Hoe testen wij vegetarische spreads?
Tevens zijn deze 2 spreads ook lekker als dip bij de aperitief. Waarschijnlijk dip je nu al eens rauwe groenten, een toastje of een broodstengel in een spread. Lekker veelzijdig dus!
Alleen niet alle kant-en-klare producten smaken altijd even goed en het is soms niet de meest gezonde optie. Welke zijn nu de beste?
Wij hebben 26 vegetarische spreads getest, verdeeld in twee categorieën: 18 soorten hummus en 8 tomatentapenades. Van deze spreads zijn er 7 biologisch, waarvan 6 hummussoorten en 1 tapenade. 4 producten hebben een (inter)nationaal merk, de andere producten zijn allemaal van huismerken.
We analyseerden de smaak, de microbiologie en verontreinigende stoffen, en we beoordeelden de etikettering, de Nutri-Score, de authenticiteit van de het recept, de graad van bewerking en de additieven. Tevens maakten we een prijsvergelijking
Onze analyse en smaakproef vonden plaats in Juli-Augustus-September 2021, de prijsvergelijking in December 2021.
Verplichte informatie
Wij hebben gecontroleerd of de etiketten aan alle wettelijke eisen voldoen. Vermelden ze alle verplichte gegevens zoals de benaming, de gegevens van de producent, de vervaldatum, de voedingswaarden en juiste bewaaromstandigheden?
Alle geteste producten bleken te voldoen aan deze wettelijke verplichtingen.
Optionele informatie
Daarnaast hebben we ook aandacht besteed aan de optionele gegevens die volgens ons kunnen helpen om het juiste product te kiezen. Het betreft bijvoorbeeld:- het aantal porties per verpakking;
- contactgegevens van de producent (e-mailadres en/of telefoonnummer);
- voedingsinformatie in tabelvorm;
- voedingsinformatie per portie;
- voedingsinformatie op de voorkant van de verpakking (bv.Nutri-Score);
- vermelding van vezels in de voedingswaarden;
- gedetailleerde instructies voor het bewaren na opening (de temperatuur & het aantal dagen)
De spreads werden getest op het einde van hun houdbaarheidstermijn.
De volgende parameters werden in aanmerking genomen:
- Conserveringsindicatoren (schimmels, gisten, sulfiet reducerende bacteriën)
- Hygiëne-indicatoren (E. coli)
- Voedselveiligheidsindicatoren (Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus Salmonella; Bacillus Cereus)
Voor de evaluatie van deze indicatoren hebben wij ons gehouden aan de geldende wetgeving en aan de criteria in de microbiologische richtlijnen voor gefermenteerde of gepekelde fruit en groenten producten van M. Uyttendaele.
Alle geteste spreads scoorden zeer goed op de indicatoren conservering en hygiëne.
Geen van de spreads bevatte E.coli, Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus Salmonella of Bacillus Cereus.
De Nutri-Score werd berekend op basis van de voedingswaarden vermeld op het etiket zoals de officiële Nutri-Score FAQ voorschrijft. Voor de producten zonder vezelwaarden, werd aan de producent de hoeveelheid vezels opgevraagd. Als zij deze bezorgden, werd deze in rekening gebracht. De Hobbit, Albert Heijn & Lidl bezorgden ons het vezelgehalte, Intermarché deed dit niet, de 2 producten van Aper’OH (Intermarché) hummus en tapenade hebben bijgevolg 0g vezels. Op de verpakking staat wel de Nutri-Score en deze is B voor beide producten, dus we hebben deze overgenomen. De nutri-score werd vervolgens berekend met behulp van de officiële Nutri-Score Calculator.
Over heb algemeen hebben we 9 producten die A scoren, 9 anderen met de score B, 5 met een C-score en 3 met een D-score (All Seasons Tomatentapenade (Aldi), Cora tomatentapenade en Père Olive Caviar des tomates.
Voor de hummus hebben we 8 producten die een A scoren, 7 producten met de score B en 3 producten met beoordeling C. Voor de tapenade hebben we 1 product met de Nutri-Score A, 2 producten met een B, 2 producten met een score C en tenslotte 3 producten met een D-score.
Naast de Nutri-Score geven we voor de evaluatie ook sterren voor de belangrijkste onderliggende parameters van de Nutri-Score voor vegetarische spreads, d.w.z. zout, verzadigd vet en vezels.
We beoordeelden hoeveel ultrabewerkte ingrediënten de spreads bevatten (stoffen zoals maltodextrine, fructose of geïnteresterificeerde olie, …) of additieven die producten aantrekkelijker maken zoals kleurstoffen.
14 spreads zijn niet ultrabewerkt en scoren zeer goed, 10 producten bevatten 1 of 2 ultra processed markers en scoren goed en 2 producten scoorden redelijk en bevat 3 ultra processed markers. Het gaat hier om de All Seasons tomatentapenade (Aldi) en de hummus van Boni Selection (Colruyt).
Meer info vind je in ons dossier over ultrabewerkte voeding.
Bekijk dossier ultrabewerkte voeding
Hummus bestaat traditioneel enkel uit kikkererwten, sesampasta (=tahin), citroensap, zout en knoflook. De essentiële ingrediënten zijn kikkererwten en sesampasta. Om de authenticiteit van het recept na te gaan, focussen we dus op deze 2 ingrediënten. Een goede hummus moet minimaal 70% kikkererwten en maximaal 85% kikkererwten bevatten en zo’n 15% sesampasta.
We beoordeelden de hummus daarom als volgt:
• 80-85% kikkererwten, zeer goed
• 70-79,5% kikkererwten, goed
• 55-69,5% kikkerwten, redelijk
• 40-54,5% kikkerwten, zwak
• Minder dan 40% kikkererwten, slecht
1 product scoort slecht (Boni Selection hummus), 10 producten scoren zwak, 5 producten scoren redelijk en 1 product scoort goed (Albert Heijn hummus naturel). Er is ook 1 hummus (Delhaize bio hummus natuur) die niet vermeldt hoeveel kikkererwten er werden gebruikt, deze scoort dan eveneens slecht. Gemiddeld bevatten de hummusproducten 52% kikkerwerwten, het maximum is 70% en het minimum 35%.
Voor het percentage sesampasta hanteren we de volgende beoordeling:
• 15%, zeer goed
• 12-14%, goed
• 9-11%, redelijk
• 6-8%, zwak
• Minder dan 6%, slecht
4 producten scoren goed, 3 producten scoren redelijk en 5 producten scoren zwak. 4 producten vermelden niet hoeveel sesampasta er gebruikt werd en 2 producten gebruiken helemaal geen sesampasta (Cora hummus en De Hobbit Hummus), deze 6 producten scoren slecht. Gemiddeld bevatten de hummusproducten 9% sesampasta, het maximum is 14% en het minimum 0%.
Het hoofdbestanddeel van tomatentapenade is (zongedroogde) tomaat. Dus tomaat moet ook in voldoende mate aanwezig zijn.
We beoordeelden de tapenades daarom als volgt:
• 80-85% tomaat, zeer goed
• 70-79,5% tomaat, goed
• 55-69,5% tomaat, redelijk
• 40-54,5% tomaat, zwak
• Minder dan 40% tomaat, slecht
4 van de 8 tapenades scoren goed, 1 product scoort redelijk, 2 producten scoren zwak en 1 product scoort slecht (Père Olive caviar des tomates). Gemiddeld bevatten de tapenades 63% tomaat, het maximum is 76% en het minimum 37%.
Voor hummus evalueerden we:
• Ethyleenoxide
• Aanwezigheid mycotoxines
• Metalen
o Lood
o Cadmium
o Arseen
Geen enkele hummus bevat mycotoxines, arseen of lood. 2 producten bevatten wel cadmium, maar minder dan de MRL.
Wij hebben ook de residuen van ethyleenoxide geanalyseerd, die wij niet hebben aangetroffen in de 18 hummusproducten. Ethyleenoxide is een gewasbeschermingsmiddel, dat sinds 2020 veelvuldig in het nieuws is geweest door de vele terugroepingen van producten met een te hoog gehalte hiervan. Dit specifiek bij verschillende producten met sesam.
Voor tomatentapenade evalueerden we:
• Pesticiden
• Aanwezigheid mycotoxines
• Metalen
o Lood
o Cadmium
o Arseen
4 van de 8 tapenades bevatten geen residuen van pesticides en scoren zeer goed.
3 producten scoren goed (tot 3 pesticiden) en 1 producten bevat tot 6 pesticiden en scoort redelijk (Boni Selection tomatentapenade (Colruyt)).
7 tapenades bevatten geen mycotoxines, 1 bevat OTA onder de wettelijke limiet en krijg 3 sterren of een gemiddelde score (Cora tomatentapenade).
Meer informatie vind je in ons dossier over mycotoxines.
1 van de 8 tapenades bevat lood en krijgt een goede score (Albert Heijn zongedroogde tomatentapenade).
Alle tapenades bevatten cadmium, 2 bevatten er iets meer dan de anderen en krijgen een gemiddelde score: Chef Select & you (Lidl) & Aper'OH (Intermarché).
De andere 6 tapenades krijgen een goede score.
3 van de 8 tapenades bevatten arseen en krijgen 4 sterren of een goede score (Albert Heijn zongedroogde tomatentapenade, All Seasons tomatentapenade (Aldi) & Père Olive tomatenkaviaar), de andere producten krijgen een zeer goede score.
Eerst moesten de proefpersonen de spread een algemene evaluatie geven. Vervolgens gaven ze een meer specifieke mening over het uitzicht, de geur en de smaak. Daarnaast evalueerden ze de producten ook op basis van preciezere criteria: is de spread te zout of te zuur, is de spread te vettig, enzovoort. Er werd ook gevraagd aan de panelleden of ze de spreads opnieuw zouden willen eten, buiten de test (= hergebruikintentie). De algemene evaluatie en de intentie tot herhaald gebruik waren elk goed voor de helft van de score voor de smaakevaluatie.