Beperking nitrieten in vleeswaren kan beter
Het Europees Permanent Comité voor levensmiddelen stemde op 24 april, op basis van een voorstel van de Europese Commissie, voor een verlaging van de toegestane drempelwaarde voor nitrieten en nitraten in levensmiddelen. Het oorspronkelijke voorstel was ambitieuzer, maar werd helaas afgezwakt door het gebrek aan consensus tussen de lidstaten. Bovendien voorziet het Comité in een aantal uitzonderingen met hogere limieten voor zogenoemde ‘traditionele’ producten, iets wat wij betreuren.
Wij pleiten er al enkele jaren voor om het gebruik van nitrieten (E 249-250) en nitraten (E 251-252) beter te reguleren: ze zouden enkel mogen worden gebruikt in geval van technische noodzaak en in beperkte hoeveelheden.
Nitrieten en nitraten: te vermijden bewaarmiddelen
Nitrieten en nitraten zijn vaak terug te vinden in charcuterie als bewaarmiddel. Ze zorgen er bijvoorbeeld ook voor dat ham mooi roze kleurt. Nochtans wijzen steeds meer studies aan dat de blootstelling aan nitriet via vleeswaren kan leiden tot een hoger risico op ernstige gezondheidsproblemen. Bijgevolg wordt het gebruik van deze additieven, die de groei van schadelijke micro-organismen zou beperken, meer en meer in vraag gesteld.
In juli 2022 bevestigde het Franse agentschap voor gezondheids- en voedselveiligheid (ANSES) een link tussen darmkanker en de blootstelling aan nitrieten en/of nitraten. Het EFSA besluit tevens in zijn advies van 28 maart 2023 dat de blootstelling aan nitrosamines, gevormd uit nitrieten, zorgwekkend is voor de gezondheid.
Het algemene voedingsadvies luidt dat het sowieso verstandig is om niet te veel bewerkt vlees te eten (max. 30 gram/week), of dit nu nitriet bevat of niet. Er zijn immers verschillende schadelijke componenten in bewerkt vlees die een mogelijke oorzaak zouden kunnen zijn van het verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
Verlaging van de toegestane drempel is niet voldoende
De nieuwe maatregel om de nitrieten te beperken zou leiden tot een vermindering van deze additieven in ham met ongeveer 20%. Hoewel we blij zijn dat de aanwezigheid van nitrieten en nitraten beter is geregeld, vinden we dat deze huidige maatregel niet ver genoeg gaat. Zo hebben sommige landen, zoals Denemarken en Frankrijk, al strengere normen en bieden verschillende fabrikanten al producten aan zonder nitrieten of nitraten, wat aantoont dat het mogelijk is zonder deze stoffen te werken.
Zonder verzet van het Europees Parlement, zouden de nieuwe drempelwaarden in de zomer van kracht moeten worden en na een overgangsperiode van 24 maanden (48 maanden voor kazen) moeten gelden.