Veelgestelde vragen over onze geneesmiddelendatabank

Hoe lees ik de beoordelingen in de databank?

We hebben aan elk geneesmiddel een symbool toegekend:

Naast de beoordeling, geven we kort uitleg waarom we het gebruik van dit geneesmiddel afraden of betwisten.

 Nuttig:

• Geneesmiddelen waarvan de doeltreffendheid en veiligheid overtuigend bewezen is bij correct gebruik en die vaak aangewend kunnen worden als eerste stap in de behandeling als een geneesmiddel nodig is zoals statines om het cholesterolgehalte te verlagen, bepaalde geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk.
• Wanneer bepaalde geneesmiddelen als 1ste keuze naar voor worden geschoven, vermelden we "Nuttig 1ste keuze" . Zo is paracetamol de eerste keuze pijnstiller. Nuttig 1ste keuze hebben we enkel toegepast bij klassen geneesmiddelen waar dit heel duidelijk was.

 Beperkt nuttig: dit zijn nuttige geneesmiddelen, waarbij we het nodig achten enkele kanttekeningen te maken.

• Geneesmiddelen die een zekere doeltreffendheid hebben, maar waarvoor er binnen een klasse betere of nuttigere alternatieven bestaan.
• Geneesmiddelen waarvan het gebruik beter voorbehouden wordt voor een specifieke groep van patiënten wanneer deze bv. om een bepaalde reden niet in aanmerking komen voor de eerstelijnsbehandeling, deze niet goed verdragen, of er onvoldoende resultaat van ondervinden. In het algemeen zijn deze geneesmiddelen noch eerste keuze, noch nuttig voor een grote groep patiënten. Zo worden acne-anticonceptiepillen enkel aangeraden als andere behandelingen tegen acne faalden. Acne-anticonceptiepillen beschermen ook tegen zwangerschap maar zijn niet de eerste keuze anticonceptiepillen voor vrouwen zonder ernstige acne.
• Geneesmiddelen die nuttig zijn gedurende een korte periode, maar bij langdurig gebruik gevaarlijk kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn de hormoonsubstitutietherapie in de menopauze en slaapmiddelen.
• Geneesmiddelen die verlichting brengen bij een bepaalde aandoening, maar die niet als enige of beste remedie gelden. Ze dienen eerder als aanvullende therapie, zoals middelen die de blaas onder controle houden.

Geen uitspraak:

• Zeer recente geneesmiddelen waarover onvoldoende studies voorhanden zijn om een uitspraak te doen over de werkzaamheid en de veiligheid.
• Sommige geneesmiddelen zijn in de omliggende landen niet op de markt. Bovendien zijn er heel weinig studies te vinden over het geneesmiddel. Dat maakt het moeilijk om de werking te beoordelen.

 Betwistbaar nut:

• Geneesmiddelen waarvan de werkzaamheid niet is aangetoond of miniem is of ernstig in vraag wordt gesteld. Er zijn weinig of geen studies voorhanden die hun werkzaamheid aantonen. Voorbeelden zijn hoestsiropen op basis van codeïne of dextromethorfan en medicatie die de bloedcirculatie in de benen zou verbeteren.
• Geneesmiddelen waarvan er vermoedens van veiligheidsproblemen zijn en waar er heel wat beter bestudeerde of veiligere alternatieven bestaan om het probleem/de aandoening te behandelen. De werkzaamheid van deze geneesmiddelen is niet aangetoond.
• Geneesmiddelen die bestaan uit een combinatie van actieve bestanddelen, en waarbij het toegevoegde bestanddeel niets bijbrengt aan de doeltreffendheid van het oorspronkelijke middel, zoals bij acetylsalicylzuur en vitamine C.

 Af te raden

• Geneesmiddelen waarbij de balans tussen doeltreffendheid en bijwerkingen negatief is. Strepfen is een keeltablet op basis van een ontstekingsremmer. Het is niet doeltreffend tegen keelpijn en bovendien kan het een aantal mogelijke bijwerkingen veroorzaken.
• Geneesmiddelen die combinaties bevatten van meerdere werkzame bestanddelen, zonder dat deze een toegevoegde waarde hebben, waardoor het risico op bijwerkingen of allergische reacties sowieso hoog is. Denk aan de samengestelde hoestsiropen of aan de neussprays op basis van een antibioticum, corticosteroïde en andere bestanddelen.
• Geneesmiddelen die hooguit een placebo-effect hebben en waarbij er ernstige gevolgen kunnen zijn voor de gezondheid van de patiënt als de aangegeven indicatie niet tijdig behandeld wordt met een geneesmiddel waarvan de werkzaamheid bewezen is.

Meer info over de doeltreffendheid van geneesmiddelen

Wat zijn generische geneesmiddelen?

Generische geneesmiddelen zijn de goedkopere versies van originele medicijnen waarvan het patent na 20 jaar vervallen is. Ze zijn goedkoper omdat de fabrikanten van deze generieken niet meer moeten investeren in onderzoek en klinische tests. Ze zijn echter even doeltreffend en veilig als originele geneesmiddelen, en ze worden even streng gecontroleerd.

Een generisch middel kan op een aantal andere punten verschillen van het originele geneesmiddel, bijvoorbeeld op het vlak van kleur (andere kleurstoffen), vorm (tablet in plaats van capsule), vulstoffen (stoffen zonder effect die enkel nodig zijn voor het aanmaken van de geneesmiddelen, zoals zetmeel, lactose) of aantal tabletten/suppo’s per verpakking.

De meeste generieken dragen de naam van het werkzame bestanddeel (de DCI of 'dénomination commune internationale', bv. amoxicilline) gevolgd door de firmanaam (bv. AB, EG, KRKA, Mylan, Sandoz, Teva, Viatris).

Meer info over generische geneesmiddelen

Hoe lees ik de tabel?

Eerst bevindt zich het werkzame bestanddeel van het geneesmiddel en de sterkte.

Daarna staat de klasse en de subklasse waartoe het geneesmiddel behoort dat je zoekt. Per tabel worden enkel geneesmiddelen weergegeven met hetzelfde werkzame bestanddeel en dezelfde sterkte (bv. 50 mg per tablet, 100 mg per suppo).

De geneesmiddelen zijn gerangschikt in stijgende volgorde volgens prijs per stuk. De goedkoopste geneesmiddelen staan dus bovenaan. Vaak zijn het de grotere verpakkingen die het goedkoopste zijn. Bij langdurig gebruik is dit het meest geschikte. Indien je minder nodig hebt, kan een kleinere verpakking soms voordeliger zijn. Door op de knop bovenaan de kolom te klikken, kan je de geneesmiddelen rangschikken volgens de hoeveelheid per verpakking.

In de tabel vind je:

• dit geneesmiddel behoort tot de categorie van de goedkoopste geneesmiddelen volgens de reglementering die van kracht is (enkel op pc en tablet). Meer info
• dit geneesmiddel is onbeschikbaar, tijdelijk of definitief (enkel op pc en tablet).  Meer info
• de vorm: de toedieningsvorm (enkel op pc en tablet).
• de hoeveelheid: het aantal tabletten of suppo’s of het aantal milliliter oplossing per verpakking.
• de volle prijs: de prijs zonder terugbetaling (enkel op pc en tablet).
• je betaalt: de prijs die je betaalt aan je apotheker voor een geneesmiddel.
• de prijs per stuk: de prijs die je betaalt te delen door het aantal tabletten, suppo’s of het aantal milliliter per verpakking.

Bovenaan de tabel vind je een filter. Via de filter kan je de hoeveelheid, de toedieningsvorm aanpassen of de goedkoopste geneesmiddelen.

De gegevens en de prijzen zijn gebaseerd op SAM (Authentieke Bron Geneesmiddelen). Elke maand worden de prijzen geüpdatet.

Je kunt deze tabel uitprinten en eventueel meenemen naar je arts of apotheker. Bespreek met je arts of apotheker welk geneesmiddel voor je het meest geschikt is qua prijs en gebruiksgemak.

Wat betekent de rode ster bij geneesmiddelen in de databank?

De geneesmiddelen die in onze databank met een rode ster  worden aangeduid, zijn de geneesmiddelen die behoren tot de groep van de "goedkoopste geneesmiddelen".

Dit zijn ook de geneesmiddelen die een apotheker verplicht moet afleveren in de volgende gevallen:

• Indien de arts een voorschrift schrijft voor een antibioticum of een geneesmiddel tegen schimmels, meestal voor acute aandoeningen, zelfs als hij een merknaam preciseert. 
• Indien de arts een voorschrift op stofnaam schrijft, waarbij dus enkel de werkzame stof wordt vermeld zonder een merknaam te preciseren.

Wat betekent de omgekeerde zwarte driehoek in de databank?

De omgekeerde zwarte driehoek    geeft aan dat je extra aandachtig moet zijn voor eventuele bijwerkingen die je uiteraard zeker moet melden.

Het kan gaan om een nieuw geneesmiddel waarvan het veiligheidsprofiel nog niet volledig in kaart is gebracht. Sommige bijwerkingen komen immers pas later aan het licht. Dat is vooral het geval bij nevenwerkingen die minder vaak voorkomen of die optreden na lang gebruik van het middel.

Studies die worden gerealiseerd vóór het geneesmiddel op de markt komt, hebben immers hun beperkingen: ze gebeuren op een beperkte groep geselecteerde proefpersonen, gedurende een beperkte tijd en dat in veeleer kunstmatige omstandigheden. Een nieuw geneesmiddel draagt minimaal 5 jaar zo een omgekeerde zwarte driehoek.

Naast nieuwe geneesmiddelen geldt dit symbool ook voor geneesmiddelen waarbij men bezorgd is om de veiligheid, en die dus verder worden onderzocht in een specifieke studie, en voor geneesmiddelen die niet via de gebruikelijke procedure op de markt kwamen.

Meer info over de omgekeerde zwarte driehoek

Wat betekent het rode uitroepteken in de databank?

Bepaalde geneesmiddelen kunnen onbeschikbaar zijn (tijdelijk of definitief). Er kan bijvoorbeeld een tijdelijke stopzetting zijn wanneer een firma beslist om ten gevolge van productieproblemen het geneesmiddel tijdelijk niet in de handel te brengen. De firma kan ook beslissen om de productie van dit geneesmiddel definitief te stoppen.

Onbeschikbare geneesmiddelen worden met een rood uitroepteken aangeduid. Als je op dit geneesmiddel klikt, zie je de reden voor de onbeschikbaarheid en hoelang dit geneesmiddel onbeschikbaar is. Deze informatie wordt ter beschikking gesteld door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) en wordt op regelmatige basis geüpdatet.

Let op: in de lijst van het FAGG wordt een geneesmiddel alleen vermeld als de firma inschat dat de onbeschikbaarheid minstens twee weken zal duren. Bovendien is het overzicht in kwestie niet 100% volledig. Het is dus mogelijk dat je een geneesmiddel toch (even) niet kan verkrijgen via je apotheker, terwijl het in de databank niet gelabeld staat met een rood uitroepteken.

Mag ik mijn arts/apotheker vragen om een goedkoper geneesmiddel voor te schrijven/af te leveren?

Niet voor elk geneesmiddel bestaat er een goedkopere variant, maar je hebt steeds het recht om je arts of apotheker te vragen of het bestaat. Door systematisch goedkopere alternatieven te kopen kan je als consument je geneesmiddelenfactuur gevoelig verlichten.

Je kunt de informatie van onze website uitprinten en eventueel meenemen naar je arts of apotheker, zodat je met hen kunt bespreken welk geneesmiddel voor je het meest geschikt is qua prijs en gebruiksgemak.

Mag ik medicatie nemen als ik zwanger ben of als ik borstvoeding geef?

Tijdens de zwangerschap worden geneesmiddelen die je neemt ook opgenomen door de baby. Bovendien kan je medicatie-inname invloed hebben op je kinderwens of wanneer je borstvoeding geeft. Het is daarom raadzaam voorzichtig om te springen met medicijnen tijdens elke fase van de zwangerschap.

Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Onze module Zwangerschap & Medicatie geeft je alle nodige informatie over welk medicijn je al dan niet veilig kan gebruiken.

Wat kan ik doen bij hoofdpijn of een flinke verkoudheid?

Hoofdpijn, diarree, een flinke verkoudheid, brandend maagzuur … zijn kwaaltjes die meestal vanzelf overgaan en waarvoor niet altijd medicatie nodig is.

Toch grijpen velen al te vlug naar een geneesmiddel om deze op zich banale klachten te bestrijden. Dat is niet altijd zo onschuldig als je denkt, ook niet wanneer het gaat om middelen die je vrij bij de apotheker kunt krijgen. Immers, zo’n geneesmiddel kan ook bijwerkingen hebben. Daarenboven kunnen vrij te krijgen geneesmiddelen eveneens verkeerd worden gebruikt of zelfs worden misbruikt.

Lees daarom altijd aandachtig de bijsluiter en hou je aan de voorgeschreven dosis.

Wat kun je zelf doen tegen veel voorkomende kwaaltjes