Nutrivigilantie: eindelijk heeft België een toezichtsysteem voor voeding

Wat is Nutrivigilantie?

Nutrivigilantie is een voedseltoezichtsysteem van de FOD Volksgezondheid om de gezondheid van de consument te beschermen.

Het wordt gebruikt om informatie te verzamelen over mogelijke ongewenste bijwerkingen van voedingsmiddelen die in België op de markt te koop zijn. Het moet een betere voedselveiligheid garanderen en crisissen vermijden.

In de praktijk gaat Nutrivigilantie over deze voedingsmiddelen:

• voedingssupplementen
• voeding verrijkt met vitaminen en mineralen (bv. ontbijtgranen)
• voeding voor specifieke groepen (bv. babymelk, voeding voor medisch gebruik …)
• nieuwe voedingsmiddelen die volgens Europese regelgeving van 2015 “voeding of ingrediënten die vóór 15 mei 1997 niet in grote hoeveelheden in de Europese Unie werden geconsumeerd". Voorbeelden zijn chiazaden, plantensterolen, insecten …

Lees meer over additieven in ons dossier

Deze producten worden populairder in België. Ze zijn te vinden in apotheken, parafarmacieën, supermarkten, biowinkels en dieetwinkels. Ze kunnen ook via het internet worden gekocht. Volgens de FOD Volksgezondheid "wordt de voedselveiligheid nauwlettend in het oog gehouden, maar kunnen deze voedingsmiddelen de consument niettemin aan bepaalde risico's blootstellen".

Hoe werkt het systeem van Nutrivigilantie?

Fabrikanten zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van de producten die ze op de markt brengen. Maar zelfs als deze producten in overeenstemming met de wetgeving op de markt worden gebracht, kunnen ze toch ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Door bijvoorbeeld een te grote hoeveelheid van een ingrediënt of door een onvoorziene interactie tussen ingrediënten.

Fabrikanten, distributeurs, handelaars en andere bedrijven die betrokken zijn bij de keten om een product op de markt te brengen, zijn dankzij Nutrivigilantie verplicht om alle bijwerkingen te melden. Gezondheidswerkers en consumenten kunnen ook ongewenste effecten melden, maar het is niet verplicht.

Welke bijwerkingen moet ik melden?

Bijwerkingen zijn bijvoorbeeld: huiduitslag, darmkrampen, gewichtsverlies, verhoogde bloeddruk, hepatitis, koorts, hoofdpijn, veranderde bloedindicatoren, nierfalen, gastro-oesofageale reflux, constipatie …

Meldingen van deze bijwerkingen moeten betrekking hebben op producten die in België zijn gekocht of op producten die via het internet zijn gekocht en in België zijn geleverd.

Bijwerkingen kunnen worden gemeld aan de FOD Volksgezondheid via een online formulier of een PDF-formulier dat hier beschikbaar is.

Wat gebeurt met de meldingen?

Gemelde bijwerkingen worden door artsen onderzocht om de mate van oorzaak en gevolg van een product of ingrediënt in te schatten bij een ongewenst bijwerking in te schatten. De resultaten worden vervolgens besproken door de Commissie van Nutrivigilantie, die bestaat uit verschillende experts zoals artsen en gezondheidswerkers.

Indien nodig kan het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding na een wetenschappelijke evaluatie (met name door de Hoge Gezondheidsraad) en discussie met belanghebbenden besluiten om de regelgeving voor een bepaald ingrediënt of product te wijzigen.

Testaankoop is blij met de invoering van Nutrivigilantie

Als consumentenorganisatie zijn we blij dat dit systeem eindelijk wordt ingevoerd in België, net zoals in andere Europese landen zoals Frankrijk, Tsjechië en Italië.

Het kan helpen bij het identificeren van risico's en het invoeren van preventieve maatregelen om ongewenste bijwerkingen te vermijden. Zo wordt de gezondheid van de consument beter beschermd. En het moedigt fabrikanten aan om de kwaliteit van hun producten te verbeteren.

Een doeltreffend toezichtsysteem voor voeding

Sinds Nutrivigilance in 2009 in Frankrijk werd opgestart, heeft het Anses (het Franse agentschap voor voeding, gezondheid, milieu en werk) ongewenste bijwerkingen gemeld voor een groot aantal producten.

Een positief gevolg van het Franse Nutrivigilance zijn de waarschuwingen voor voedingssupplementen die melatonine bevatten. Bij Anses waren meldingen binnengekomen van bijwerkingen van deze voedingssupplementen. Het agentschap heeft ontdekt dat er bevolkingsgroepen en risicosituaties bestaan waarvoor de consumptie van melatonine in de vorm van voedingssupplementen moet worden vermeden of medisch moet worden geadviseerd.

Dit is slechts één voorbeeld van hoe consumenten kunnen profiteren van Nutrivigilantie.

Lees meer over additieven in ons dossier

We hopen dat er regelmatig informatiecampagnes zullen worden gehouden, zoniet zullen er niet veel meldingen binnenkomen. Ook vinden we het jammer dat het melden van bijwerkingen door experts in de gezondheidszorg optioneel is en niet verplicht, want zij zijn de sleutel tot een doeltreffend en dynamisch toezichtsysteem.