ARC ondersteunen, wat bij alle moderne tv's het geval is.
• De tv stuurt de geluidssignalen naar externe luidsprekers van betere kwaliteit dan de ingebouwde luidsprekers van de tv.
• HMDI-ARC is altijd gekoppeld aan een specifieke HDMI-poort, meestal slechts één.
• Met HDMI-ARC kun je het volume regelen via de afstandsbediening van je tv.

HDMI eARC

• eARC biedt “Lip Sync Correction”, waardoor beeld en geluid perfect gesynchroniseerd blijven in de volledige video- en audioketen.
• eARC werkt onafhankelijk van HDMI-CEC en gebruikt een eigen datakanaal om apparaten te laten communiceren over ondersteunde audioformaten. Het systeem selecteert automatisch het optimale audioformaat.
• De hogere bandbreedte van eARC maakt weergave van meerkanaals-audio mogelijk. Het is inmiddels standaard op de meeste tv’s, behalve bij instapmodellen.

Distributiesystemen (kabel-tv)

Er bestaan vandaag verschillende distributiesystemen – digitaal, via antenne of satelliet – die elk een andere “tuner” vereisen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste verschillen:

DVB-tuners

• DVB-C (Digital Video Broadcast Cable): digitale tuner voor de ontvangst van digitale tv via kabeloperatoren zoals Telenet, Orange of Voo, zonder aparte decoder. In de praktijk gaat het vaak om DVB-C2. Telenet schakelt langzaam over naar IPTV met de TV-Box.

• DVB-T2 of TNT (Digital Video Broadcast Terrestrial): digitale tuner voor de ontvangst van publieke zenders via antenne. Een tv-antenne op het dak verbetert de ontvangst. In Vlaanderen is dit echter niet meer gratis, omdat Norkring het distributienet overnam. Je hebt nu een abonnement bij een operator nodig, zoals TV Vlaanderen.

• DVB-S2 (Digital Video Broadcast Satellite): digitale tuner voor de ontvangst van digitale tv via satelliet (door middel van een schotelantenne op het dak). Voor interactieve toepassingen is ook een dataverbinding vereist. Tegenwoordig wordt bijna altijd een DVB-S2 tuner gebruikt.

Coax-aansluiting

De coax-aansluiting is de standaardkabel voor teledistributie en wordt gebruikt voor de ontvangst van de verschillende distributiesystemen. Let op: er is een verschil tussen coaxkabels voor satelliet en voor gewone kabel-tv. Het gebruik van coaxkabels neemt echter langzaam af.

Welke functies lonen wel en niet de moeite?

De laatste jaren zijn er weinig echte innovaties in tv-land verschenen. Alle moderne tv’s zijn tegenwoordig smart tv’s.

Welke functies lonen de moeite?

Smart tv

Een smart tv vereist altijd een internetverbinding, draadloos (via wifi) of bekabeld. Bekabeld geniet nog steeds onze voorkeur.

Smart-tv-platformen zijn inmiddels volwassen, maar ze hebben één groot probleem: geen enkele fabrikant kan garanderen dat apps die vandaag werken, dat over vijf jaar nog doen. Als je een tv koopt voor een specifieke app, kan het dus zijn dat die app morgen niet meer functioneert.

Tv-fabrikanten communiceren steeds vaker duidelijker over hun software-ondersteuning. De Europese Unie verplicht fabrikanten ondertussen hun toestellen te updaten tot 8 jaar na hun intrede op de markt. Voorheen konden tv’s die met een bepaalde versie van het besturingssysteem waren geleverd, nooit worden geüpdatet naar een nieuwere versie. Nu bieden alle fabrikanten software-updates aan, maar de vraag blijft hoelang deze updates effectief worden ondersteund.

De wettelijke verplichting voor 8 jaar software-updates geldt bovendien voor het tv-toestel, maar er wordt niets gezegd over de applicaties die daarop moeten draaien.

Oudere tv’s kun je eventueel “smart” maken met een externe mediastreamer zoals een Nvidia Shield, Chromecast (Google TV-streamer) of vergelijkbare apparaten.

De bekende besturingssystemen zijn:

• Tizen (Samsung)
  
• WebOS (LG)
  
• My Home Screen (Panasonic)
  
• Google TV/Android TV (Panasonic, Philips en Sony).

Sinds 2021 heeft Google Android TV vervangen door Google TV. Beide platformen bestaan echter nog naast elkaar: goedkopere tv’s gebruiken vaak Android TV, terwijl duurdere modellen Google TV hebben.

Qua applicatiewinkel biedt Android/Google TV de meeste keuze, maar het systeem is niet altijd even stabiel. Door bugs moet je de tv soms opnieuw opstarten of de tijd opnieuw instellen, waardoor de internetverbinding tijdelijk wegvalt. Let ook op dat veel fabrikanten tijdens de eerste ingebruikname veel data verzamelen. Je moet goed opletten om niet onbedoeld kijkgedrag naar derden te sturen.

Spraak- en bewegingsbediening

Smart tv’s kunnen gesproken instructies of bewegingen registreren:

• Gesture control: sommige merken, zoals LG, werken met een muisachtige pointer die je in de lucht beweegt. Handig voor sommigen, maar niet iedereen vindt dit prettig.
• Spraaksturing: gebeurt via Google Assistant, Samsung Bixby of LG Voice Recognition.

Ambilight

Ambilight is een achtergrondverlichting die uitsluitend bij Philips tv's wordt verkocht. De muur achter de tv wordt verlicht met kleuren die overeenkomen met het beeld op het scherm.

Veel kijkers vinden dit aangenaam en het creëert een meeslepend effect, waardoor het scherm groter lijkt. Bovendien is vaak geen extra licht in de kamer nodig.

 

Beeldinstellingen van je tv

De meest voorkomende zijn de volgende: 

Standaardinstellingen: Deze instellingen zijn meestal geoptimaliseerd voor het energielabel. Fabrikanten proberen het stroomverbruik te beperken door bijvoorbeeld de achtergrondverlichting van een lcd-scherm te verminderen.
Wijzig je de instellingen van je tv, dan schakelt de tv vaak automatisch naar de modus Gebruiker of Aangepast.

 

 

 

Vivid of dynamic modus: Ook wel winkelmodus genoemd, bedoeld om indruk te maken op de klant. Deze modus is vaak overscherp, overgeconstrasteerd en niet optimaal qua helderheid. Voor dagelijks gebruik raden we dit niet aan. Vivid-modus kan vermoeiend zijn voor de ogen en verklaart waarom een tv in de winkel vaak feller lijkt dan thuis..

 

 

Cinema- of filmmodus: Deze modus schakelt de meeste beeldverbeterende technologieën uit, zodat het beeld wordt weergegeven “zoals de regisseur het bedoelde”. Kleuren kunnen anders lijken: wit kan geler ogen en het beeld kan een roodachtige tint hebben. Bewegende beelden worden niet opgewaardeerd, waardoor de filmconsistente 24 beelden per seconde behouden blijven (zoals bij een film in de bioscoop).

Cinema-modus kan gewenning vergen en we zijn er niet per se fan van, omdat de instellingen eigenlijk verouderd zijn. Let op: veel tv’s schakelen bij streamingdiensten, zoals Netflix, automatisch over naar Cinema-modus. Wie de modus wil in- of uitschakelen, kan dit makkelijk doen via de instellingen van de tv.

 

Gaming modus: De gamemodus is geïntroduceerd om minder inputvertraging op het scherm te hebben zodat snelle acties in games direct op het scherm zichtbaar zijn. Dit is vooral belangrijk bij First Person Shooters, racespellen en andere snelle games.

De meeste moderne tv’s uit het topgamma hebben beeldverversingsfrequenties van 120 Hz. De topmodellen van Samsung en LG halen 144 tot 165 Hz. Als je gaming belangrijk vindt, let daar dan op.
Ben je geen fervente gamer, dan biedt een hogere verversingssnelheid nauwelijks voordeel.

 

Waar moet ik nog op letten?

Beeldkwaliteit

Staar je niet blind op de resolutie, want die staat niet altijd garant voor een goede beeldkwaliteit.

Een HD Ready-tv is enkel nog verkrijgbaar in instapmodellen van B-merken (24"–32") en heeft een beperkte resolutie (1366 x 768 pixels), die we afraden.

Alle grote merken bieden minimaal Full HD, vaak UHD (4K). Beeldkwaliteit wordt bepaald door scherpte, contrast, kleurweergave, artefacten en ruis. Soms kan een HD-tv een beter beeld geven dan een UHD-tv. Over 8K worden we nog niet enthousiast (zie eerder in deze gids).

Reflecties

Houd rekening met lichtbronnen, ramen en kijkhoek. Directe reflectie treedt op wanneer een lichtbron op het scherm schijnt; indirecte reflectie treedt op als het scherm als spiegel fungeert.

Glanzende led-tv’s reflecteren sterk als ze tegenover een raam staan; bij lcd-schermen neemt helderheid, contrast en kleur af naarmate je meer van opzij kijkt. Topmodellen met HDR10+ bereiken piekhelderheden tot 4 000 nits op kleine delen van het scherm ("peak brightness"). De gemiddelde helderheid over het hele scherm ligt echter altijd een pak lager.

Vloeiende beelden

Kijkhoek

In onze tests meten we horizontale en verticale kijkhoeken. De beeldkwaliteit moet immers goed blijven vanuit verschillende kijkhoeken, ook als je niet recht voor de tv zit.

Bij een OLED-tv is de kijkhoek bijna altijd beter dan bij een led-tv. Al verbeteren fabrikanten dit bij led-tv’s door extra filters toe te voegen. Die filters zorgen voor een natuurlijkere weergave van kleuren.

Weerspiegeling

Weerspiegeling is vooral belangrijk in felverlichte ruimtes. Als direct zonlicht op het scherm valt, wordt het beeld moeilijker zichtbaar. Over het algemeen zijn tv’s met een glanzend scherm gevoeliger voor reflecties en kunnen deze het kijkcomfort aanzienlijk verminderen.

Clouding of wolkvorming

Geluidskwaliteit

Tv’s met lage geluidskwaliteit (bijvoorbeeld drie sterren in onze tests) presteren beter met een externe geluidsinstallatie, zoals stereoluidsprekers met versterker of een soundbar (als het niet anders kan). Zelfs de beste ingebouwde speakers kunnen niet tippen aan een fatsoenlijke externe installatie.

Bluetooth-koptelefoons kunnen ook worden gebruikt, al is het bij sommige merken lastig om twee tegelijk te koppelen. Let bovendien op toestellen die aparte volumeregeling toelaten voor ingebouwde speakers en hoofdtelefoon; handig als bijvoorbeeld één gezinslid slechthorend is en een ander niet. 

Gebruiksgemak

Tv’s zijn doorgaans intuïtief in gebruik, zolang je niet te veel instellingen wilt aanpassen. Resetprocedures kunnen soms omslachtig zijn. Menu’s zijn vaak schermvullend en bevatten soms intrusieve reclame voor diensten die je niet gebruikt.

Sommige modellen bieden een kleine Picture-in-Picture (PiP) functie, waarmee je een uitzending of streamingdienst in een venster kunt volgen terwijl je andere functies gebruikt. 

Verbruik

Moderne tv’s verbruiken aanzienlijk minder stroom dan oude plasmaschermen. Gemiddelde verbruikswaarden:

• 43" HD-tv: ±67 W
• 55" UHD-tv: ±97 W
• 65" tv: ±115 W

Door strengere Europese energienormen behalen moderne tv’s geen energielabel A meer. De beste kleine modellen halen label D. Dit is belangrijk om rekening mee te houden bij aankoop met ecocheques.

Schermafmetingen

De grootte van een tv wordt gewoonlijk uitgedrukt in inch, maar dat is louter de beelddiagonaal. Als je over een beperkt oppervlak voor de tv beschikt, is het echter belangrijk dat je ook de hoogte en de breedte kent.

Deze tabel geeft de gemiddelde afmetingen voor de verschillende beelddiagonalen weer: