Hoe kies je een televisie?

Welke soort van tv wil ik?

Het antwoord op die vraag hangt af van twee criteria.

• De schermgrootte: bij de keuze van een tv is de schermgrootte uiteraard doorslaggevend. Die wordt uitgedrukt in inch en komt overeen met de beelddiagonaal, zonder de rand. De rand wordt ook een bezel genoemd, een uit het Engels afkomstige term. Voor de beste kijkervaring kies je de schermgrootte op basis van de afstand tussen de tv en je kijkpositie. Voor een niet veeleisende kijker bedraagt de kijkafstand maximaal drie keer de lengte van de schermdiagonaal (in cm). Dat betekent dat je de diameter in inch vermenigvuldigt met 2,54 (inch) en dan maal 3 doet.

 

Bijvoorbeeld: 43" TV
43 * 2,54 * 3 = 327 cm of 3,3 m

Om te weten welk formaat het best is voor je woonkamer, deel je de kijkafstand tot je tv dus door drie. Zo verkrijg je de gemiddelde schermgrootte (in cm) voor de doorsneekijker.

Dat is echter geen absolute regel. Als je bijvoorbeeld vooral naar praat- en nieuwsprogramma's kijkt, kan een kleiner scherm volstaan. Maar echte cinefielen die films en series absoluut in de beste omstandigheden willen zien, zitten misschien beter op een kijkafstand van 2 of zelfs 1,2 keer de schermdiagonaal. Die laatste komt overeen met de kijkafstand in de bioscoopzalen (de THX standaard). Zo zit je echt midden in de actie.

Een andere mogelijkheid is een projector die minder licht uitstraalt dan een tv en dus minder vermoeiend is voor de ogen. Bovendien heb je dan geen last van een gigantisch zwart scherm dat erg prominent aanwezig kan zijn in de woonkamer. Maar vergeet niet dat alleen een dure laserprojector geschikt is in een zeer heldere ruimte.

• Het schermtype: plasmaschermen en gewone lcd-schermen met tl-verlichting zijn verleden tijd. Tegenwoordig hebben alle tv’s een lcd-led- of OLED-scherm dat dunner, zuiniger en goedkoper is. Alle modellen van de A-merken gebruiken de led- of oled-technologie met UHD-resolutie (4K). Bij de led-schermen tellen we ook de specifieke technologieën van de verschillende fabrikanten zoals QLED, Nanocell en QNED. Oled-schermen zijn nog altijd duurder, al is hun prijs het laatste jaar wel sterk gedaald. 4K-schermen zijn intussen de standaard geworden met uitschieters van het topgamma in 8K. De 4K-technologie laat ook toe om beelden met een lagere resolutie te tonen die je tv dan kunstmatig verhoogt of "opschaalt". Meer daarover lees je in het deel “Welke technologie is de beste?”

• De schermresoluties: bij de verschillende schermresoluties in de afbeelding hieronder zie je ook het aantal pixels (lengte x breedte). Pixels zijn beeldpunten waaruit het scherm is opgebouwd.

 

Het verschil tussen Ultra-HD of 4K

• Bij tv’s staat 4K voor een ultrahoge resolutie of UHD (Ultra High-Definition).
• Een UHD tv heeft een resolutie van 3 840 x 2 160 pixels, hetzij vier keer meer pixels dan een gewone Full-HD tv.
• Het beeld is scherper en meer gedetailleerd, maar dat is enkel merkbaar op korte afstand (maximaal ongeveer twee keer de beelddiagonaal) en is meestal het geval op een groter scherm (van 55 tot 84").
• Om ten volle van de 4K-weergave te kunnen genieten, moeten de bronnen deze resolutie natuurlijk ondersteunen (4K-Blu-rayspeler, streamingdiensten, tv-boxen enz.). Die beginnen wel meer en meer content aan te bieden in UHD.
• Helaas zijn er door een gebrek aan investeringen nog steeds geen zenders die in 4K uitzenden. Nu en dan zijn er soms wel al tv-uitzendingen beschikbaar in FHD, maar de meeste zijn enkel in HD (720p of 1080i). Ook wordt er van de zenders uit heel veel gecomprimeerd.
• Een optimale beeldkwaliteit is dus enkel te verkrijgen met echte 4K-content, zoals bepaalde films en series van Netflix (typ dan 4K in het zoekveld), Amazon, Prime Video, Disney Plus en 4K-Blu-ray’s.

Wat is 8K?

8k is de opvolger van 4k en heeft enkel te maken met de beeldresolutie. Het is de vermenigvuldiging van de horizontale en verticale pixels. Dit betekent in het geval van 8K 7680 * 4320 pixels.

 

De datastromen voor 8K zijn dus meer dan 4x zo groot als voor 4K. Bijgevolg moet de rekenkracht van de tv sterk genoeg zijn om die enorme hoeveelheid aan data te verwerken. 8K kan theoretisch veel meer details tonen dan 4K maar het menselijke oog is daar de beperkende factor. Het is al niet zo evident om het verschil tussen een Full-HD signaal en een 4K-signaal te zien op een afstand meer dan 2 keer de diagonaal. Heeft 8K dan zin? Dat hangt van de grootte van het scherm af. Voor cinema's heeft 8K zeker zin omdat zelfs een 4K-signaal vanaf de eerste rijen niet perfect duidelijk is. Maar men spreekt dan wel van een diagonaal van ongeveer 10m. Dus 8K voor heel grote schermen (>75”) kan, indien de content er zou zijn en de datastroom kan teruggebracht worden tot ongeveer 40Mbps, nuttig zijn. Die content is momenteel bij geen enkele streamingdienst beschikbaar en zal dat ook in de nabije toekomst niet zijn.

4K upscaling: verwacht geen mirakels

Dat betekent dat niet-8K-inhoud is geüpgradet naar "fabelachtige" kwaliteit. De videoprocessor van de tv zou gebruikmaken van speciale chips met ingebouwde databasebibliotheken die ook Artificiële Intelligentie (AI) gebruiken voor het herkennen van objecten en dus het verbeteren van de beeldkwaliteit: object voor object in de scène. Dat een verbetering mogelijk is, zagen we toen 2K-inhoud werd geüpgraded naar 4K, maar het resultaat is altijd minder dan een originele 8K-opname.

Kopen of wachten?

8K begint pas interessant te worden vanaf schermgroottes van 75” en groter en dan nog alleen als je dicht genoeg bij je scherm zit. Dat betekent voor een scherm van 75” om en bij de 2m. Deze afstand wordt echter niet voor iedereen als aangenaam ervaren. Nog los van het feit dat er geen inhoud in 8K beschikbaar is, is het eigenlijk volstrekt nutteloos om nu al een 8K-tv aan te schaffen.

Welke technologie past bij mij?

In deze koopgids vergelijken we zowel gewone lcd-led-tv’s als lcd-tv’s met een extra technologie zoals QLED of QNED. We behandelen ook OLED-tv’s en de verschillende versies hiervan.

LCD-LED-TV

Een led-tv is een klassieke lcd-tv met led-achtergrondverlichting. Er bestaan twee soorten: Edge led en Direct led:

• Edge led: de led-lampjes zitten aan de randen van het scherm en een reflecterende plaat zorgt ervoor dat het licht over het hele scherm wordt verdeeld.

• Direct led: de led-lampjes zijn gelijkmatig over het hele scherm verdeeld in verschillende zones.

In theorie zou Direct led een betere beeldkwaliteit moeten opleveren dan Edge led. Maar in werkelijkheid is die van bepaalde Edge led tv’s juist beter. De beeldkwaliteit hangt dus niet alleen af van de gebruikte technologie, maar ook van de manier waarop ze wordt toegepast. De fabrikant is niet altijd transparant wat hij of zij inbouwt.

Wanneer er sprake is van "local dimming" houdt dat in dat de fabrikant om diepere zwart-waardes te verkrijgen bepaalde leds van het scherm uitschakelt. Het resultaat is een beter contrast. Een verbeterde "local dimming" werd intussen een belangrijk verkoopsargument. Waar we voorheen zagen dat 64 leds al veel was voor achtergrondverlichting kan het aantal leds voor Direct led-toestellen oplopen tot wel 300. Maar mini-led’s doen hier nog beter. We bespreken deze verderop in deze koopgids.

Een traditioneel lcd-tv-scherm ziet er zo uit vanbinnen:

Voordelen Goedkoop Laag verbruik Hoge helderheid mogelijk

Nadelen Slechte contrastwaarden Zwart is niet echt zwart Enge kijkhoek

OLED 

Vandaag maakt bijna elke fabrikant OLED-tv's. De panels van andere fabrikanten zijn altijd van LG, behalve bij Samsung dat vanaf 2022 zijn eigen panelen maakt.

Een typisch OLED-scherm is als volgt opgebouwd:

Voordelen Heeft dezelfde duurzaamheid, getrouwe kleurweergave en scherpte als een led-scherm Contrastweergave groter dan bij led-schermen Groter kleurbereik dan bij led-schermen

Nadelen Kortere levensduur dan een led-tv Maximale helderheid (ongeveer 1000 nits) lager dan een led-tv

QLED (Quantum dot led)

De Samsung QLED-technologie is gebaseerd op de klassieke lcd-techniek, maar hier wordt een laag quantum dots toegevoegd die bestaat uit minuscule pixels (van 2 tot 10 nanometer) waarbij de diameter bepalend is voor de kleur die ze hebben. Dat kan rood, groen of blauw zijn. Deze minuscule deeltjes hebben als voordeel kleuren preciezer weer te kunnen weergeven in combinatie met een blauwe achtergrondverlichting van bepaalde lcd-led-tv’s. Omdat de naam niet erg verleidelijk klinkt, gebruikt elke fabrikant zijn eigen benaming voor deze nieuwe technologie: “Triluminos” van Sony, “Quantum Dot Display” van Samsung of “QNED" van LG.

Het eindresultaat zijn toestellen die veel rijker verzadigde kleuren kunnen produceren dan tv's die dezelfde achtergrondverlichtingstechnologie zonder nanopartikels gebruiken.

Als je vandaag "QLED" typt in de zoekmotor van Google zul je vooral Samsung-gerelateerde resultaten krijgen, maar voor onze doeleinden hier is de term een containerbegrip voor schermen die zijn voorzien van quantum dots of minutieuze beeldpunten die als eigenschap hebben dat ze helderder zijn dan de gemiddelde lcd-led's.

Quantum dot tv’s vallen binnen het duurdere segment van de grote tv-fabrikanten. En hoewel de technologie een echte meerwaarde biedt op het vlak van de kleurweergave, is dit niet het enige criterium dat de beeldkwaliteit bepaalt.

De fabrikanten houden hun quantum dot productlijn aan die altijd duurder is dan de standaard led-tv’s en bij sommige fabrikanten zoals Samsung zijn ze qua prijs vergelijkbaar met hun OLED-modellen. De laatste jaren hebben de fabrikanten ook moeite gedaan om voor de achtergrondverlichting mini-led’s te gebruiken om betere zwartwaarden te verkrijgen.

Een QLED-scherm is als volgt opgebouwd:

 

Voordelen Meer gedetailleerde beelden Rijkere en natuurlijkere kleurweergave, vooral van rode en groene tinten Hoge maximale helderheid (tot 4000 nits)

Nadelen Niet iedereen is fan van de kleurweergave Nog steeds een lager contrast dan OLED-schermen

QD-OLED

Hoewel Samsung jarenlang zwoer bij QLED, heeft de Koreaanse producent nu ook eigen OLED-panelen in productie. QD-OLED maakt zelfs furore, want QD-OLED-schermen behoren tot de beste op de markt en op onze kijktests scoren ze bijzonder goed. Hieronder zie je hoe een QD-OLED-scherm is opgebouwd.

Wat is nu het verschil tussen een LG OLED-paneel en een Samsung QD OLED-paneel?

In principe is het grootste verschil dat een LG-paneel bestaat uit een RGBW subpixel. Dus ieder beeldpunt bestaat uit een wit, blauw, groen en rode component zoals hieronder te zien is:

Voordelen Hoge contrastweergave Brede kijkhoek Waarheidsgetrouwe kleurenweergave

Nadeel Kleuren kunnen soms overscherp zijn, wat sommige mensen als onaangenaam ervaren

NANOCELL

NanoCell is de merkeigen naam van LG voor lcd tv's die gebruikmaken van nanopartikels om betere kleuren te verkrijgen. De NanoCell-technologie bestaat uit het gebruik van een lichtabsorberend materiaal dat de golflengten tussen groene en rode kleurenfilters blokkeert. Als gevolg daarvan draagt dit bij tot de desaturatie van rode en groene kleuren. Dat wordt ook "bleeding" van het rode licht in het groene genoemd en omgekeerd.

Hoe werkt dit?

Door dit licht te blokkeren, krijg je dankzij de NanoCell-technologie zuivere rode en groene kleuren op je scherm te zien. De technologie filtert kleuren dus zuiver uit om zo de beste beeldkwaliteit te verzekeren. Je ervaart geen vervagende kleuren bij je kijkervaring. Door de overbodige tinten weg te filteren, is het resulterende beeld beter dan bij een gewone lcd.

Voordeel Zuivere weergave van rode en groene kleuren in vergelijking met lcd-schermen

Nadeel Zwartwaarden onderscheiden zich niet echt van lcd-technologie

QNED 

QNED is de laatste nieuwe schermtechnologie van LG en is een combinatie van Quantum Dot en NanoCell. Voor de backlight gebruikt LG mini-leds, de LG QNED MiniLED backlight. De betrachting is om de zones in het scherm beter te controleren en diepere zwartniveaus te creëren. Dat gebeurt met bijna 30 000 leds en 2 500 dimblokken.

Hoe werkt QNED?

De qned-panelen bestaan uit rgb-subpixels in plaats van rgbw, zoals in het verleden. Elke subpixel gebruikt een andere manier van filteren. De gebruikte mini-leds zijn blauwe mini-leds, dus de kleur blauw wordt zonder filter doorgestuurd. Voor de kleur groen wordt het licht van de blauwe mini-led door een quantum dot-laag gestuurd om het groen te maken. Voor de kleur rood wordt het licht van de blauwe mini-led door een nanocel-laag gestuurd om het rood te maken. 

Voordelen Betere controle over zones in het scherm Diepere zwartwaarden

Nadeel Contrast tussen kleine heldere zones en donkere omgeving is niet optimaal

MINI-LED

De term mini-led verwijst naar een geïntegreerde technologie voor achtergrondverlichting van het beeldscherm waarbij led's worden gebruikt die veel kleiner zijn dan traditionele led's en daardoor flexibeler in de manier waarop ze een lcd-scherm verlichten. Er zouden 30 000 lichtgevende diodes in een achtergrondverlichting passen die tot 75 % kleiner zouden zijn dan traditionele achtergrondverlichtingsdiodes.

De onduidelijkheid over de precieze schrijfwijze blijft, naargelang de fabrikant. Ze worden mini-led, Mini-led of Mini led genoemd. De eerste mini-led-tv's zijn al op de markt in de vorm van de Neo QLED van Samsung en de LG QNED is ook al op de markt. Door de kleinere diodes kunnen mini-led-tv's dunner zijn en door het grotere aantal lichtgevende diodes heeft het toestel meer controle over de lichtstroom en de lokale dimfuncties. Het gevolg is onder andere veel diepere zwartwaarden. De Miniled-technologie wordt vooral gebruikt bij de iets duurdere tv’s. Dus bij de QLED, QNED tv’s maar zelden bij de gewone lcd-tv’s.

Voordelen Dunnere schermen Diepere zwartwaarden

Nadeel Geen noemenswaardige nadelen

MICRO-LED

Micro-LED, ook bekend als microLED, mLED of µLED (niet te verwarren met mini-LED), is een opkomende technologie voor platte beeldschermen. Samsung beweert dat micro-LED-schermen een "oneindig contrast" kunnen weergeven en meeslepende HDR-prestaties met een helderheid van 4000 nits bieden.

Micro-LED-schermen bestaan uit rasters van microscopische leds die de afzonderlijke pixelelementen vormen. Ze bieden een beter contrast, betere responstijden en een hogere energie-efficiëntie, net als een hogere helderheid. Het interessante aan deze technologie is dat er in wezen geen rand rond het scherm is, terwijl ook meerdere beeldbronnen kunnen worden weergegeven op verschillende delen van het scherm, de zogenaamde multi-view. Samsung verklaarde dat daardoor een 110-inch-scherm het equivalent kan worden van vier 55-inch-schermen. Een ander voordeel van MicroLed is dat er geen organische elementen worden gebruikt waardoor de levensduur langer is.

De huidige Microled technologie is echter nog zeer energie hongerig. Een 110” tv verbruikt meer dan 1100W! Dat is minimaal 2.5x zoveel als vier 55” tv’s gecombineerd!

Voordelen Zeer diepe contrasten Helderheid tot 2000 nits Betere responstijden Hogere energie-efficiëntie

Nadelen Heel erg duur, zowel aan de kassa als in het productieproces Bestaat alleen bij megaschermen van 85" en 98"

Vergelijking tussen de verschillende schermtechnologieën

Nu we alle technologieën besproken hebben gaan we even een overzicht van de verschillende karakteristieken

Beeldkwaliteit

Kijken we naar de beeldkwaliteit dan wordt door de meeste mensen wel OLED als beter ervaren kort gevolgd door de lcd-tv’s met een extra technologie zoals QLED. De gewone lcd-tv’s presteren het minste.

Stroomverbruik

Traditioneel verbruiken klassieke lcd-schermen het minste energie, dan de QLED schermen en OLED verbruikt het meeste maar dat is natuurlijk nog niet dramatisch te noemen.

Levensduur

De eerste generatie OLED’s hadden problemen met de levensduur omdat de blauwe OLED lampjes sneller kapot gingen. De nieuwere generaties lijden hier niet meer onder. Voor QLED schermen geldt dat probleem ook niet. Evenals voor gewone lcd-schermen.

Prijs

Kijken we naar de prijs dan zijn de OLED TV’s het duurst maar de hoge reeksen van de QLED tv’s circuleren ook om dezelfde prijs. De lcd-tv’s zijn het goedkoopst. Reken voor een redelijk goed 55” OLED een prijs vanaf 1100€ met uitschieters tot meer dan 2000€. De hoogste QLED reeksen circuleren ook rond die prijs. De mid range toestellen circuleren tussen 700-1100 € en de instapklasse is lcd die begint rond de 500€ tot 700€

Welke technologie voor mij?

Voor wie een led-tv?

Een gewone led-tv is altijd de goedkopere oplossing. Dit is goed voor mensen die niet zoveel waarde hechten aan hun tv en tevreden zijn met een instapklasse tv.

Voor wie een OLED tv?

Een OLED is voor mensen die van beeldkwaliteit houden en veel waarde hechten aan diepe zwartwaardes maar ook van de spattende kleuren van OLED houden. OLED tv’s zijn altijd duurder dan lcd-tv’s.

Voor wie een QLED tv?

QLED tv’s zijn helderder dan OLED tv’s en de kleuren zijn lichtjes anders. De zwartwaardes zijn minder maar sommige mensen vinden de kleuren echter en houden van de helderheid. Ook is het zo dat een OLED minder licht kan uitstralen dan een QLED tv. Hierdoor zijn QLED tv’s beter geschikt voor helder verlichte ruimtes. Qua prijs moeten ze vaak niet onderdoen voor OLED.

Welke aansluitingen heb je nodig?

HDMI-aansluitingen

HDMI 1.4-2.1

• HDMI 1.4 ondersteunt Full HD en 4K aan 24 Hz (is nu verouderd)
• HDMI 2.0 heeft een grotere bandbreedte en ondersteunt 4K aan 60 Hz
• HDMI 2.0a verscheen in april 2015, voegt HDR en statische metadata toe (dus HDR-ondersteuning)
• HDMI 2.0b verscheen in maart 2016 en ondersteunt ook HDR10, maar daarnaast ook nog HLG (Hybrid Log Gamma). Dat is een HDR-standaard voor televisiezenders.
• HDMI 2.1 is de meest recente standaard. Voegt 4K in 120 Hz en 8K in 60 Hz toe voor uitzendingen. Deze standaard heeft de hoogste bandbreedte en vereist nieuwe kabels. Ondersteunt ook dynamische metadata zoals de HDR10+-standaard voorschrijft. De volledige bandbreedte van HDMI 2.1 is 48 Gbps, de oudere tv-toestellen, van 2022 hebben meestal nog een 40Gbps verbinding.

In de praktijk: Elk van deze HDMI-aansluitingen garanderen signaaloverdracht zonder kwaliteitsverlies. Het voordeel is dat je maar één kabel nodig hebt voor beeld en geluid. Neem een "categorie 2"-kabel in plaats van een High Speed kabel (340 MHz). Als je een kabel neemt die langer is dan 5 meter zorg dan dat hij goed is afgeschermd. Of een kabel is afgeschermd, kun je zien aan de dikte ervan. 

Voor een normale settopbox volstaat een HDMI 1.4-kabel nog steeds (ook geschikt voor ethernet), maar omdat elke tv nu 4K ondersteunt, neem je beter minimum een 2.0 kabel. Die kost ongeveer € 12 voor 1,5 meter. Wil je ook gamen, dan heb je zeker een HDMI 2.1 kabel nodig.

Als je niet veel plaats hebt, neem dan een kabel met een gebogen HDMI-plug.

HDMI-ARC (Audio Return Channel)

• Om tv te kijken met beter geluid via je home cinema systeem of soundbar
• Je audiosysteem (versterker of soundbar) moet HDMI-ARC ondersteunen. Dit is bij alle moderne tv's het geval.
• De tv stuurt de geluidssignalen naar luidsprekers van betere kwaliteit dan de ingebouwde luidsprekers in de tv
• HMDI-ARC is altijd gelinkt aan een HDMI-aansluiting en meestal nog enkel aan één specifieke HDMI-poort
• HDMI-ARC laat volumeregeling toe met de afstandsbediening van je tv

HDMI eARC

• Met eARC heeft het HDMI-forum ook 'Lip Sync Correction' verplicht, wat betekent dat beeld en geluid perfect gesynchroniseerd moeten blijven in de gehele video- en audioketen.
• eARC is niet langer afhankelijk van HDMI CEC (control protocol) voor het vinden en koppelen. eARC heeft zijn eigen specifieke datakanaal waardoor aangesloten apparaten informatie kunnen uitwisselen over welke audioformaten worden ondersteund of niet aan elk uiteinde. Het systeel zal automatisch het optimale formaat selecteren en gebruiken.
• Hogere bandbreedte voor audio om meerkanaals-audio weer te geven. Begint bij de meeste tv’s standaard te worden. Enkel bij de echte instapklasse is dat niet het geval.

Distributiesystemen (Kabel-tv)

Er bestaan vandaag verschillende distributiesystemen - digitaal, antenne of satellliet - die elk met een andere tuner werken. We leggen kort de verschillen uit.

DVB-T, DVB-S en DVB-C tuner

• DVB-C (Digital Video Broadcast Cable): digitale tuner voor de ontvangst van digitale tv via Telenet, Orange, Voo zonder aparte decoder. In de praktijk is dat een DVB-C2. Telenet is nu stilletje aan ook naar IPTV aan het overschakelen.

• DVB-T of TNT (Digital Video Broadcast Terrestial): digitale tuner voor de ontvangst van de publieke zenders via antenne. Een tv-antenne op het dak zorgt voor een betere ontvangst. Helaas niet meer gratis in Vlaanderen omdat Norkring het distributienet heeft gekocht. Je moet een abonnement nemen bij een operator zoals TV Vlaanderen.

• DVB-S (Digital Video Broadcast Sattelite): digitale tuner voor de ontvangst van digitale tv via satelliet (door middel van een schotelantenne op het dak). Voor interactieve toepassingen is ook een dataverbinding vereist. Tegenwoordig wordt bijna altijd een DVB-S2 tuner gebruikt.

Coax-aansluiting

Dit is de gewone teledistributiekabel. Deze aansluiting wordt gebruikt om de verschillende distributiesystemen te ontvangen. Let wel op dat er een verschil in kabel is voor satelliet en gewone kabel-tv.  Coaxkabels beginnen in belangrijkheid af te nemen.

Welke functies lonen wel en niet de moeite?

De laatste jaren zijn er niet veel nieuwigheden opgedoken in tv-land, zo zijn alle moderne tv's Smart TV's. Philips heeft nog steeds Ambilight, maar heeft helaas Afterglow laten vallen. Het ging om een technologie waarmee het beeld ook rondom en achter het scherm wordt geprojecteerd waardoor de tv groter lijkt. De IllumiRoom van Microsoft is jammer genoeg nooit van de grond gekomen.  

Welke functionaliteiten lonen de moeite?

Smart TV

SmartTV vereist altijd een internetverbinding. Je kan dat via draadloos of bekabeld doen. Maar bekabeld geniet nog steeds onze voorkeur.

We zien dat de Smart-tv-platformen volwassen zijn geworden, maar ze lijden allemaal aan hetzelfde euvel: geen enkele tv-aanbieder kan garanderen dat de apps die vandaag op het Smart-tv-platform werken, dat binnen 5 jaar nog doen. Dit betekent dat als je een tv koopt voor een bepaalde app, die gewoon van vandaag of morgen kan stoppen te functioneren. We zien wel dat tv-fabrikanten zich nu meer moeite doen om uitspraken te doen over hun ondersteuning. Ook is er sinds vorig jaar een tendens dat tv-fabrikanten nu OS updates doen op oudere tv’s. Tot 2022 was het namelijk zo dat een tv die met een bepaalde versie van een besturingssysteem was uitgeleverd, nooit kon geüpdatet worden naar een nieuwere versie. Dit begint wel te veranderen.

Om oudere tv's terug “smart” te maken kun je ze eventueel uitbreiden met een externe mediastreamer zoals Nvidia, Shield, Chromecast en dergelijke. Er is een wettelijke bepaling die fabrikanten verplicht om een tv-toestel 8 jaar te ondersteunen maar er wordt niks gezegd over de applicaties die daarop moeten draaien.

De bekende besturingssystemen zijn Tizen (Samsung), WebOS (LG), MyHome Screen (Panasonic) en Google TV (Panasonic, Philips en Sony). Qua applicatiewinkel is Android TV het meest uitgebreid maar niet qua stabiliteit. Er zitten soms venijnige bugs in de software en het kan zijn dat je je tv moet heropstarten of de tijd opnieuw moet instellen waardoor je tv de internetverbinding verliest.

Android TV wordt Google TV

Sinds 2021 heeft Google beslist om de bekende merknaam Android TV te vervangen door Google TV,  maar toch zien we nog steeds dat beide platforms bestaan. Meestal op de goedkopere tv’s met Android TV en Google TV voor de duurdere tv’s.

In 2019 werd Android TV vervangen door Google TV

Spraak-of bewegingsbediening en touchpad

De tv registreert gesproken instructies via een microfoon of bewegingen via een gesture control van de afstandsbediening van de TV. Vooral LG werkt met Gestures. Dat lijkt op een muis pointer die je in de lucht beweegt. Sommige mensen vinden dat niet zo handig, anderen zijn er weg van.

Spraaksturing 

Spraaksturing gebeurt vaak door Google Assistant, Samsung Bixby of LG Voice recognition.

Ambilight

Ambilight is een achtergrondverlichting die enkel en alleen bij Philips tv's wordt verkocht. Zo wordt de muur achter de tv verlicht met de kleuren van de inhoud van het beeld op de tv. De meeste mensen ervaren dat als aangenaam en het kan ook een immersief effect hebben omdat het televisiescherm dan groter lijkt dan het in werkelijkheid is. Ook hoef je dan meestal geen extra verlichting in de kamer.

Beeldinstellingen van je tv

De meest voorkomende zijn de volgende: 

Standaardinstellingen: Als we de instellingen voor de gebruiker aanpassen, zijn het meestal de standaardinstellingen die we optimaliseren. De standaardinstelling is geoptimaliseerd voor het energielabel. De fabrikanten proberen dus het stroomverbruik te verminderen door rekenintensieve acties te verminderen, zoals de achtergrondverlichting van een LCD-scherm bijvoorbeeld. In de loop der tijd zijn er fabrikanten geweest die probeerden vals te spelen bij de metingen van het stroomverbruik door het testpatroon te herkennen en daarom gebruiken we niet meer dezelfde standaard. Als u individuele instellingen van uw TV wijzigt, wordt meestal ook de modus van beeldvoorinstellingen gewijzigd in "Gebruiker" of "aangepast".

Vivid of dynamic modus: De levendige of dynamische modus wordt ook wel winkelmodus genoemd. Deze modus van de TV wordt in het algemeen alleen gebruikt als pronkmodus om indruk te maken op de toeschouwer. Maar gewoonlijk is de vivid mode overscherp afgesteld, over gecontrasteerd maar met lagere helderheid aan minder-dan-optimale niveaus. Dus in het algemeen is deze modus alleen voor de echte liefhebbers. In het algemeen zou dit nooit uw voorkeurs beeldinstelling moeten zijn. Maar als u zich afvraagt waarom de TV er in de winkel zo sterk uitzag en in uw kamer zo bleek, kan het aan de Vivid-modus liggen.

Cinema of filmmodus: In het algemeen schakelt de cinemamodus alle beeld verbeterende technologieën uit waarin de fabrikanten miljoenen euro's investeren om het beeld terug te krijgen "zoals de regisseur het bedoeld heeft". Maar wat betekent het voor de kijker? In het algemeen zien de kleuren er anders uit dan in het echt. Wit ziet er bijvoorbeeld geler uit en het beeld zelf ziet er ook een beetje roodachtig uit. Alle verbeteringen aan bewegende beelden zijn uitgeschakeld (om de 24 beelden per seconde te kunnen behouden zoals een film in de bioscoop). De modus heeft zijn voor- en nadelen, maar zeker is wel dat je er moet aan wennen. Het goede nieuws is dat de cinemamodus standaard kan worden ingesteld op elk televisietoestel, dus het is makkelijk aan te passen. Wij zijn geen fan van de cinema instellingen omdat deze eigenlijk verouderd zijn. De standaard, D65 genoemd, dateert van de jaren 20 van de vorige eeuw.

Gaming modus: Gaming is de laatste jaren populair geworden bij tv-fabrikanten. Waar vroeger enkel in de computerwereld speciale aandacht werd besteed aan gaming is dat nu bij bijna alle grote fabrikanten het geval. Maar wat betekent “geoptimaliseerd voor gaming” eigenlijk? De gamemodus is geïntroduceerd om minder inputvertraging op het scherm te hebben, zodat de gamers het beeld sneller opgebouwd zullen zien en zij snel bewegende spellen waarbij reactietijd belangrijk is gemakkelijk kunnen spelen. Denk aan First Person Shooter spellen of racespellen. Als je een echte gamer bent, zij sommige televisietoestellen beduidend beter dan andere. Ook hebben moderne duurdere tv’s beeldverversingsfrequenties van 120 Hz. Als je gaming belangrijk vindt, let daar dan op.

 

Waar moet ik nog op letten?

Beeldkwaliteit: staar je niet blind op de resolutie, want die is niet altijd een garantie voor een goede beeldkwaliteit. Een HD Ready tv is enkel nog verkrijgbaar in instapklasse 24” of 32” tv’s, maar is af te raden, want die heeft een beperkte resolutie van 1 366 x 768 pixels. Alle tv’s van grotere merken zijn minst een Full HD-tv, vooral voor de goedkope Chinese fabrikanten want de grote tv-fabrikanten hebben enkel nog UHD tv's op de marktof 4K tegenwoordig. De beeldkwaliteit wordt vooral bepaald door de scherpte, het contrast, de beeldweergave, eventuele artefacten en beeldruis. Het is dus goed mogelijk dat een HD-tv een beter beeld oplevert dan een UHD-tv. En wat met 8K? daar worden we niet echt warm van. Zie verder in dit dossier over 8K.

 

Reflecties: dit hangt sterk af van de lichtbron, de plaats van de tv ten opzichte van de ramen en de kijkhoek. De meeste led-tv’s hebben bijvoorbeeld een glanzend scherm, dat sterk weerspiegelt als het tegenover een raam staat. Bij de meeste lcd-schermen nemen de helderheid, het contrast en de kleurweergave ook af naarmate je meer van opzij kijkt. Al zijn er ook modellen met een vrij brede kijkhoek. Huidige HDR10+ tv’s kunnen een piekhelderheid (op een klein oppervlak van het scherm) behalen van ongeveer 4 000 nits. Dit is zeer hoog maar de gemiddelde helderheid over het hele scherm ligt altijd een pak lager.

 

Vloeiende beelden: een natuurgetrouwe weergave van bewegende beelden is vooral belangrijk bij sportwedstrijden en actiefilms, die meer van de processor vergen dan bijvoorbeeld een praatprogramma of een serie. Ben je een grote voetbalfan, let dan zeker op dit aspect.Hoe vloeiender de beelden (door creatie van tussenbeelden van de beeldprocessor) hoe meer digitale ruis. Dus het is zaak om deze instellingen te optimaliseren naar zijn persoonlijke voorkeuren of volgens onze optimale-instellingen-module. Een tv die slecht scoort op dit vlak, is niet per se onbruikbaar maar je zult bijvoorbeeld de bal van een voetbalwedstrijd niet altijd goed kunnen zien. Het beeld kan soms hakkelend overkomen. Dit is meestal bij goedkopere tv’s het geval.

 

Kijkhoek: die is vooral belangrijk bij de kleinere tv’s. De beeldkwaliteit moet goed blijven vanuit verschillende kijkhoeken, dus ook als je niet recht voor de tv zit. Wanneer je met meerdere mensen tegelijk tv kijkt, is dat immers onvermijdelijk. Bij sommige tv’s is de kijkhoek te beperkt, wat in grote gezinnen tot frustratie kan leiden. Bij een OLED is de kijkhoek bijna altijd beter dan bij een LED-tv. Maar de fabrikanten doen nu ook moeite om bij LED-tv’s betere kijkhoeken te realiseren door het toevoegen van extra filters.

 

Weerspiegeling: dit criterium speelt een belangrijke rol als je in een zeer goed verlichte ruimte kijkt. Denk bijvoorbeeld aan een hele glaswand die op het zuiden gericht staat. Als de zon op het scherm valt, wordt het beeld minder goed zichtbaar. In het algemeen hebben tv’s met een glanzend scherm meer last van weerspiegeling.

 

 

Clouding of wolkvorming: vooral lcd-led-tv’s kunnen daar last van hebben. Clouding betekent dat het scherm hier en daar lichtere en donkerdere vlekken bevat (voor een vlak dat dezelfde kleur zou moeten bevatten). Dat valt met name op bij donkere beelden. Meestal komt dit voor in de hoeken van tv’s van hooguit aanvaardbare kwaliteit. Dat is niet altijd een probleem. Maar als er ook in de rest van het scherm lichtere en donkerdere vlekken te zien zijn bij minder donkere beelden, is dat vervelender. Dit heeft meestal ook een zichtbaar effect op het contrast, dat is meestal slechter.

 

Geluidskwaliteit: als je een tv koopt die in onze tests maar drie sterren behaalde voor de geluidskwaliteit, dan sluit je beter een externe geluidsinstallatie aan, liefst een paar stereoluidsprekers met versterker, ofwel een soundbar als het niet anders kan. Zelfs de beste geluidskwaliteit van een tv kan een instapmodel versterker met luidsprekers niet verslaan. Je kan tegenwoordig natuurlijk ook bluetooth koptelefoons koppelen. Let er wel op dat 2 simultane bluetooth koptelefoons aansluiten, nog steeds moeilijk is voor alle merken.

 

 

 

Gebruiksgemak: tv’s zijn vrij intuïtief in gebruik, zolang je niet al te veel instellingen wilt veranderen. Het wordt soms wel een probleem om de tv te resetten omdat dat soms op verschillende plaatsen moet gebeuren. Ook de intrusieve reclame in het menu voor diensten die je niet bezit en niet kan afschakelen hebben een invloed op de gebruikservaring.

 

 

Verbruik: de tijd dat plasmaschermen in werking nog meer dan 600 W verbruikten, is gelukkig voorbij. Vandaag verbruikt een 43” HD-tv ongeveer 67W en een 55” UHD-tv ongeveer 97W. Zelfs een 65”-tv verbruikt gemiddeld maar 115W. Let er wel op dat de fabrikanten tegenwoordig moeten voldoen aan veel strengere Europese energie normen. Hierdoor halen moderne tv’s geen energielabel A meer. De beste toestellen halen het label D en dat zijn kleine tv’s.

 

 

Schermafmetingen: de grootte van een tv wordt gewoonlijk uitgedrukt in inch, maar dat is louter de beelddiagonaal. Als je over een beperkt oppervlak voor de tv beschikt, is het echter belangrijk dat je ook de hoogte en de breedte kent. Deze tabel geeft de gemiddelde afmetingen voor de verschillende beelddiagonalen weer.