Slaapmiddelen: gebruik gestegen of gedaald?

Twee weken geleden ontvingen we een Belga-bericht waarin de Algemene Pharmaceutische Bond aan het woord was en waarin we konden lezen dat het verbruik van slaap- en kalmeermiddelen tussen 2014 en 2019 met dertien procent is gedaald. Die trend zou zich verder hebben gezet in de eerste jaarhelft van 2020. Een bericht dat ons tevreden stemde. Tot we er enkele dagen nadien de krant op nasloegen en net het omgekeerde lazen. De onlineapotheek Farmaline tekende dit voorjaar en deze zomer een stijging op van maar liefst 215 % voor de verkoop van slaapmiddelen in vergelijking met vorig jaar. Hoe vallen die twee boodschappen te rijmen?

Dalende trend is correct …

In de periode tussen 2014 en 2019 is het verbruik van slaap- en kalmeringsmiddelen inderdaad verminderd. De voorzitter van de Algemene Pharmaceutische Bond, Lieven Zwaenepoel, ziet hiervoor twee verklaringen. Enerzijds de campagne van de FOD Volkgezondheid, maar anderzijds ook het feit dat de medicatie in kleinere verpakkingen wordt afgeleverd. Intussen bevatten de meeste verpakkingen van benzodiazepines 30 tabletten. Toch willen wij liever verpakkingen van 10 tabletten zien. Meer tabletten stimuleert immers een chronisch gebruik.

Dat de trend zich doorzette in de eerste jaarhelft van 2020, kwam voor ons als een aangename verrassing. Het was immers niet ondenkbaar dat, door de lockdown en de nasleep daarvan, mensen meer angst, stress en bijgevolg ook slaapproblemen zouden ervaren. Zwaenepoel bevestigt inderdaad dat er veel nieuwe angst- en stressproblemen opdoken, maar anderzijds werd de zorg die al lopende was vaak uitgesteld. Daardoor krijg je een enorme afvlakking van die toename.

… maar ook stijging klopt

Dat we een globale dalende trend zien, betekent echter niet dat de cijfers van Farmaline dan zonder meer foutief zouden zijn. Eerst en vooral gaat het om een ander marktsegment. Bij Farmaline kun je immers enkel terecht voor niet-voorschriftplichtige producten. Voor de klassieke slaapmedicatie is echter altijd een voorschrift vereist. De stijging zit dus vooral in de alternatieve producten.

Daarnaast kunnen we er ook niet om heen dat onlineapotheken al enkele jaren een forse groei doormaakten. Dat de verkoop zo sterk is toegenomen dit voorjaar en deze zomer, zou dus misschien eerder te wijten kunnen zijn aan het feit dat consumenten fysieke apotheken mijden uit schrik voor het coronavirus. Ook in andere sectoren kende de e-commerce immers een grote opmars.

Meer maatregelen nodig

Hoewel er sprake is van een daling, blijft de consumptie van slaap- en kalmeringsmiddelen in ons land zorgwekkend hoog. Om meer gerichte maatregelen te nemen om het rationeel gebruik van deze geneesmiddelen te bevorderen, lanceerde het FAGG daarom begin dit jaar een grootschalige enquête over het gebruik ervan. De resultaten hiervan zouden in oktober worden gecommuniceerd. Wij volgen dit verder op.